Osteosarcoom: Botkanker (kwaadaardig botgezwel) bij tieners

Osteosarcoom: Botkanker (kwaadaardig botgezwel) bij tieners Osteosarcoom is een zeldzame vorm van primaire botkanker die ontstaat uit de cellen die botweefsel vormen. De exacte oorzaak van osteosarcoom is onbekend, maar de aandoening treft vooral tieners, met name tijdens een snelle groeispurt. De tumor ontstaat meestal in de lange botten van armen en benen, maar kan elk bot aantasten. Belangrijke symptomen omvatten pijn bij beweging en een beperkt bewegingsbereik. Diverse diagnostische onderzoeken zijn noodzakelijk om de locatie en omvang van de tumor vast te stellen. De behandeling bestaat vaak uit een combinatie van chirurgie, chemotherapie en soms radiotherapie.

Synoniemen van osteosarcoom

Osteosarcoom staat ook bekend onder de volgende synoniemen:
  • Botsarcoma
  • Botsarcoom
  • Osteosarcoma

Epidemiologie

Osteosarcoom heeft een jaarlijkse incidentie van ongeveer 4 tot 5 gevallen per miljoen mensen wereldwijd. Het is de meest voorkomende primaire botkanker bij kinderen en goed voor ongeveer 3% van alle kankers bij deze leeftijdsgroep. De gemiddelde leeftijd bij diagnose is vijftien jaar. Jongens zijn iets vaker getroffen dan meisjes. Hoewel osteosarcoom vooral in de late tienerjaren voorkomt, kunnen ook oudere volwassenen, met name mensen boven de zestig, door deze kwaadaardige aandoening worden getroffen. Patiënten met een zwarte huidskleur hebben een iets verhoogd risico op osteosarcoom in vergelijking met mensen van andere etnische groepen.

Oorzaken van primaire botkanker

De exacte oorzaak van osteosarcoom is onbekend. In sommige gevallen lijkt er een erfelijke component te zijn, waarbij een genetische aanleg het risico kan verhogen. Een specifiek gen, gerelateerd aan familiaire retinoblastoom, kan ook betrokken zijn. Retinoblastoom is een zeldzame netvlieskanker die vooral bij jonge kinderen voorkomt.

Risicofactoren: Groeispurt bij tieners en botaandoeningen

Een snelle botgroei tijdens de adolescentie verhoogt het risico op het ontwikkelen van osteosarcoom, wat verklaart waarom de aandoening vaak optreedt tijdens een groeispurt. Andere risicofactoren zijn:

Locatie van de tumor

Osteosarcoom komt het vaakst voor in de lange botten, vooral:
  • De bovenarm (dichtbij de schouder)
  • De dij (dichtbij de knie)
  • Het scheenbeen (dichtbij de knie)

Hoewel het meeste voorkomt in de grote botten met de snelste groei, kan osteosarcoom elk bot aantasten.

Symptomen

De symptomen van osteosarcoom kunnen variëren, maar de meest voorkomende zijn:
  • Pijn in de botten, vooral bij beweging
  • Een beperkt bewegingsbereik
  • Een botbreuk die kan optreden na minimale trauma of zonder duidelijke oorzaak
  • Gevoeligheid, zwelling of roodheid op de locatie van de tumor
  • Mank lopen als de tumor zich in het been bevindt
  • Pijn bij het optillen als de tumor in de arm is gelokaliseerd

Een bloedonderzoek is vaak een onderdeel van de diagnostische procedure / Bron: Frolicsomepl, PixabayEen bloedonderzoek is vaak een onderdeel van de diagnostische procedure / Bron: Frolicsomepl, Pixabay

Diagnose en onderzoeken

Om osteosarcoom te diagnosticeren, kan de arts verschillende onderzoeken uitvoeren, waaronder:
  • Een biopsie tijdens een chirurgische ingreep om een monster van de tumor te verkrijgen
  • Een bloedonderzoek om algemene gezondheid en tumormarkers te evalueren
  • Een botscan om te controleren op uitzaaiingen naar andere botten
  • Een CT-scan van de borstkas om te zien of de kanker naar de longen is uitgezaaid
  • Een MRI-scan voor gedetailleerde beelden van de tumor en omliggend weefsel
  • Een PET-scan om de stofwisseling in het lichaam te onderzoeken en metastasen te identificeren
  • Een radiografie (röntgenfoto) om de aard en omvang van de tumor te bepalen

Behandeling via chemotherapie en chirurgie

De behandeling van osteosarcoom begint doorgaans met chemotherapie om de tumor te verkleinen en kankercellen die mogelijk zijn verspreid naar andere delen van het lichaam te doden. Na de chemotherapie volgt vaak een chirurgische ingreep om de tumor te verwijderen. Chemotherapie helpt bij het verminderen van de grootte van de tumor, waardoor de chirurgische verwijdering gemakkelijker wordt. Meestal kan de getroffen ledemaat behouden blijven, maar in sommige gevallen is amputatie nodig. Soms is ook radiotherapie vereist, vooral als er resten van de tumor aanwezig zijn of als de tumor niet volledig operatief kan worden verwijderd.

