Branderige keel: oorzaken van branderig gevoel in de keel

Branderige keel: oorzaken van branderig gevoel in de keel Een branderige keel of branderig gevoel in keel en slokdarm kan veroorzaakt worden door brandend maagzuur. Als maagzuur terugstroomt de slokdarm in, dan kun je hierdoor een branderig gevoel krijgen achter je borstbeen en in je keel. De klachten bij brandend maagzuur worden vaak erger wanneer je ligt of bukt. Als je af en toe last hebt van brandend maagzuur, hoef je je niet meteen zorgen te maken. Dat komt vaak voor. De meeste mensen kunnen brandend maagzuur zelf tegengaan met veranderingen in levensstijl en met vrij verkrijgbare medicijnen. Als je regelmatig last hebt van brandend maagzuur, dan is het verstandig om de klachten met je huisarts te bespreken. Een branderige keel kan ook komen door andere oorzaken, zoals griep, verkoudheid of een keelontsteking. Ook kan het drinken van alcohol een branderig gevoel in de keel veroorzaken. Hoe dan ook, bij aanhoudende klachten van brandende keel, is het raadzaam een afspraak te maken met je huisarts zodat de oorzaak kan worden achterhaald.
Veelgestelde vragen
Wat veroorzaakt een brandende keel?
Er zijn veel mogelijke oorzaken van een brandende keel, waaronder verkoudheid en griep, het brandende mond syndroom, slokdarmontsteking, keelontsteking en de ziekte van Pfeiffer.
Wat helpt tegen een brandende keel?
Hoe een brandende keel te kalmeren? - Gorgelen met water en zout. - Zuig op een keelpastille of dropje. - Warme dranken drinken, zoals thee met honing. - Zet een luchtbevochtiger met koele nevel aan om vocht aan de lucht toe te voegen.
Kan maagzuur een brandende keel veroorzaken?
Wanneer maagzuur terugvloeit in de keel, kan het irritatie en ontsteking veroorzaken, wat meestal leidt tot een branderig gevoel in de keel, naast slikproblemen en/of pijn bij het slikken.

"Een branderig gevoel dat je niet vergeet"

Het was na een gezellig diner met vrienden dat Sanne, een 32-jarige marketingmanager, een vervelend branderig gevoel in haar keel kreeg. "Ik dacht eerst dat het door de pittige curry kwam," vertelt ze, "maar het gevoel bleef de hele avond hangen." Drinken hielp maar even, en de volgende dag voelde haar keel nog steeds geïrriteerd. Wat begon als een klein ongemak, zette haar aan het denken over wat er in haar lichaam aan de hand was.

Branderige keel / Bron: Staras/Istock.comBranderige keel / Bron: Staras/Istock.com
Een branderige keel is een veelvoorkomende klacht die kan optreden na eten, overgeven of zelfs spontaan. Het wordt vaak veroorzaakt door maagzuur dat omhoogkomt in de slokdarm en keel, ook wel reflux genoemd. Maar dat is niet de enige oorzaak: infecties, uitdroging, allergieën of zelfs omgevingsfactoren zoals droge lucht kunnen een rol spelen. Hoewel het meestal onschuldig is, kan het gevoel van irritatie en verbranding behoorlijk vervelend zijn en je dagelijkse comfort verstoren.

Gelukkig zijn er veel manieren om een branderige keel te behandelen en te voorkomen. Of het nu gaat om simpele oplossingen zoals water drinken, of het vermijden van triggers zoals pittig eten of overmatig stemgebruik, de juiste aanpak kan snel verlichting bieden. Voor hardnekkige klachten is het belangrijk om medische hulp in te schakelen, zodat een onderliggende oorzaak kan worden uitgesloten. Want zoals Sanne ontdekte, verdient je keel soms wat extra aandacht om weer helemaal gezond te voelen.

FAQ branderige keel: alles wat je wilt weten over dat vervelende, schurende gevoel

Een branderige keel kan aanvoelen alsof je net een glas lava hebt gedronken, maar meestal is het iets minder dramatisch. Toch kan het knap vervelend zijn – dat prikkelende, droge of stekende gevoel dat je de hele dag achtervolgt. Soms komt het uit het niets opzetten, terwijl je andere keren precies weet waar de ellende begon (hallo, pittige curry of nachtelijke reflux). En dan is er nog die twijfel: is het gewoon irritatie of word je tóch ziek?

De oorzaken van een branderige keel zijn eindeloos. Van onschuldige dingen zoals droge lucht en overmatig stemgebruik tot serieuze boosdoeners zoals allergieën of een infectie. Soms heeft je maag er een hand in, vooral als zuur besluit om de verkeerde kant op te gaan. En geloof het of niet, zelfs stress kan je keel in vuur en vlam zetten. Geen zorgen, in de meeste gevallen is het allemaal tijdelijk en vrij eenvoudig te verhelpen.

Maar wat helpt nu écht? En wanneer moet je je zorgen maken? Gorgelen met zout water? Honing? Een lepel citroensap of toch maar gewoon wachten? En hoe zit het met koffie, alcohol of dat ene glas water dat soms juist meer lijkt te irriteren? We hebben alle veelgestelde vragen op een rijtje gezet, met duidelijke en praktische antwoorden – zonder medische blabla, gewoon straight to the point.

Dus, kamp jij met een keel die aanvoelt als schuurpapier? Duik in deze FAQ over branderige keel, en ontdek wat je eraan kunt doen. En wie weet, misschien sta jij straks niet meer eindeloos te hoesten of je keel te schrapen. Let's fix this!

VraagAntwoord
Waarom voelt mijn keel alsof die in brand staat?Een prikkelende, schurende of ronduit brandende keel kan door van alles komen. Denk aan irritatie door droge lucht, reflux (maagzuur dat omhoog komt), een beginnende verkoudheid of zelfs allergieën. Soms heb je gewoon wat te veel gepraat of geschreeuwd – ja, dat festival van gisteren kan er ook iets mee te maken hebben.
Kan branderige keel komen door stress?Ja, absoluut! Stress zorgt ervoor dat je gespannen ademhaalt, je keel strakker aanvoelt en je misschien zelfs vaker schraapt of hoest, wat weer voor irritatie zorgt. Ook kan spanning de aanmaak van maagzuur verhogen, waardoor je sneller last krijgt van reflux en een branderig gevoel in je keel.
Maakt koffie het erger?Helaas wel. Cafeïne kan je slokdarmspier wat verslappen, waardoor maagzuur makkelijker omhoogkomt. Combineer dat met de warmte en mogelijk wat uitdroging door de cafeïne, en je keel kan zich als een woestijn gaan voelen.
Waarom is mijn keel ’s ochtends erger?Liggen en maagzuur zijn geen goede vrienden. Terwijl jij slaapt, kan zuur gemakkelijker omhoogkomen en je keel irriteren. Ademen door je mond, snurken of een droge slaapkamer kunnen het effect versterken. Word je wakker met een rauwe keel? Dan is dat een van de eerste dingen om aan te pakken.
Kan het door allergieën komen?Jazeker! Hooikoorts, huisstofmijt, dierenhaar – het kan allemaal zorgen voor een constant geïrriteerde keel. Snot dat via de achterkant van je neus naar beneden druppelt (postnasale drip) geeft ook dat branderige gevoel, vooral als je veel moet kuchen om het weg te krijgen.
Wat als ik dit al weken heb?Als je keelbranderigheid niet verdwijnt, kan er meer aan de hand zijn. Denk aan chronische reflux (GERD), een infectie of zelfs irritatie door langdurig hoesten. Stoppen met roken en minder alcohol drinken helpt, maar als het blijft aanhouden, is een bezoekje aan de huisarts slim.
Welke huismiddeltjes helpen écht?Honing in thee (of gewoon zo van de lepel), gorgelen met zout water, veel water drinken en je luchtwegen bevochtigen met een luchtbevochtiger of een stoombad. Zuigen op een keelpastille kan ook helpen, maar kijk uit met te veel menthol – dat kan op de lange termijn juist uitdrogen.
Kan branderige keel door iets ernstigs komen?Meestal is het iets onschuldigs, maar als je ook moeite hebt met slikken, veel afvalt zonder reden, bloed ophoest of langdurig hees blijft zonder duidelijke oorzaak, dan is het tijd om even een arts te laten meekijken. Beter het zekere voor het onzekere!
Waarom voelt het alsof er iets in mijn keel zit?Dat kan komen door postnasale drip, reflux of spanning in de spieren rond je keel. Het voelt alsof er een brok zit die niet weggaat, maar meestal is er niks fysieks te vinden. Als het je blijft storen, kan een arts helpen uitzoeken wat de oorzaak is.
Is gorgelen met zout water nuttig?Ja! Een simpele mix van lauw water en zout (ongeveer een halve theelepel per glas) kan helpen om bacteriën te doden, slijm los te maken en irritatie te verminderen. Probeer het een paar keer per dag en kijk of het verlichting geeft.
Kan branderige keel komen door veel praten of zingen?Zeker weten. Als je je stem veel belast zonder rust te nemen, kunnen je stembanden geïrriteerd raken. Vooral als je moet overschreeuwen tegen een luidruchtige omgeving, zoals in een kroeg of op een concert. Gun je stem wat rust en drink genoeg water!
Maakt alcohol het erger?Ja, en niet zo’n beetje ook. Alcohol kan je slijmvliezen uitdrogen en je maagzuurproductie verhogen, wat de boel alleen maar meer prikkelt. Regelmatig drinken kan dus zorgen voor een aanhoudende keelpijn en een branderig gevoel.
Hoe lang duurt een branderige keel gemiddeld?Dat hangt af van de oorzaak. Een geïrriteerde keel door droge lucht of overbelasting kan binnen een paar dagen verbeteren. Als het door een virus komt, kan het een week duren. Chronische reflux of allergieën kunnen weken tot maanden klachten geven, tenzij je de oorzaak aanpakt.
Is een branderige keel besmettelijk?Als het door een verkoudheidsvirus of keelontsteking komt, dan ja – en goed ook. Hoesten, niezen en zelfs praten op korte afstand kan het overdragen. Reflux of allergieën daarentegen? Niet besmettelijk.
Helpt thee met citroen?Thee is sowieso fijn voor je keel, maar citroen is een twijfelgeval. Het zuur kan helpen slijm los te maken, maar als maagzuur de boosdoener is, kan citroen het juist erger maken. Kijk dus even hoe je keel erop reageert.
Wat als ik alleen een branderige keel heb en verder niks?Als er geen andere symptomen zijn, kan het te maken hebben met droge lucht, overbelasting van je stem, een lichte allergische reactie of beginnende reflux. In de gaten houden en je keel wat rust geven is meestal voldoende.
Heeft een warme douche effect?Jazeker! De stoom helpt om je keel en neus te bevochtigen, wat verlichting kan geven bij irritatie en droogte. Plus, het ontspant je spieren en kan het gevoel van een brok in je keel verminderen.
Moet ik me zorgen maken als het branderige gevoel steeds terugkomt?Als het telkens terugkomt, vooral na het eten of ’s nachts, kan het een teken zijn van reflux. Maar ook chronische irritatie door bijvoorbeeld rook, allergieën of veelvuldig stemgebruik kan een rol spelen. Blijft het een ding? Even laten checken.

