Longembolie: symptomen, oorzaak, behandeling en herstel

Bij een longembolie blokkeert een bloedstolsel de longslagader, waardoor een gedeelte van de longen geen bloed meer krijgt en niet langer adequaat functioneert. Soms kan een stukje long hierdoor afsterven wat een longinfarct worden genoemd. Meestal wordt een longembolie veroorzaakt door bloedstolsels die reizen van de benen (of andere lichaamsdelen) naar de longen (diepe veneuze trombose). Omdat de stolsels de bloedtoevoer naar de longen blokkeren, kan een longembolie levensbedreigend zijn. Snelle behandeling vermindert evenwel het risico van overlijden. Het nemen van maatregelen om de vorming van bloedstolsels te voorkomen, helpt om je te beschermen tegen een longembolie.

• Wat is een longembolie?
• FAQ longembolie: alles wat je wilt (en moet) weten over deze sluipmoordenaar
• Epidemiologie van longembolie
• Hoe ontstaat een longembolie?
• Oorzaak van een longembolie
• Triade van Wirchow
• De veneuze stase van bloed
• Toename van de bloedstolling
• Beschadigingen van de binnenbekleding van de bloedvaten
• Risicofactoren
• Symptomen van een longembolie
• Verschijnselen
• Longinfarct
• Alarmsymptomen van een longembolie: de signalen die je écht niet wilt missen
• Kortademigheid: alsof je longen protesteren
• Stekende pijn op de borst
• Snelle of onregelmatige hartslag
• Hoesten, soms met bloed
• Pijn of zwelling in een been
• Onverklaarbare vermoeidheid
• Duizeligheid en flauwvallen
• Een praktijkvoorbeeld: de case van Peter
• Onderzoek en diagnose
• Onderzoek door de huisarts
• Onderzoek in het ziekenhuis
• Differentiaaldiagnose
• Behandeling van een longembolie
• Bloedverdunners: jouw eerste bondgenoot
• Operatieve ingrepen: als het écht nodig is
• Het vangnet: een vena cava-filter
• Trombolyse: de sluipmoordenaar voor stolsels
• Nazorg en levensstijl: jouw bijdrage aan herstel
• Voorkomen is beter dan genezen
• Herstel van een longembolie
• Praktische tips voor de periode na een longembolie
• Direct medische hulp inschakelen – geen tijd te verliezen
• Strikte medicatietrouw – geen eigen dokter spelen
• Compressiekousen – niet sexy, wel levensreddend
• Korte maar frequente beweging – je bloed wil stromen
• Lang stilzitten? Een no-go voor je bloedvaten
• Natrium versus kalium: stop de zout-overdosis
• Adem in, adem uit: zuurstof is je beste vriend
• IJzer en B12: geef je bloed wat het nodig heeft
• Slimme wearables: technologie die met je meedenkt
• Gerichte fysiotherapie: ademen, bewegen en sterker worden
• Onderliggende aandoeningen: ken je risicofactoren
• Voeding als medicijn: eet je longen gezond
• Prognose van een longembolie: wat mag je verwachten?
• Complicaties van een longembolie
• Blijvende kortademigheid: de langetermijnlast
• Chronische trombo-embolische pulmonale hypertensie (CTEPH)
• Hartproblemen: je ticker moet harder werken
• Post-trombotisch syndroom (PTS): een blijvend ongemak in je been
• Bloedingsrisico door medicatie
• Psychische impact: het blijft hangen in je hoofd
• Een voorbeeld: Mariska’s verhaal
• Hoe kun je complicaties voorkomen?
• Leven na een longembolie
• Preventie van longembolie: slimmer omgaan met risico's

Wat is een longembolie?

Je kunt je vast wel voorstellen hoe Ingrid (34) zich voelde die ochtend. Ze had al dagen last van een aanhoudende, stekende pijn in haar borst en een benauwdheid die maar niet wegging. “Vast gewoon stress,” had ze zichzelf verteld, terwijl ze haar koffiebeker stevig vasthield op weg naar werk. Maar toen ze tijdens een vergadering ineens licht in haar hoofd werd en bijna flauwviel, wist ze dat er meer aan de hand was. Een bezoek aan de huisarts leidde snel tot een doorverwijzing, en een paar uur later kreeg ze de schokkende diagnose: een longembolie. “Ik? Een longembolie? Hoe dan?!” vroeg ze verbouwereerd, terwijl de arts kalm uitlegde dat het waarschijnlijk te maken had met een combinatie van de anticonceptiepil en een lange autorit die ze vorige maand maakte.

Bij een longembolie zit een bloedvat naar de longen verstopt door een bloedstolsel (trombus), waardoor er minder zuurstof in je bloed terechtkomt. Je gaat hierdoor sneller ademen en je hebt pijn bij het ademen. Het stolsel vormt zich meestal in de kleinere vaten van het been, bekken, arm, of het hart, en af en toe kan het stolsel ook groot zijn. Wanneer een klonter vormt in de grote aderen van de benen of armen, wordt gesproken van een diep veneuze trombose (DVT), ook wel 'trombosebeen' genoemd. Dit ontstaat vaak bij mensen die bedlegerig zijn (bijvoorbeeld door chronisch ziekzijn) of die lange vliegreizen maken en dus lang moeten zitten. Langdurig zitten of liggen zorgt voor een trage bloedstroom in de aders. Hierdoor kunnen zich gemakkelijker bloedstolsels vormen.

FAQ longembolie: alles wat je wilt (en moet) weten over deze sluipmoordenaar

Een longembolie is zo’n aandoening waar je liever niet mee te maken krijgt, maar waarvan het wel handig is om er het nodige over te weten. Want ja, het kan iedereen overkomen. Een bloedprop die stiekem op avontuur gaat door je bloedbaan en pardoes in je longen belandt – dat klinkt als iets uit een slechte thriller, maar is voor duizenden mensen per jaar bittere realiteit. Soms begint het met een beetje benauwdheid, een vage pijn op de borst of zomaar ineens buiten adem zijn bij het traplopen. Andere keren knalt het er in één keer in en is er direct paniek.

Het verraderlijke van een longembolie is dat de symptomen zo uiteenlopen. De een voelt een stekende pijn bij elke ademhaling, de ander merkt alleen dat hij zich beroerd en moe voelt. En precies dát maakt het gevaarlijk: het wordt vaak niet meteen herkend. Veel mensen denken bij benauwdheid of pijn op de borst aan iets onschuldigs – misschien een paniekaanval, een spiertje dat raar doet of gewoon een verkoudheid. Maar als het een longembolie is, dan is snelle behandeling cruciaal. Wachten tot het “vanzelf overgaat” is geen goed idee.

Gelukkig zijn er manieren om een longembolie te behandelen en zelfs te voorkomen. Bloedverdunners, beweging, voldoende drinken, niet roken en je benen goed laten doorstromen tijdens lange vluchten of autoritten – het kan allemaal helpen. Maar het belangrijkste is om te weten wat de signalen zijn en wanneer je aan de bel moet trekken. Want ja, je kunt best een keer buiten adem zijn van een sprintje naar de trein, maar als het voelt alsof je longen protesteren zonder duidelijke reden, is het misschien tijd om er serieus naar te kijken.

Daarom deze uitgebreide FAQ, bomvol antwoorden op de meest gestelde vragen over longembolie. Van symptomen en oorzaken tot herstel en preventie – alles komt aan bod. Of je nu zelf een longembolie hebt gehad, je zorgen maakt over je gezondheid, of gewoon wat beter voorbereid wilt zijn: dit is dé plek om antwoorden te vinden. Scroll verder en duik in de vragen en antwoorden, want hoe meer je weet, hoe beter je jezelf en anderen kunt beschermen.

Epidemiologie van longembolie

Stel je voor: je bent lekker bezig met je dagelijkse dingen, en ineens krijg je te maken met iets wat je leven volledig op z’n kop zet – een longembolie. Het klinkt als een medische term waar je alleen in series als Grey’s Anatomy mee te maken krijgt, maar het komt vaker voor dan je denkt. Wereldwijd krijgen jaarlijks zo’n 10 miljoen mensen hiermee te maken, en in Nederland alleen al zijn dat er ruim 15.000 per jaar. Dit varieert flink, afhankelijk van je leeftijd, geslacht, leefstijl en zelfs waar je woont.

