Doodgeboorte: Oorzaken en behandeling van verlies van kindje

Sporadisch krijgen zwangere vrouwen te maken met een doodgeboorte (intra-uteriene vruchtdood). De foetus sterft dan volgens de Wereldgezondheidsorganisatie na 28 weken zwangerschap. Dit gebeurt in de meeste gevallen voordat de bevalling begint. De doodgeboorte is mogelijk te wijten aan een probleem bij de moeder of bij de foetus zelf. Niet altijd merkt een zwangere vrouw het verlies van het kindje op. Pijn in de onderbuik en vaginaal bloedverlies zijn mogelijk aanwezige symptomen van een doodgeboren foetus. De doodgeboren baby moet ter wereld worden gebracht in het ziekenhuis. Het is zeer belangrijk om deze intens verdrietige periode met hulp en ondersteuning van vrienden, familie en eventueel ook professionele hulpverleners te verwerken.

• Oorzaken van verlies van kindje
• Risicofactoren van doodgeboren baby
• Aandoeningen
• Omgevingsfactoren
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Medisch
• Psychisch
• Preventie van doodgeboorte van foetus
• Voor de zwangerschap
• Tijdens de zwangerschap

Oorzaken van verlies van kindje

In veel gevallen is de arts niet in staat om de oorzaak van de doodgeboorte te achterhalen. Bekende oorzaken van een foetus die levenloos ter wereld komt, omvatten:

• aangeboren afwijkingen zoals pulmonale hypoplasie (onderontwikkeling van de longen)
• afwijkingen aan de baarmoeder
• chromosomale aandoeningen
• een hoge bloeddruk (zwangerschapshypertensie) of andere aandoeningen bij de moeder
• een infectie zoals listeriose, rodehond of toxoplasmose
• een lus of knoop in de navelstreng
• een navelstrengprolaps (uitzakking navelstreng): De navelstreng daalt te vroeg in de vagina en snijdt zuurstof naar de foetus af.
• een slechte foetale groei
• het tweelingentransfusiesyndroom (onevenwichtige bloedvoorziening)
• placenta abruptio (placentaloslating): De placenta scheidt zich van de baarmoeder voordat de foetus ter wereld komt.
• placenta previa: De placenta wordt geïmplanteerd nabij of over de baarmoederhals.
• Rhesus-incompatibiliteit: de moeder heeft rhesus-negatief bloed en de foetus heeft rh-positief bloed
• zwangerschapscomplicaties met meer dan één foetus

Risicofactoren van doodgeboren baby

Aandoeningen

Aandoeningen die het risico op doodgeboorte vergroten, zijn onder meer:

• bevallingscomplicaties (te lang, slechte conditie van de baby)
• chronische aandoeningen van de moeder zoals
• astma (chronische ontsteking van luchtwegen in de longen)
• coeliakie (maag- en darmproblemen door het eten van gluten)
• diabetes mellitus (suikerziekte)
• een bloedstollingsstoornis
• een hartaandoening
• een hoge bloeddruk
• een nierziekte
• een schildklieraandoening
• lupus
• een geschiedenis van doodgeboorte of miskraam in een vorige zwangerschap
• een infectie zoals syfilis, malaria, hiv
• een trauma, zoals een auto-ongeluk

Omgevingsfactoren

Volgende factoren verhogen het risico op het verlies van een kindje na 28 weken zwangerschap:

• een eerste zwangerschap
• een slechte prenatale zorg
• leeftijd: Een doodgeboorte komt vaker voor bij vrouwen van 35 jaar en ouder.
• meer dan één foetus
• obesitas (zwaarlijvigheid)
• op de rug slapen van de moeder na 28 weken zwangerschap
• roken, alcohol drinken of drugs gebruiken tijdens de zwangerschap

Symptomen

Wanneer een doodgeboorte plaatsvindt, ervaart de moeder een abnormale vaginale bloeding. Daarnaast voelt ze de foetus niet meer bewegen. Krampen en pijn in de onderbuik zijn tot slot andere tekenen die mogelijk duiden op het verlies van een kindje. Niet altijd merkt een vrouw echter de symptomen van het verlies van haar baby op.

