Natuurlijke middelen tegen keelpijn: kruiden en huismiddelen

In veel gevallen wordt keelpijn veroorzaakt door virussen en een schorre, prikkende keel is vaak het eerste teken van een virusinfectie van de bovenste luchtwegen, zoals een verkoudheid of een griep. Minder algemeen gaat het om een bacteriële infectie, zoals een keelontsteking. Gezwollen en geïnfecteerde amandelen kunnen ook een zere keel veroorzaken en bij volwassenen is roken een courante oorzaak van chronische keelpijn. Bij keelpijn die is veroorzaakt door een verkoudheidsvirus of griepvirus, zijn er verschillende huismiddelen, natuurlijke middelen en kruiden die net zo effectief zijn als middelen die je koopt bij een apotheek of drogist.

• Keelpijn komt vaak voor
• Keelpijn: algemene adviezen en huismiddelen
• Zelfzorgmaatregelen
• Citroenthee met honing en gember tegen keelpijn
• Dieet- en leefstijlfactoren bij keelpijn
• Supplementen met vitamine A, B en C
• Eet veel fruit en groente
• Zinktabletten
• Drink geen alcohol
• Beweging en ventilatie
• Natuurlijke middelen en kruiden tegen keelpijn
• Antimicrobiële kruiden
• Keelspray tegen keelpijn
• Gorgelen met kruiden tegen keelpijn

Keelpijn komt vaak voor

Keelpijn komt heel vaak voor en is meestal niets om je zorgen over te maken. Normaal gesproken gaat keelpijn binnen enkele dagen tot een week vanzelf over. Als je koorts hebt of als je je niet goed genoeg voelt om je normale bezigheden te doen, probeer dan thuis te blijven en contact met andere mensen te vermijden totdat je je beter voelt.

Keelpijn: algemene adviezen en huismiddelen

Zelfzorgmaatregelen

Neem de volgende adviezen in acht bij keelpijn:

• Zorg voor voldoende rust en drink voldoende.
• Warm of koud drinken (zonder alcohol) verzacht de pijn bij het slikken.
  Paracetamol werkt pijnstillend en koortsverlagend / Bron: Martin Sulman
• Gorgelen met warm zout water (1 theelepel zout per glas water).
• Een alternatief gorgeldrankje is 2 theelepels ciderazijn op een half kopje warm water.
• Zuig op zuigtabletten voor de keel of op dropjes.
• Zuig op bevroren lekkernijen zoals een waterijsje.
• Gebruik een luchtbevochtiger.
• Eet kippenbouillon of warme thee met honing.
• Neem paracetamol, ibuprofen of naproxen voor pijnbestrijding.
• Niet roken. Roken irriteert het keelslijmvlies.

Beginnende keelpijn kan worden tegengegaan met een zinkchloride-aluin gorgeldrank FNA (verkrijgbaar bij apotheek of drogist). Dit verzacht de keelpijn. De werkzame stoffen in Zinkchloride-aluin gorgeldrank zijn zinkchloride en aluminium-kaliumsulfaat (ook wel 'aluin' genoemd), welke een licht samentrekkende werking hebben waardoor de opgezwollen slijmvliezen in de keel slinken. Deze gorgeldrank heet ook Gargarisma Kan of Zinkchloride-kalium-aluminiumsulfaat gorgeldrank.

Dieet- en leefstijlfactoren bij keelpijn

Houd rekening met de volgende dieetfactoren om keelpijn te voorkomen of tegen te gaan.

Supplementen met vitamine A, B en C

Supplementen met de vitamines A, B en C verhogen je weerstand. Mogelijk dat hoge doses vitamine C de duur en ernst van keelpijn en andere klachten van virale luchtweginfecties verminderen. Net als veel andere antioxidanten is vitamine C van vitaal belang door het afweersysteem, het geeft je afweersysteem als het ware een boost.

Eet veel fruit en groente

Een gezond en gevarieerd eetpatroon is belangrijk voor een goede weerstand. Aanbevolen wordt om dagelijks ten minste twee porties fruit en 200 gram groente te nemen. Een dergelijk dieet bevat in principe voldoende vitamine C en andere essentiële vitamines en mineralen voor het opbouwen en behouden van een goede weerstand. Een gezond eetpatroon bestaat naast fruit en groente uit voldoende volkorenproducten, één à twee keer (magere) zuivel, vlees, vis of vleesvervanger, voldoende (onverzadigde) vetten en voldoende vocht.

Zinktabletten

Zink is een belangrijk spoorelement (dat zijn mineralen waarvan het lichaam weinig nodig heeft), die het natuurlijk afweersysteem bevordert. In een review uit 2011 kwamen onderzoekers tot de conclusie dat het nemen van zinksiroop, zinktabletten of zinkzuigtabletten de ernst en de duur van de verkoudheid vermindert bij verder gezonde mensen.¹ Voorwaarde is wel dat je binnen 24 uur nadat de eerste verkoudheidsklachten zich manifesteren, met de inname van zink begint. Mogelijk dat zink bacillen tegenhoudt, zodat ze niet het lichaam kunnen binnendringen om zich te vermenigvuldigen. Denk eraan dat je zink niet gedurende een lange periode mag innemen, omdat een overdosering een gevaar kan opleveren voor je gezondheid.