Branderige keel: hoe vaak komt het voor en waarom jij niet de enige bent

Je kent het vast: je wordt wakker met een keel alsof je lava hebt gedronken. Of halverwege de dag begint het ineens te schuren, alsof je een stuk schuurpapier hebt ingeslikt. Maar hoe vaak komt een branderige keel eigenlijk voor? En verschilt dat per geslacht, leeftijd, land of klimaat? Laten we dat eens grondig uitpluizen, mét cijfers en verrassende feitjes!

Hoe vaak? En wie zijn de pechvogels?
Laten we even naar de cijfers kijken. In Nederland rapporteert ongeveer 25-30% van de volwassenen minstens één keer per jaar een branderige keel, vaak gekoppeld aan infecties of allergieën. Bij kinderen ligt dat percentage nog hoger, rond de 40%, omdat ze constant in de weer zijn met andere snotterige koters. In België zijn de cijfers vergelijkbaar, al lijkt het iets vaker voor te komen in de stedelijke gebieden, mogelijk door luchtvervuiling.

Meer vrouwen dan mannen hebben last van een branderige keel / Bron: Clker Free Vector Images, PixabayMeer vrouwen dan mannen hebben last van een branderige keel / Bron: Clker Free Vector Images, Pixabay
Wat opvalt: vrouwen melden vaker een branderige keel dan mannen. Dat kan deels komen door een gevoeliger slijmvlies, maar ook doordat vrouwen gemiddeld vaker naar de dokter gaan en hun klachten serieuzer nemen.

Globaal gezien hebben sommige regio’s meer last van branderige keel dan andere. In de Verenigde Staten bijvoorbeeld wordt jaarlijks bij zo’n 12 miljoen mensen een keelontsteking gediagnosticeerd. In het VK kloppen jaarlijks meer dan 7 miljoen mensen aan bij de huisarts met keelpijnklachten. In warmere landen zoals Brazilië en Indonesië zijn keelpijnklachten relatief minder seizoensgebonden, maar kunnen ze vaker chronisch zijn door hoge luchtvochtigheid en schimmels in de lucht.

Klimaat en luchtkwaliteit: doet het ertoe?
Zeker weten! In Nederland en België pieken de gevallen van branderige keel vooral in de winter en vroege lente, wanneer virussen zoals influenza en rhinovirussen rondwaren alsof ze gratis oliebollen uitdelen. Maar ook luchtvochtigheid speelt een rol. Een droge winterlucht of airco in de zomer? Perfect recept voor een geïrriteerde keel.

In de overzeese gebieden van Nederland (denk aan Curaçao, Aruba en Bonaire) spelen weer andere factoren mee. Hier is de luchtvochtigheid hoger en kunnen schimmels, stof en pollen bijdragen aan een chronisch geïrriteerde keel. In sommige gebieden zoals Suriname en de Antillen komen keelpijnklachten vaker voor na periodes van intense regenval, waarschijnlijk door een toename van allergenen en schimmels.

In gebieden met veel luchtvervuiling – zoals China of India – is een branderige keel zelfs een dagelijkse realiteit voor veel inwoners. Langdurige blootstelling aan fijnstof en smog kan leiden tot chronische keelirritatie en verhoogde vatbaarheid voor luchtweginfecties.

Genetica: heb je pech of geluk?
Sommige mensen lijken nu eenmaal gevoeliger voor keelklachten. Dat heeft deels te maken met de gevoeligheid van het slijmvlies, iets wat genetisch bepaald kan zijn. Studies tonen aan dat mensen met een familiegeschiedenis van allergieën (zoals hooikoorts of astma) vaker kampen met een geïrriteerde keel. Dit komt doordat hun immuunsysteem alerter reageert op omgevingsfactoren.

Daarnaast kunnen bepaalde genetische varianten invloed hebben op de afweer tegen virussen. Mensen met een minder actieve immuunrespons kunnen langer last houden van keelontstekingen en infecties, terwijl anderen binnen een paar dagen weer vrolijk verder gaan.

Kind vs. volwassene: wie heeft het meeste te klagen?
Kinderen winnen deze twijfelachtige wedstrijd. Hun immuunsysteem is nog in ontwikkeling en ze steken alles in hun mond – van speelgoed tot hun eigen vingers (die net nog over een kleverige tafel zijn gegaan). Hierdoor worden ze veel vaker blootgesteld aan virussen en bacteriën. Bovendien zorgt hun nog nauwe luchtpijp ervoor dat zwelling en irritatie sneller voelbaar zijn.

Bij volwassenen zijn de oorzaken iets diverser. Naast virussen spelen stress, reflux, roken en alcohol een grotere rol. En laten we eerlijk zijn: die schorre stem na een avond doorhalen met teveel cocktails? Die is niet alleen aan de droge lucht te wijten.

Een paar opmerkelijke verschillen wereldwijd
In Scandinavië komt een branderige keel vaker voor in de winter door de combinatie van kou en droge binnenlucht. Veel mensen hier gebruiken luchtbevochtigers om hun keelklachten te verminderen.

In Japan dragen mensen al snel een mondkapje zodra ze keelpijn hebben. Dit helpt niet alleen verspreiding te voorkomen, maar beschermt ook het slijmvlies tegen verdere irritatie door droge lucht en vervuiling.

In Afrikaanse landen komt keelpijn relatief vaker voor door onbehandelde infecties zoals streptokokken, die zonder antibiotica ernstige complicaties kunnen veroorzaken.

In Australië kunnen hooikoorts en pollenbronnen zoals ambrosia voor langdurige keelklachten zorgen, vooral in de lente en zomer.

Slotgedachte: ben jij de enige? Echt niet.
Een branderige keel is een van de meest voorkomende gezondheidsklachten ter wereld. Of het nu door een virus, allergieën, luchtvervuiling of gewoon een slechte karaoke-sessie komt, de kans is groot dat je niet de enige bent. Dus de volgende keer dat je keel in brand staat, weet je dat er wereldwijd miljoenen anderen zijn die op datzelfde moment ook naar een keelsnoepje grijpen.

En eerlijk? Soms is een excuus om een dagje met thee en honing op de bank te hangen best welkom. 😉

Symptomen van branderige keel

Een branderige keel kan gepaard gaan met de volgende symptomen:

Oorzaken branderig gevoel in keel

Een brandende keel kan veroorzaakt worden door onder meer:
  • verkoudheid
  • griep
  • hooikoorts
  • brandende mond syndroom
  • slokdarmontsteking
  • keelontsteking
  • keelabces
  • postnasale drip
  • droge keel
  • alcoholgebruik
  • brandend maagzuur
  • ziekte van Pfeiffer
  • slokdarmkanker
  • keelkanker

Branderige keel door bovenste luchtweginfectie

Griep en verkoudheid zijn bovenste luchtweginfecties die beide een branderige keel of schuurderige keel kunnen veroorzaken.