Geslacht en leeftijd: wie loopt het meeste risico?
Wist je dat vrouwen in bepaalde levensfases een hoger risico hebben dan mannen? Dat komt vooral door hormonale factoren zoals zwangerschap en het gebruik van anticonceptie. Het risico piekt rond de middelbare leeftijd en neemt daarna toe bij zowel mannen als vrouwen, maar bij ouderen (boven de 70) gaat het risico echt door het dak. Onder kinderen komt het gelukkig zelden voor, maar áls het gebeurt, is er vaak een onderliggende oorzaak, zoals een aangeboren bloedafwijking.

Invloed van klimaat en leefomgeving
En ja, zelfs het klimaat speelt een rol. In warmere gebieden, zoals in sommige van de Nederlandse overzeese gebiedsdelen (denk aan Curaçao en Aruba), kunnen hitte en uitdroging een extra risico vormen. Daarentegen zien we in koude klimaten, zoals in Noord-Europa, vaker dat immobiliteit door langdurig binnen zitten – bijvoorbeeld tijdens een strenge winter – een probleem wordt. In België en Nederland is het risico vergelijkbaar, maar in stedelijke gebieden is het iets hoger door een meer zittende levensstijl.

Voeding en leefstijl: van fastfood tot beweging
Een ongezonde leefstijl kan het risico flink verhogen. Roken, weinig bewegen, overgewicht, en een dieet dat barst van de verzadigde vetten – het is een recept voor problemen. Maar pas op, ook te weinig eten of ondervoeding (bijvoorbeeld bij ouderen) kan gevaarlijk zijn. Wat je eet, doet er echt toe: een dieet met veel vezels, groenten en omega-3-vetzuren kan je bloedvaten soepel houden, terwijl fastfood je bloed als stroop kan laten voelen.

Genetica: wat erf je mee?
Genetica is een grote speler in dit verhaal. Misschien heb je wel eens gehoord van Factor V Leiden? Het is een genetische mutatie die je bloed sneller doet stollen, en ongeveer 5% van de bevolking in Noordwest-Europa heeft deze afwijking. Als je dit hebt, loopt je risico op een longembolie flink op. Ook in gezinnen zonder bekende mutaties zie je soms een "familiepatroon" van bloedstolsels. Wetenschappers zijn nog druk bezig om dat verder te ontrafelen.

Nederland versus de wereld
In Nederland en België is de zorg uitstekend, waardoor de meeste gevallen vroeg worden opgespoord en behandeld. In ontwikkelingslanden, daarentegen, is dat een ander verhaal. Wereldwijd sterft ongeveer een derde van de mensen met een onbehandelde longembolie. Hier in Nederland ligt dat cijfer gelukkig een stuk lager, dankzij goede medische zorg en preventieve maatregelen zoals steunkousen bij lange vluchten.

Een voorbeeld: hoe herken je het?
Neem Sanne, een 38-jarige verpleegkundige. Ze voelde zich een tijdje moe en kreeg een vreemde pijn in haar kuit na een lange vlucht vanuit Australië. “Vast gewoon kramp,” dacht ze, tot ze een paar dagen later kortademig werd en haar hart als een razende tekeer ging. Sanne had een diepe veneuze trombose (DVT) in haar been, die was doorgeslagen naar haar longen. Gelukkig wist ze de signalen te herkennen en belde ze direct een arts. Binnen een paar uur lag ze in het ziekenhuis, en met bloedverdunners kwam ze er weer bovenop.

Wat kun je zelf doen?
Misschien vraag je je nu af: wat kun je doen om een longembolie te voorkomen? Bewegen is het toverwoord. Sta op tijdens lange vluchten, wandel na het eten en wees niet bang om je benen te strekken tijdens het binge-watchen. Eet gezond, drink genoeg water, en vermijd dat extra sigaretje na een zware dag. En als je denkt dat er iets niet pluis is – zoals die rare pijn in je kuit – trek dan meteen aan de bel.

Hoe ontstaat een longembolie?

Een longembolie ontstaat wanneer (een deel van) het bloedstolsel afbreekt en door het bloed in de longen terechtkomt. Een stukje stolsel dat is losgekomen, wordt door de bloedstroom meegenomen naar je hart. Daarna stroomt het stolsel door naar je longen. Het stolsel reist door de vaten van de longen en komt uiteindelijk in één van de vertakkingen van de longslagader terecht, waar hij blijft steken omdat het bloedvat te klein is om verder te gaan. Het stolsel blokkeert (een deel van) het bloed waardoor er minder bloed naar delen van de long gaat die achter de embolie liggen. Het achterste deel van de long kan daardoor geen zuurstof opnemen uit de ingeademde lucht. Je kan hierdoor acuut kortademig worden. In sommige gevallen is het stolsel dermate groot dat de bloedstroom wordt geblokkeerd vanaf de rechterkant van het hart naar de longen. Dit kan leiden tot onmiddellijke dood. Een deel van de patiënten ervaren vooral klachten wanneer het zuurstofverbruik toeneemt (bijvoorbeeld tijdens het sporten). Een longinfarct is ook mogelijk. Dit ontstaat wanneer een deel van het longweefsel geen bloed meer krijgt en dus ook geen zuurstof. Hierdoor kan longweefsel afsterven. Vanwege collaterale circulatie komt dit niet zo vaak voor. Het lichaam vormt dan nieuwe bloedvaten om het bloed om de afsluiting heen te leiden.

Oorzaak van een longembolie

De meest voorkomende oorzaak van een longembolie is diep veneuze trombose. Ofschoon in veel gevallen een bloedprop de oorzaak is van de verstopping, kan het ook komen door vetbolletjes (uit het beenmerg, bijvoorbeeld bij een breuk in een van de langere botten) of luchtbellen (bijvoorbeeld door het aanprikken van een bloedvat waarbij per ongeluk lucht in het vat gespoten wordt). Vruchtwater bij een bevalling is een andere mogelijke oorzaak van longembolie. Tijdens de bevalling komt er dan veel vruchtwater in de bloedsomloop van de vrouw terecht. Dit wordt een 'vruchtwaterembolie' genoemd.

Triade van Wirchow

Verschillende risicofactoren zorgen ervoor dat een persoon meer kans heeft op de vorming van een bloedstolsel, die uiteindelijk kan losbreken en via de bloedstroom naar de longen kan reizen. Deze drie risicofactoren werden voor het eerst beschreven in de 19e eeuw door de Duitse arts Virchow. Ze staan thans bekend als de triade van Wirchow. Het gaat om de wisselwerking tussen de volgende drie factoren:

De veneuze stase van bloed

Deze situatie komt voor bij bedlegerige patiënten die door pijn of ziekte langdurig aan hun bed gekluisterd zijn. De bloedstroom in de aders kan ook in kracht afnemen door lang stilzitten, bijvoorbeeld tijdens een trans-Atlantische vlucht in een vliegtuig of gewoon door ouderdom en te weinig beweging.

Toename van de bloedstolling

Overmatige of toegenomen stolling van bloed, bijvoorbeeld door erfelijke aanleg of door de aanwezigheid van tumoren in het lichaam.

Beschadigingen van de binnenbekleding van de bloedvaten

Een beschadiging van de binnenbekleding van bloedvaten leidt eveneens tot een fors verhoogd risico op trombo-embolieën, bijvoorbeeld na het gebruik van bepaalde irriterende chemotherapeutica of het gebruik van katheters.

Risicofactoren

De risicofactoren zijn:

• Gevorderde leeftijd, in het bijzonder menen die ouder zijn dan 60 jaar;
• Stollingsziekte (verhoogd risico op stolling);
• Kanker;
• Katheters die in een grote ader worden geplaatst voor het geven van medicijnen of voedingsmiddelen;
• Hartfalen;
• Bedlegerigheid;
• Letsel aan het bekken, heup, of een been;
• Een nieraandoening genaamd nefrotisch syndroom, een stoornis waarbij de nieren het bloed niet goed filteren;
• Grote operatie in de afgelopen drie maanden;
• Aandoeningen van het beenmerg, dat het bloed te dik maakt (hyperviscosity);
• Overgewicht of obesitas;
• Zwangerschap of de periode na de bevalling;
• Eerder een bloedstolsel gehad of een familiale geschiedenis van een longembolie;
• Sikkelcelziekte;
• Roken;
• Hartinfarct of beroerte;
• Gebruik van oestrogenen, bijvoorbeeld voor de behandeling van symptomen van de menopauze of anticonceptie (in welk geval het gevaar bijzonder groot is bij vrouwen die ouder zijn dan 35 of die roken);
• Gebruik van oestrogeen receptor modulatoren (zoals raloxifene of tamoxifen); en
• Het gebruik van testosteronvervangende therapie.

