Palindroomreuma: Episodische ontsteking van gewrichten

Palindroomreuma is een zeldzame ontsteking van de gewrichten met onbekende oorzaak. De patiënt ervaart bij deze ziekte episodes van een ontsteking in één gewricht, maar deze ontsteking breidt zich vaak uit naar andere gewrichten. De gewrichtsontsteking gaat gepaard met algemene ontstekingsverschijnselen, vermoeidheid, koorts en een algemeen ziek gevoel. Het stellen van de diagnose van palindroomreuma gebeurt door een reumatoloog als hij alle andere gelijkaardige aandoeningen met deze symptomenreeks uitgesloten heeft. De behandeling bestaat uit enkele aanpassingen, hulpmiddelen, fysiotherapie en/of medicijnen. Bij ongeveer één op de drie patiënten mondt de ziekte uit in reumatoïde artritis, een chronische ontsteking van gewrichten en organen. Enkele tips helpen bij het verminderen van de symptomen van de ontstekingsziekte.

• Synoniemen van ontstekingsziekte
• Epidemiologie ziekte
• Oorzaken palindroomreuma
• Symptomen: pijn, zwelling en koorts
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van ontsteking van gewrichten
• Tips bij episodische aanvallen van gewrichtsontsteking
• Prognose aandoening

Synoniemen van ontstekingsziekte

De ontstekingsziekte kent een aantal andere bewoordingen zoals:

• Hench syndroom
• Hench-Rosenberg syndroom
• palindroom reuma syndroom

Epidemiologie ziekte

Palindroomreuma treft mannen en vrouwen in gelijke aantallen. Ook zijn patiënten van alle mogelijke leeftijden getroffen door deze ziekte, maar het vaakst zijn mensen tussen de twintig en vijftig jaar aangetast. Verder zijn geen prevalentie- of incidentiecijfers of andere epidemiologische gegevens gevonden in de medische literatuur. Anno oktober 2020 zijn slechts een handvol wetenschappelijke studies uitgevoerd rond deze zeldzame ziekte.

Oorzaken palindroomreuma

Tijdens een episode van palindroomreuma verplaatsen ontstekingscellen zich naar de bekleding van de gewrichten, wat resulteert in een typische ontstekingsreactie die bestaat uit roodheid en zwelling in het getroffen gebied. Het is onbekend hoe deze ontstekingsreactie precies tot stand komt, maar mogelijk spelen genetische factoren wel een rol. Andere mogelijke oorzaken van deze auto-immuunaandoening zijn een infectie, een onevenwichtigheid van hormonen, een allergische oorsprong en een trauma.

Symptomen: pijn, zwelling en koorts

De symptomen van palindroomreuma starten plots. De patiënt ervaart hierbij aanvallen van zwelling, stijfheid, roodheid, functieverlies en pijn van één of meer gewrichten (meestal twee of drie), maar niet bij elke aanval zijn altijd dezelfde gewrichten betrokken. Soms zijn de zachte weefsels rond de gewrichten ook ontstoken. Deze symptomen houden meestal enkele uren tot dagen aan, en na een aanval heeft de patiënt geen klachten. Vaak verspreiden de klachten zich van het éne naar het andere gewricht na de eerste opflakkering, maar al snel is de patiënt weer symptoomvrij. Andere symptomen van de aandoening zijn:

• de huid over het gewricht is rood
• een algemeen ziek gevoel
• knobbeltjes onder de huid in de buurt van aangetaste gewrichten
• lichte koorts
• ontstoken, pijnlijke en gezwollen pezen en gebieden rond het gewricht (periarticulaire gebied)
• vermoeidheid
• warme en gevoelige gewrichten

Diagnose en onderzoeken

De zeldzame aandoening is niet eenvoudig te diagnosticeren, omdat de arts de symptomen soms verwart met andere ziekten zoals reumatoïde artritis (ontsteking van gewrichten en organen), pseudojicht (pijn en zwelling van gewricht in knie en pols) of familiale mediterrane koorts (ontstekingen met koorts). De testen die de arts inzet, leveren vaak geen duidelijke resultaten op. Daarom krijgt de patiënt een verwijzing naar een specialist, met name een reumatoloog, die wel in staat is om de diagnose van palindroomreuma te stellen. Wel is hiervoor geen specifieke test voorhanden, en daarom moet de reumatoloog alle aandoeningen met gelijkaardige symptomen eerst zien uit te sluiten. Dit doet hij met het uitvoeren van een lichamelijk onderzoek en een bloedonderzoek, maar het maken van een röntgenfoto van de betrokken gebieden en het uitvoeren van een gewrichtspunctie zijn eveneens noodzakelijk.

Behandeling van ontsteking van gewrichten

De ontsteking verminderen is het hoofddoel bij patiënten met palindroomreuma. Hiervoor zet de arts niet-steroïdale anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID's) in die de ontstekingsaanvallen verminderen en de pijn en stijfheid verlichten. Ook hydroxychloroquine (Plaquenil) is bruikbaar want dit medicijn verlaagt de frequentie en de duur van de aanvallen, en vermindert het risico op het ontwikkelen van reumatoïde artritis in de toekomst. Wel zet de arts dit medicijn meestal niet in als eerste behandelingsvorm, maar het is voor sommige patiënten wel een optie. De patiënt krijgt regelmatig controleonderzoeken waarbij de arts het bloed controleert, de bijwerkingen van de geneesmiddelen nagaat en de werking van de nieren en lever controleert.

Tips bij episodische aanvallen van gewrichtsontsteking

Enkele tips helpen bij de terugkerende aanvallen. Rust is de beste optie bij ernstige pijn. Bij ondraaglijke pijn is het raadzaam de dosering van de medicatie te verhogen, maar de patiënt overlegt hierbij wel met de arts. Ook het toepassen van warmte en ijs verlicht de pijn en zwelling. Aangepaste orthopedische hulpmiddelen, spalken, braces en inlegzolen zijn nuttig. Verder is het aangewezen om activiteiten te doseren. Een verwijzing naar een fysiotherapeut vormt hierbij een goede balans tussen rust en inspanning. In beweging blijven is namelijk wel nodig maar zichzelf uitputten of over de eigen grens heen gaan, is ongewenst. Voorts is een gezonde en evenwichtige voeding nodig want overgewicht zet te veel druk op de gewrichten. In werksituaties zijn soms aanpassingen nodig. Tot slot moeten vrouwen met de ziekte die graag een kind ter wereld willen zetten, eerst contact hebben met een arts alvorens een zwangerschap aan te gaan. Mogelijk moet de arts namelijk medicatiewijzigingen doorvoeren omdat sommige medicijnen schadelijk zijn voor de foetus.

Prognose aandoening

Palindroomreuma veroorzaakt geen schade aan de gewrichten, maar wel ontwikkelen 30 tot 50% van de patiënten soms na enige tijd de reumatoïde artritis, een chronische ontsteking van gewrichten en organen. Andere patiënten ontwikkelen mogelijk lupus en / of andere systemische of reumatische aandoeningen.

Lees verder

• Gewrichtsgezondheid: Tips voor behoud van gezonde gewrichten
• Gewrichtspijn: Oorzaken pijnlijke gewrichten (artralgie)
• Gewrichtsstijfheid: Oorzaken van stijve gewrichten
• Gezwollen gewrichten: Oorzaken van gewrichtszwelling