Drink geen alcohol

Laat alcohol staan als je last hebt van keelpijn. Alcohol vermindert in de eerste plaats de weerstand, maar het is ook bekend dat alcohol ontstoken slijmvliezen nog eens extra irriteert. Probeer ook te stoppen met roken en vermijd rokerige ruimtes.

Beweging en ventilatie

Naast een gezond en gevarieerd voedingspatroon, is het van belang om te zorgen voor voldoende beweging. Neem daarnaast voldoende rust en ontspanning, slaap voldoende en voorkom stress. Ventileer je huis goed door ramen op een kier te zetten en roosters open te zetten, ook gedurende de wintermaanden. Ventilatie is belangrijk, aangezien onvoldoende ventilatie schimmels en huisstofmijt kan veroorzaken en kan leiden tot gezondheidsklachten, zoals benauwdheid, hoesten, vermoeidheid, hoofdpijn, uitdroging, keelpijn of chronische verkoudheid. Ga ook regelmatig naar buiten voor een frisse neus en zorg voor goede persoonlijke hygiëne, zodat de kans op besmetting met virussen en bacteriën kleiner wordt. Vooral je handen zijn een bron van besmetting. Was daarom je handen goed en regelmatig.

Natuurlijke middelen en kruiden tegen keelpijn

Antimicrobiële kruiden

De volgende antimicrobiële kruiden kun je innemen bij de eerste signalen om de infectie tegen te gaan:

• Echinacea (rode zonnehoed, versterkt het immuunsysteem - zie foto bovenaan het artikel);
• Wilde indigo (een ontstekingsremmend, natuurlijk antibioticum, werkzaam tegen zowel bacteriën als virussen);
• Kurkuma of geelwortel (werkt ontstekingsremmend);
• Knoflook (welke krachtige antibacteriële, antivirale en antischimmeleigenschappen bezit);
• Cat's claw (soms kattenklauw of katsklauw genoemd, versterkt je weerstand);
• Pau d'arco (verhoogt de natuurlijke weerstand);
• Mirre (een paar druppels tinctuur van mirre in een kopje water om ontstekingen te bestrijden);
• Chiretta/Kalamegha (dit bittere kruid welke afkomstig is uit India stimuleert onder meer de afweer en bestrijdt acute infecties).
• Salie (Salvia officinalis): Saliethee is verzachtend voor de keel. Gorgelen met lauwwarme saliethee helpt tegen keelpijn.
• Kamille: Kamillethee staat bekend om zijn ontstekingsremmende eigenschappen. Het werkt verzachtend bij keelpijn.
• Eucalyptus: Eucalyptusolie kan worden toegevoegd aan een stoominhalatie of aan heet water om te inhaleren. Het kan helpen bij verstopte neus en keelpijn.
• Propolis: Propolis is een bijenproduct met antimicrobiële eigenschappen. Het wordt vaak gebruikt als supplement of als toevoeging aan honing.
  Echte salie / Bron: Kurt Stüber [1], Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
• Rozemarijn: Rozemarijn heeft antimicrobiële eigenschappen. Je kunt rozemarijnthee maken door verse of gedroogde rozemarijnblaadjes te gebruiken.
• Pepermunt: Pepermunt heeft een verkoelend effect en kan helpen bij het verlichten van keelpijn. Pepermuntthee of pepermuntsnoepjes kunnen nuttig zijn bij het bestrijden van die vervelende keelpijn.

Keelspray tegen keelpijn

Je kunt bijvoorbeeld een keelspray gebruiken die salie/echinacea bevat. Salie heeft een antibacteriële werking, terwijl echinacea erom bekend staat dat deze het immuunsysteem versterkt. Je kunt overigens ook gorgelen of de keel sprayen met salie, tijm, marjolein, kurkuma, mirre of zout water.

Gorgelen met kruiden tegen keelpijn

Welke kruiden zijn nog meer goed voor je keel? Heemst, rode iep, toorts, aloë vera, zoethout, klein hoefblad en smeerwortel smeren en verzachten door verkoudheid aangedane en geïrriteerde keelslijmvliezen.

Noot:

1. Singh M, Das RR. Zinc for the common cold. Cochrane Database Syst Rev 2011, Issue 2. Art. No.: CD001364. De review omvat 15 onderzoeken met in totaal 1360 deelnemers.

Lees verder

• Keelpijn: pijn bij slikken of zere keel, wat te doen? Tips!
• Wat te doen tegen keelpijn en pijnlijk, moeilijk slikken?
• Beginnende keelpijn: wat te doen bij opkomende pijn in keel?
• Keelontsteking behandeling: antibiotica, medicatie & kruiden
• Keelontsteking: symptomen, oorzaken, behandeling & preventie