Symptomen van een longembolie

Verschijnselen

De symptomen zijn afhankelijk van de omvang van de afsluiting en variëren per persoon. Zo kunnen de klachten ernstiger zijn als er sprake is van een onderliggende aandoening, zoals COPD. De symptomen die kunnen optreden zijn:

• Pijn op de borst (deze pijn is vaak zeer scherp en stekend, steekt plotseling de kop op en verergert bij het diep inademen);
• Ademen doet pijn, niet alleen op de borst maar soms ook in de bovenrug;
• Kortademigheid, vooral bij inspanning;
• Angst of vrees;
• Hoest (meestal droge hoest, maar er kan ook wat slijm met bloed worden opgehoest);
• Zweten;
  Flauwvallen / Bron: Andrey_Popov/Shutterstock.com
• Flauwvallen;
• Duizeligheid;
• Blauwachtige huid (cyanose) of juist een bleke huidskleur;
• Klamme huid;
• Lage bloeddruk (hypotensie) en soms shock;
• Versnelde ademhaling (tachypneu) of een piepende ademhaling (stridor);
• Een snelle hartslag (tachycardie); en
• Hartkloppingen.

Grofweg tweederde van de mensen met een longembolie hebben ook een trombosebeen, te herkennen als een rood, dik en pijnlijk been.

Longinfarct

Er is sprake van en longinfarct wanneer een deel van het longweefsel afsterft als gevolg van verstopping van een longbloedvat door een longembolie. De kans op en longinfarct bij een longembolie is ongeveer 10%. De symptomen van een longinfarct ontwikkelen zich binnen enkele uren. Je hoest slijm met bloed op, ervaart scherpe pijn op de borst (vooral bij het inademen) en in sommige gevallen treedt er koorts op.

Alarmsymptomen van een longembolie: de signalen die je écht niet wilt missen

De symptomen van een longembolie kunnen zich ineens aandienen of juist heel subtiel beginnen. Het lastige is dat veel signalen op iets anders kunnen lijken, zoals een onschuldige spierpijn of gewoon stress. Toch zijn er een aantal alarmsymptomen die je niet mag negeren.

Kortademigheid: alsof je longen protesteren

Plotseling het gevoel dat je adem tekortschiet, is een van de meest voorkomende symptomen. Het kan voelen alsof je niet genoeg lucht binnenkrijgt, zelfs als je rustig op de bank zit. Voor sommige mensen komt het na een fysieke inspanning, maar het kan net zo goed uit het niets toeslaan. Denk aan dat benauwde gevoel wanneer je een zware tas een paar trappen op tilt, maar dan zonder duidelijke reden.

Stekende pijn op de borst

Dit is geen "ik ben een beetje stijf van het sporten"-soort pijn. Nee, dit voelt meer alsof iemand een mes tussen je ribben steekt. Vaak wordt de pijn erger als je diep inademt of hoest. Het kan lijken op hartproblemen, en dat is precies waarom mensen vaak in paniek raken – terecht trouwens. Beter een keer te veel naar de arts dan te weinig.

Snelle of onregelmatige hartslag

Je hart lijkt ineens een marathon te lopen terwijl je gewoon stilzit. Bij een longembolie moet het hart harder werken om bloed door de geblokkeerde vaten te pompen. Het gevolg? Een hartslag die letterlijk van de wijs raakt. Dit kan gepaard gaan met duizeligheid of een licht gevoel in je hoofd, alsof je elk moment om kunt vallen.

Hoesten, soms met bloed

Een droge hoest die niet stopt, of erger nog, eentje waarbij je bloed ophoest, is een serieus signaal. Dit wijst erop dat de longen moeite hebben met hun werk. Niet iedereen met een longembolie heeft dit symptoom, maar als het zich voordoet, is het vaak een alarmsignaal van formaat.

Pijn of zwelling in een been

Een longembolie begint vaak in een been, meestal als een diepe veneuze trombose (DVT). Pijn, zwelling en roodheid in je kuit kunnen voorafgaan aan de klachten in je longen. Het voelt soms alsof je een zware spier hebt verrekt, maar dan met zwelling en warmte erbij. Een tip: als je kuit dikker wordt dan normaal, is het tijd om in actie te komen.

Onverklaarbare vermoeidheid

Dit klinkt misschien vaag, maar een plotselinge, extreme moeheid zonder duidelijke reden kan een teken zijn dat je lichaam op halve kracht draait. Het is alsof je batterij ineens van 100% naar 10% gaat, zonder dat je iets bijzonders hebt gedaan. Veel mensen merken dit symptoom pas achteraf op, maar het kan een waardevolle aanwijzing zijn.

Duizeligheid en flauwvallen

Je staat op en alles begint te draaien, of erger nog, je valt flauw. Dat is vaak een teken dat je bloeddruk keldert door een gebrek aan zuurstof. Bij een longembolie kan dit gebeuren omdat de bloedstroom naar je longen wordt belemmerd, waardoor je lichaam letterlijk even de controle verliest.

Een praktijkvoorbeeld: de case van Peter

Peter (47) was een fervent reiziger. Na een vlucht van 12 uur voelde hij een zeurende pijn in zijn rechterkuit. "Ach, gewoon stijf van het lange zitten," dacht hij. Een paar dagen later kreeg hij het ineens benauwd en voelde hij een scherpe pijn op zijn borst, alsof er iets zwaars op lag. Toen hij ook nog bloed ophoestte, wist hij dat het mis was. In het ziekenhuis bleek hij een longembolie te hebben door een trombose in zijn been. Achteraf gaf hij toe dat hij de zwelling in zijn kuit had genegeerd. “Ik dacht, dat gaat wel over.” Spoiler: dat ging het niet.

Onderzoek en diagnose

Onderzoek door de huisarts

De huisarts onderzoekt je en stelt je en aantal vragen om in te schatten hoe groot de kans is op een longembolie. Schat de huisarts de kans op een longembolie in als klein, dan moet je dezelfde dag nog wel bloedonderzoek laten doen om te onderzoeken hoeveel D-dimeer er in je bloed aanwezig is. D-dimeer is een stof afkomstig van fibrine dat als gevolg van de afbraak van een bloedstolsel vrijkomt. Wanneer de hoeveelheid D-dimeer in je bloed normaal is, heb je geen longembolie. Schat de huisarts de kans op een longembolie in als groot of is de hoeveelheid D-dimeer verhoogd, dan stuurt de huisarts je direct naar het ziekenhuis voor verder onderzoek.

Onderzoek in het ziekenhuis

In het ziekenhuis wordt onder meer beeldvormend onderzoek verricht. Er wordt een echografie van de bloedvaten in het aangedane been (trombosebeen) gemaakt. Een venografie waarbij een kleurstof in de ader wordt geïnjecteerd die de ader en eventueel aanwezig stolsels goed zichtbaar maakt op een röntgenfoto, is ook mogelijk. Bij verdenking van het bestaan van een longembolie wordt vaak een CT-scan van de longen gemaakt en soms ook een ventilatie-perfusie long scan (VQ-scan) om te onderzoeken hoe het is gesteld met de zuurstofvoorziening van de longen en of er bloed stroomt naar alle delen van de longen.