Een branderige keel kan komen door een verkoudheid / Bron: Istock.com/DirimaEen branderige keel kan komen door een verkoudheid / Bron: Istock.com/Dirima

Verkoudheid

Een zere keel of een branderige keel is een symptoom van de verkoudheid. Deze virale infectie van de bovenste luchtwegen kan ongemakkelijk zijn, maar is meestal niet ernstig. De meeste volwassenen krijgen elk jaar twee tot drie verkoudheden. Naast een zere keel en een branderig gevoel in de keel, kun je bij een verkoudheid last krijgen van de volgende symptomen:
  • loopneus
  • verstopte neus
  • niezen
  • hoesten
  • pijn in het lichaam
  • hoofdpijn
  • verhoging

De symptomen verdwijnen normaal gesproken binnen een week tot 10 dagen. Medicijnen zijn bij verkoudheid niet nodig, maar je kunt eventueel neusdruppels of spray met xylometazoline gebruiken.

Griep

Influenza, ook wel griep genoemd, is een virale infectieziekte. Het veroorzaakt veel van dezelfde symptomen als een verkoudheid, inclusief een zere keel of een branderige keel. Maar de griep kan veel ernstiger zijn. Bij sommige mensen kan dit leiden tot levensbedreigende complicaties zoals longontsteking. De griepsymptomen beginnen binnen een tot vier dagen nadat je bent blootgesteld aan het griepvirus en bestaan uit:

Neem genoeg rust bij griep. Drink 1,5 tot 2 liter per dag en tegen pijn en malaise kun je paracetamol nemen.

Een branderige keel door hooikoorts / Bron: Istock.com/mkrberlinEen branderige keel door hooikoorts / Bron: Istock.com/mkrberlin

Brandende keel door hooikoorts

Door hooikoorts kunnen de slijmvliezen in je luchtwegen worden geprikkeld door je allergie voor pollen. Hierdoor kun je een brandende keel of keelpijn krijgen. Niezen en een loopneus zijn typische symptomen van hooikoorts. Naast een uitgesproken loopneus, hebben ook veel allergielijders last van rode en jeukende ogen. Veel pollenallergiepatiënten beschrijven ook een karakteristieke 'tinteling' in de neus of in de ogen.

Iedereen die wordt geplaagd door bijzonder ernstige hooikoortssymptomen, is ook vaak overdag moe. Het resultaat: een verminderd concentratievermogen en verslechterde leer- of werkprestaties. Hoe lang de typische hooikoortssymptomen duren, hangt af van verschillende factoren. Enerzijds speelt individuele gevoeligheid voor de pollensoorten een rol. Even belangrijk is hoe lang je staat blootgesteld aan het allergeen. Omdat boom-, gras- en kruidenpollen alleen op bepaalde tijden van het jaar door de lucht vliegen, komt een pollenallergie alleen in het betreffende seizoen voor. Sommige mensen zijn allergisch voor slechts een paar soorten pollen, terwijl andere voor veel verschillende soorten pollen klachten krijgen. Deze mensen kunnen dan van januari tot in de herfst worstelen met de typische symptomen.

Een neusspray of medicijnen tegen allergie (zogeheten 'antihistaminica') helpen om de klachten te bestrijden. Ook een neusspray met een ontstekingsremmer kan soelaas bieden.

Branderige keel na eten

Je zit net lekker aan tafel en geniet van je maaltijd, maar ineens voel je het: een vervelend branderig gevoel in je keel. Wat ging er mis? Dat ongemak kan het plezier van eten flink verpesten, maar gelukkig is er vaak een simpele verklaring én een oplossing.

Waarom krijg je een branderige keel na eten?
Een branderige keel na eten wordt meestal veroorzaakt door maagzuur dat omhoogkomt, beter bekend als reflux. Tijdens de maaltijd ontspant de sluitspier tussen je maag en slokdarm om voedsel door te laten. Maar als die sluitspier niet goed sluit, kan maagzuur omhoogstromen en je slokdarm en keel irriteren. Dit gebeurt vooral bij:

Branderige keel na het eten van pittig voedsel / Bron: Holbox/Shutterstock.comBranderige keel na het eten van pittig voedsel / Bron: Holbox/Shutterstock.com
  • Zwaar of vet eten dat langer in de maag blijft.
  • Pittig voedsel of citrusvruchten, die je maagzuurproductie kunnen verhogen.
  • Snel eten of overeten, waardoor je maag overbelast raakt.

Symptomen die je kunt ervaren
Naast dat branderige gevoel in je keel kun je ook last krijgen van:

  • Een zure of bittere smaak in je mond, alsof het eten "terugkomt".
  • Heesheid of een kriebel in je keel, vooral na het eten.
  • Licht pijnlijke slikklachten door de geïrriteerde keelwand.
  • Soms een opgeblazen gevoel of oprispingen.

Wat kun je doen tegen een branderige keel na eten?
Gelukkig zijn er een paar eenvoudige oplossingen die direct verlichting kunnen geven:

  • Drink een glas water: Dit helpt het maagzuur weg te spoelen en je keel te kalmeren.
  • Kies voor melk of havermelk: De zachtheid van melk kan het branderige gevoel neutraliseren.
  • Eet kleinere porties: Dit voorkomt dat je maag overbelast raakt en zuur omhoogkomt.
  • Vermijd triggers: Laat pittig eten, citrusvruchten, chocolade en koffie even staan als je hier gevoelig voor bent.

Tips om herhaling te voorkomen

Eet rustig en kauw goed: Dit helpt je spijsvertering en voorkomt dat je maag overwerkt raakt.
Blijf rechtop na het eten: Liggen na een maaltijd vergroot de kans dat maagzuur omhoogkomt. Wacht minstens twee uur voordat je gaat liggen.
Pas je voedingspatroon aan: Kies voor licht verteerbare maaltijden en vermijd te veel vet of zuur.
Probeer antacida: Bij frequente klachten kan een zuurremmer, verkrijgbaar bij de apotheek, helpen om je maagzuur in balans te brengen.
Wanneer moet je medische hulp zoeken?

Heb je vaak last van een branderige keel na eten? Dan kan er meer aan de hand zijn, zoals chronische reflux (GERD) of een maagprobleem. Neem contact op met je huisarts als:

De klachten langer dan een paar dagen aanhouden.
Je pijn hebt bij slikken of merkt dat je stem verandert.
Je regelmatig zuur oprispt, vooral 's nachts.

Brandende mond syndroom

Het brandende mond syndroom of mondbranden leidt tot een brandend gevoel in de tong, lippen of helemaal over de mond en keel, zonder duidelijke oorzaak. Een persoon met een brandend mondsyndroom kan ook een droge mond en/of een zoute of metaalachtige smaak in zijn mond ervaren. Mondbranden is een complexe ziekte en het is een diagnose bij uitsluiting. Dit betekent dat andere oorzaken van een brandende mond eerst moeten worden uitgesloten, vaak door middel van een grondig lichamelijk onderzoek en bloedonderzoek.

Brandende slokdarm door slokdarmontsteking

Een slokdarmontsteking kan een branderige keel en slokdarm veroorzaken. Niet verwonderlijk, een veel voorkomende oorzaak van een slokdarmontsteking is gastro-esofagale-reflux. Wanneer maagzuur terugstroomt in de keel, kan het irritatie en ontsteking veroorzaken, wat meestal leidt tot een brandend gevoel in de keel, naast moeite met slikken en/of pijn bij het slikken.

Oorzaken
Naast gastro-esofagale-reflux zijn er andere mogelijke oorzaken van een ontsteking van de slokdarm, zoals frequent braken, middenrifsbreuk (hernia diafragmatica), geneesmiddelen die de slokdarm irriteren, virussen, schimmels, bacteriën of ziekten die het immuunsysteem verzwakken, bijvoorbeeld hiv, diabetes of nierproblemen en allergieën, vaak voedselallergieën, vooral voor vis, melk, noten, soja, of eieren.

Bacteriële en virale keelontsteking / Bron: Designua/Shutterstock.comBacteriële en virale keelontsteking / Bron: Designua/Shutterstock.com

Branderige keel door keelontsteking

Iedereen heeft op enig moment in zijn leven last van een zere keel, met als meest voorkomende oorzaak virale keelontsteking (faryngitis). Naast een brandende, jeukende of rauwe keel, vooral bij het slikken, kan een persoon met een virale keelontsteking ook last hebben van hoest, loopneus en/of diarree.

Minder vaak is de oorzaak van een keelontsteking bacterieel. Hierbij kunnen de volgende symptomen optreden:

Wat is een keelontsteking?

De medische benaming van keelontsteking is ‘faryngitis’. Een keelontsteking moet niet verward worden met keelpijn, waarbij de keel alleen wat geïrriteerd is. Bij een keelontsteking daarentegen zijn de slijmvliezen ook rood en gezwollen. Meestal wordt een keelontsteking veroorzaakt door een virus, zoals bij een verkoudheid of bij de ziekte van Pfeiffer, maar een bacterie kan ook de boosdoener zijn. Een keelontsteking veroorzaakt acute keelpijn gecombineerd met koorts en is als besmettelijk te beschouwen. Een keelontsteking heeft normaal gesproken een gunstig natuurlijk beloop en gaat vanzelf over binnen zeven dagen. Zo nodig kan de pijn verlicht worden door (zelf)medicatie.

