Gewrichtsstijfheid: Oorzaken van stijve gewrichten

Gewrichtsstijfheid: Oorzaken van stijve gewrichten Bij gewrichtsstijfheid ervaart een patiënt problemen om een gewricht te verplaatsen of bemerkt hij een verlies van het bewegingsbereik van een gewricht. Veel verschillende oorzaken liggen mogelijk aan de basis van de stijve gewrichten, zoals de veroudering, het te lang opgedroogd zijn van de gewrichtsvloeistof, weersveranderingen, artritis, botkanker en schade of letsel aan een gewricht. Diverse andere symptomen treden op bij de stijve gewrichten, zoals gewrichtspijn en een zwelling van het getroffen gewricht. Medicatie, warmte- en koudetherapie en vrij verkrijgbare pijnstillers zijn tot slot enkele behandelingsvormen voor de gewrichtsverstijving.

Oorzaken van gewrichtsverstijving

Veroudering

Bij het verouderen begint het kraakbeen (het sponsachtige materiaal dat de uiteinden van de botten beschermt) te verstijven. Het lichaam maakt ook minder gewrichtsvloeistof aan (deze olieachtige vloeistof maakt het makkelijker om gewrichten soepel te laten bewegen). De gewrichten bewegen mogelijk niet zo vrij als voorheen. De vloeistof is ironisch genoeg best in beweging om stijfheid te verminderen.

Slapen

De gewrichtsvloeistof droogt niet alleen op bij het verouderen. Bij het slapen of langdurig in een zittende houding doorbrengen, begint de vloeistof in de gewrichten op te drogen. Hierdoor werken ze niet goed wanneer mensen besluiten om te gaan bewegen. Bij het ontwaken zijn de knieën, enkels of handen bijgevolg verstijfd en gezwollen. Het is belangrijk om gedurende de dag voldoende te bewegen zodat de gewrichten ’s nachts niet verstijven.

Weersveranderingen

Wanneer de atmosferische druk erg wijzigt (zoals bij weersveranderingen), doen de gewrichten pijn en zijn ze stijver.

Artritis

Een gewricht is de plaats waar twee botten samenkomen. Het uiteinde van elk bot is bedekt met kraakbeen (beschermende laag wat het tegen elkaar wrijven van de botten voorkomt). Het kraakbeen slijt echter na verloop van tijd (of na een verwonding weg. Hierdoor gaan de botten tegen elkaar wrijven, waardoor kleine stukjes afbreken. Dit resulteert in stijve, gezwollen en pijnlijke gewrichten.

Reumatoïde artritis
Reumatoïde artritis (ontsteking van gewrichten en organen), een vorm van artritis (gewrichtsontsteking), is de meest voorkomende oorzaak van gewrichtsstijfheid. Deze chronische ontstekingsaandoening is een auto-immuunziekte waarbij de bekleding van de gewrichten aangetast is, wat gepaard gaat met gewrichtspijn, gewrichtsstijfheid, gewrichtsmisvorming en boterosie.

Artrose
Een ander type artritis is artrose (reumatische aandoening van het gewrichtskraakbeen), dat veel meer patiënten treft dan reumatoïde artritis. Hierbij is slijtage van de gewrichten aanwezig. Het kraakbeen in de gewrichten slijt bij gebruik. Na verloop van tijd heeft de patiënt onvoldoende kraakbeen om de botten te beschermen. De aandoening komt het vaakst voor aan de heupen, de knieën, de nek, de rug en de vingers. Pijn, zwelling en krakende geluiden (gewrichtsgeluiden) bij een bewegend gewricht zijn kenmerkend. Botbreuken komen voor wanneer de aandoening vordert. Het is zelfs mogelijk dat osteofyten (benige botuitsteeksels rond gewrichten) ontstaan en daarna het kraakbeen verloren gaat. Dit leidt tot een grote invaliditeit. In ernstige gevallen is de vervanging van een gewricht noodzakelijk.

Jicht
Jicht is een vorm van artritis waarbij de patiënt pijn ervaart aan de grote teen en andere gewrichten. De aandoening start wanneer zich kristallen van urinezuur vormen tussen de gewrichten

Botkanker

Botkanker is een mogelijke maar zeldzame oorzaak van pijn en stijfheid in de gewrichten.