Differentiaaldiagnose

Differentiaaldiagnostisch kan gedacht worden aan onder meer de volgende aandoeningen:

• acute mediastinitis (ontsteking van de ruimte tussen de longen);
• acute pericarditis (ontsteking van het hartzakje);
• acute respiratory distress syndroom (afgekort als ARDS, een vorm van longinsufficiëntie die bij veel verschillende longaandoeningen kan optreden waardoor longoedeem en een te lage zuurstofconcentratie in het bloed ontstaan);
• angina pectoris (pijn op de borst, meestal door een vernauwing van de kransslagaders op het hart door slagaderverkalking);
• angstaanval of paniekaanval (hyperventilatie);
• aortastenose (een vernauwing van de aortaklep);
• boezemfibrilleren of atriumfibrilleren (een veelvoorkomende hartritmestoornis, vooral bij oudere mensen);
• cardiogene shock (de toestand waarin het hart zodanig is beschadigd dat het de organen en weefsels van het lichaam niet meer van voldoende bloed kan voorzien);
• cor pulmonale (een vergroting van de rechterkamer door een longziekte);
• emfyseem (ziekte die nauw samenhangt met chronische bronchitis en COPD);
• gedilateerde cardiomyopathie (DCM is een ziekte van de hartspier)
• hypersensitiviteitspneumonitis (een longontsteking die zich na verloop van tijd kan ontwikkelen bij patiënten die gevoelig zijn voor schimmelsporen in de lucht);
• hartinfarct (hartaanval);
• klaplong;
• longtrauma;
• mitraalstenose (vernauwing van de mitraalklep);
• musculoskeletale pijn (pijn in de botten, spieren, pezen, ligamenten en zenuwen);
• plotselinge hartdood;
• pericarditis (ontsteking van het hartzakje);
• pleuritis (borstvliesontsteking);
• primaire en secundaire pulmonale hypertensie (verhoogde bloeddruk in de longen);
• pulmonale arterioveneuze fistel (een abnormale verbinding tussen een slagader en ader in de longen);
• restrictieve cardiomyopathie (een groep hartaandoeningen waarbij de wanden van de kamers verstijven);
• salicylaatintoxicatie (aspirine-overdosis);
• sikkelcelziekte of sikkelcelanemie (een vorm van erfelijke bloedarmoede);
• superior vena cava syndroom (een gedeeltelijke of volledige afsluiting van de vena cava superior, het bloedvat dat het vloed afvoert uit het hoofd-halsgebied en de armen naar het hart).

Behandeling van een longembolie

Als je te maken krijgt met een longembolie, komt er meteen een strak behandelplan in actie. Niet zo gek ook, want een longembolie is geen aandoening waar je even op kunt wachten. De prioriteit? Het stolsel onder controle krijgen, voorkomen dat er nieuwe stolsels ontstaan en ondertussen ervoor zorgen dat jouw bloed gewoon lekker blijft doorstromen.

Bloedverdunners: jouw eerste bondgenoot

De eerste stap is bijna altijd het toedienen van bloedverdunners, oftewel antistollingsmiddelen. Die naam zegt het eigenlijk al: ze zorgen ervoor dat je bloed minder snel klontert. Dit begint vaak met een injectie, bijvoorbeeld met heparine of een soortgelijke stof. Denk niet dat het alleen een kwestie van "prik erin en klaar", want deze middelen hebben een directe werking en zorgen ervoor dat het stolsel niet verder groeit.

Zodra je bloedwaarden goed op peil zijn, stap je over op pillen, zoals warfarine of DOAC’s (Directe Orale Anticoagulantia). Deze pillen worden meestal maandenlang ingenomen, en soms zelfs levenslang, afhankelijk van je persoonlijke situatie. Zo blijft je bloed mooi vloeibaar en verklein je de kans op nieuwe stolsels.

Operatieve ingrepen: als het écht nodig is

In sommige gevallen is alleen medicatie niet genoeg. Als het stolsel bijvoorbeeld zo groot is dat het de bloedstroom bijna helemaal blokkeert, dan moet de chirurg eraan te pas komen. Dit gebeurt via een trombectomie, waarbij de arts letterlijk de klonter verwijdert. Een alternatief is angioplastie, waarbij een katheter via een bloedvat wordt ingebracht om het stolsel weg te zuigen of op te lossen. Ja, het klinkt misschien als iets uit een sciencefictionfilm, maar het is een hypermoderne techniek die levens kan redden.

Het vangnet: een vena cava-filter

Sommige patiënten krijgen een extra veiligheidsmaatregel: een vena cava-filter. Dit kleine gaasje wordt in de grote ader geplaatst die bloed uit je onderlichaam naar je hart transporteert. Het werkt als een soort vangnet dat voorkomt dat grote stolsels verder reizen richting je longen. Dit is vooral handig bij mensen die geen bloedverdunners mogen nemen, bijvoorbeeld door een verhoogd bloedingsrisico.

Trombolyse: de sluipmoordenaar voor stolsels

Een andere optie, die je wat minder vaak hoort, is trombolyse. Hierbij krijg je via een infuus medicijnen die het stolsel als het ware oplossen. Denk aan een chemische aanval op die vervelende klont. Het is geen standaardbehandeling, want er zitten risico’s aan verbonden, zoals inwendige bloedingen. Maar als je situatie kritiek is, kan dit dé manier zijn om je bloed weer vrij te laten stromen.

Nazorg en levensstijl: jouw bijdrage aan herstel

En wat gebeurt er na de acute fase? Nou, dat is waar jij zelf ook een grote rol gaat spelen. Na de behandeling blijf je onder medische controle, vaak met regelmatige bloedtests om te checken of de bloedverdunners nog goed werken. Maar ook je leefstijl krijgt een update. Meer bewegen, stoppen met roken en een gezond dieet zijn geen luxe, maar noodzaak.

Denk aan Maarten, een 52-jarige vrachtwagenchauffeur die na zijn longembolie moest leren zijn zittende werk beter te combineren met beweging. Hij kreeg steunkousen om trombose te voorkomen en moest elke twee uur een stukje lopen. Het was even wennen, maar inmiddels voelt hij zich beter dan ooit. “Het was een wake-up call,” zegt hij. “Ik was altijd al een Bourgondiër, maar nu maak ik toch wat gezondere keuzes.”

Voorkomen is beter dan genezen

Als laatste nog dit: voorkomen is altijd beter dan genezen. Als je in een risicogroep zit – bijvoorbeeld door erfelijke factoren, een operatie of zwangerschap – wees dan extra alert. Bij lange vluchten of autoritten kun je compressiekousen dragen en regelmatig je benen strekken. Een glaasje water meer drinken kan trouwens ook geen kwaad.

Herstel van een longembolie

Als de longembolie weg is, is het van belang om herhaling te voorkomen. Met het oog daarop blijf je orale stollingsremmers (anticoagulantia) slikken. De duur hangt af van de ernst en de oorzaak van de longembolie. Gemiddeld slik je deze pillen tussen drie en twaalf maanden. Sommige mensen moeten de bloedverdunners altijd blijven gebruiken, bijvoorbeeld als je meerdere longembolieën hebt gehad.

Praktische tips voor de periode na een longembolie

Een longembolie is niet zomaar een griepje dat je even uitzit met een dekentje en een kop thee. Nee, dit is serieuze kost. Je longen hebben een opdonder gekregen en je lichaam moet keihard werken om weer op de rit te komen. Dat vraagt om actie – niet alleen van artsen, maar vooral ook van jouzelf. De juiste aanpak kan het verschil maken tussen maandenlang strompelen met benauwdheid of weer geleidelijk de draad oppakken. Geen paniek, maar ook geen laksheid. Tijd om de regie te pakken!

Je hoeft echt geen gezondheidsgoeroe te worden, maar wat slimme gewoontes kunnen je herstel versnellen en de kans op herhaling verkleinen. Sommige maatregelen zijn logisch, zoals trouw je bloedverdunners slikken en niet urenlang als een zoutzak op de bank hangen. Andere zijn minder bekend, maar kunnen net dat extra zetje geven. Denk aan gerichte voedingskeuzes, moderne technologieën en specialistische revalidatie. Een combinatie van deze factoren helpt je niet alleen fysiek, maar geeft ook het vertrouwen dat je lijf niet tegen je werkt.

Zelfzorg is hierbij het sleutelwoord. Je lichaam heeft een klap gehad en moet zich herstellen, maar het kan dat niet alleen. Actief meewerken aan je eigen herstel – door goed te eten, je bloedcirculatie te stimuleren en signalen van je lichaam serieus te nemen – maakt een wereld van verschil. Dit is geen kwestie van ‘even afwachten en hopen op het beste’. Kleine, praktische aanpassingen in je dagelijks leven kunnen de druk op je longen verlichten en je lichaam helpen sterker terug te komen.

