Botkanker: Vormen, symptomen en behandeling

Botkanker kent vele uitingsvormen. Botkanker bij volwassenen is dikwijls een uitzaaiing van een ander type kanker, dat elders in het lichaam metastaseert. Botkanker bij kinderen en jong volwassenen kan echter ook in primaire vorm voorkomen in het beenmerg of in de botten. Er zijn meerdere vormen van botkanker, die op verschillende locaties in het lichaam voorkomen en elk hun specifieke symptomen kennen. De ernst en consequenties verschillen afhankelijk van het type botkanker in kwestie.

Wat is botkanker of beenkanker nu precies?

Eigenlijk bestaan er verschillende vormen van botkanker. Veel verschillende soorten kanker kunnen namelijk uitzaaiingen geven naar de botten. De meest voorkomende vormen van kanker elders in het lichaam, die uitzaaien naar de beenderen zijn longkanker, borstkanker, prostaatkanker, schildklierkanker, prostaat- en nierkanker.

Er bestaat echter ook primaire vormen van botkanker, waarbij kanker echt ontstaat in de bot- of beenmergcellen van de beenderen zelf. De behandeling voor deze vormen van kanker loopt ook erg uiteen, omdat bij uitzaaiingen of metastasen altijd sprake is van een ander type kanker (bijvoorbeeld borstkanker) en dus van een heel ander type cellen dat gaat "rondzwerven" in het lichaam en zo onder andere in de botten terechtkomt.

Primaire vormen van botkanker komen meer voor bij kinderen dan bij volwassenen. Wanneer er botkanker ontstaat bij volwassenen is er derhalve meestal geen sprake van primaire kanker maar van uitzaaiingen van kanker elders in het lichaam.

Welke vormen van primaire botkanker bestaan er?

Osteosarcoom

Osteosarcoom is de meest voorkomende primaire vorm van kwaadaardige botkanker. Het komt het meeste voor bij mannen tussen de 10 en 25 jaar oud. Deze vorm van botkanker ontstaat met name in de armen en benen en bij knieën en schouders.
Het gaat om een erg agressieve vorm van kanker, die ook uitzaaiing geeft naar de longen toe. De kans op overleven ligt op ongeveer 65%.

Ewing Sarcoom

Ewing sarcoom is een relatief zeldzame maar ook de ernstigste vorm van botkanker, die vooral voorkomt bij jonge mensen tussen de 4 en 15 jaar oud. Dit type kanker treedt zelden op bij mensen boven de 30 en komt relatief vaker voor bij mannen. Ook dit type kanker ontwikkelt zich vaak in armen en benen en daarnaast ook in het bekken. De overlevingskans is ook hier 67% maar is lager wanneer er sprake is van uitzaaiing naar andere delen van het lichaam.

Chondrosarcoom ofwel kraakbeenkanker

25% van alle bottumoren is een vorm van chondrosarcoom oftewel kanker van het kraakbeen. Deze vorm van kanker komt juist voor bij mensen boven de 40 tot 50 jaar en kent ook een goedaardige variant. Deze variant kan uitzaaien naar longen en lymfeklieren en is voor de patiënt een zeer pijnlijke vorm van botkanker. Tumoren vormen zich vaak in het bekken en in de heupbotten. Afhankelijk van hoe kwaadaardig de vorm van kraakbeenkanker is kan de overlevingskans variëren tussen de 30% en 90%.

Beenmergkanker: Multipel Myeloom

Beenmergkanker is niet echt een vorm van botkanker maar manifesteert zich wel in het beenmerg, nadat het is ontstaan uit woekering van afwijkende plasmacellen. Deze vorm van kanker komt vooral voor bij mensen boven de 60 jaar maar kan ook bij jongere volwassenen optreden. Multipel myeloom is een kwaadaardige woekering van plasmacellen in het beenmerg. Bij multipel myeloom produceren de plasmacellen een ongewone antistof, waardoor de ziekte aantoonbaar is.

Wat zijn de symptomen van botkanker, bottumoren of beenkanker?

Het meest voorkomende symptoom van bottumoren is over het algemeen pijn. Daarnaast treden vaak zichtbare uitstulpingen op bij het bot of het weefsel daaromheen. In de meeste gevallen worden de symptomen geleidelijk ernstiger met de tijd. De beenderen kunnen worden verzwakt door de tumor en leiden tot spontane breuken. Koorts, koude rillingen, nachtzweten en gewichtsverlies kunnen als bijkomende symptomen optreden. Deze symptomen komen echter relatief vaker voor na de verspreiding of uitzaaiing van de tumor naar andere weefsels in het lichaam.

Hoe ziet de behandeling van botkanker eruit?

Er zijn veel verschillende methoden om botkanker te behandelen. De beste behandeling is afhankelijk van het type botkanker, de locatie van de kanker, hoe agressief de kanker is, en of de kanker is uitgezaaid of niet. Zowel chirurgie, bestraling als chemotherapie worden toegepast evenals combinaties hiervan. Voor uitzaaiingen van andere typen kanker naar de botten zal de behandeling worden aangepast op de primaire vorm van kanker. In dit geval wordt de botkanker dus niet behandeld als botkanker maar als bijvoorbeeld borstkanker.