Acromicrische dysplasie: Afwijkingen aan skelet en gezicht
Bij acromicrische dysplasie, een zeldzame erfelijke skeletaandoening, heeft de patiënt een zeer kort gestalte, korte ledematen, stijve gewrichten en typische gelaatstrekken. De bevestiging van acromicrische dysplasie gebeurt via röntgenonderzoek. Behandeling van de kenmerkende symptomen is doorgaans niet nodig, hoewel behandeling vereist kan zijn bij bijkomende symptomen. Complicaties treden bijna niet op, en de prognose van dit syndroom is over het algemeen uitstekend. Maroteaux et al. beschreven deze aandoening voor het eerst in 1986.- Synoniemen acromicrische dysplasie
- Epidemiologie aandoening
- Prevalentie en demografische gegevens
- Levensverwachting en symptomen
- Mechanisme
- Genetische afwijking
- Aantasting van kraakbeen en gewrichten
- Oorzaken acromicrische dysplasie
- Risicofactoren acromicrische dysplasie
- Genetische factoren
- Familiegeschiedenis van genetische aandoeningen
- Risicogroepen
- Patiënten met genetische mutaties
- Kinderen met groeiachterstand
- Symptomen: Afwijkingen aan skelet en gezicht
- Alarmsymptomen
- Abnormale gezichts- en skeletafwijkingen
- Beperkingen in mobiliteit
- Diagnose en onderzoeken
- Behandeling
- Prognose skeletaandoening: Normale levensverwachting
- Beperkingen door fysieke misvormingen
- Symptomenbeheer
- Complicaties acromicrische dysplasie
- Preventie acromicrische dysplasie
- Vervolgzorg en ondersteuning
- Praktische tips voor het leven met acromicrische dysplasie
- Streef naar regelmatige fysiotherapie en beweging
- Gebruik hulpmiddelen om de belasting van gewrichten te verminderen
- Zorg voor een gezond en evenwichtig voedingspatroon
- Overleg regelmatig met je arts voor controleafspraken
- Ondersteun je mentale gezondheid en zoek emotionele hulp
- Misvattingen rond acromicrische dysplasie
- Acromicrische dysplasie wordt alleen gekarakteriseerd door korte ledematen
- Acromicrische dysplasie is altijd erfelijk
- De aandoening heeft geen invloed op andere lichaamsfuncties
- Acromicrische dysplasie is gemakkelijk te diagnosticeren bij de geboorte
- Acromicrische dysplasie heeft altijd ernstige cognitieve gevolgen
- Er is geen behandelingsoptie voor acromicrische dysplasie
- Acromicrische dysplasie komt niet voor bij baby's of jonge kinderen
Synoniemen acromicrische dysplasie
Acromicrische dysplasie is eveneens bekend als "ACMICD" en "acromicrische skeletdysplasie".Epidemiologie aandoening
Acromicrische dysplasie is een uiterst zeldzame aandoening. De exacte prevalentie is niet goed gedocumenteerd in de medische literatuur. Sinds het eerste beschrijven van de ziekte zijn er slechts enkele tientallen patiënten gerapporteerd. Mannen en vrouwen lijken in gelijke aantallen getroffen te worden door deze aandoening.Prevalentie en demografische gegevens
Acromicrische dysplasie is een zeldzame genetische aandoening die voornamelijk het skelet en het gezicht beïnvloedt. Er zijn slechts enkele tientallen gevallen wereldwijd gedocumenteerd. De aandoening komt meestal voor bij jonge kinderen en wordt gekarakteriseerd door groeiachterstand en misvormingen in het skelet en het gezicht.Levensverwachting en symptomen
De levensverwachting van patiënten met acromicrische dysplasie kan normaal zijn, hoewel de aandoening in sommige gevallen kan leiden tot fysieke beperkingen door de misvormingen. De ernst van de symptomen varieert, maar veel patiënten ervaren een significant verminderde mobiliteit en functionele beperkingen.Mechanisme
Genetische afwijking
Acromicrische dysplasie wordt veroorzaakt door mutaties in specifieke genen die betrokken zijn bij de ontwikkeling van het skelet en andere bindweefsels. Deze mutaties beïnvloeden de normale botgroei en gezichtsontwikkeling, wat resulteert in karakteristieke skelet- en gezichtsafwijkingen.Aantasting van kraakbeen en gewrichten
