Keelontsteking: symptomen, diagnose, behandeling en oorzaken

Een keelontsteking is een aandoening die menig mens meerdere keren in zijn leven treft. Een keelontsteking kan in een acute of in een chronische vorm voorkomen. Vaak gaat een keelontsteking vooraf aan een behoorlijke verkoudheid. Een infectie aan de keel kan ontzettend pijnlijk zijn, maar gaat meestal binnen een week weer over.

Symptomen

• Keelpijn
• Slikken is pijnlijk
• Gezwollen keelholte
• Vuurrode keel
• Rauwe keel
• Heesheid
• Dorst

Oorzaken

Een keelontsteking wordt in de meeste gevallen veroorzaakt door een virus, maar kan ook door een bacterie worden veroorzaakt. Mensen krijgen doorgaans een keelontsteking, wanneer ze lucht inademen met daarin de boosdoener. De spatjes met daarin de ziekteverwekker worden verspreid door mensen die proesten door een keelontsteking. De grootste veroorzaker van een keelontsteking vormen verkoudheidsvirussen. Ook het Epstein-Barrvirus (beter bekend als de ziekte van Pfeiffer) en het griepvirus kunnen een infectie aan de keel veroorzaken. Een bacterie die vaak de aanleiding geeft tot een keelontsteking is de streptokokkenbacterie. Deze infectie treedt acuut op en gaat vaak gepaard met onder meer een zwelling aan de keel, hoofdpijn en algehele malaise. Een chronische keelontsteking kan komen door het inademen van sigarettenrook, het drinken van alcohol, een gebrek aan vitaminen of een voedselallergie.

Diagnose

De diagnose keelontsteking is eenvoudig te stellen door een huisarts. De klachten wijzen meestal al op een keelontsteking. Een kijkje in de keel leert dat de keelholte er rood en opgezwollen uitziet en soms verborgen ligt onder een forse laag spuug. Vaak zijn ook de verhemelte en de amandelen rood. Eventueel kan er een uitstrijkje worden gemaakt uit de keel en bloedonderzoek worden verricht. Die laatste twee onderzoeken worden weinig uitgevoerd bij keelontstekingen. De meeste patiënten met keelontsteking hoeven geen arts te bezoeken. De infectie aan de keel gaat doorgaans binnen een paar dagen over. Bij kinderen is er vaak sprake van een amandelontsteking.

Behandeling

Een plotselinge keelontsteking verdwijnt meestal binnen een paar dagen en is binnen een week over.

Medicatie

Het is doorgaans niet nodig om een antibioticum te gebruiken bij een keelontsteking, omdat de infectie wordt veroorzaakt door een virus. Bij een ontsteking die wordt veroorzaakt door een bacterie kan de arts er wel voor kiezen om een antibioticum (penicilline) voor te schrijven. Dat gebeurt wanneer de keelklachten zeer ernstig zijn, als de patiënt zich ziek voelt of als er gezwollen en pijnlijke lymfeklieren voorkomen in de nek. Een paracetamol kan de pijn die een keelontsteking veroorzaakt bestrijden. Een infectie aan de keel is erg pijnlijk. Het is daarom aan te raden te starten met vier maal per 24 uur 500 milligram paracetamol. Wanneer dit onvoldoende is kan dit worden opgehoogd naar vier maal per 24 uur 1.000 milligram paracetamol gedurende twee tot drie dagen. Wanneer slikken niet gaat, kan de paracetamol ook worden gebruikt als zetpil. Ook bestaat er paracetamol in oplosvorm, poeder, en als kauw- en smelttablet. Wanneer een paracetamol niet helpt kan je ook kiezen voor pijnstillers als ibuprofen of diclofenac. Let er wel op dat deze medicijnen klachten aan de maag kunnen veroorzaken.

Keelverzachters

Er bestaan verschillende huismiddeltjes die de keelpijn bestrijden. Vaak helpt het eten van een waterijsje of het drinken van koud water. Bij anderen helpen juist warme dranken beter, zoals thee. Ook kan worden gekozen voor het zuigen op zuigtabletten (bijvoorbeeld Strepsils), het nemen van een theelepel tijmsiroop of het gorgelen met zout water of kamillethee. Ook is het belangrijk om rust te nemen en overbelasting van de stem te voorkomen. Ga niet lopen schreeuwen met een keelontsteking. Het roken van sigaretten kan de keelpijn verergeren.

Wanneer moet je met een keelontsteking de huisarts raadplegen?

Zoals eerder gezegd is het meestal niet nodig om met een keelontsteking naar de huisarts te gaan. Ga wel naar de huisarts wanneer de klachten verergeren of lang aanhouden. Ook wanneer je meer dan vijf keer per jaar een ernstige keelontsteking hebt is aan te raden om de huisarts te bezoeken. Soms kan een operatie aan de amandelen dan uitkomst bieden.