Doppler-echografie: Beeldvormend onderzoek van bloedvaten

Een Doppler-echografie (Doppleronderzoek) is een pijnloos beeldvormend onderzoek waarbij hoogfrequente geluidsgolven gebruikt worden om de beweging van vloeistoffen in de bloedvaten te bekijken. Dit is belangrijk om problemen met de bloedvaten te onderzoeken. De arts is bijvoorbeeld in staat om bepaalde hartaandoeningen en problemen met de bloedstroom naar de benen op te sporen. Enkele kleinere voorbereidingen zijn nodig voor deze veilige test.

• Indicatie: Problemen met bloedstroom visualiseren
• Soorten Doppleronderzoeken
• Kleurendoppler
• Power Doppler
• Spectrale Doppler
• Duplex Doppler
• Continue golf Doppler
• Voor het beeldvormend onderzoek
• Tijdens de test met geluidsgolven
• Na de Doppler-echografie
• Resultaten
• Complicaties en risico’s

Indicatie: Problemen met bloedstroom visualiseren

Een Doppler-echografie werkt door geluidsgolven te meten die worden teruggekaatst door bewegende objecten, zoals rode bloedcellen. Dit staat bekend als het Dopplereffect.

De arts zet een Doppler-echografie in om:

• de bloedstroom door bloedvaten en/of het hart te bekijken
• de bloedstroom door gerepareerde bloedvaten (zoals bypass-transplantaten) te controleren
• de bloedstroom van een baby tijdens een zwangerschap te onderzoeken
• de blokkades in de bloedstroom (zoals bloedstolsels) te bekijken en evalueren
• de opbouw van plaque in een bloedvat te beoordelen

Het is dankzij een Doppler-echografie mogelijk om de stroomsnelheid en stroomrichting van het bloed in beeld te brengen. De arts detecteert hiermee bijvoorbeeld lekkende kleppen, vernauwingen enzovoort. De arts gebruikt een Doppleronderzoek vooral voor het onderzoeken van de bloedvaten in de armen en benen, maar ook in de testikels, de nieren, de hersenen en andere lichaamsdelen.

Soorten Doppleronderzoeken

Er zijn verschillende soorten Doppler-echografietesten.

Kleurendoppler

Dit type Doppler gebruikt een computer om geluidsgolven in verschillende kleuren te veranderen. Deze kleuren tonen de snelheid en richting van de bloedstroom.

Power Doppler

Dit is een nieuwer type kleurendoppler. Dit biedt gedetailleerdere informatie over de bloedstroom dan een standaard kleurendoppler. Wel is het hiermee niet mogelijk om de richting van de bloedstroom te zien, wat in sommige gevallen belangrijk is.

Spectrale Doppler

Deze test toont bloedstroominformatie op een grafiek, in plaats van kleurenfoto's. Dit is nuttig om te zien hoeveel procent van een bloedvat geblokkeerd is.

Duplex Doppler

Deze test maakt gebruik van een standaard echografie om beelden van bloedvaten en organen te maken. Vervolgens verandert een computer de beelden in een grafiek, zoals bij een spectrale Doppler.

Continue golf Doppler

Bij deze test worden geluidsgolven continu verzonden en ontvangen. Dit zorgt voor een nauwkeurigere meting van bloed dat met hogere snelheden stroomt.

Voor het beeldvormend onderzoek

Alvorens de arts dit beeldvormend onderzoek inzet, is een grondig onderzoek van de patiënt nodig. De arts voert een lichamelijk onderzoek uit, en bestelt een bloedonderzoek of urineonderzoek. Soms moet de patiënt acht tot twaalf uur voor het onderzoek vasten. Hierdoor vermindert de hoeveelheid gas in de darmen en zijn de organen tijdens het beeldvormend onderzoek beter zichtbaar voor de arts. De arts vermeldt af en toe ook aan de patiënt om met een volle blaas naar het onderzoek te komen. De patiënt moet dan zes of meer glazen water drinken zonder het toilet te bezoeken. Roken beïnvloedt de onderzoeksresultaten en moet de patiënt vermijden. De patiënt moet tot slot alle kledingstukken en sieraden uit het te onderzoeken gebied verwijderen.

Tijdens de test met geluidsgolven

Het onderzoek kent een tijdsduur van circa tien minuten tot één uur. De patiënt moet op een onderzoekstafel gaan liggen in het ziekenhuis. De arts brengt vervolgens een gel op de huid aan over het gebied dat hij gaat onderzoeken. Dankzij de gel kunnen de geluidsgolven zich tussen het toestel en het lichaam verplaatsen. Het ultrasone apparaat bestaat uit een soort instrument dat de arts kan vasthouden in de hand. In medische termen is sprake van een transducer. Dit in de hand gehouden toestelletje lijkt op een microfoon of toverstokje. De arts drukt de transducer tegen de huid waarop de gel is aangebracht. De transducer stuurt geluidsgolven naar het lichaam. De golven kaatsen tegen de interne organen en sturen een echo (weerkaatst signaal) terug naar de transducer. Deze weerkaatste signalen worden veranderd in beelden die op een scherm verschijnen. De arts onderzoekt de bewegende beelden op het scherm. Hij maakt eventueel ook foto's van de beelden. Tijdens dit pijnloos onderzoek moet de patiënt soms van houding veranderen of de adem inhouden.

Na de Doppler-echografie

De arts of verpleegkundige verwijdert de gel van het lichaam. In de meeste gevallen mag de patiënt dan weer terugkeren naar de normale activiteiten.

Resultaten

Een radioloog onderzoekt de beelden na de test. De arts informeert de patiënt over de resultaten waarna eventueel een behandelplan wordt opgesteld. Soms zijn aanvullende onderzoeken nodig.

De arts detecteert hiermee bijvoorbeeld volgende aandoeningen:

• arteriosclerose (slagaderverkalking: vernauwing en verharding van slagaders die bloed leveren aan de voeten en benen)
• bloedvaten: vernauwing, abnormaal, verwonding
• een aneurysma (een ballonachtige uitstulping in de slagaders): De slagaders rekken uit en verdunnen. Als de wand te dun wordt, kan de slagader scheuren en levensbedreigende bloedingen veroorzaken.
• een bloedstroomstoornis
• een diep veneuze trombose (pijn en zwelling aan been of bekkengebied)
• hartklepdefecten en aangeboren hartaandoeningen
• sikkelcelziekte (bloedaandoening van rode bloedcellen)
• testikeltorsie (verdraaiing van teelbal met pijn en zwelling)
• tromboangiitis obliterans (zeldzame aandoening waarbij de bloedvaten van de handen en voeten gaan ontsteken en zwellen)
• tromboflebitis (oppervlakkige aderontsteking met pijn)
• vasculaire tumoren in de armen of benen

Complicaties en risico’s

In de meeste gevallen zijn er geen complicaties verbonden aan deze test. Het onderzoek is tevens veilig voor zwangere vrouwen.

Lees verder

• Echografie: Beeldvormend onderzoek via ultrageluid door arts