De aandoening beïnvloedt de vorming van kraakbeen, waardoor er afwijkingen ontstaan in de gewrichten en het kraakbeen in de gewrichten niet goed functioneert, wat leidt tot misvormingen.Oorzaken acromicrische dysplasie
Mutaties (veranderingen) in het FBN1-gen veroorzaken acromicrische dysplasie. Deze aandoening is autosomaal dominant, wat betekent dat één kopie van het gewijzigde gen in elke cel voldoende is om de aandoening te veroorzaken. Vaak is de aandoening het gevolg van nieuwe mutaties in het gen, wat betekent dat de aandoening de novo (nieuw) ontstaat. In dergelijke gevallen heeft de patiënt geen familiale voorgeschiedenis van de aandoening.Risicofactoren acromicrische dysplasie
Genetische factoren
Acromicrische dysplasie is een erfelijke aandoening die autosomaal dominant wordt overgeërfd, wat betekent dat een kind slechts één mutatie van een ouder hoeft te erven om de aandoening te ontwikkelen.Familiegeschiedenis van genetische aandoeningen
Patiënten met een familiegeschiedenis van genetische aandoeningen, zoals dwerggroei of andere skeletaandoeningen, hebben een verhoogd risico om deze aandoening door te geven aan hun kinderen.Risicogroepen
Patiënten met genetische mutaties
De risicogroep voor acromicrische dysplasie bestaat uit patiënten die een genetische mutatie dragen die de botontwikkeling beïnvloedt. Degenen met een familiegeschiedenis van de aandoening hebben meer kans om het gen door te geven aan hun nakomelingen.Kinderen met groeiachterstand
De aandoening komt vaak voor bij kinderen die een vertraagde groei vertonen, vooral in de eerste jaren van hun leven. Dit kan gepaard gaan met andere symptomen, zoals misvormingen van het gezicht en skelet.Symptomen: Afwijkingen aan skelet en gezicht
SkeletPasgeborenen met acromicrische dysplasie hebben een normale grootte bij de geboorte, maar groeien langzaam, wat resulteert in een kort gestalte (dwerggroei). De gemiddelde lengte van volwassenen met deze aandoening is ongeveer 128 cm voor vrouwen en 137 cm voor mannen. De lange botten van de armen en benen, evenals de botten in de handen en voeten, zijn korter in verhouding tot de lengte van de patiënt. Baby's met acromicrische dysplasie vertonen ook ernstige verkorting van de handen en voeten. Sommige botten in de handen en vingers (middelhandsbeentjes en vingerkootjes), evenals de voeten en tenen (middenvoetsbeentjes en teenkootjes), zijn abnormaal kort en gedrongen, wat in medische termen bekendstaat als "brachydactylie". Andere skeletproblemen omvatten een vertraagde botleeftijd, abnormaal gevormde botten van de wervelkolom en beperkte beweging van gewrichten door gewrichtsstijfheid. Patiënten ontwikkelen vaak het carpaal tunnel syndroom, wat leidt tot gevoelloosheid, tintelingen en zwakte in de handen en vingers. Heupdysplasie is ook een kenmerkend symptoom van deze aandoening. De skelet- en gewrichtsproblemen veroorzaken doorgaans weinig beperkingen in de dagelijkse activiteiten van de meeste patiënten.
Gezicht
Jonge patiënten met acromicrische dysplasie presenteren zich vaak met een rond gezicht, scherp gedefinieerde wenkbrauwen, lange wimpers, een bolle neus met omgekeerde neusgaten, een lange ruimte tussen de neus en de bovenlip (filtrum), en een kleine mond met dikke lippen. Deze typische gelaatstrekken kunnen minder uitgesproken worden naarmate de patiënt ouder wordt.
Bijkomende symptomen
Andere karakteristieke kenmerken van acromicrische dysplasie zijn een hese stem en goed ontwikkelde spieren. Daarnaast kunnen patiënten afwijkingen aan de oren, de luchtpijp en de wervelkolom vertonen.