Schade of letsel aan gewricht

Het stijve gewricht of de stijve gewrichten zijn ook mogelijk het gevolg van een letsel of ziekte van het gewricht. Daarnaast verschijnt gewrichtsschade (waaronder gewrichtsstijfheid) na verwonding aan het gewricht. Soms veroorzaken verwondingen of ontstekingen in de aangrenzende gebieden, zoals de bursae (slijmbeurzen), pijn met beperkte gewrichtsbewegingen en stijve gewrichten als gevolg. De schade aan de gewrichten ontstaat door bijvoorbeeld een genetische aandoening, of door een ontsteking of infectie.

Genetische aandoeningen
Gewrichtsstijfheid komt voor bij volgende genetische aandoeningen:

Ontstekingen en infecties
Enkele ontstekingen en infecties leiden tot de stijve gewrichten:

Symptomen van stijve gewrichten

De gewrichtsstijfheid gaat vaak gepaard met gewrichtspijn en/of een zwelling van de gewrichten. Afhankelijk van de oorzaak van gewrichtsstijfheid, ontstaan nog bijkomende symptomen zoals roodheid, gevoeligheid, warmte, tintelingen of gevoelloosheid van een aangetast lichaamsdeel. Is de gewrichtsstijfheid langer dan een halfuur na het ontwaken nog aanwezig of verergeren de klachten, dan is medische hulp noodzakelijk.

Diverse medicijnen zijn beschikbaar / Bron: Stevepb, PixabayDiverse medicijnen zijn beschikbaar / Bron: Stevepb, Pixabay

Behandeling van gewrichtsstijfheid

De behandelingsvorm van stijfheid in de gewrichten is afhankelijk van de oorzaak.

Enkele behandelingen verminderen de gewrichtsstijfheid zoals:
  • behoud van een gezond gewicht (eventueel is gewichtsverlies nodig bij overgewicht)
  • corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmers; deze zijn meestal niet effectief bij gevorderde artritis)
  • massages en fysiotherapie
  • rust en meditatie
  • voeding: Ontstekingsremmende voedingsmiddelen zoals gember, soja-eiwit, kersen en rode druiven verminderen de ontsteking in de gewrichten met de geassocieerde stijfheid. Visolie-supplementen met omega-3-vetzuren verminderen eveneens de stijfheid van de gewrichten.
  • vrij verkrijgbare pijnstillers zoals NSAID’s (niet-steroïdale anti-inflammatoire geneesmiddelen) zoals aspirine, ibuprofen en naproxen
  • warmte- en koudetherapie

Lees verder

© 2017 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Gewrichtspijn: Symptomen, oorzaken, medicijnen, behandelingGewrichtspijn komt vrij veel voor bij mensen en zorgt voor heel veel ongemak. Ernstige gewrichtspijn kan de kwaliteit va…
Diabetische stijve hand syndroom: symptomen en behandelingDiabetische stijve hand syndroom: symptomen en behandelingHet diabetische stijve hand syndroom, ook wel geschaard onder 'beperkte gewrichtsbeweeglijkheid' ('limited joint mobilit…
Stijve knie: oorzaken en symptomen van kniestijfheidStijve knie: oorzaken en symptomen van kniestijfheidEen stijve knie is een vervelende en invaliderende klacht. Stijfheid kan zich voordoen in één of beide knieën en is een…
Infectieuze artritis: symptomen, diagnose en behandelingInfectieuze artritis: symptomen, diagnose en behandelingEen gewricht kan ontstoken raken door ziektekiemen die in het bloed terecht zijn gekomen. Dit heet een infectieuze of se…

Jeukende neus: Oorzaken van jeuk aan de neus (kriebelneus)Jeuk aan of in de neus is een erg vervelend probleem. Dit is het gevolg van heel wat aandoeningen en medische problemen,…
Slijm in de urine: oorzaken slijm bij plassen man en vrouwSlijm in de urine: oorzaken slijm bij plassen man en vrouwSlijm in de urine kan zowel bij man als vrouw optreden. Slijm in de urine wordt uitgescheiden door het slijmvlies in de…
Bronnen en referenties
  • Geraadpleegd op 22 december 2017:
  • 5 Ways to Reduce Joint Stiffness, https://www.forteelements.com/5-ways-reduce-joint-stiffness/
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010
  • Joint Stiffness: Symptoms & Signs, https://www.medicinenet.com/joint_stiffness/symptoms.htm
  • Stiff Joints? Signs and Causes, https://njmetropain.com/stiff-joints-signs-causes/
  • Stiff joints?, http://www.goodhealth.co.nz/health-articles/article/stiff-joints
  • You’re getting older, https://www.webmd.com/arthritis/ss/slideshow-stiff-joints
  • Afbeelding bron 1: Stevepb, Pixabay
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 16-02-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 8
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.