Diagnose en onderzoeken

De arts voert een echografie uit om de foetus te onderzoeken en een hartslag op te sporen. Ook is het soms mogelijk om de oorzaak van de doodgeboorte vast te stellen via de echografie. Na de geboorte van de overleden foetus voert de arts mogelijk nog bijkomende testen uit om de exacte oorzaak van de doodgeboorte te begrijpen.

Behandeling

Medisch

De dode foetus moet ter wereld komen. De arts bekijkt vooraf wanneer de moeder best bevalt want soms treden complicaties op bij de moeder wanneer de bevalling wordt uitgesteld. Een vaginale bevalling is voor de meeste vrouwen de veiligste optie. Voor sommige vrouwen is mogelijk een keizersnede nodig. De arts praat vooraf met de vrouw over de mogelijke bevallingsopties. De bevalling wordt mogelijk ingeleid met medicijnen. Deze dient de arts toe via de vagina, levert hij aan de vrouw af als een pil of dient hij intraveneus (via een ader) toe. De behandeling is mogelijk niet nodig als er andere levende foetussen zijn.

Psychisch

Medewerkers in het ziekenhuis proberen ouders zo goed mogelijk te ondersteunen. Ouders mogen zelf bepalen of ze hun overleden baby willen zien of niet, en hoe dit dan gebeurt. Sommige ouders willen concreet afscheid kunnen nemen, bijvoorbeeld door een voetafdruk, haarlok enzovoort te bewaren, maar ook door de baby een naam te geven, het kind te knuffelen, de foetus aan te kleden en foto’s en video’s te (laten) maken van het kindje. Ouders kiezen er mogelijk voor om het kindje mee naar huis te nemen zodat familieleden en vrienden ook afscheid kunnen nemen. Voor ouders is een doodgeboren baby een traumatische gebeurtenis. Zij hebben tijd nodig om te rouwen en het verlies van hun kind een plaats te geven. Een therapeut die gespecialiseerd is in zwangerschapsverlies biedt eventueel de nodige hulp en ondersteuning. Verder zijn er ook steungroepen voor ouders met een doodgeboren kind.

Preventie van doodgeboorte van foetus

Niet alle doodgeboorten zijn te voorkomen. Wel is het mogelijk om dankzij enkele tips de zwangerschap zo gezond mogelijk te houden. Een gezonde zwangerschap verlaagt de kans op een doodgeboorte, maar helemaal voorkomen is dus niet mogelijk.

Voor de zwangerschap

Vrouwen met een kinderwens, bezoeken het beste eerst hun huisarts voor een standaard lichamelijk onderzoek. Op deze manier worden eventuele gezondheidsproblemen opgespoord. Wanneer de vrouw reeds bekend is met een aantal aandoeningen, zoals obesitas, een hoge bloeddruk of suikerziekte, krijgt ze tips om deze gezondheidsproblemen onder controle te krijgen. Op deze manier is het lichaam in een zo optimaal mogelijke staat om een zwangerschap aan te kunnen. De arts geeft bovendien adviezen inzake een gezonde en evenwichtige voeding en regelmatige lichaamsbeweging. Vrouwen die zwanger willen worden, nemen tevens best foliumzuur. Dit voorkomt bepaalde aangeboren afwijkingen zoals neurale buisdefecten (bijvoorbeeld spina bifida). Verder vermindert het innemen van foliumzuur eveneens het risico op een miskraam of een andere doodgeboorte. Wanneer een vrouw tot slot kans heeft om een genetisch probleem door te geven aan het kind, bezoekt ze best een specialist in genetische aandoeningen zodat hij het risico op het krijgen van de ziekte bij het kind kan bepalen.

Tijdens de zwangerschap

Zwangere vrouwen moeten naar alle prenatale zorgbezoeken gaan. Verder is roken, alcohol drinken en drugs gebruiken niet verstandig tijdens de zwangerschap.