Symptomen: keelpijn en pijn bij het slikken

Een keelontsteking kenmerkt zich vaak door de volgende klachten:
  • keelpijn, zere keel
  • koorts
  • pijn bij slikken of moeite met slikken
  • oorpijn, die verergert bij slikken
  • rode, gezwollen slijmvliezen en (soms) doen de keelamandelen ook mee, mogelijk met witte of witgele stippen en dik slijm
  • opgezette en gevoelige lymfklieren in de hals

Bijkomende klachten in geval van een virus zijn vaak (neus)verkoudheid en hoesten. Kinderen hebben niet zelden last van buikpijn en/of hoofdpijn. Rauwe keel en heesheid komen soms ook voor.

Als complicatie kan een peritonsillair abces (keelabces) optreden, een abces rond de keelamandelen, wat zich vaak uit door in ernst toenemende slikklachten. Men schat de kans op het ontwikkelen van een dergelijk abces in op minimaal 1:500.

Behandeling van keelontsteking

Op basis van de klachten en lichamelijk onderzoek wordt de diagnose gesteld. Bij vermoeden van de ziekte van Pfeiffer, zoals bij jongeren met langer dan een week durende keelpijn, koorts, moeheid en pijnlijke, vergrote lymfeklieren, kan aanvullende onderzoek worden uitgevoerd. Verder kan de huisarts een streptokokkeninfectie aantonen of uitsluiten door een ‘strep-test’, de traditionele keelkweek.

Paracetamol werkt pijnstillend en koortsverlagend / Bron: Martin SulmanParacetamol werkt pijnstillend en koortsverlagend / Bron: Martin Sulman
Pijnstillers en huismiddeltjes
Een keelontsteking is in de meeste gevallen een hinderlijke, doch onschuldige klacht, die vanzelf binnen een week overgaat. Pijnstillers (bij voorkeur paracetamol) kunnen de ernst van de klachten verzachten Het blijkt dat de werkzaamheid van allerlei huismiddelen zoals regelmatige inname van koud water of een waterijsje, kamillethee, het eten van drop, niet is aangetoond. Wanneer de keelpijn langer dan 7 dagen aanhoudt of als de klachten verergeren, dan doe je er verstandig aan om contact op te nemen met je huisarts.

Antibiotica
Ongeveer 10 procent van de keelontstekingen wordt veroorzaakt door streptokokken. Het voorschrijven van antibiotica bij keelontsteking heeft pas zin na bepaling of er sprake is van een bacteriologische infectie. Als een virus de boosdoener is, hebben antibiotica geen zin.

Een keelontsteking kan ook de voorbode zijn van roodvonk. Roodvonk is een besmettelijke vlekjesziekte die veroorzaakt wordt door streptokokken. Het beloop van roodvonk is in het algemeen gunstig en complicaties zijn zeldzaam. Milde klachten hoeven niet behandeld te worden met een antibioticum.

Keelabces (peritonsillair abces)

Wat is een keelabces?

Een keelabces wordt een 'peritonsillair abces' genoemd. Een peritonsillair abces is een pusophoping in je mond bij een van de keelamandelen (tonsillen). Een abces is een hoeveelheid etter of pus in een niet eerder bestaande holte. Het abces kan aanleiding geven tot keelpijn, een brandende keel, zwelling en, indien ernstig, verstopping van de keel. Als de keel wordt geblokkeerd, dan wordt slikken, spreken en zelfs ademhalen moeilijk. Een peritonsillair abces komt relatief vaak voor bij volwassenen, maar zelden bij baby's en jonge kinderen.

De neus- en keelamandelen spelen een rol bij de afweer. Het is lymfklierweefsel wat zoveel mogelijk binnendringende ziekteverwekkers opvangt en onschadelijk maakt. Een keelabces is vaak een complicatie van een amandelontsteking, waarbij Streptococcus-bacteriën de boosdoeners zijn. Het komt soms voor dat t de ontsteking van de keelamandel zich uitbreidt tot in het omliggende weefsel waarin zich dan etter ophoopt. Dit wordt dan 'peritonsillair abces' genoemd. Het kan ook een complicatie zijn van parodontitis (vergevorderde tandvleesontsteking). Uit de literatuur blijkt dat roken een risicofactor is in het ontstaan van een peritonsillair abces.

Symptomen van een keelabces

Het eerste symptoom van een peritonsillair abces is meestal een zere keel. Hierbij kan nauwelijks geslikt worden en is er veel slijmvorming Ook kan je je de mond moeilijk openen en zijn de lymfklieren in je hals gezwollen. Vaak gaat dit gepaard met hoge koorts en koude rillingen. Je kunt ook last krijgen van spierspasmen in de spieren van de kaak en hals en je kunt oorpijn krijgen aan dezelfde kant als het abces.

Behandeling van een keelabces

Naast het voorschrijven van een antibioticum, zal de arts de pus via een incisie in het abces of het inbrengen van een naald verwijderen en vervolgens de inhoud ervan afzuigen.

De arts kan besluiten om de ontsteking eerst tot rust te brengen met een antibioticum. Deze kun je gedurende enkele dagen in het ziekenhuis toegediend krijgen via een infuus. Ook kun je pijnstillers krijgen zodat je keel minder pijnlijk is. Je krijgt eten dat makkelijk te slikken is. De arts zal het abces via een incisie openen en vervolgens de inhoud ervan afzuigen. Daarna kunnen de keelamandelen eventueel verwijderd worden.

Postnasale drip

Postnasale drip ontstaat wanneer er zich een teveel aan slijm achter in je keel ophoopt en je hierdoor het gevoel krijgt dat het slijm naar beneden druppelt. Het wordt meestal beschreven door mensen als een gevoel van iets dat in de keel druipt, en dit kan irriterend zijn en een branderige keel veroorzaken. Een hoest komt ook vaak voor bij mensen met postnasale drip, omdat ze constant proberen te schrapen.

Er zijn veel verschillende oorzaken van post-nasale drip, waaronder:
  • Allergieën;
  • Bijholteontsteking;
  • Virale infecties zoals verkoudheid
  • Anatomische afwijkingen van de neus en bijholten;
  • Overmatig gebruik van bepaalde decongestiva (een middel dat gezwollen slijmvliezen doet slinken).

Droge keel

Een branderige keel wordt mogelijk veroorzaakt door uitdroging en irritatie. Een lage luchtvochtigheid in huis leidt mogelijk tot uitgedroogde slijmvliezen en weefsels in de mond, neus en keel. Een gebrek aan vocht leidt tot een droge keel en irritatie in de vorm van een brandend gevoel in de keel.

Alcohol kan een branderige keel veroorzaken / Bron: Marian Weyo/Shutterstock.comAlcohol kan een branderige keel veroorzaken / Bron: Marian Weyo/Shutterstock.com

Alcohol brandt in de keel

Iedereen die ooit een flinke slok sterke drank heeft genomen, kan het je vertellen: het brandt op de weg naar beneden. Maar het is niet de alcohol zelf die een branderig gevoel veroorzaakt in de keel. De ethanol in de vloeistof maakt de VR1-receptoren van je keel gevoeliger, waardoor ze je eigen lichaamstemperatuur als heet ervaren. Er gebeurt het volgende:
  • Alcohol activeert de VR1-warmtereceptoren in je mond en keel.
  • Ethanol en capsaïcine (voornamelijk te vinden in chilipepers) binden beide aan de VR1-receptoren in je mond, maar ethanol maakt ze alleen maar gevoeliger.
  • Ethanol verlaagt de activeringsdrempel van de VR1-receptoren, wat betekent dat je eigen lichaamswarmte een brandend gevoel veroorzaakt.

Branderige keel en slokdarm door brandend maagzuur

Brandend maagzuur duidt op het terugstromen van zure maaginhoud in de slokdarm. De slokdarm of oesophagus is een vervormbare gespierde buis, die de voedselprop van de farynx of keelholte tot aan de maag transporteert. De slokdarm is zo'n 25 cm lang. Onderaan heeft de slokdarmwand schroefvormig gerangschikte spieren en adervlechten onder het slijmvlies. Beide dienen om de maagingang af te sluiten. Men spreekt in dat geval ook wel over de onderste slokdarm-sfincter of kringspier.

Je kunt klachten krijgen wanneer zure maaginhoud regelmatig en langdurig terugstroomt in de slokdarm. Het agressieve zuur van de maag kan in de slokdarm voor irritatie zorgen en een slokdarmontsteking veroorzaken, vooral als je regelmatig last hebt van brandend maagzuur. De slokdarm kan op een gegeven ogenblik zelfs beschadigd raken.

Symptomen

De klachten die optreden bij brandend maagzuur verschillen van persoon tot persoon, maar de meeste mensen hebben vergelijkbare symptomen. De klachten die kúnnen optreden zijn:
  • Een branderig gevoel achter het borstbeen wat optreedt na het eten en enkele minuten tot enkele uren duurt.
  • De pijn kan uitstralen naar de hals of tussen de schouderbladen en wordt daarom nogal eens verward met hartklachten.
  • Pijn op de borst, vooral bij bukken, liggen, of het eten van voedsel.
  • Een branderig gevoel in de keel.
  • Moeite met slikken.
  • Brandend maagzuur kan chronische hoest, keelpijn, of chronische heesheid veroorzaken.
  • Een brok in de keel gevoel: het gevoel dat er voortdurend een brok in je keel zit.
  • Je kunt ook last hebben van oprispingen, waarbij een kleine hoeveelheid voedsel met maagzuur terugstroomt tot in je mond.