Alarmsymptomen
Abnormale gezichts- en skeletafwijkingen
Het belangrijkste alarmsymptoom van acromicrische dysplasie zijn de abnormale gezichts- en skeletafwijkingen die zich in de vroege kindertijd manifesteren. Deze kunnen onder andere een verkorte lengte, abnormale ledematen en gezichtsdeformatie omvatten.Beperkingen in mobiliteit
Veel patiënten ervaren mobiliteitsbeperkingen door misvormingen in de gewrichten en botten, wat leidt tot moeite met lopen en andere fysieke activiteiten.Diagnose en onderzoeken
Lichamelijk onderzoekTijdens het lichamelijk onderzoek beoordeelt de arts de kenmerkende fysieke symptomen van het gezicht en het skelet. Beeldvormend onderzoek is echter nodig om de diagnose van acromicrische dysplasie te bevestigen.
Diagnostisch onderzoek
Op een röntgenfoto (= radiografisch onderzoek) van de hand zijn de kenmerkende afwijkingen van de skeletaandoening zichtbaar. De röntgenfoto kan ook een vertraagde botleeftijd, kegelvormige epifysen (einddelen van pijpbeenderen), verkorte lange buisvormige botten en eivormige wervellichamen tonen.
Differentiële diagnose
Syndromen en aandoeningen met overlappende kenmerken zijn acrodysostose, Leri Pleonosteosis, acromesomelische dwerggroei, geleofysieke dysplasie en de autosomaal dominante vorm van het Weill-Marchesani syndroom. Artsen kunnen acromicrische dysplasie soms verwarren met deze aandoeningen, die als differentiële diagnoses worden beschouwd.
Behandeling
De behandeling van acromicrische dysplasie richt zich op het verlichten van de specifieke symptomen, die per patiënt kunnen verschillen. Een kinderarts, orthopedist, fysiotherapeut en/of andere zorgverleners kunnen hierbij betrokken zijn. Behandelstrategieën zijn symptomatisch en ondersteunend, aangezien er geen genezing voor de aandoening beschikbaar is.Prognose skeletaandoening: Normale levensverwachting
Patiënten met acromicrische dysplasie hebben doorgaans een normale intelligentie en een levensverwachting die over het algemeen normaal is. Complicaties treden vrijwel niet op bij deze skeletaandoening. Zeer zelden kunnen ademhalingsproblemen optreden, wat de prognose kan beïnvloeden.Beperkingen door fysieke misvormingen
Patiënten met acromicrische dysplasie kunnen een normale levensverwachting hebben, maar de fysieke misvormingen kunnen hun mobiliteit en levenskwaliteit beïnvloeden. Patiënten kunnen baat hebben bij fysio- en ergotherapie om de functie van de gewrichten te verbeteren.Symptomenbeheer
Met adequate behandeling en symptomatisch beheer, zoals gewrichtscorrecties of chirurgie, kunnen de symptomen vaak worden verlicht. De prognose is gunstiger wanneer de aandoening vroeg wordt gediagnosticeerd.Complicaties acromicrische dysplasie
AdemhalingsproblemenBij een klein aantal patiënten kunnen ademhalingsproblemen optreden als complicatie van acromicrische dysplasie. Deze problemen zijn meestal gerelateerd aan anatomische afwijkingen in de luchtwegen of andere gerelateerde complicaties. Ze komen echter zelden voor en hebben doorgaans een beperkte impact op de levensverwachting.
Gevoelloosheid en Tintelingen
Patiënten met acromicrische dysplasie kunnen symptomen ervaren zoals gevoelloosheid en tintelingen in de handen en vingers, vaak als gevolg van het carpaal tunnel syndroom. Dit kan het dagelijkse functioneren beïnvloeden, hoewel het meestal beheersbaar is met passende behandeling en therapie.
Gewrichtsklachten
Gevoel van stijfheid en beperkte bewegingsvrijheid in de gewrichten kan optreden door gewrichtsstijfheid. Deze symptomen kunnen variëren in ernst en kunnen in sommige gevallen leiden tot problemen met het uitvoeren van dagelijkse activiteiten.
Heupdysplasie
Heupdysplasie, een aandoening waarbij het heupgewricht niet goed gevormd is, kan ook een complicatie zijn. Dit kan leiden tot pijn en mobiliteitsproblemen, hoewel de ernst van de symptomen sterk varieert tussen patiënten.