In deze lijst vind je een aantal doeltreffende maatregelen, zonder zweverige poespas, doch puur praktische stappen die je vandaag nog kunt nemen. Sommige ken je al, andere zullen je verrassen. Maar één ding staat vast: ze maken je herstel niet alleen sneller, maar ook duurzamer. Want beter worden is één ding, gezond blijven een tweede.

Direct medische hulp inschakelen – geen tijd te verliezen

Het begint allemaal met één simpele waarheid: als je vermoedt dat je een longembolie hebt, treuzelen is geen optie. Adnan, een 52-jarige projectmanager, merkte dat hij ineens kortademig werd tijdens een vergadering. Eerst dacht hij aan stress of een slechte conditie, maar toen de pijn in zijn borst scherper werd en hij duizelig werd, besloot hij de huisarts te bellen. Die stuurde hem direct door naar de spoedeisende hulp – en terecht. Een bloedstolsel in je longen kan namelijk binnen uren fataal worden.

De symptomen zijn verraderlijk: benauwdheid, pijn bij het ademen, een onverklaarbare snelle hartslag of zelfs flauwvallen. Het lastige? Het kan ook lijken op een zware griep, een paniekaanval of zelfs spierpijn. En dáár gaat het vaak mis – mensen bagatelliseren hun klachten, slikken een paracetamol en gaan door met hun dag. Maar als er één moment is waarop je niet de stoere bikkel moet uithangen, is het nu. Twijfel je? Niet googelen, maar bellen. Een huisarts of eerste hulp kan met simpele tests bepalen of er echt iets aan de hand is. En nee, je bent niet “lastig” als het loos alarm blijkt. Je bent slim.

Strikte medicatietrouw – geen eigen dokter spelen

Je hebt een longembolie overleefd? Mooi. Maar nu begint het echte werk: zorgen dat het niet nog een keer gebeurt. Dat betekent dat je bloedverdunners slikt zoals voorgeschreven. Geen halve pilletjes, geen “ach, ik voel me vandaag wel goed, even overslaan”. Want hier zit het venijn: stoppen of doseren op gevoel kan ervoor zorgen dat nieuwe stolsels zich vormen. En dat wil je echt niet.

Neem Thomas, een sportieve vijftiger die na een embolie dacht dat hij na een paar weken weer op eigen kracht verder kon. Hij had zo’n hekel aan medicatie dat hij eigenhandig besloot de dosis af te bouwen. Fout. Een paar maanden later lag hij weer in het ziekenhuis, met een nóg ernstiger embolie. Zijn arts was keihard: “Je hebt geluk dat je hier nog ligt.”

Bloedverdunners hebben tijd nodig om hun werk te doen, en ja, ze hebben bijwerkingen. Maar in dit geval is het een kwestie van balans. Er zijn manieren om die bijwerkingen (zoals blauwe plekken of neusbloedingen) te minimaliseren, bijvoorbeeld door voldoende zink en vitamine C binnen te krijgen. Maar stoppen zonder overleg met je arts? Geen optie.

Compressiekousen – niet sexy, wel levensreddend

Ze zien eruit alsof je oma ze draagt, en laten we eerlijk zijn: modeprijswinnaars zijn het niet. Maar compressiekousen kunnen het verschil maken tussen een vlot herstel en maandenlang gezeur met dikke, pijnlijke benen. Ze helpen namelijk het bloed sneller terug te sturen richting je hart, zodat er minder kans is op stolsels in je benen (die vaak de oorzaak zijn van een longembolie).

Jessica, een 38-jarige stewardess, moest na haar embolie weer urenlang in vliegtuigen zitten. Haar arts drong aan op compressiekousen, maar ze vond het maar onzin – tot haar enkels begonnen op te zwellen als ballonnen en lopen een marteling werd. Pas toen ze met strakke kousen ging werken, merkte ze hoe veel verschil het maakte. Minder pijn, minder zwelling, en vooral: minder risico op nieuwe problemen.

Het mooie is: er zijn inmiddels moderne varianten die wél comfortabel zitten en er niet uitzien alsof ze uit een seniorenwinkel komen. Sommige hebben zelfs verkoelende of antibacteriële stoffen erin verwerkt. En voor de twijfelaars: probeer ze een week en kijk wat het doet. Grote kans dat je je benen niet meer zonder wilt.

Korte maar frequente beweging – je bloed wil stromen

Laten we één ding duidelijk maken: na een longembolie ben je geen kasplantje. Ja, je longen hebben een opdonder gekregen, maar stilzitten en niks doen is het slechtste wat je kunt doen. Waarom? Omdat beweging je bloedcirculatie op gang houdt en helpt voorkomen dat er nieuwe stolsels ontstaan.

Tarek, een IT’er die na zijn embolie panisch werd voor inspanning, lag wekenlang op de bank. Gevolg? Zijn conditie kelderde, hij kreeg spierpijn van het nietsdoen, en ironisch genoeg voelde hij zich alleen maar zieker. Zijn fysiotherapeut gaf hem een simpele opdracht: elke 30 minuten even opstaan en twee minuten bewegen. Niet direct een marathon lopen, maar gewoon een rondje door de woonkamer, een paar keer op de tenen wippen of even de trap op en af.

Langzaam maar zeker kreeg hij meer vertrouwen in zijn lijf. Inmiddels loopt hij dagelijks een halfuur buiten, iets wat niet alleen zijn bloedvaten helpt, maar ook zijn gemoedstoestand. Beweging is namelijk een natuurlijke energiestoot, en met de juiste aanpak bouw je je conditie veilig weer op. Als je twijfelt? Begin klein. Elke stap telt. Of zoals zijn fysiotherapeut het zei: “Het is niet alles of niets, het is iets of niets.”

Wil je het echt goed aanpakken? Voeg dan voedingsmiddelen toe die bijdragen aan een betere bloedsomloop, zoals paardenbloemthee en linzen. Die zitten vol antioxidanten en voedingsstoffen die je herstel een boost geven. En onthoud: bewegen is geen straf, het is je ticket naar een sterker lichaam.

Lang stilzitten? Een no-go voor je bloedvaten

Een longembolie overleven en dan urenlang op de bank blijven liggen? Slecht idee. Ja, je voelt je misschien moe en slap, maar je bloed heeft beweging nodig. Stolsels ontstaan namelijk sneller als je lang stilzit. Denk maar aan die knellende vliegtuigstoelen waar je na een paar uur amper nog je benen kunt bewegen. Dat is exact de reden waarom mensen na lange vluchten een verhoogd risico op trombose hebben.

Neem Pieter, een freelance tekstschrijver die na zijn embolie bang was om te bewegen. Hij zat wekenlang met zijn laptop op de bank, uit angst dat inspanning zijn longen zou overbelasten. Gevolg? Zijn conditie kelderde en zijn benen begonnen op te zwellen. Pas na een stevige waarschuwing van zijn arts – "Je zit jezelf letterlijk ziek te maken" – begon hij kleine wandelingen in te bouwen. Eerst vijf minuten per uur, toen tien, en binnen een maand liep hij weer een blokje om zonder hijgend tegen een lantaarnpaal te hangen.

De truc? Regelmaat. Je hoeft geen sportschoolheld te worden, maar om de 30-45 minuten even opstaan en bewegen is een must. Traplopen, even een rondje keuken, simpelweg rekken en strekken – alles helpt. En wil je echt slim bezig zijn? Voeg wat vezels toe aan je dieet. Waarom? Een gezonde darmwerking voorkomt dat je buik opzet en indirect je bloedsomloop belemmert. Geen zin in een vezelbom van saaie volkorenbroodjes? Dan kun je ook voor een handje noten of wat havermout gaan.

Natrium versus kalium: stop de zout-overdosis

Zout. We eten er met z’n allen véél te veel van. En raad eens wat? Te veel natrium maakt je herstel na een longembolie alleen maar lastiger. Waarom? Het trekt vocht vast, verhoogt je bloeddruk en kan je hart en longen onnodig belasten. Kortom, het is een sluipmoordenaar die je herstel vertraagt.