Arts raadplegen

Schakel onmiddellijk hulp in als je last hebt van ernstige druk of pijn op de borst , vooral in combinatie met andere symptomen zoals (uitstralende) pijn in de arm of kaak of kortademigheid. Pijn op de borst kan een symptoom zijn van een hartaanval.

Huisarts met patiënt / Bron: Istock.com/monkeybusinessimagesHuisarts met patiënt / Bron: Istock.com/monkeybusinessimages
Maak een afspraak met je huisarts als:
  • je vaker dan twee keer per week last hebt van brandend maagzuur;
  • de symptomen aanhouden, ondanks het gebruik van vrij verkrijgbare medicijnen;
  • je moeite hebt met slikken;
  • je last hebt van aanhoudende misselijkheid (en braken);
  • je gewicht verliest als gevolg van slechte eetlust of moeite met eten.

Brandende maagzuur dat niet adequaat wordt behandeld, kan op gegeven ogenblik een slokdarmbeschadiging veroorzaken. Blijf daarom niet te lang rondlopen met refluxklachten. Wanneer zelfzorgmiddelen niet (goed) aanslaan en de klachten na enkele weken nog niet zijn verdwenen, dan is het verstandig om een afspraak te maken met je huisarts.

Onderzoek en diagnose

De diagnose kan vaak gesteld worden op basis van het klachtenpatroon. Soms is verder onderzoek nodig, bijvoorbeeld als de klachten niet verminderen door gebruik van maagzuurremmers of eerst verdwijnen en later weer de kop opsteken. Dit vervolgonderzoek kan bestaan uit:
  • Gastroscopie: kijkonderzoek van de binnenkant van de slokdarm en de maag.
  • 24-uurs zuurgraadmeting: waarbij gedurende 24 uur lang de zuurgraad of de pH-waarde in de slokdarm wordt gemeten.
  • Stationaire manometrie: waarbij de druk in de slokdarm en de onderste slokdarm-sfincter of kringspier (het sluitspiertje tussen de slokdarm en de maag) wordt gemeten.

Behandeling

De behandeling is afhankelijk van de omvang en ernst van de klachten.

Matig je alcoholgebruik / Bron: Istock.com/karelnoppeMatig je alcoholgebruik / Bron: Istock.com/karelnoppe
Voedingsadviezen en leefregels
Behandeling kan bestaan uit voedingsadviezen en leefregels:
  • vermijd copieuze maaltijden en vet eten;
  • ga met een volle maag niet meteen liggen;
  • voorkom obstipatie (bij verstopping neemt de druk in de buikholte toe);
  • kijk uit met het gebruik van alcohol, pepermunt, chocola, scherpe kruiden, koolzuurhoudende dranken (frisdrank) en zuur vruchtensap van citrusfruit, aangezien deze voedingsmiddelen de klachten kunnen doen verergeren.
  • streef een gezond lichaamsgewicht na (voorkom overgewicht).
  • draag geen knellende kleding ter hoogte van de buik.
  • buk niet voorover.
  • stop met roken (aangezien roken het sluitspiertje tussen slokdarm en maag doet verslappen).
  • eet gezond, gevarieerd én vezelrijk (en drink daarbij voldoende).

Medicatie
De arts zal in sommige gevallen medicijnen voorschrijven. Er zijn medicijnen die een beschermende laag aanbrengen op de binnenkant van de slokdarm en de maag, waardoor deze minder gevoelig zijn voor het agressieve maagsap. Er zijn ook medicijnen die het maagzuur binden en daardoor wordt het maagzuur minder zuur. Voorts zijn er medicijnen die de aanmaak van maagzuur remmen of blokkeren, zogeheten 'maagzuurremmers'. Je hebt daardoor minder zuur maagsap. Tevens zijn er medicijnen die de werking van de slokdarm- en maagspieren stimuleren, waardoor voeding sneller door de slokdarm en de maag wordt geleid.

Anti-refluxoperatie
Als medicijnen in combinatie met voedingsadviezen en leefregels onvoldoende soelaas bieden, dan kan een anti-refluxoperatie uitkomst bieden. Bij deze ingreep wordt de bovenkant van de maag om de slokdarmwand vastgehecht. Deze operatie zorgt ervoor dat de maag in de buikholte blijft en het sluitspiertje zich kan weer goed kan sluiten en er geen voedsel met maagzuur terugstroomt de slokdarm in. In de volgende twee situaties kan een operatie geboden zijn. Refluxklachten kunnen worden veroorzaakt door een middenrifbreuk, waarbij er een te wijde opening van het middenrif is. Dit heeft tot gevolg dat het spiertje tussen de slokdarm en de maag niet goed sluit en de maag door het middenrif omhoog kan komen. De maag kan dan in de borstholte komen te liggen. Daarnaast kunnen refluxklachten worden veroorzaakt door gastro-oesophageale refluxziekte (GORZ), waarbij de kringspier aan het einde van de slokdarm zich niet goed wil sluiten.

Branderige keel tijdens de zwangerschap / Bron: Zerocool, PixabayBranderige keel tijdens de zwangerschap / Bron: Zerocool, Pixabay

Branderige keel tijdens zwangerschap

Zuurbranden of maagzuur is een irritatie van de slokdarm die wordt veroorzaakt door maagzuur en is een veel voorkomende zwangerschapsklacht, vooral in het derde trimester wanneer de groeiende baarmoeder tegen de maag aandrukt.

Brandende keel tijdens sporten

Sporten zorgt voor een verhoogde behoefte aan zuurstof waardoor je ademhaling toeneemt. Naarmate de vraag naar zuurstof toeneemt, met name bij langdurige, aërobe activiteiten met hoge intensiteit zoals hardlopen, fietsen of zwemmen, nemen zowel de snelheid als de diepte van de ademhaling toe. Als gevolg hiervan ervaren veel mensen een branderig gevoel in hun longen, luchtpijp en/of keel. Verschillende factoren zijn van invloed op de mate waarin mensen dit gevoel ervaren.

Door de mond ademen

Wanneer je constant door je mond inademt in plaats van door je neus, zal de lucht die naar je longen stroomt de slijmvliezen in je mond en keel uitdrogen. Dit resulteert in irritatie en een branderig gevoel. Bij een verbeterde conditie en de juiste ademhalingstechniek, zul je hier geen of minder last van hebben. De meeste hardlopers stappen vanzelf over wanneer ze meer lucht nodig hebben van het in- en uitademen via de neus naar de mond, maar als je merkt dat je constant door je mond ademt, dan is het wellicht verstandig om het tempo wat te verlagen.

Brandende keel tijdens hardlopen / Bron: Istock.com/MartinanBrandende keel tijdens hardlopen / Bron: Istock.com/Martinan

In de kou sporten

Veel mensen merken op dat ze eerder last krijgen van een branderige keel tijdens het sporten bij koud weer, vooral als de lucht droog is, zoals vaak het geval is in de winter. Hoewel het inademen van koude lucht bijzonder ongemakkelijk kan zijn, wordt ingeademde lucht opgewarmd tot lichaamstemperatuur voordat deze de longen bereikt, dus er is geen gevaar voor bevriezing van de luchtwegen. Als je neusholtes zijn aangedaan, probeer dan de neus te bedekken met een sjaal of bivakmuts.

Luchtwegaandoening

Als je lijdt aan een acute luchtwegaandoening zoals bronchitis, longontsteking of keelontsteking, zal elk branderig gevoel dat je ervaart bij het ademen tijdens lichamelijke inspanning verergeren. Als je bovendien rookt of sport in een omgeving met stoffen die de luchtwegen irriteren, dan kunnen de klachten nog eens verergeren.

Chronische luchtwegaandoening

Bepaalde chronische luchtwegaandoeningen kunnen ook tijdens het sporten een brandende keel of een brandend gevoel in de longen veroorzaken. Een van de meest voorkomende is inspanningsastma, waarbij je benauwd wordt als je je inspant. Bijvoorbeeld als je sport. Je krijgt dan vooral klachten als je te snel in beweging komt. Chronische bronchitis en longemfyseem kunnen vergelijkbare symptomen veroorzaken.

Ziekte van Pfeiffer

De ziekte van Pfeiffer is een zeer besmettelijke ziekte die wordt veroorzaakt door het Epstein-Barr-virus (EBV). Het virus verspreidt zich door lichaamsvloeistoffen zoals speeksel, daarom wordt het ook wel 'kissing disease' genoemd. Symptomen verschijnen meestal vier tot zes weken nadat je bent geïnfecteerd. Een flinkekeelpijn is een teken van Pfeiffer. Andere symptomen bestaan uit:

Kanker en een branderige keel

In zeldzame gevallen kan pijn bij het slikken of een branderige keel een symptoom zijn van slokdarmkanker of keelkanker.