Preventie acromicrische dysplasie
Aangezien acromicrische dysplasie een genetische aandoening is die meestal voortkomt uit spontane mutaties, is er geen specifieke preventie mogelijk. Het is wel belangrijk voor aanstaande ouders om genetisch advies te zoeken als er een familiegeschiedenis van vergelijkbare aandoeningen is.Vervolgzorg en ondersteuning
Patiënten met acromicrische dysplasie kunnen baat hebben bij multidisciplinaire opvolging en ondersteuning om de impact van de symptomen te beheren en de kwaliteit van leven te verbeteren. Dit kan onder andere fysiotherapie, orthopedische zorg en psychosociale ondersteuning omvatten.Praktische tips voor het leven met acromicrische dysplasie
Acromicrische dysplasie is een zeldzame genetische aandoening die de ontwikkeling van het skelet beïnvloedt, wat leidt tot afwijkingen in de botten, spieren en andere lichaamsdelen. Het kan ook leiden tot spierstijfheid en gewrichtsproblemen. Het is belangrijk om te weten hoe je deze aandoening in je dagelijks leven kunt beheren. Hier volgen enkele praktische tips die je kunnen helpen.Streef naar regelmatige fysiotherapie en beweging
Een van de belangrijkste stappen bij het beheren van acromicrische dysplasie is het verbeteren van de flexibiliteit en de spierkracht. Regelmatige fysiotherapie kan helpen om stijfheid in de gewrichten te verminderen en de mobiliteit te behouden. Fysiotherapeuten kunnen specifieke oefeningen aanbevelen die gericht zijn op het verbeteren van de beweging in de handen en voeten, evenals het versterken van de spieren om de gewrichten te ondersteunen. Het is ook belangrijk om dagelijks lichte beweging te doen, zoals wandelen of rekken, om je gewrichten soepel te houden.Gebruik hulpmiddelen om de belasting van gewrichten te verminderen
Omdat acromicrische dysplasie gewrichtsproblemen kan veroorzaken, kan het nuttig zijn om hulpmiddelen te gebruiken die de belasting op je gewrichten verminderen. Dit kan variëren van speciaal schoeisel dat extra ondersteuning biedt voor je voeten tot het gebruik van een wandelstok of brace voor je handen of knieën om de druk op deze gewrichten te verlichten. Praat met je arts of fysiotherapeut over welke hulpmiddelen voor jou geschikt kunnen zijn om je comfort te verbeteren en te helpen bij het uitvoeren van dagelijkse activiteiten.Zorg voor een gezond en evenwichtig voedingspatroon
Een goed evenwichtig voedingspatroon kan je helpen om je gezondheid te ondersteunen en je energie te behouden. Zorg ervoor dat je voldoende vitamines en mineralen binnenkrijgt die belangrijk zijn voor je botten en gewrichten. Het is ook nuttig om voedingsmiddelen te kiezen die ontstekingsremmende eigenschappen hebben, zoals vette vis, groenten en fruit, en noten. Een arts of diëtist kan je helpen om een voedingsplan op te stellen dat je specifieke behoeften ondersteunt, vooral als je last hebt van gewrichtspijn of spierstijfheid.Overleg regelmatig met je arts voor controleafspraken
Acromicrische dysplasie is een aandoening die een lange termijnbeheer vereist. Het is belangrijk om regelmatig controleafspraken te hebben met je arts om de voortgang van je toestand te volgen. Deze afspraken kunnen helpen om problemen vroegtijdig op te sporen en om je behandelingsplan aan te passen als dat nodig is. Je arts kan ook beeldvormende onderzoeken uitvoeren, zoals röntgenfoto's, om de gezondheid van je botten en gewrichten te controleren en ervoor te zorgen dat je het juiste behandelplan volgt.Ondersteun je mentale gezondheid en zoek emotionele hulp
Het omgaan met een chronische aandoening zoals acromicrische dysplasie kan een emotionele belasting met zich meebrengen. Het is belangrijk om je mentale gezondheid te ondersteunen door open te zijn over je gevoelens en het zoeken van emotionele ondersteuning. Therapie of gesprekken met een psycholoog kunnen je helpen omgaan met de psychologische aspecten van de aandoening. Daarnaast kan het nuttig zijn om deel te nemen aan steungroepen voor mensen met vergelijkbare aandoeningen, zodat je ervaringen kunt delen en steun kunt vinden.Met deze tips kun je de impact van acromicrische dysplasie op je dagelijks leven verminderen. Samen met je arts en zorgverleners kun je werken aan een behandelplan dat je helpt je mobiliteit te behouden en je kwaliteit van leven te verbeteren.