Lisa, een 42-jarige kantoormedewerker, had altijd al een zwak voor zoute snacks. Na haar embolie besloot ze “gezonder” te gaan eten, maar haar definitie van gezond bestond uit crackers, light-soepjes en kant-en-klare hummus. Wat ze niet wist? Die barsten vaak van het verborgen zout. Haar vochtretentie nam toe en ze voelde zich opgeblazen. Pas toen een diëtist haar wees op de balans tussen natrium en kalium, ging de knop om. Ze verving haar zoute crackers door avocado’s, spinazie en selderij, en binnen twee weken voelde ze zich energieker.

Het punt is: zout is niet de vijand, maar overdaad schaadt. Kijk eens op etiketten en focus op kaliumrijke voeding die je bloeddruk in balans houdt. Denk aan banaan, tomaten en zoete aardappel. En ja, minder fastfood, want dat is een natriumbom in disguise.

Adem in, adem uit: zuurstof is je beste vriend

Na een longembolie merk je pas hoe belangrijk zuurstof is. Veel mensen ontwikkelen een oppervlakkige ademhaling – bang om diep in te ademen vanwege pijn of benauwdheid. Maar juist dát is het probleem. Zuurstof moet je longen bereiken, en dat betekent actief je ademhaling trainen.

Neem Rachid, een gepassioneerde amateurvoetballer. Na zijn embolie had hij het gevoel dat hij “zijn longinhoud kwijt was.” Hij ademde snel en oppervlakkig, waardoor hij zich constant licht in zijn hoofd voelde. Een ademtherapeut gaf hem een simpele opdracht: verleng zijn uitademing. In plaats van korte, gestreste ademteugen, leerde hij bewust uit te blazen, langer dan zijn inademing. Het resultaat? Meer controle over zijn ademhaling, minder benauwdheid en uiteindelijk een sneller herstel.

Ademhalingstechnieken helpen je longen hun volledige capaciteit te benutten. Begin simpel: adem diep in door je neus, houd het even vast, en adem rustig uit door je mond. Doe dit tien keer per dag. En wil je een extra boost? Voeg wat citroen toe aan je water. De vitamine C helpt je longweefsel gezond te houden, en de frisse smaak stimuleert een diepere ademhaling.

IJzer en B12: geef je bloed wat het nodig heeft

Je bloed heeft hard gewerkt tijdens je herstel. Stolsels opruimen, zuurstof transporteren, energie leveren – het is topsport voor je lichaam. Maar wat gebeurt er als je bloed niet de juiste voedingsstoffen krijgt? Dan blijft vermoeidheid een hardnekkige vijand.

Karel, een 60-jarige klusser, dacht dat zijn extreme moeheid na zijn embolie “er gewoon bij hoorde.” Hij sliep 10 uur per nacht en voelde zich nog steeds gesloopt. Tot een simpel bloedonderzoek uitwees dat hij te weinig ijzer en B12 had. Zijn arts raadde hem aan om zijn voeding aan te passen met rood vlees, eieren en een handvol paranoten. Binnen een maand voelde hij zich fitter, minder licht in zijn hoofd en had hij eindelijk zijn energie terug.

Wil je het goed aanpakken? Zorg voor een combinatie van ijzer en vitamine B12. Dit zijn de brandstoffen voor je bloed, en ze helpen om je lichaam weer op volle toeren te laten draaien. En nee, dit betekent niet dat je dagelijks een steak moet eten – linzen, noten en eieren doen ook wonderen.

Slimme wearables: technologie die met je meedenkt

Je hartslag, zuurstofniveau en activiteit meten zonder gedoe? Dat kan. Slimme wearables, zoals smartwatches en zuurstofmeters, kunnen je helpen je herstel in de gaten te houden. Geen sciencefiction, maar een praktische manier om grip te krijgen op je eigen gezondheid.

Neem Jasper, een 45-jarige accountant, die na zijn longembolie angstig werd van elke kleine kortademigheid. “Is dit normaal of is er weer iets mis?” In plaats van elke week bij de huisarts op de stoep te staan, schafte hij een smartwatch aan met een zuurstofsaturatiemeter. Elke ochtend checkte hij zijn waarden en merkte hij dat zijn zuurstofniveau steeds stabieler werd. Dat gaf hem rust en vertrouwen.

Zo’n apparaatje vervangt natuurlijk geen arts, maar het kan wél signalen oppikken die je anders misschien zou missen. Een plotselinge daling in zuurstofsaturatie of een abnormaal hoge hartslag? Dan weet je dat je actie moet ondernemen. En voor de gadget-liefhebbers: sommige wearables geven zelfs tril-alarmen als je te lang stilzit, wat ideaal is om beweging te stimuleren zonder dat je er zelf steeds aan hoeft te denken.

Gerichte fysiotherapie: ademen, bewegen en sterker worden

Na een longembolie voel je je vaak slap en snel buiten adem. Logisch, je longen hebben een opdonder gehad. Maar het ergste wat je kunt doen? Denken dat je vanzelf wel weer sterker wordt zonder extra hulp. Fysiotherapie kan hier het verschil maken – vooral gespecialiseerde longrevalidatie.

Charlotte, een 56-jarige ex-roker, had na haar embolie het gevoel dat ze “een marathon liep als ze de trap opging.” Ze probeerde op eigen houtje haar conditie op te bouwen, maar bleef steken in een vicieuze cirkel van overbelasting en uitputting. Toen haar arts fysiotherapie aanraadde, was ze sceptisch. “Gaan ze me dan leren hoe ik moet ademen?” Nou, precies dat. Haar fysiotherapeut leerde haar hoe ze haar ademhaling beter kon verdelen en begeleidde haar in het opbouwen van haar spierkracht. Binnen drie maanden voelde ze zich sterker en stabieler.

Een goede fysiotherapeut kijkt niet alleen naar je longen, maar ook naar je spierkracht, conditie en houding. En nee, dat betekent niet dat je ineens gewichten moet gaan heffen – maar wel dat je lichaam weer optimaal gaat functioneren zonder dat je jezelf over de kop werkt.

Onderliggende aandoeningen: ken je risicofactoren

Een longembolie komt niet zomaar uit de lucht vallen. Vaak spelen onderliggende factoren mee, zoals hoge bloeddruk, hartproblemen, diabetes of een stollingsstoornis. Weten waarom jij een embolie kreeg, helpt je om herhaling te voorkomen.

Daniël, een 39-jarige salesmanager, was altijd gezond geweest – of dat dacht hij tenminste. Na zijn embolie werd hij doorverwezen voor een bloedonderzoek, en wat bleek? Hij had een erfelijke bloedstollingsafwijking waar hij nooit eerder iets van wist. Dit betekende dat hij extra voorzichtig moest zijn met lange periodes van inactiviteit en dat hij levenslang medicijnen nodig had.

Het punt is: ken je lichaam. Vraag je arts om een screening op onderliggende aandoeningen, vooral als je familieleden hebt die ook met trombose of hartproblemen kampen. Beter nu helderheid dan later weer in het ziekenhuis belanden.

Voeding als medicijn: eet je longen gezond

Je lichaam geneest niet op lucht en hoop alleen. Het heeft de juiste brandstof nodig. Voeding kan je herstel versnellen, je bloedkwaliteit verbeteren en je immuunsysteem ondersteunen. En nee, dat betekent niet dat je ineens een streng dieet moet volgen – maar kleine slimme aanpassingen kunnen al een groot effect hebben.

Eline, een 50-jarige docent, was gewend aan een westers dieet vol brood, pasta en bewerkte snacks. Na haar embolie besloot ze zich te verdiepen in bloedcirculatie en ontstekingsremmende voeding. Ze voegde dagelijks kurkuma toe aan haar thee, at meer vette vis en verving haar ochtendcroissant door een bakje havermout met cranberrysap. Binnen twee maanden voelde ze zich lichter en energieker – en haar bloedwaarden lieten verbetering zien.