Prognose

De prognose van osteosarcoom varieert afhankelijk van verschillende factoren, zoals de locatie van de tumor en of er uitzaaiingen zijn. Als de kanker niet naar de longen of andere organen is uitgezaaid, zijn de overlevingskansen op lange termijn beter. Bij uitzaaiingen naar andere lichaamsdelen zijn de vooruitzichten vaak minder gunstig. Met effectieve behandeling is er echter een aanzienlijke kans op genezing. De vijfjaarsoverleving bedraagt gemiddeld 63%, waarbij vrouwen een iets betere prognose hebben dan mannen.

Complicaties

Mogelijke complicaties van osteosarcoom omvatten:
  • Amputatie van de aangedane ledemaat, indien nodig
  • Bijwerkingen van chemotherapie, zoals misselijkheid, vermoeidheid en verminderde bloedcellen
  • Verspreiding van de kanker naar de longen (longmetastasen), wat de meest voorkomende doodsoorzaak is bij dit type botkanker

Preventie

Er zijn geen specifieke preventieve maatregelen voor osteosarcoom, gezien de onbekende oorzaken van de aandoening. Algemene gezondheid en het vermijden van risicofactoren, zoals onnodige blootstelling aan bestraling, kunnen bijdragen aan een gezonde levensstijl, maar er is momenteel geen bewezen manier om osteosarcoom te voorkomen.

Lees verder

© 2016 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Botkanker en beenmergkankerBotkanker en beenmergkankerBotkanker en beenmergkanker zijn beiden kanker in de botten of beenderen. Er bestaan verschillende vormen van botkanker.…
Botkanker: Vormen, symptomen en behandelingBotkanker: Vormen, symptomen en behandelingBotkanker kent vele uitingsvormen. Botkanker bij volwassenen is dikwijls een uitzaaiing van een ander type kanker, dat e…
Botkanker, botmetastase, goedaardige bottumoren: behandelingBotkanker, botmetastase, goedaardige bottumoren: behandelingBot is het harde, bijna niet buigzame weefsel waaruit het lichaamsskelet bestaat. Het houdt het lichaam overeind, omhult…
Osteosarcoom: zeurende botpijn en zwelling door botkankerOsteosarcoom: zeurende botpijn en zwelling door botkankerHet hebben van aanhoudende vervelende pijn in de botten met zwelling, kan osteosarcoom inhouden. In hoeverre deze ziekte…

Neuroblastoom: Kanker uitgaande van zenuwcellen bij kinderenNeuroblastoom: Kanker uitgaande van zenuwcellen bij kinderenEen neuroblastoom is een zeldzame vorm van kanker die ontstaat uit onrijpe zenuwcellen in verschillende delen van het li…
Ovarieel hyperstimulatiesyndroom: Overstimulatie eierstokkenOvarieel hyperstimulatiesyndroom: Overstimulatie eierstokkenHet ovarieel hyperstimulatiesyndroom is een zeldzame aandoening die voorkomt bij vrouwen die vruchtbaarheidsmedicijnen n…
Bronnen en referenties
  • Clinical Presentation, http://emedicine.medscape.com/article/1256857-clinical-presentation#showall, geraadpleegd op 21 september 2016
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010, geraadpleegd op 21 september 2016
  • Osteosarcoma, http://kidshealth.org/en/parents/cancer-osteosarcoma.html , geraadpleegd op 21 september 2016
  • Osteosarcoma, https://medlineplus.gov/ency/article/001650.htm, geraadpleegd op 21 september 2016
  • Overview, http://emedicine.medscape.com/article/1256857-overview#showall, geraadpleegd op 21 september 2016
  • Overview, http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/osteosarcoma/home/ovc-20180711, geraadpleegd op 21 september 2016
  • Afbeelding bron 1: Frolicsomepl, Pixabay
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 22-08-2024
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 7
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.