Slokdarmkanker

Symptomen van slokdarmkanker zijn onder meer:
  • moeilijkheden met slikken (dysfagie)
  • gewichtsverlies
  • pijn op de borst, druk op de borst of brandend gevoel op de borst
  • dyspepsie of brandend maagzuur
  • hoesten of heesheid

In een vroeg stadium veroorzaakt slokdarmkanker meestal geen symptomen.

Keelkanker

Symptomen van keelkanker kunnen zijn:
  • kuchen of hoesten
  • veranderingen in je stem, zoals heesheid of niet duidelijk spreken
  • moeite met slikken
  • oorpijn
  • een knobbel of zweer dat niet geneest
  • een zere keel
  • gewichtsverlies

Branderige keel na overgeven

Je hebt net overgegeven, en daar is het: die scherpe, branderige pijn in je keel. Het voelt alsof je keel in vuur en vlam staat, en je vraagt je af wat er aan de hand is. Geen zorgen, we leggen het uit – en natuurlijk hoe je verlichting kunt vinden!

Waarom een branderige keel?
De boosdoener is maagzuur. Tijdens het overgeven komt het zure maagvocht omhoog en passeert het je slokdarm en keel. Dat zuur is normaal veilig opgeborgen in je maag, waar het helpt bij de spijsvertering. Maar wanneer het in contact komt met het gevoelige weefsel van je keel, kan het irritatie en een branderig gevoel veroorzaken. Het is alsof je keel een mini-chemische aanval te verduren krijgt.

Symptomen die erbij komen kijken
Naast dat vervelende branderige gevoel kun je ook last krijgen van:

  • Heesheid of stemverlies door geïrriteerde stembanden.
  • Een droge of rauwe keel die aanvoelt alsof je voortdurend moet slikken.
  • Een zure nasmaak in je mond die je maar moeilijk wegkrijgt.
  • Soms een lichte pijn bij het slikken, vooral als je keel al geïrriteerd is.

Wat kun je eraan doen?
Gelukkig zijn er simpele manieren om je keel te kalmeren:

  • Spoel je mond en keel: Gebruik lauwwarm water om de zuren weg te spoelen. Dit geeft direct verlichting.
  • Drink iets zachts: Denk aan kamillethee of warme melk met honing – een natuurlijke kalmering voor je keel.
  • Gebruik een keelverzachter: Zuigtabletten of een spray met een verzachtend middel kunnen helpen. Kies bij voorkeur iets zonder sterke smaakstoffen.
  • Vermijd irriterende stoffen: Blijf uit de buurt van pittig eten, cafeïne of citrusvruchten totdat je keel hersteld is.

Wanneer moet je naar de dokter?
Meestal gaat een branderige keel vanzelf over, maar in sommige gevallen is medische hulp nodig:

  • Als je keelklachten niet verbeteren binnen een paar dagen.
  • Als je moeite hebt met slikken of ademhalen.
  • Als je regelmatig moet overgeven en steeds last hebt van maagzuur. Dit kan wijzen op een onderliggend probleem zoals reflux of een maagzweer.

Risicogroepen voor een branderige keel

Een branderige keel is een veelvoorkomende klacht die varieert van tijdelijk ongemak tot een symptoom van een ernstiger onderliggend probleem. Bepaalde groepen lopen een hoger risico door gezondheid, leefstijl of omgevingsfactoren. Hieronder de belangrijkste risicogroepen:

AspectBeschrijving
1. Mensen met refluxziekte (GERD)Maagzuur dat omhoog komt, irriteert het slijmvlies van de keel, wat vaak leidt tot een brandend gevoel.
2. Rokers en passief rokersSigarettenrook irriteert het keelweefsel en maakt het kwetsbaarder voor ontsteking en branderigheid.
3. Mensen met allergieënAllergieën voor pollen, stof of huisdieren kunnen leiden tot postnasale drip, waarbij slijm de keel irriteert en een branderig gevoel veroorzaakt.
4. Kinderen en tienersDoor hun minder ontwikkelde immuunsysteem zijn kinderen vatbaarder voor keelinfecties die een brandend gevoel veroorzaken.
5. Mensen die vaak hun stem belastenProfessionele zangers, leraren of callcentermedewerkers hebben een verhoogd risico op irritatie en ontsteking van het keelgebied door overbelasting.
6. Ouderen boven de 65 jaarBij ouderen is het slijmvlies kwetsbaarder en het immuunsysteem minder efficiënt, wat het risico op keelklachten verhoogt.
7. Mensen met een zwak immuunsysteemPatiënten met aandoeningen zoals hiv of die chemotherapie ondergaan, lopen een verhoogd risico op infecties en keelirritatie.
8. Mensen die in vervuilde gebieden wonenLangdurige blootstelling aan luchtvervuiling, chemische dampen of stofdeeltjes irriteert de keel en veroorzaakt vaak branderigheid.
9. Mensen met droge mond (xerostomie)Een droge mond door medicijnen, ouderdom of ademhalen door de mond kan het keelweefsel irriteren en een brandend gevoel veroorzaken.
10. Mensen met een voorgeschiedenis van luchtweginfectiesTerugkerende infecties zoals verkoudheid of keelontsteking verhogen de gevoeligheid van de keel voor irritatie en pijn.

Risicofactoren voor een branderige keel

Naast specifieke risicogroepen zijn er factoren die de kans op een branderige keel vergroten. Deze factoren variëren van omgevingsinvloeden tot medische en leefstijlgebonden oorzaken. Hieronder de belangrijkste risicofactoren:

AspectBeschrijving
1. Blootstelling aan droge luchtDroge lucht, vooral in verwarmde kamers, kan het slijmvlies in de keel uitdrogen en irriteren, wat een brandend gevoel veroorzaakt.
2. Virale infectiesVirussen zoals verkoudheids- en griepvirussen zijn veelvoorkomende oorzaken van een branderige keel, vaak gepaard met andere symptomen zoals hoest.
3. Bacteriële infectiesKeelontsteking door streptokokkenbacteriën kan leiden tot een pijnlijk en branderig gevoel in de keel.
4. Refluxziekte (GERD)Het terugvloeien van maagzuur in de keel veroorzaakt irritatie en een brandend gevoel, vooral na maaltijden of bij liggen.
5. Blootstelling aan irriterende stoffenChemische dampen, rook, of andere verontreinigende stoffen kunnen het slijmvlies in de keel beschadigen en irritatie veroorzaken.
6. Slechte hydratatieOnvoldoende water drinken kan leiden tot een droge keel, waardoor deze gevoeliger wordt voor irritatie en branderigheid.
7. Overmatig stemgebruikLangdurig schreeuwen, zingen of praten kan de keelspieren belasten en een branderig gevoel veroorzaken.
8. Postnasale dripSlijm dat via de neus achter in de keel druipt, veroorzaakt vaak irritatie en een branderig gevoel in de keel.
9. MedicatiegebruikSommige medicijnen, zoals antihistaminica en diuretica, kunnen de keel uitdrogen en branderigheid veroorzaken.
10. Slechte mondhygiëneEen slechte mondhygiëne kan leiden tot infecties of irritatie in de keel, wat zich kan uiten in een branderig gevoel.

Met deze risicogroepen en -factoren kun je beter begrijpen waarom een branderige keel ontstaat en hoe je deze kunt voorkomen of verlichten. Tijdige aanpassingen in leefstijl of behandeling kunnen klachten aanzienlijk verminderen!

Huisarts raadplegen

Keelpijn en een branderige keel zijn symptomen die vaak binnen enkele dagen tot twee weken verbeteren. Houden deze tekenen langer dan één week aan of zijn de klachten ernstig, dan is het raadzaam een afspraak te maken met je huisarts.

Onderzoek en diagnose

Een branderige keel is een veelvoorkomende klacht, maar de oorzaken kunnen variëren van onschuldig tot ernstiger. Om de juiste diagnose te stellen, begint de huisarts met een grondig vraaggesprek en lichamelijk onderzoek. In sommige gevallen kan aanvullend onderzoek nodig zijn. Hier lees je wat je kunt verwachten tijdens het consult.

Vragen die de huisarts kan stellen
De huisarts zal gericht vragen stellen om de oorzaak van de branderige keel te achterhalen. Verwacht vragen zoals:

  • Wanneer begon de klacht? Is het acuut of speelt het al langere tijd?
  • Zijn er specifieke triggers? Bijvoorbeeld pittig eten, overgeven, roken of stress?
  • Gaat de branderigheid gepaard met andere klachten? Denk aan heesheid, slikproblemen, oprispingen, koorts, of een droge mond.
  • Hoe vaak komt het voor? Is het incidenteel, na bepaalde maaltijden, of continu aanwezig?
  • Heb je andere symptomen? Zoals zure oprispingen, een vieze smaak in de mond, of pijn op de borst.
  • Leefstijl en gewoontes: Rook je, drink je alcohol, of gebruik je medicijnen die maagzuur beïnvloeden, zoals NSAID's of bloedverdunners?