Wil je het simpel houden? Focus op voeding die je bloed dun houdt en ontstekingen remt:
✅ Citroen en gember – voor een natuurlijke bloedverdunning
✅ Vette vis en olijfolie – voor gezonde vetten en betere bloeddoorstroming
✅ Bessen en cranberry’s – voor sterke bloedvaten en ontstekingsremming
✅ Groene bladgroenten – voor essentiële vitamines zoals zink en vitamine C

Wat je beter kunt skippen? Bewerkte suikers en transvetten. Die zorgen voor ontstekingen en zetten je herstel op stand-by. Geef je lichaam de juiste bouwstenen, en je zult merken dat je niet alleen sneller herstelt, maar je ook sterker voelt dan voorheen.

Prognose van een longembolie: wat mag je verwachten?

Een longembolie klinkt als een donderwolk die onverwacht je leven binnenrolt. En eerlijk? Het is een serieus medische aandoening die je niet moet onderschatten. Maar gelukkig is het geen verhaal zonder hoop. Met de juiste behandeling, goede nazorg en wat aanpassingen in je leefstijl kun je vaak een verrassend goed herstel verwachten. Laten we eens kijken hoe het zit, van acute fase tot lange termijn.

Herstel in de acute fase: het gevaar bedwingen
Als je op tijd behandeld wordt, zijn de eerste dagen cruciaal. In deze fase gaat het er vooral om de bloedstroom in je longen weer op gang te krijgen en te zorgen dat er geen nieuwe stolsels ontstaan. Het goede nieuws? Met moderne behandelingen, zoals bloedverdunners of in sommige gevallen een trombolyse, overleven de meeste mensen deze eerste fase. Statistieken laten zien dat het sterftecijfer dankzij tijdige medische interventie daalt tot onder de 10%. Zonder behandeling zou dat cijfer makkelijk boven de 30% uitkomen. Ja, dat is een fors verschil.

Neem nu Sylvia (45). Zij kreeg een longembolie na een knieoperatie. Dankzij de snelle diagnose en bloedverdunners kon ze binnen een paar dagen het ziekenhuis verlaten. De arts waarschuwde haar wel: "De komende maanden moet je goed luisteren naar je lichaam." En dat deed ze.

De eerste maanden: terug naar je oude ik
In de maanden na een longembolie ligt de focus op stabiliteit. Je blijft waarschijnlijk een tijd bloedverdunners slikken. Voor de meeste mensen duurt dat drie tot zes maanden, maar als je al eerder last hebt gehad van tromboses, kan het langer zijn. Het risico op een nieuwe longembolie is in deze periode het hoogst, dus je arts houdt je goed in de gaten. Denk aan regelmatig bloedonderzoek en zo nodig aanpassingen in je medicatie.

Bij sommige mensen blijven er restklachten. Kortademigheid, een verminderde conditie of een zeurend gevoel in de borst kunnen aanhouden. Het is niet altijd eenvoudig te zeggen waarom dat bij de een wel gebeurt en bij de ander niet. Soms zijn het kleine beschadigingen in de longen die tijd nodig hebben om te genezen. Maar wees gerust: de meeste mensen merken dat hun energieniveau allengs terugkeert.

De lange termijn: leven na een longembolie
De vraag die veel mensen zich stellen: "Kom ik hier helemaal vanaf?" Het antwoord is genuanceerd. Als je geen onderliggende aandoening hebt, zoals een erfelijke stollingsafwijking, is de kans groot dat je volledig herstelt en geen verdere complicaties krijgt. Voor mensen met risicofactoren – zoals Factor V Leiden, kanker of een chronische aandoening – blijft er wel een verhoogde kans op een herhaling. Ongeveer 25% van de mensen die een longembolie hebben gehad, krijgt binnen vijf jaar een nieuwe. Dat klinkt misschien veel, maar met goede begeleiding en aanpassingen kun je dit risico fors verlagen.

Voorbeeld? Bas (59), een voormalige kettingroker met overgewicht, kreeg na zijn longembolie een wake-upcall. Hij stopte met roken, begon meer te bewegen en gooide zijn dieet om. "Ik had nooit gedacht dat ik me fitter zou voelen dan vóór die longembolie," vertelt hij lachend.

Complicaties: wat kan er blijven hangen?
In een klein percentage van de gevallen (zo’n 2-4%) ontstaat er chronische trombo-embolische pulmonale hypertensie (CTEPH). Dit is een mond vol voor een toestand waarbij de bloeddruk in je longen permanent verhoogd blijft door littekenweefsel in de bloedvaten. Dit kan leiden tot blijvende kortademigheid en vermoeidheid. Het klinkt als een zware dobber, maar zelfs hier zijn behandelingen voor, zoals longoperaties of speciale medicijnen.

Hoe maak je zelf het verschil?
Je kunt meer doen dan je denkt om je herstel en lange termijn vooruitzichten te verbeteren. Stoppen met roken is stap één, maar ook kleine veranderingen kunnen een groot verschil maken. Sta vaker op tijdens lange ritten, draag steunkousen als je een verhoogd risico hebt en zorg voor voldoende hydratatie. En vergeet niet: beweging is goud waard, al is het maar een dagelijkse wandeling van een halfuur.

Soms komt het leven met een onverwachte draai, zoals een longembolie. Maar zoals de Duitsers zeggen: Was uns nicht umbringt, macht uns stärker. Met de juiste zorg en een beetje discipline kun je vaak sterker terugkomen dan ooit.

Complicaties van een longembolie

Een longembolie is al ingrijpend genoeg, maar het verhaal stopt niet altijd bij de diagnose en behandeling. Soms blijven er restklachten of ontstaan er complicaties die je dagelijks leven beïnvloeden. Het klinkt misschien zwaar, maar laten we eerlijk zijn: hoe beter je voorbereid bent, hoe kleiner de kans dat je voor verrassingen komt te staan. Hier lees je over de mogelijke complicaties, van de meest voorkomende tot de zeldzamere.

Blijvende kortademigheid: de langetermijnlast

Kortademigheid is een van die klachten die vaak blijven hangen. Zelfs maanden na de longembolie kan het voelen alsof je longen niet helemaal meewerken. Voor sommigen is het subtiel – een trap oplopen kost nét iets meer moeite. Bij anderen kan het dagelijkse activiteiten behoorlijk beperken. Dit komt vaak door littekens in de bloedvaten van je longen. Goed nieuws? Veel mensen merken dat de klachten allengs afnemen, zeker met een beetje hulp van fysiotherapie of ademhalingsoefeningen.

Chronische trombo-embolische pulmonale hypertensie (CTEPH)

Klinkt als een tongbreker, hè? Maar dit is wel een serieuze complicatie, gelukkig zeldzaam, met een voorkomen van zo’n 2 tot 4%. CTEPH ontstaat wanneer de bloedvaten in je longen blijvend beschadigd raken, wat leidt tot een verhoogde bloeddruk in de longslagaders. Het gevolg? Constante kortademigheid, vermoeidheid en in ernstige gevallen zelfs hartproblemen. De behandeling? Dat varieert van medicatie tot een chirurgische ingreep om die verstopte bloedvaten te repareren.

Hartproblemen: je ticker moet harder werken

Een longembolie kan een flinke klap zijn voor je hart. Als de bloedtoevoer naar de longen wordt geblokkeerd, moet je hart extra hard pompen om bloed rond te krijgen. Dit kan leiden tot overbelasting van de rechterhartkamer. Voor de meeste mensen herstelt het hart zich zodra de bloedstroom weer normaal is, maar bij ernstige of langdurige embolieën kan dit blijvende schade veroorzaken. Artsen houden je hart daarom vaak extra in de gaten met echo’s of andere onderzoeken.

Post-trombotisch syndroom (PTS): een blijvend ongemak in je been

Als de longembolie is ontstaan uit een trombose in je been, kun je te maken krijgen met het post-trombotisch syndroom. Dit betekent dat je been gezwollen blijft, zwaar aanvoelt of zelfs pijn doet, lang nadat het acute probleem is opgelost. Het komt doordat de klepjes in de aderen van je been niet meer goed sluiten. Compressiekousen kunnen helpen om de klachten te verminderen, en een gezonde dosis beweging doet vaak wonderen.

