Keelklachten: oorzaken van pijnlijke of kriebelende keel

Keelklachten kunnen onder meer bestaan uit pijn in de keel, kriebelende keel en slikklachten. Keelklachten kunnen erg vervelend zijn en veel ongemak veroorzaken. De meeste keelklachten zijn van tijdelijke aard en worden veroorzaakt door een virus, bijvoorbeeld als gevolg van een verkoudheid, en gaan zonder medische behandeling weer weg. De klachten kunnen zo nodig behandeld worden met vrij verkrijgbare middelen. In de meeste gevallen worden keelklachten veroorzaakt door een gewone verkoudheid, soms door de griep of andere oorzaken. Verkoudheid gaat vanzelf over. Tegen de keelpijn kan je thee drinken van citroen en gember met honing. Dit verzacht de keel. Paracetamol helpt tegen koorts en pijn.

• Keelklachten door virale infecties
• Verkoudheid
• Laryngitis
• Ziekte van Pfeiffer
• Herpangina
• Griep
• Pijnlijke of kriebelende keel door bacteriële infecties
• Andere oorzaken van keelklachten
• Behandeling van keelklachten
• Zelfzorgmaatregelen
• Antibiotica

Keelklachten door virale infecties

Keelklachten kunnen worden veroorzaakt door een virale infectie, zoals:

• Een verkoudheid, het meest voorkomende type virale infectie;
• Laryngitis, een ontsteking van het strottenhoofd en de stembanden;
• Klierkoorts of mononucleosis infectiosa, veelal bekend onder de naam ziekte van Pfeiffer;
• Andere virale infecties, zoals herpangina of influenza (griep).

Verkoudheid

Verkoudheid begint meestal met keelpijn, en voordat je het weet, heb je ook last van een loopneus (helder en waterig), niesen, vermoeidheid en hoesten. Je krijgt meestal geen koorts bij verkoudheid. Als je daar wel last van krijgt, kan het een teken zijn dat je griep hebt of een infectie met een bacterie. Verkoudheid wordt veroorzaakt door virussen. Een verkoudheid gaat vanzelf over en medicijnen zijn daarom niet nodig. Zo nodig kun je neusdruppels of spray met xylometazoline gebruiken. Dit middel doet gezwollen slijmvliezen in de neus slinken. Thee van citroen en gember met honing verzacht de keel. Je kan ook thee met tijm nemen tegen keelpijn.

Laryngitis

Laryngitis is een ontsteking van het strottenhoofd of de bovenste luchtpijp en het wordt meestal veroorzaakt door een virusinfectie. De symptomen bestaan vaak uit heesheid, stemverlies, keelpijn. Laryngitis kan ook gepaard gaan met moeite met slikken, hoesten en algehele malaise. De acute vorm van laryngitis herstelt vaak binnen een week.

Ziekte van Pfeiffer

De ziekte van Pfeiffer wordt door een virus veroorzaakt. Het wordt vaak gezien bij tieners en jongvolwassenen. Het kan leiden tot keelpijn, gezwollen nekklieren en koorts. Sommige mensen voelen zich moe en zwak gedurende weken of maanden nadat ze ziek zijn geworden. Pfeiffer gaat meestal binnen een paar weken weg. Bij hevige keelpijn kun je paracetamol nemen en voor de rest doe je er verstandig aan om je grenzen in de gaten te houden en voldoende rust te nemen.

Herpangina

Herpangina is een infectie van de pharynx (keel) die veroorzaakt wordt door het coxsackievirus. Hierbij ontstaat plotseling koorts, spoedig gevolgd door papels, blaasjes en zweertjes in de keel.

Griep

Griep of influenza wordt veroorzaakt door het griepvirus of influenzavirus. Griep dient zich vaak aan met hoge koorts, koude rillingen, pijnlijke keel, (flinke) hoofdpijn en spierpijn in vooral de ledematen. Griep gaat normaal gesproken vanzelf over, maar mensen uit een risicogroep kunnen ernstig ziek worden door de griep. Risicogroepen zijn ouderen, mensen met een langdurige hart- of vaatziekte of longziekte, diabetici, mensen met een nierziekte en mensen met verminderde weerstand. Zorg voor voldoende rust en drink veel bij hoge koorts, zodat je niet uitdroogt. Koorts en pijn kun je tegengaan met paracetamol. Mensen uit een risicogroep doen er verstandig aan ieder jaar de griepprik te halen.

Pijnlijke of kriebelende keel door bacteriële infecties

Een bacteriële infectie kan ook een keelpijn veroorzaken. Dit kan veroorzaakt worden door:

• Keelontsteking door een bacterie (faryngitis), niet zelden gaat het om een streptokok bacterie van groep A;
• Een ontsteking of infectie van de keelamandelen of tonsillen (tonsillitis) en soms de adenoïden of neusamandelen (adenoiditis);
• Een peritonsillair abces of keelabces, een infectie rond de keelamandelen waarbij pus wordt gevormd;
• Ontsteking van de epiglottis (epiglottitis), een ontsteking van het strotklepje;
• Ontsteking van de uvula (uvulitis), waarbij de huig is ontstoken en opgezwollen.

In zeldzame gevallen kan een seksueel overdraagbare infectie (soa), zoals gonorroe of chlamydia, pijn in de keel veroorzaken.

Andere oorzaken van keelklachten

Een keelpijn die langer dan een week duurt, wordt vaak veroorzaakt door irritaties of letsel, zoals:

• Keelirritatie door lage luchtvochtigheid, roken, luchtvervuiling, hard praten, zingen of schreeuwen of slijm dat ook aan de achterkant van je neus je keel inloopt (postnasale drip);
• Ademen door de mond bij allergieën of een verstopte neus;
• Maagzuur dat in de keel terecht komt, wat een symptoom kan zijn van gastro-oesofageale refluxziekte (GERD).
• Beschadiging of verwonding aan de achterkant van de keel door een puntig voorwerp in de mond.

Behandeling van keelklachten

Zelfzorgmaatregelen

Behandeling van keelpijn hangt af van de oorzaak. Vaak kunnen zelfzorgmiddelen voor verlichting van de klachten zorgen. Denk hierbij aan warme thee met honing of gember. Ook kan paracetamol helpen om keelpijn tegen te gaan. Gorgelen met warm zoutwater kan helpen om zwelling te verminderen en ongemak te verlichten. Voorkom uitdroging door voldoende te drinken. Warme vloeistoffen, zoals thee of soep, kunnen de keelirritatie verminderen. Gebruik een verdamper of luchtbevochtiger in je slaapkamer. Rook niet en begeef je niet in een rokerige ruimte. Bij een verstopte neus kan een neusspray verlichting geven. Brandend maagzuur kan door leefstijlaanpassingen en eventueel door medicijnen aangepakt worden.

Antibiotica

Omdat keelpijn vaak veroorzaakt wordt door een virus, heeft een antibioticum geen zin. Antibiotica zijn medicijnen die werken tegen infecties door bacteriën; bij een virale infectie heeft een antibioticum dus geen zin. Voor zere keel veroorzaakt door een bacterie, kan behandeling met antibiotica nodig zijn.

Lees verder

• Keelpijn verhelpen zonder medicijnen op natuurlijke wijze
• Keelpijn, hoesten, moe en lusteloos: wat kun je eraan doen?
• Natuurlijke middelen tegen keelpijn: kruiden en huismiddelen
• Keelpijn: pijn bij slikken of zere keel, wat te doen? Tips!
• Keelontsteking behandeling: antibiotica, medicatie & kruiden