Longabces: symptomen, oorzaak en behandeling abces in long

Longabces symptomen bestaan vaak uit een productieve hoest, een slechte adem, koorts en rillingen. Een longabces is een met pus gevulde holte in het longweefsel. Een bacteriële infectie is de oorzaak van een longabces. Ontstoken weefsel sterft af. Dit proces wordt 'necrose' genoemd. In de ruimte die dan ontstaat, ontwikkelt zich pus. Het meest opvallende symptoom van een longabces is een productieve hoest. Het opgehoeste slijm kan bloed of pus bevatten en vreselijk stinken. Behandeling van een longabces bestaat uit het toedienen van antibiotica.

• Wat is een longabces?
• Oorzaken van een longabces
• Primaire en secundaire longabcessen
• Meest voorkomende oorzaak longabces
• Onderliggende aandoening
• Risicofactoren
• Symptomen van een longabces
• Onderzoek en diagnose
• Behandeling van een longabces
• Complicaties
• Prognose
• Preventie

Wat is een longabces?

Een longabces wordt veroorzaakt door een bacteriële infectie die optreedt in het longweefsel. De infectie veroorzaakt weefselsterfte oftewel 'necrose'. In de ruimte die als gevolg daarvan ontstaat, verzamelt zich pus. Dit wordt een longabces genoemd. Een longabces is soms lastig te behandelen. De aandoening kan levensbedreigend zijn.

Oorzaken van een longabces

Primaire en secundaire longabcessen

Longabcessen kunnen worden onderverdeeld in primaire en secundaire longabcessen, op basis van hun ontstaansmechanisme. Verschillende soorten bacteriën kunnen door verschillende factoren een infectie veroorzaken. Primaire abcessen ontwikkelen zich vaak vanuit longinfecties, zoals longontsteking. Secundaire abcessen treden op bij patiënten met een onderliggende longafwijking.

Meest voorkomende oorzaak longabces

De meest voorkomende oorzaak van een longabces is een infectie die wordt veroorzaakt door zogeheten commensalen ofwel bacteriën die normaal voorkomen in de mond of de keel zonder ziekte te veroorzaken, en worden ingeademd in de longen. Er zijn veel verdedigingsmechanismen die het lichaam in stelling kan brengen tegen dergelijke infecties, zoals hoesten. Deze infecties treden daarom vooral op als deze mechanismen falen, bijvoorbeeld doordat je bewusteloos of erg suf bent door het gebruik van suf makende drugs, alcoholgebruik, kalmerende middelen (bijvoorbeeld benzodiazepinen), anesthesie (verdoving), of door een aandoening van het zenuwstelsel.

Onderliggende aandoening

Soms kan een longtumor de oorzaak zijn van een longabces. Bijvoorbeeld als de tumor een van de luchtwegen afsluit. Obstructie van de luchtwegen wat leidt tot abcesvorming, kan ook door een vreemd voorwerp komen. Er ontstaat dan een abces omdat pus zich ophoopt achter de obstructie. Een bacteriële longontsteking kan ook tot een longabces leiden. Soms ontstaat er een longabces door geïnfecteerde trombose of longembolie of door infecties die verspreid worden via de bloedsomloop.

Risicofactoren

Mensen die lijden aan alcoholisme of onlangs ziek zijn geweest (in het bijzonder mensen die een longontsteking hebben gehad), hebben een hoog risico op het ontwikkelen van een longabces. Het risico is ook hoog voor mensen die onlangs onder narcose of sedatie zijn geweest, of die bewusteloos zijn geweest.

Symptomen van een longabces

Wat zijn de symptomen van een longabces? Het meest opvallende symptoom van een longabces is een productieve hoest. Bij een productieve hoest zit er slijm in de luchtwegen dat tijdens het hoesten loskomt en zo weggewerkt wordt. Het opgehoeste slijm kan bloederig of pus-achtig zijn en heeft een vieze geur. Het opgehoeste slijm stinkt. Andere symptomen zijn een slechte adem, koorts met koude rillingen, pijn op de borst en kortademigheid. Zweten of nachtelijk zweten, gewichtsverlies en vermoeidheid kunnen ook wijzen op een longabces. Daarnaast kun je last krijgen van trommelstokvingers.

