Reuma: symptomen, oorzaken en behandeling

Reuma is een verzamelnaam voor verschillende vormen van aandoeningen: artrose, fibromyalgie, jicht, reumatoïde Artritis en de ziekte van Bechterew. Regelmatig hoor je wel iemand praten over reuma. Maar wat is het nou precies en hoe herken je de aandoening? Hier een overzicht van wat reuma inhoudt, wat de symptomen en oorzaken zijn en welke behandeling geldt. Artrose, fibromyalgie, jicht, reumatoïde Artritis en de ziekte van Bechterew. Dit zijn allemaal vormen van reuma. Bij reuma is er met name sprake van een aandoening aan het bewegingsapparaat. In de ledematen, de armen en de benen, wordt dan pijn en stijfheid ervaren, evenals zwellingen en warmte. De gewrichten zijn dan aangedaan.

Prevalentie

Reuma komt bij zo'n 15% van de bevolking voor, waarbij het vaker voorkomt bij vrouwen dan bij mannen. Ook komt het vaker voor bij oudere mensen dan bij jongere.

Symptomen

Symptomen zijn verschillend per individu, maar over het algemeen:

• Pijn in de gewrichten
• Stijfheid in de gewrichten
• Zwellingen
• Roodheid
• Tintelingen rond de gewrichten

Natuurlijk hoeven niet allen van deze symptomen voor te komen voordat er sprake is van reuma.

Andere gevolgen kunnen eventueel zijn:

• Koorts
• Moeheid
• Gewichtsverlies
• Misvorming van ledematen
• Ledematen die minder werken

Oorzaken

Omdat het gaat om een verzamelnaam is er niet een specifieke oorzaak aan te duiden. Vaak gaat het om een virus of bacterie een schimmel waardoor infectieve Artitus ontstaat.

• Bij artrose: Kalk wordt niet goed aangemaakt voor de botten in het lichaam. Andere oorzaken zijn virusinfecties, verwondingen of langdurige spanning of druk op de gewrichten (bijvoorbeeld veel sjouwwerk).
• Bij reumatoïde Artritis: Hoewel het niet helemaal duidelijk is, heeft het te maken dat het lichaamweefsel wordt aangevallen door het eigen afweersysteem (zoals bij andere auto-immuunziektes). Ook is er mogelijk een rol weggelegd voor virussen.

Behandeling

Afhankelijk van de vorm van reuma worden verschillende behandelingen aangemeten. Een operatie zou overwegen kunnen worden.

• Artrose: er bestaat geen echte behandeling die kan leiden tot genezing. Aangeraden wordt beweging, afvallen bij overgewicht en ergotherapie (ADL, ofwel Algemeen Dagelijkse Levensverrichtingen, versterken). Daarnaast wordt medicatie voorgeschreven of operatie als andere behandeling niet werkt. In operatie wordt soms het gewricht vervangen door een kunstgewricht.
• Fibromyalgie: hierbij wordt medicatie voorgeschreven, soms ook antidepressiva, als ook bewegingstherapie en cognitieve gedragstherapie. Vanwege de relatie met stress (zie hieronder) wordt ook geleerd om met stress om te gaan.
• Jicht: colchicine (oud middel) zou werken, maar ook andere medicatie wordt toegewezen. Het is ook aangeraden om vitamine C te verbeteren.
• Reumatoïde Artrisis: door een droog en mild klimaat, COX-2-remmers, coticosteroïden, en DMARD's
• Ziekte van Bechterew: aangeraden wordt om dagelijks oefeningen van de rug te doen. Daarnaast wordt medicatie aangeraden, als ook fysiotherapie.

Over het algemeen geldt dat je rust moet nemen, moet werken aan een gezonde voeding en oefeningen moet doen. Ook worden medicijnen voorgeschreven als rust en dergelijke niet voldoende zijn.

Het zal misschien mogelijk worden om zonder operatie de klachten bij reuma te verminderen. Er is een kleine pacemaker (een soort chip in de hals aangebracht) ontworpen die elektrische signalen zou afgeven waardoor de aandoening minder ernstig wordt.

Specifieke vormen van reuma

Artrose

Aandoening in het kraakbeen in de gewrichten (slijtage). Hierbij verslechtert het kraakbeen en verdwijnt langzaamaan. Het komt vooral voor in de handen, knieën, schouders, nek en heupen. Onderscheid wordt gemaakt tussen primaire artrose (zonder aanwijsbare oorzaak, bijvoorbeeld bij toename van de leeftijd) en secundaire artrose (met aanwijsbare oorzaak, bijvoorbeeld door een ongeluk).

Fibromyalgie

Bij fibromyalgie is veel sprake van spierpijn en drukpijn over het gehele lichaam. Dit is een aandoening die niet in de gewrichten wordt gevonden en komt meer voor wanneer er weinig wordt bewogen. Er is veel vermoeidheid, hoewel het anders is dan het chronische vermoeidheidssyndroom. Het kan zijn ontstaan door langdurige stress, een infectie, een zware bevalling en het kan worden geërfd.

Jicht

Bij jicht is er een ontsteking ontstaan in het gewricht door gekristalliseerd urinezuur. Vaak komt dit voor in de in de grote teen. Er is veel warmte, roodheid, pijn en functiebeperking en soms kan je dan nog amper lopen door de pijn. De verhoogde urinezuurconcentratie kan komen door het onvermogen urinezuur adequaat te verwijderen.

Reumatoïde Artritis

Bij reumatoïde Artritis is er een ontsteking in de gewrichten. Het komt bij zo'n 1 tot 2% van de bevolking voor.Voor een diagnose RA moet aanwezig zijn (vijf symptomen moeten aanwezig zijn voor zes weken):

1. Stijfheid in de ochtend
2. Pijn in ten minste één gewicht bij beweging
3. Zwelling in ten minste één gewricht, van weke delen
4. Zwelling in ander gewricht dan de weke delen
5. Slechte mucine neerslag uit synoviale, of gewrichtssmerende, vloeistof
6. Karakteristieke histologische verandering in het synovium (waar de ontsteking ontstaat)
7. Karakteristieke histologie van noduli (dit is de bobbel op de spier of pees)

Ziekte van Bechterew

Dit is de hakenvormende ontsteking van de wervelkolom en wordt ook wel ankyloserende spondylitis genoemd. Door een ontsteking in de gewrichten van de wervelkolom en het bekken ontstaat pijn en stijfheid.