Greenberg dysplasie: Dodelijke aandoening met botafwijkingen

Greenberg dysplasie is een ernstige aandoening waarbij een foetus reeds botafwijkingen heeft. De botten ontwikkelen zich namelijk niet goed, hetgeen in medische termen gekend is als ‘skeletale dyplasie’. Ernstige korte armen en benen en extra vingers of tenen en zwellingen over het hele lichaam zijn enkele typische kenmerken van de uiterst zeldzame ziekte. De baby komt door de ernstige afwijkingen niet levend ter wereld. De dodelijke ziekte werd voor het eerst beschreven in de medische literatuur in 1988 door de arts Geenberg et al.

• Synoniemen van Greenberg dysplasie
• Epidemiologie
• Oorzaken
• Symptomen: Skelet- en botafwijkingen
• Diagnose en onderzoeken
• Prognose: Dodelijke aandoening

Synoniemen van Greenberg dysplasie

Andere namen voor Greenberg dysplasie zijn:

• chondrodystrofie, hydropisch en prenataal letaal type
• door motten opgegeten skeletale dysplasie
• Greenberg skeletale dysplasie
• HEM dysplasie
• HEM-skeletdysplasie
• hydrops - ectopische verkalking - door mot opgegeten skeletdysplasie

Epidemiologie

Greenberg dysplasie is een zeer zeldzame aandoening waarvan anno oktober 2020 maar een tiental patiënten gerapporteerd zijn in de medische literatuur sinds het beschrijven van de ziekte (in 1988).

Oorzaken

Genetische veranderingen

Greenberg dysplasie resulteert uit bepaalde genetische mutaties (wijzigingen), meer bepaald in het LBR-gen. Dit gen codeert voor de productie van het lam B-receptoreiwit. Een bepaald deeltje van dit eiwit (het sterol-reductasedomein) is nodig voor de productie van cholesterol. Het lichaam produceert cholesterol (een type vet), en ook halen mensen cholesterol uit dierlijke voedingsmiddelen (eieren, vlees, vis en zuivelproducten). Cholesterol is noodzakelijk voor de normale embryonale ontwikkeling en heeft belangrijke functies zowel voor als na de geboorte. Cholesterol zorgt namelijk voor de celmembranen en de beschermende substantie die zenuwcellen bedekt (myeline). Daarnaast is cholesterol nodig voor de productie van bepaalde hormonen en spijsverteringszuren. Wanneer het eiwit is aangetast, is de normale synthese (aanmaak) van cholesterol in cellen verstoord. Ook bouwen zich door de genmutatie mogelijk toxische (giftige) bijproducten van cholesterolsynthese op in de weefsels van het lichaam. Door een laag cholesterolgehalte of een opeenhoping van andere stoffen is wellicht de groei en ontwikkeling van veel lichaamsdelen verstoord. Het is door het lage aantal patiënten echter niet bekend anno oktober 2020 hoe een verstoring van de cholesterolsynthese leidt tot de specifieke symptomen van Greenberg dysplasie.

Overervingspatroon

De dodelijke ziekte is overgeërfd via een autosomaal recessief patroon. De ouders van een kind met Greenberg dysplasie hebben elk een kopie van het gewijzigde gen, maar ze hebben zelf wel geen tekenen van de ziekte.

Symptomen: Skelet- en botafwijkingen

De getroffen patiënten hebben extreem korte botten in de armen en benen en abnormaal vlakke wervels (platyspondylie). Andere skeletafwijkingen zijn ook mogelijk zoals korte ribben en extra vingers (polydactylie). Daarnaast hebben getroffen foetussen een uitgebreide zwelling van het lichaam veroorzaakt door vochtophoping (hydrops fetalis).

Diagnose en onderzoeken

Voor de geboorte

De botten ontwikkelen zich niet goed bij patiënten met Greenberg dysplasie. Het maken van de diagnose is wel moeilijk bij Greenberg dysplasie, ook omdat de aandoening niet gekend is. Een prenatale echografie detecteert meestal de botafwijkingen en zwelling van het lichaam (hydrops fetalis).

Na de geboorte

Een foetus komt bij de aandoening dood ter wereld (doodgeboorte). Hierna volgen verdere radiografische onderzoeken. De slecht ontwikkelde botten hebben een typisch gevlekt uiterlijk, wat doet denken aan ‘bot dat door een mot is opgegeten’. Dit is te zien via röntgenfoto’s. Bovendien zijn abnormale calciumafzettingen aanwezig in de botten, wat in medische termen gekend is als ‘ectopische calcificatie’. Genetische testen zijn ook mogelijk om de zeldzame ziekte op te sporen.

Prognose: Dodelijke aandoening

Greenberg dysplasie is een zeer ernstige aandoening waarbij een foetus de geboorte niet overleeft. Een behandeling bestaat niet voor deze vorm van skeletale dysplasie.