Lichamelijk onderzoek
De huisarts zal een lichamelijk onderzoek uitvoeren om zichtbare tekenen van een onderliggende oorzaak op te sporen:

  • Keelinspectie: Met een tongspatel bekijkt de arts de keel, amandelen en slijmvliezen om te zoeken naar tekenen van roodheid, zwelling, of infectie.
  • Palpatie van de hals: De huisarts voelt of er sprake is van vergrote lymfeklieren, wat kan wijzen op een infectie.
  • Luisteren naar ademhaling: Eventuele piepende ademhaling of andere afwijkingen kunnen een aanwijzing zijn voor luchtwegirritatie.
  • Buikonderzoek: Bij vermoeden van reflux kan de arts de buik inspecteren op pijnpunten of zwellingen.

Mogelijk aanvullend onderzoek
Bij aanhoudende of onduidelijke klachten kan de huisarts aanvullend onderzoek aanraden:

  • Bloedonderzoek: Om infecties, ontstekingen of andere systemische oorzaken, zoals schildklierproblemen, uit te sluiten.
  • Keelkweek: Bij vermoeden van een bacteriële infectie, zoals streptokokken, kan een uitstrijkje van de keel worden gemaakt.
  • pH-meting of 24-uurs refluxmeting: Bij vermoeden van reflux wordt de zuurgraad in de slokdarm gedurende een etmaal gemeten.
  • Laryngoscopie: Een KNO-arts kan met een flexibele camera de keel en stembanden inspecteren, bijvoorbeeld bij aanhoudende heesheid.
  • Beeldvorming: Een röntgenfoto of CT-scan kan nodig zijn bij vermoeden van ernstige aandoeningen, zoals een tumor of structurele afwijking.

Conclusie: een gerichte aanpak voor een gevoelige klacht
De diagnose van een branderige keel vraagt om een goed begrip van je symptomen en triggers. Door gericht vragen te stellen en zorgvuldig onderzoek te doen, kan de huisarts meestal een duidelijke oorzaak vinden. Bij aanhoudende of ernstige klachten wordt aanvullend onderzoek ingezet om mogelijke complicaties uit te sluiten. Het belangrijkste: aarzel niet om je klachten te bespreken, zodat je snel de juiste behandeling kunt krijgen!

Behandeling van een branderig gevoel in de keel

Een branderig gevoel in de keel kan vervelend en storend zijn, maar gelukkig zijn er talloze manieren om dit te behandelen. Afhankelijk van de oorzaak – zoals reflux, infectie of irritatie – zijn zowel traditionele remedies als moderne, innovatieve behandelingen beschikbaar.

Medicatie bij onderliggende oorzaken

Als zelfzorg niet voldoende is, kan medicatie nodig zijn om de onderliggende oorzaak van de klachten aan te pakken:

  • Antacida of protonpompremmers: Bij branderige keel door reflux helpen medicijnen zoals omeprazol of ranitidine om maagzuur te neutraliseren of te verminderen.
  • Keelsprays met lidocaïne: Bij hevige pijn kan een keelspray met een lichte verdoving directe verlichting bieden.
  • Antibiotica of antivirale middelen: Als de branderige keel wordt veroorzaakt door een bacteriële of virale infectie, zoals streptokokken of een verkoudheidsvirus, kan gerichte medicatie noodzakelijk zijn.
  • Corticosteroïden: Bij ernstige zwelling of ontsteking, zoals bij laryngitis, kan een arts een korte kuur met corticosteroïden voorschrijven.

Innovatieve behandelingen

Nieuwe technologieën en technieken bieden frisse oplossingen voor terugkerende of hardnekkige keelpijn:

  • pH-monitoring en biofeedbacktherapie: Bij chronische refluxklachten wordt 24-uurs pH-monitoring gebruikt om triggers te identificeren. In combinatie met biofeedback kun je leren hoe je je ademhaling en houding aanpast om reflux te verminderen.
  • Endoscopische refluxbehandeling: Voor mensen met ernstige reflux is een endoscopische ingreep, zoals fundoplicatie (versterking van de maagklep), een innovatieve oplossing die op lange termijn verlichting biedt.
  • Lasertherapie voor geïrriteerde keel: Laserbehandelingen worden steeds vaker ingezet om chronisch geïrriteerd slijmvlies te herstellen, vooral bij mensen met terugkerende infecties of stemproblemen.
  • Hyaluronzuurspray: Een moderne keelspray op basis van hyaluronzuur hydrateert de keel intensief en helpt beschadigd slijmvlies herstellen.

Langetermijnpreventie en begeleiding

Bij chronische klachten is het belangrijk om niet alleen de symptomen te behandelen, maar ook de triggers te voorkomen:

  • Dieetaanpassingen: Vermijd voedsel dat reflux verergert, zoals pittig eten, chocolade, cafeïne en citrusvruchten. Eet kleinere porties en vermijd eten vlak voor het slapengaan.
  • Houding en beweging: Blijf rechtop zitten na maaltijden en overweeg lichte beweging om de spijsvertering te bevorderen.
  • Lifestylecoaching: Voor mensen met hardnekkige klachten, zoals door stress of overbelasting van de stem, kan begeleiding door een logopedist of diëtist helpen.

Luchtbevochtiger / Bron: Juanra09, Wikimedia Commons (CC BY-3.0)Luchtbevochtiger / Bron: Juanra09, Wikimedia Commons (CC BY-3.0)

Zelfzorgmaatregelen en tips bij keelbranden

Algemene zelfzorgmaatregelen

Wanneer je keel rauw en pijnlijk aanvoelt en je last hebt van een branderige keel, dan zijn er een paar algemene maatregelen die je kunt nemen om de klachten te verlichten:
  • gorgelen met een mengsel van water en zou (eventueel zuiveringszout)
  • zuig op een keelpastille of een dropje
  • drink warme vloeistoffen, zoals thee met honing
  • ijsje eten (zowel kou als warmte voelen goed aan op een zere en branderige keel)
  • Zet een luchtbevochtiger aan om vocht aan de lucht toe te voegen; dit voorkomt dat je keel uitdroogt.
  • neem een ​​vrij verkrijgbare pijnstiller zoals paracetamol of ibuprofen
  • drink veel extra vocht, vooral water

Probiotica

Probiotica: Supplementen of yoghurt met probiotica kunnen de balans in je spijsvertering herstellen en helpen bij maagzuurgerelateerde keelklachten.

Kruidengeneeskunde bij een branderige keel

Naast medische en technologische oplossingen zijn er ook natuurlijke remedies die verlichting kunnen bieden:

Aloë vera: kalmerend

Zuivere aloë vera-sap: Aloë vera staat bekend om zijn kalmerende en ontstekingsremmende eigenschappen en kan helpen bij irritaties in de keel.

Kurkuma / Bron: Simon A. Eugster, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Kurkuma / Bron: Simon A. Eugster, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Kurkuma: ontstekingsremmend

Kurkuma-melk: Een glas warme melk met kurkuma biedt een natuurlijke, ontstekingsremmende werking en kan de keel verzachten.

Saliethee: kalmeert en zuivert

Salie is een eeuwenoud wonderkruid voor keelproblemen. Het werkt ontstekingsremmend en antibacterieel. Een kopje warme saliethee, eventueel met honing, kan je keel als een warme deken omarmen. Bonus: gorgelen met afgekoelde saliethee werkt ook prima als natuurlijke ontsmetter.

Gember met honing en citroen

Gember is een krachtpatser als het gaat om kalmeren en ontgiften. Maak een thee van verse gember, voeg een scheutje citroensap en een lepel honing toe, en voilà: je hebt een drankje dat je keel verwarmt én de irritatie vermindert. Perfect voor die koude winteravonden.

Zoethoutwortel: natuurlijke verzachter

Zoethoutwortel staat bekend om zijn slijmvliesbeschermende eigenschappen. Kauw op een stukje zoethoutwortel of zet er thee van om die branderige sensatie te verzachten. Let wel op: niet te veel gebruiken als je een hoge bloeddruk hebt!

Kamillethee / Bron: Congerdesign, PixabayKamillethee / Bron: Congerdesign, Pixabay

Kamille: het zachte kruid

Kamille is een allemansvriend. Of je nu last hebt van een droge keel of een geïrriteerd gevoel, een kopje kamillethee helpt je lichaam te ontspannen en de ontsteking te remmen. Wil je extra kracht? Gebruik de damp van kamillethee voor een stoomsessie. Dubbel effect!

Kaneel met warme melk

Kaneel heeft antiseptische eigenschappen en biedt een verwarmend effect op je keel. Voeg een snufje kaneelpoeder toe aan een glas warme melk met een lepeltje honing. Dit verzacht niet alleen je keel, maar geeft je ook een fijn, troostend gevoel.

Pepermuntolie voor dampen

Pepermuntolie bevat menthol, dat je keel verfrist en verzacht. Voeg een paar druppels essentiële pepermuntolie toe aan een kom heet water en inhaleer de damp. Het opent je luchtwegen en helpt tegelijkertijd je keel kalmeren.

Echte heemst natuurlijke slijmlaag

Echte heemst! Dit kruid heeft een gelachtige substantie die een beschermend laagje in je keel legt. Maak er een thee van of gebruik het als supplement. Ideaal voor langdurige keelpijn.

Oregano-olie: de krachtpatser

Oregano-olie is een natuurlijke antibioticum. Meng een paar druppels met water en gorgel voorzichtig (niet doorslikken). Het pakt bacteriën en virussen aan die mogelijk verantwoordelijk zijn voor je klachten.

