Camptodactylie: Permanent gebogen vinger of teen
Bij camptodactylie is een patiënt niet in staat om zijn vinger of teen te strekken. De gebogen vinger (of teen) is meestal het gevolg van een beperking in het gewricht tussen het basiskootje en het middenkootje (PIP-gewricht tussen buig- en strekspieren). Camptodactylie is een genetische aandoening die soms onderdeel is van een onderliggend syndroom. Meestal is de handfunctie niet aangetast en dan bestaat de behandeling van camptodactylie uit fysio- en ergotherapie en een strekspalkje. Heeft de patiënt echter wel problemen bij het gebruik van de hand, dan is een operatie vereist die de misvorming gedeeltelijk corrigeert.
Synoniemen camptodactylie
Camptodactylie is eveneens gekend onder deze synoniemen
- Campylodactylie
- Kromme vinger
Epidemiologie
Deze aandoening is vrij zeldzaam en treft ongeveer 1% van de kinderen. In bijna 3 op de 4 gevallen zijn beide handen of voeten getroffen. Vrouwen zijn vaker dan mannen aangetast door camptodactylie. Voorts zijn de symptomen in de meeste gevallen bij de geboorte zichtbaar maar in sommige gevallen zijn deze ook pas zichtbaar in de adolescentie.
Oorzaken: Door structuurafwijkingen of syndromen
Camptodactylie is een genetische aandoening met onbekende oorzaak. Vaak komt dit geïsoleerd voor, of is dit mogelijk na een ongeval of een
ontsteking. Maar soms is dit onderdeel van een syndroom. De afwijking is het gevolg van een defect aan een klein vinger- of teenspiertje met afwijkingen aan de buig- en strekpezen waardoor een onbalans ontstaat.
Structuurafwijkingen in de vinger of teen
Camptodactylie is soms te wijten aan volgende structuurafwijkingen:
- een foute positie van de botten.
- een spierafwijking
- een te strakke huid van de patiënt bij de geboorte
- gecontracteerde pezen en ligamenten
Syndromen
De afwijking komt echter ook voor bij enkele genetische aandoeningen. Enkele voorbeelden hiervan zijn:
Symptomen: Permanent gebogen vinger of teen
De patiënt komt vaak ter wereld met camptodactylie. Wanneer de afwijking mild is, is het mogelijk dat de patiënt geheel asymptomatisch ter wereld komt. De symptomen zijn echter wel zichtbaar wanneer de aandoening van matige tot ernstige aard is. De afwijking is meestal meteen zichtbaar bij de geboorte, maar bij een andere vorm treden de symptomen om onduidelijke reden pas op na de leeftijd van tien jaar oud. De symptomen zijn bij heel veel patiënten bilateraal, dus aan beide handen aanwezig.
Bij camptodactylie heeft de patiënt dan een zichtbare vervorming van meestal de pink maar dit is ook mogelijk aan één of meer andere vingers of tenen. Deze vinger is dan gebogen en kan de patiënt niet recht krijgen. Hoewel dit een vreemd uiterlijk geeft, is de handfunctie van de patiënt veelal niet getroffen. Slechts in zeer ernstige gevallen van camptodactylie is de patiënt veelal beperkt in zijn handbewegingen.
Diagnose en onderzoeken
Lichamelijk en diagnostisch onderzoek
De arts voert een grondig lichamelijk onderzoek uit waarbij hij zorgvuldig de getroffen vinger of teen en de bijbehorende ligamenten en pezen inspecteert. Hij maakt vervolgens een
röntgenfoto of
CT-scan van de hand(en) en/of voet(en). Soms voert de arts nog een bijkomend genetisch onderzoek uit indien hij vermoedt de camptodactylie onderdeel is van een syndroom.
Differentiële diagnose
De aandoening valt te verwarren met andere reumatologische aandoeningen, waaronder
reumatöide artritis (chronische auto-immuunaandoening met een ontsteking van gewrichten en andere organen) en een
Dupuytren-contractuur (pijnloze handmisvorming). De diagnose van camptodactylie is heel belangrijk omdat het gebruik van spalken en andere hulpmiddelen in een vroeg begin nodig is voor de behandeling van camptodactylie. Een vroegtijdige opsporing van de aandoening voorkomt ook de nodige
angst bij de patiënt over een foute diagnostiek. Bij een niet of foute behandeling van camptodactylie, ontstaat een contractuur in het gewricht (blijvende gewrichtsverstijving).
Behandeling: Spalk of operatie
Een orthopedist behandelt de afwijking van de hand(en) en/of voet(en). Daarnaast werkt hij mogelijk met andere artsen samen indien sprake is van een onderliggend syndroom. De behandeling van camptodactylie gebeurt zowel conservatief als chirurgisch. Aangezien de mildere vormen van deze aandoening de handfunctie niet aantasten, is fysiotherapie en ergotherapie aanbevolen. Chirurgie is niet aanbevolen wanneer de hoek van de kromming (bocht) minder dan 30 graden bedraagt. De patiënt krijgt naast fysiotherapie en ergotherapie een spalk of gips om de botten van de vinger op een normale stand te plaatsen. Langdurige spalk- of gipstherapie (minimaal zes maanden) helpt vaak beter wanneer de patiënt hiermee erg vroeg start en werkt minder goed wanneer de patiënt reeds ouder is. Chirurgie is wel aangewezen wanneer de vinger abnormaal gebogen is en de handfunctie belemmerd is of wanneer de spalktherapie niet helpt. De chirurg verlengt hierbij de gewrichten of maakt de pezen aan de vinger recht.
Prognose
Vaak corrigeert een operatie de misvorming slechts gedeeltelijk en blijft de afwijking dus wel zichtbaar. De handfunctie is meestal wel gecorrigeerd. De chirurg voert mogelijk een nieuwe operatie uit wanneer de camptodactylie terugkeert.
Lees verder