Doppler-echografie: Beeldvormend onderzoek van bloedvaten

Een Doppler-echografie (Doppleronderzoek) is een pijnloos beeldvormend onderzoek waarbij hoogfrequente geluidsgolven worden gebruikt om de beweging van vloeistoffen in de bloedvaten te visualiseren. Dit is essentieel voor het onderzoeken van problemen met de bloedvaten. De arts kan bijvoorbeeld bepaalde hartaandoeningen en problemen met de bloedstroom naar de benen opsporen. Enkele kleine voorbereidingen zijn nodig voor deze veilige test.

• Indicatie: Problemen met bloedstroom visualiseren
• Soorten Doppleronderzoeken
• Kleurendoppler
• Power Doppler
• Spectrale Doppler
• Duplex Doppler
• Continue golf Doppler
• Voor het beeldvormend onderzoek
• Tijdens de test met geluidsgolven
• Na de Doppler-echografie
• Resultaten
• Complicaties en risico’s
• Preventie en tips voor optimale resultaten

Indicatie: Problemen met bloedstroom visualiseren

Een Doppler-echografie werkt door geluidsgolven te meten die worden teruggekaatst door bewegende objecten, zoals rode bloedcellen. Dit staat bekend als het Doppler-effect.

De arts zet een Doppler-echografie in om:

• de bloedstroom door bloedvaten en/of het hart te bekijken
• de bloedstroom door gerepareerde bloedvaten (zoals bypass-transplantaten) te controleren
• de bloedstroom van een baby tijdens een zwangerschap te onderzoeken
• de blokkades in de bloedstroom (zoals bloedstolsels) te bekijken en evalueren
• de opbouw van plaque in een bloedvat te beoordelen

Dankzij een Doppler-echografie is het mogelijk om de stroomsnelheid en stroomrichting van het bloed in beeld te brengen. De arts detecteert hiermee bijvoorbeeld lekkende kleppen, vernauwingen en andere afwijkingen. De arts gebruikt een Doppleronderzoek vooral voor het onderzoeken van de bloedvaten in de armen en benen, maar ook in de testikels, de nieren, de hersenen en andere lichaamsdelen.

Soorten Doppleronderzoeken

Er zijn verschillende soorten Doppler-echografietesten.

Kleurendoppler

Dit type Doppler gebruikt een computer om geluidsgolven in verschillende kleuren om te zetten. Deze kleuren tonen de snelheid en richting van de bloedstroom.

Power Doppler

Dit is een nieuwer type kleurendoppler. Het biedt gedetailleerdere informatie over de bloedstroom dan een standaard kleurendoppler. Wel is het hiermee niet mogelijk om de richting van de bloedstroom te zien, wat in sommige gevallen belangrijk is.

Spectrale Doppler

Deze test toont bloedstroominformatie op een grafiek, in plaats van kleurenfoto's. Dit is nuttig om te zien hoeveel procent van een bloedvat geblokkeerd is.

Duplex Doppler

Deze test maakt gebruik van een standaard echografie om beelden van bloedvaten en organen te maken. Vervolgens verandert een computer de beelden in een grafiek, zoals bij een spectrale Doppler.

Continue golf Doppler

Bij deze test worden geluidsgolven continu verzonden en ontvangen. Dit zorgt voor een nauwkeurigere meting van bloed dat met hogere snelheden stroomt.

Voor het beeldvormend onderzoek

Alvorens de arts dit beeldvormend onderzoek inzet, is een grondig onderzoek van de patiënt nodig. De arts voert een lichamelijk onderzoek uit en bestelt een bloedonderzoek of urineonderzoek. Soms moet de patiënt acht tot twaalf uur voor het onderzoek vasten. Hierdoor vermindert de hoeveelheid gas in de darmen, en zijn de organen tijdens het beeldvormend onderzoek beter zichtbaar voor de arts. De arts vermeldt soms ook aan de patiënt om met een volle blaas naar het onderzoek te komen. De patiënt moet dan zes of meer glazen water drinken zonder het toilet te bezoeken. Roken beïnvloedt de onderzoeksresultaten en moet de patiënt vermijden. De patiënt moet tot slot alle kledingstukken en sieraden uit het te onderzoeken gebied verwijderen.

Tijdens de test met geluidsgolven

Het onderzoek duurt ongeveer tien minuten tot één uur. De patiënt moet op een onderzoekstafel gaan liggen in het ziekenhuis. De arts brengt vervolgens een gel aan op de huid over het gebied dat hij gaat onderzoeken. Dankzij de gel kunnen de geluidsgolven zich beter verplaatsen tussen het toestel en het lichaam. Het ultrasone apparaat bestaat uit een instrument dat de arts in de hand houdt. Dit wordt een transducer genoemd, en het lijkt op een microfoon of toverstokje. De arts drukt de transducer tegen de huid waarop de gel is aangebracht. De transducer stuurt geluidsgolven naar het lichaam. Deze golven kaatsen tegen de interne organen en sturen een echo (weerkaatst signaal) terug naar de transducer. Deze weerkaatste signalen worden omgezet in beelden die op een scherm verschijnen. De arts onderzoekt de bewegende beelden op het scherm en maakt eventueel foto's van de beelden. Tijdens dit pijnloze onderzoek moet de patiënt soms van houding veranderen of de adem inhouden.

Na de Doppler-echografie

De arts of verpleegkundige verwijdert de gel van het lichaam. In de meeste gevallen mag de patiënt daarna weer terugkeren naar de normale activiteiten.

Resultaten

Een radioloog onderzoekt de beelden na de test. De arts informeert de patiënt over de resultaten waarna eventueel een behandelplan wordt opgesteld. Soms zijn aanvullende onderzoeken nodig.

De arts detecteert bijvoorbeeld de volgende aandoeningen:

• Arteriosclerose (slagaderverkalking: vernauwing en verharding van slagaders die bloed leveren aan de voeten en benen)
• Bloedvaten: vernauwing, abnormaal, verwonding
• Een aneurysma (een ballonachtige uitstulping in de slagaders): De slagaders rekken uit en verdunnen. Als de wand te dun wordt, kan de slagader scheuren en levensbedreigende bloedingen veroorzaken.
• Een bloedstroomstoornis
• Een diep veneuze trombose (pijn en zwelling aan been of bekkengebied)
• Hartklepdefecten en aangeboren hartaandoeningen
• Sikkelcelziekte (bloedaandoening van rode bloedcellen)
• Testikeltorsie (verdraaiing van teelbal met pijn en zwelling)
• Tromboangiitis obliterans (zeldzame aandoening waarbij de bloedvaten van de handen en voeten ontstoken raken en zwellen)
• Tromboflebitis (oppervlakkige aderontsteking met pijn)
• Vasculaire tumoren in de armen of benen

Complicaties en risico’s

In de meeste gevallen zijn er geen complicaties verbonden aan deze test. Het onderzoek is tevens veilig voor zwangere vrouwen.

Preventie en tips voor optimale resultaten

Voor een optimaal resultaat van de Doppler-echografie is het belangrijk om de aanbevelingen van de arts op te volgen. Vermijd roken en zorg ervoor dat je de instructies over vasten of het hebben van een volle blaas respecteert. Als je last hebt van symptomen zoals zwelling, pijn of een verminderd gevoel in de ledematen, is het raadzaam om je arts te raadplegen. Vroege detectie van vasculaire problemen kan ernstige complicaties helpen voorkomen.

Lees verder

• Echografie: Beeldvormend onderzoek via ultrageluid door arts