Bloedingsrisico door medicatie

Bloedverdunners zijn een lifesaver, maar ze hebben ook een keerzijde: een verhoogd risico op bloedingen. Dit kan variëren van kleine ongemakken, zoals sneller blauwe plekken krijgen, tot ernstigere situaties zoals inwendige bloedingen. Daarom wordt je bloed regelmatig gecontroleerd als je deze medicatie gebruikt. Wees alert op symptomen zoals bloed in je urine of ontlasting, en geef dit meteen door aan je arts.

Psychische impact: het blijft hangen in je hoofd

Het is niet gek dat een longembolie ook mentaal sporen achterlaat. Angst voor een herhaling, onzekerheid over je gezondheid of zelfs een milde vorm van posttraumatische stress komen vaker voor dan je denkt. Zeker als je klachten blijft houden, kan het voelen alsof je leven nooit meer “normaal” wordt. Gesprekken met een psycholoog of lotgenoten kunnen helpen om hiermee om te gaan.

Een voorbeeld: Mariska’s verhaal

Mariska (37) kreeg haar longembolie na een lange vlucht. Het acute gevaar was snel geweken, maar maanden later merkte ze dat ze niet volledig herstelde. Ze bleef last houden van kortademigheid en kreeg pijn in haar rechterbeen. De arts ontdekte dat ze CTEPH had ontwikkeld, en ze moest medicatie blijven gebruiken. “Het heeft mijn leven veranderd,” zegt ze, “maar het dwingt me ook om beter voor mezelf te zorgen. Ik neem nu nooit meer mijn gezondheid voor lief.”

Hoe kun je complicaties voorkomen?

Een actieve rol spelen in je herstel kan complicaties helpen voorkomen of beperken. Blijf bewegen, draag compressiekousen als dat wordt aangeraden, en let op je voeding. Stop met roken (dat is echt een boosdoener) en zorg voor een goede vochtbalans, vooral tijdens reizen of na een operatie. Maar misschien wel het belangrijkste: wees niet bang om vragen te stellen aan je arts. Het is jouw lichaam en jouw leven.

Leven na een longembolie

Een longembolie kan een hobbel op de weg zijn, maar het hoeft geen eindstation te betekenen. Met de juiste begeleiding en wat aanpassingen in je dagelijks leven kun je vaak een uitstekende kwaliteit van leven behouden. Zoals de Fransen zeggen: La vie continue! Het leven gaat door – en met een beetje zorg en aandacht kun je het weer volop omarmen.

Preventie van longembolie: slimmer omgaan met risico's

Een longembolie lijkt misschien een onvoorspelbare vijand, maar er zijn genoeg manieren om hem voor te blijven. Of je nu een lange vlucht plant, net geopereerd bent, of gewoon wat gezonder wilt leven: er zijn stappen die je kunt zetten. En ja, er zijn ook innovatieve en minder bekende maatregelen die je misschien nog niet op je radar had. Tijd om die eens op een rijtje te zetten!

Blijf in beweging: de kracht van simpelheid
Het klinkt als een open deur, maar beweging is een van de beste wapens tegen een longembolie. Stilzitten, vooral tijdens lange vluchten of autoritten, is een grote boosdoener. Maak er een gewoonte van om elk uur even op te staan, al is het maar om naar het toilet te gaan. Heb je een kantoorbaan? Een verstelbaar bureau waarmee je ook staand kunt werken, is geen overbodige luxe.

Een goede tip: probeer oefeningen te doen terwijl je zit. Denk aan het buigen en strekken van je voeten of kleine cirkels maken met je enkels. Het houdt de bloedsomloop actief, en dat is precies wat je wilt.

Compressiekousen: old-school maar effectief
Steunkousen zijn misschien niet het meest sexy accessoire, maar ze doen hun werk als geen ander. Ze zorgen voor een gelijkmatige druk op je benen, wat helpt om het bloed richting je hart te pompen. Zeker als je een verhoogd risico hebt – zoals na een operatie of tijdens een lange reis – zijn compressiekousen een must-have. Moderne ontwerpen zijn trouwens een stuk minder ouderwets dan je misschien denkt. Ze komen in allerlei kleuren en stijlen. Wie had gedacht dat preventie zo modieus kon zijn?

Hydratatie: meer water, minder risico
Je hebt het vast al duizend keer gehoord: drink genoeg water. Maar in het geval van longemboliepreventie is het cruciaal. Uitdroging maakt je bloed stroperiger, waardoor het makkelijker klontert. Zorg ervoor dat je altijd een flesje water bij de hand hebt, vooral als je onderweg bent. En laten we eerlijk zijn: een extra koffietje mag best, maar wissel het af met een glas H2O.

Medicatie: een stap voor zijn met bloedverdunners
Voor mensen met een verhoogd risico – zoals na een operatie of tijdens een ziekenhuisopname – worden vaak preventieve bloedverdunners voorgeschreven. Denk aan injecties met heparine of orale anticoagulantia. Ze houden je bloed soepel en voorkomen dat stolsels ontstaan. Dit is geen doe-het-zelf-oplossing, dus altijd overleggen met je arts.

Innovatieve oplossingen: technologie als bondgenoot
De medische wereld staat niet stil, en dat geldt ook voor preventie van longembolie. Er zijn inmiddels draagbare apparaten die je bloedsomloop stimuleren, zoals speciale beenmanchetten die zachte drukgolven geven. Deze worden vaak gebruikt in ziekenhuizen, maar komen ook beschikbaar voor thuisgebruik. Hoe futuristisch is dat?

Een andere innovatie is het gebruik van micro-RNA-testen, die kunnen helpen om je persoonlijke risico beter in kaart te brengen. Hiermee kan de arts een behandelplan op maat maken, afgestemd op jouw unieke genetische profiel.

Voeding: eet je bloed gezond
Wat je eet, beïnvloedt je bloedstolling meer dan je misschien denkt. Voedingsmiddelen zoals vette vis, avocado's, en noten bevatten omega-3-vetzuren die je bloedvaten soepel houden. Groene bladgroenten zitten vol met vitamine K , dat helpt bij een gezonde bloedstolling. Maar let op: als je bloedverdunners gebruikt, moet je de inname van vitamine K wel in balans houden. Vraag je arts wat voor jou verstandig is.

Stop met roken: de dealbreaker
Roken is een grote boosdoener als het gaat om bloedvaten. Het beschadigt ze en verhoogt je risico op stolsels aanzienlijk. Als je een extra zetje nodig hebt om te stoppen, bedenk dan dit: elke sigaret die je laat liggen, is een cadeautje voor je longen én je bloedsomloop. Stoppen met roken is geen makkelijke opgave, maar de beloning is het dubbel en dwars waard.

De kracht van mindfulness en ontspanning
Stress kan indirect bijdragen aan het risico op een longembolie. Chronische stress verhoogt ontstekingen in je lichaam en kan je bloeddruk omhoogjagen. Mindfulness, ontspanningsoefeningen, of gewoon dagelijks een momentje voor jezelf nemen, kan wonderen doen. Het is misschien niet het eerste waar je aan denkt, maar een ontspannen lichaam is minder vatbaar voor nare verrassingen.

Een praktijkvoorbeeld: hoe Lara het voorkwam
Lara, een 36-jarige marketingmanager, had net een knieoperatie gehad. Haar arts adviseerde compressiekousen en injecties met bloedverdunners. Lara besloot er nog een schepje bovenop te doen: ze zette elk uur een timer om rond te lopen, dronk meer water dan ooit tevoren en ontdekte dat pilates haar hielp om haar lichaam en geest in balans te brengen. Het resultaat? Een soepel herstel zonder complicaties.

Samengevat: wees je eigen beste bondgenoot
Preventie van een longembolie is geen rocket science, maar het vraagt wel om bewustzijn en actie. Kleine aanpassingen in je dagelijkse routine, zoals meer bewegen en voldoende water drinken, kunnen al een wereld van verschil maken. Combineer dat met slimme innovaties en de juiste begeleiding, en je staat een stuk sterker. Of, zoals de Duitsers zeggen: Vorsicht ist besser als Nachsicht!

Lees verder

• Longinfarct door longembolie: symptomen en behandeling
• Pijn op de longen: bij diep inademen of pijn met hoesten
• Longziekten of longaandoeningen: symptomen en oorzaken
• Pijn op de borst: links/rechts, pijn longen, hart, borstbeen
• Pijn op de borst: rechts, links, na eten en bij inademen