Osteosarcoom: zeurende botpijn en zwelling door botkanker

Het hebben van aanhoudende vervelende pijn in de botten met zwelling, kan osteosarcoom inhouden. In hoeverre deze ziekte in het beginstadium opvalt is maar de vraag, aangezien het geleidelijk aan kan groeien. Soms merkt men het pas, nadat men onverwacht is flauwgevallen en er onderzoek naar wordt gedaan. Wat houdt osteosarcoom in, waarom geeft het botpijn met zwelling (tumor) en hoe wordt deze botkanker behandeld?

Osteosarcoom

• Aangetaste botten
• Principe van botaanmaak
• Mate van voorkomen tumor
• Botpijn en klachten bij osteosarcoom
• Wat zijn de kansen?
• Behandeling

Aangetaste botten

De botten in het lichaam vormen de drager van het gewicht, geeft bescherming aan weefsels, zorgt voor de vorm van de mens en biedt ons de mogelijkheid om voort te bewegen. Tezamen met de spieren kan het veel krachten overbrengen en dus dienen de botten sterk te zijn. In het geval van osteosarcoom wordt er vanuit de botten zelf botweefsel aangemaakt. De kanker verzwakt enerzijds de bestaande botten en zorgt ervoor dat omringend weefsel verbeent. Oftewel er vindt eveneens botontkalking lokaal plaats, waardoor men versneld een fractuur kan oplopen. Wat is de invloed van osteosarcoom, waarom moet het snel worden herkend en wat zijn de symptomen?

Principe van botaanmaak

Het skelet wordt telkens deels aangemaakt en afgebroken door het handhaven van een stabiele balans tussen twee hormonen. Het gaat daarbij om het calcitonine hormoon voor botaanmaak en het parathormoon voor botafbraak. Deze stimuleren kleine deeltjes geheten osteoblasten om bot aan te maken. In het geval van osteosarcoom is er sprake van een woekering, veroorzaakt door ontregelde osteoblasten. Daarbij zit lokaal in het bot kanker, vanwaaruit de tumor groeit. Waarom men het krijgt is echter niet bekend. Meest logische verklaring is een genmutatie, waardoor het wordt veroorzaakt. Ook mensen die reeds een erfelijke aandoening hebben, lopen eerder kans om het te krijgen.

Mate van voorkomen tumor

De ziekte komt bij jongeren voor in de leeftijdscategorie van tien tot vijfentwintig jaar. Daarnaast komt het voornamelijk voor bij zestigplussers. Ondanks dat de tumor in alle skeletdelen kunnen voordoen, is het opvallend dat het vaak de scheenbeen-, knie- of bovenarmbotten aantast. In ons land treft het circa een veertigtal personen per jaar (lit.1) waarvan ongeveer tien kinderen (lit.2).

Botpijn en klachten bij osteosarcoom

Indien de ziekte tot ontwikkeling komt dan gaat het vaak om lokale verspreiding. Er wordt botweefsel aangemaakt en in de botten groeit het veroorzakende gezwel. De combinatie zal in eerste instantie aanhoudende zeurende pijn geven (lit.3), waarbij het voornamelijk tijdens rust opvalt. Het kan op een kloppende pijn lijken. Botpijn zorgt er eveneens voor dat er zwellingen optreden, welke nabij gewrichten bewegingsproblemen veroorzaken. Daarbij geeft het griepachtige symptomen en heeft men mogelijk last van nachtzweten. Omdat de botten van binnenuit worden uitgehold (kankervorming en kalkonttrekking), kan men relatief snel een botbreuk oplopen. Dit kan spontaan zonder overbelasting tot een heftige fractuur leiden. Er is sprake van woekering van kankercellen en dus dient het snel te worden gediagnosticeerd. Kanker heeft altijd de mogelijkheid om verder te verspreiden via de lymfklieren en bloedbaan. Indien het leidt tot uitzaaiingen, dan nemen de overlevingskansen snel af. Let wel soms herkent men pas dat er iets aan de hand is, zodra men flauwvalt en verder medisch wordt onderzocht (lit.4).

Wat zijn de kansen?

Hoe goed het met de persoon afloopt, hangt per geval af. In welk stadium wordt het herkend en hoe snel kan een behandeling worden opgestart. In een vroeg stadium hoeft er nog geen sprake te zijn van uitzaaiingen, zodat het goed kan worden behandeld. Treft men echter kankercellen in nabijgelegen weefsels, lymfklieren of het bloed aan dan zal een chirurgische ingreep ingrijpend zijn. Om vast te stellen om welke kankersoort het gaat, wordt het bloed onderzocht, worden scans genomen waarnaast ook lymfklieren en organen op uitzaaiingen worden onderzocht.

Behandeling

Voordat chirurgische verwijdering wordt toegepast, dient eerst een chemokuur te worden gedaan. Het doel is om de activiteit van de kankercellen te verminderen of te stoppen. Het houdt in dat verspreiding door toedoen van de operatie wordt geminimaliseerd. Ook na de operatie wordt een chemokuur toegepast. Deze manier van kuren wordt ook wel een tandem chemokuur genoemd. Het doel is om de kankercellen compleet te verwijderen en te vernietigen. Hoe goed dit slaagt hangt uiteraard af van de werkelijke mate van uitzaaiingen. Bij de operatie zelf wordt de tumor geheel verwijderd, inclusief het aangetaste botdeel. Ook omringende zenuwen, aders en spierweefsel worden mogelijk verwijderd. Hoeveel weefsel wordt verwijderd, hangt per geval af. Soms wordt slechts beperkt weefsel weggehaald, maar soms kan het om een gedeeltelijke of gehele amputatie van een ledemaat gaan.

Lees verder

• Ziekte van Kahler: plasmacelkanker, botpijn, osteoporose
• Acute myeloïde leukemie (AML), levensbedreigende bloedkanker
• Ziekte van Waldenström: zeldzaam ongeneeslijk beenmergkanker
• Hersentumor en -kanker: potentieel dodelijk hersengezwel
• Ziekte van Bowen: omrande rode huidvlek kan kanker worden