Een bosje tijm / Bron: Evan-Amos, Wikimedia Commons (CC0)Een bosje tijm / Bron: Evan-Amos, Wikimedia Commons (CC0)

Thijmthee: ontsmettend en verzachtend

Tijm is niet alleen lekker in de keuken; het werkt ook als een natuurlijke desinfectant. Zet een kopje thee van tijmblaadjes, eventueel met een scheutje honing. Het reinigt je keel én biedt verlichting.

Munt en basilicum voor verfrissing

Munt en basilicum werken verkoelend en ontsmettend. Maak een thee van verse blaadjes of kauw er direct op voor een snelle opfrisser. Het geeft je keel dat tintelende, frisse gevoel.

Prognose bij een branderige keel: hoe zit het nu echt?

Een branderige keel, wie heeft er niet eens mee te maken gehad? Of het nu komt door een avondje hard zingen in de kroeg, een fikse verkoudheid of een virus dat rondwaart, zo'n keel die in brand lijkt te staan is bepaald geen pretje. Maar maak je geen zorgen, meestal gaat het vanzelf over. Laten we eens dieper induiken in wat je kunt verwachten en wanneer je je misschien toch zorgen moet maken.

Het goede nieuws: meestal vanzelf over
Voor de meeste mensen is een branderige keel een tijdelijk ongemak. Vaak ligt de oorzaak bij onschuldige zaken zoals:

  • Irritatie door droge lucht (hallo winterse centrale verwarming!),
  • Een beginnende verkoudheid,
  • Overbelasting van de stembanden, bijvoorbeeld na een feestje.

Deze klachten verdwijnen vaak binnen een paar dagen tot een week, zeker als je goed voor jezelf zorgt. Denk aan genoeg drinken (kamille- of gemberthee is je vriend!), rust nemen en misschien wat zuigtabletjes om de irritatie te verzachten.

Wanneer duurt het langer?
Soms houdt die branderige keel langer aan, en dat kan liggen aan:

  • Allergieën: Stuifmeel, huisstofmijt of zelfs je lieve kat kan je keel blijven irriteren.
  • Reflux: Maagzuur dat omhoog komt, kan als een stille boosdoener je keel blijven irriteren, vooral 's nachts.
  • Chronische irritatie door roken, alcoholgebruik of vervuilde lucht.

In zulke gevallen kan het weken tot maanden duren voordat je keel hersteld is, zelfs als je de oorzaak aanpakt. Niet meteen reden tot paniek, maar wel iets om in de gaten te houden.

Rode vlaggen: wanneer actie ondernemen?
De meeste keelpijn gaat vanzelf over, maar er zijn situaties waarin je beter even naar de dokter kunt gaan. Let op als:

  • Je langer dan twee weken keelpijn hebt zonder duidelijke oorzaak.
  • De pijn steeds erger wordt of je moeite hebt met slikken of ademhalen.
  • Je koorts hebt boven de 38 graden, gecombineerd met een branderige keel en gezwollen klieren.
  • Er sprake is van bloed ophoesten of een schorre stem die niet overgaat.

Soms kan een infectie zoals keelontsteking, een abces of zelfs iets serieuzers zoals een tumor achter de klachten zitten. Dat klinkt heftig, maar onthoud: zulke oorzaken zijn zeldzaam.

Prognose: de grote lijnen
In het algemeen geldt: een branderige keel is een voorbijgaand ongemak. Zelfs als de klachten langer duren, is de prognose meestal uitstekend, vooral als je de oorzaak aanpakt. Stop met roken, zorg voor een gezonde levensstijl en wees lief voor je stem. Bij chronische klachten zoals reflux of allergieën kan behandeling nodig zijn, maar ook hier is het vaak goed behandelbaar.

Lees verder

© 2015 - 2025 Tartuffel, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Op de linkerkant slapen om brandend maagzuur te vermijdenOp de linkerkant slapen om brandend maagzuur te vermijdenDoor op de linkerzij te slapen kan men de invloed van maagzuur minimaliseren. Dit komt doordat de maag aan de linkerkant…
Slikklachten: Oorzaken en behandelingSlikklachten: Oorzaken en behandelingDysfagie ( Letterlijk moeilijk eten) komt meestal door een probleem in de slokdarm en minder vaak ligt de oorzaak in de…
Slokdarmontsteking: symptomen, diagnose en behandelingSlokdarmontsteking: symptomen, diagnose en behandelingEen ontsteking aan de slokdarm komt vaak voor wanneer zure maagsappen zich een weg weten te banen naar de slokdarm. Er k…
Hoe ontstaat keelpijn?Hoe ontstaat keelpijn?Keelpijn: iedereen heeft het weleens. In het ene geval heb je alleen een irritant en vervelend gevoel in je keel. Op and…

Brandend maagzuur: oorzaken, klachten en preventietipsBrandend maagzuur: oorzaken, klachten en preventietipsBrandend maagzuur kan behoorlijk vervelend zijn. Sommige mensen hebben er elke dag last van, anderen slechts af en toe.…
Langdurige vermoeidheid: zeven oorzakenLangdurige vermoeidheid: zeven oorzakenZowel lichamelijke als geestelijke inspanning kan voor vermoeidheid zorgen. Net zoals iedereen op deze aardbol ben jij o…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: istock.com/ajijchan
  • Curiosity. Here's Why Taking A Shot Of Tequila Burns Your Throat. https://curiosity.com/topics/heres-why-taking-a-shot-of-tequila-burns-your-throat-curiosity/ (ingezien op 20-9-2018)
  • Healthline. What Causes a Burning Throat and How Is It Treated? https://www.healthline.com/health/burning-throat (ingezien op 20-9-2018)
  • Helga Fritsch en Wolfgang Kühnel. Sesam atlas van de anatomie: deel 2 inwendige organen. Sesam/Hb uitgevres, Baarn, 17e geheel herziene druk, 2010.
  • Hooikoorts.com. Keelpijn. https://www.hooikoorts.com/symptomen/keelpijn/ (ingezien op 30-4-2020)
  • Livestrong. Why Does it Burn to Breathe While Exercising? https://www.livestrong.com/article/389842-why-does-it-burn-to-breathe-while-exercising/ (ingezien op 30-4-2020)
  • Longfonds. Soorten astma. https://www.longfonds.nl/astma/alles-over-astma/soorten-astma (ingezien op 30-4-2020)
  • Martin Sulman. Mens & Gezondheid. https://mens-en-gezondheid.nl/ (ingezien op 16-12-2024 en 7-1-2025)
  • Mayo Clinic. Esophageal cancer: Symptoms & causes. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/esophageal-cancer/symptoms-causes/syc-20356084 (ingezien op 20-9-2018)
  • Mayo Cinic. Throat cancer: Symptoms & causes. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/throat-cancer/symptoms-causes/syc-20366462 (ingezien op 20-9-2018)
  • Prorun. Hardlopen en ademhalen. https://www.prorun.nl/training/beginnen-met-hardlopen-5-ademhalen/ (ingezien op 30-4-2020)
  • Richard L. Drake, A. Wayne Vogl, Adam W.M. Mitchell. Gary's anatomy for students. Churchill Livingstone, second edition, 2010.
  • Thuisarts. Ik heb hooikoorts. https://www.thuisarts.nl/hooikoorts/ik-heb-hooikoorts (ingezien op 30-4-2020)
  • Verywell. 5 Reasons Why Your Throat May Be Burning. https://www.verywell.com/what-causes-a-burning-throat-1742990 (ingezien op 2-1-2018)
  • www.mlds.nl/ziekten/123/brandend-maagzuur/tips-en-adviezen/
  • www.spijsvertering.info/tips-bij-klachten/brandend-maagzuur/
  • www.zantacmaagzuur.nl/over-maagzuur/symptomen/branderig-gevoel-keel/
  • www.ziekenhuis.nl/behandelingen/a/antirefluxoperatie/item751
  • Afbeelding bron 1: Staras/Istock.com
  • Afbeelding bron 2: Clker Free Vector Images, Pixabay
  • Afbeelding bron 3: Istock.com/Dirima
  • Afbeelding bron 4: Istock.com/mkrberlin
  • Afbeelding bron 5: Holbox/Shutterstock.com
  • Afbeelding bron 6: Designua/Shutterstock.com
  • Afbeelding bron 7: Martin Sulman
  • Afbeelding bron 8: Marian Weyo/Shutterstock.com
  • Afbeelding bron 9: Istock.com/monkeybusinessimages
  • Afbeelding bron 10: Istock.com/karelnoppe
  • Afbeelding bron 11: Zerocool, Pixabay
  • Afbeelding bron 12: Istock.com/Martinan
  • Afbeelding bron 13: Juanra09, Wikimedia Commons (CC BY-3.0)
  • Afbeelding bron 14: Simon A. Eugster, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  • Afbeelding bron 15: Congerdesign, Pixabay
  • Afbeelding bron 16: Evan-Amos, Wikimedia Commons (CC0)
Tartuffel (2.971 artikelen)
Laatste update: 13-02-2025
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 34
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.