Onderzoek en diagnose

Hoe wordt een longabces gediagnosticeerd? Om een ​​longabces te diagnosticeren, zal de arts allereerst een anamnese afnemen. Daarna vindt lichamelijk onderzoek plaats. De huisarts zal onder meer met zijn stethoscoop naar de ademgeluiden luisteren. Als een abces wordt vermoed, zal de arts het sputum of de pus analyseren. Ook kan beeldvormend onderzoek geïndiceerd zijn, zoals een röntgenfoto of een CT-scan om te kijken waar de infectie in de longen zich bevindt en om andere aandoeningen uit te sluiten, zoals longkanker of emfyseem. Bij vermoeden van een vreemd voorwerp in de longen, kan de arts een longonderzoek verrichten met behulp van bronchoscopie. Hiermee kunnen de luchtwegen van binnen worden bekeken.

Behandeling van een longabces

De primaire behandeling van een longabces is het toedienen van antibiotica, intraveneus en later oraal. Langdurig gebruik van de medicatie kan nodig zijn tot maximaal zes maanden. Een empyeem (opeenhoping van pus) hoeft zelden gedraineerd te worden via een buisje dat is ingebracht in de borstwand. Ook hoeft een chirurg slechts zelden het geïnfecteerde longweefsel te verwijderen. Leefstijlveranderingen, zoals stoppen met roken en drinken, kunnen ook worden voorgesteld.

Complicaties

In zeldzame gevallen kan een longabces scheuren. Dit is een ernstig medisch probleem. Een andere mogelijke complicatie is dat de infectie zich verspreidt naar andere delen van het lichaam.

Prognose

Na behandeling met antibiotica is de vooruitzicht voor een longabces over het algemeen goed. Meer dan 90% van de gevallen geneest met alleen medicijnen, behalve als het veroorzaakt wordt door een verstopte luchtweg als gevolg van kanker.[1]

Factoren die gekoppeld zijn aan een minder gunstige vooruitzicht zijn onder andere hoge leeftijd, verzwakking, ondervoeding, infectie met het humaan immunodeficiëntievirus (hiv) of andere vormen van onderdrukking van het immuunsysteem, kanker, en als de symptomen langer dan 8 weken duren. Het sterftecijfer kan oplopen tot 75% voor patiënten met een verzwakt immuunsysteem of luchtwegobstructie die leidt tot een longabces.

Preventie

Als je longabcessen wilt voorkomen, zijn hier een paar maatregelen die je kunt nemen:

• Zorg ervoor dat je de juiste aandacht krijgt als je een hoog risico loopt op het inademen van vreemde stoffen of vocht. Bescherm je luchtwegen, minimaliseer het gebruik van kalmerende middelen en lig met je hoofd omhoog als je in het ziekenhuis bent.
• Als je een hoog risico loopt, zoals na een beenmerg- of orgaantransplantatie of door een verzwakt immuunsysteem (bijvoorbeeld door hiv), neem dan preventieve antibiotica.
• Werk aan een betere mondhygiëne en tandheelkundige zorg, vooral als je een oudere of zwakkere patiënt bent. Dit helpt het risico op een specifiek type longabces te verminderen.
• Als je problemen hebt met de slokdarm, leer dan hoe je het risico op het inademen van maaginhoud kunt verminderen. Pas je slaaphouding aan en vermijd te veel eten voor het slapengaan.

Noten:

1. Medscape. Lung Abscess. https://emedicine.medscape.com/article/299425-overview?form=fpf (ingezien op 8-3-2024)

Lees verder

• Pijn op de longen: bij diep inademen of pijn met hoesten
• Abcesdrainage: behandeling door drainage van een abces
• Abces in huid of lichaam: met pus gevulde zwelling in holte
• Longziekten of longaandoeningen: symptomen en oorzaken
• Longkanker: symptomen, oorzaak, stadium en behandeling