Slijm ophoesten: veel slijm in keel en hoesten met slijm
Slijm ophoesten gebeurt als slijm in je keel of longen aanwezig. Dit slijm zorgt voor een hoestprikkel waarna je het slijm ophoest. Slijmhoest is een productieve hoest; slijm ophoesten is een normale lichamelijke reactie om slijm te verwijderen en daarmee de ademhaling te vergemakkelijken. Onder normale omstandigheden maakt een gezond persoon ongeveer een liter slijm per dag. Maar dit blijft onopgemerkt; het grootste deel verdwijnt via de keel in de maag. Een allergie of een gewone verkoudheid zorgt ervoor dat slijmproductie in overdrive raakt. Wanneer er een irriterend middel is, of het nu een binnenvallend virus, bacterie of allergeen is, reageren de neus en sinussen door de slijmafscheiding te verhogen. En aangezien je al dit extra slijm niet kunt doorslikken, blijft het in de bovenste luchtwegen en begint het te verdikken. Hoewel dit vervelend kan zijn, is het overtollige slijm een teken dat je lichaam hard aan het werk is om ziekteverwekkers te verdrijven.
Slijm ophoesten /
Bron: Ljupco/Istock.comHet ophoesten van slijm
De luchtwegen zijn bekleed met een slijmvlieslaag (mucosa), een dunne laag cellen die slijm produceert. Slijm werkt onder meer beschermend, het zorgt ervoor dat het weefsel eronder vochtig blijft. Ook vangt het stof en ziekteverwekkers op en voert het deze af. Bij een verkoudheid of griep, helpt
slijm je om virussen te bestrijden en infecties af te weren. Wanneer je ziek wordt, wordt je slijm uiteindelijk dikker. Slijm is uitermate nuttig, want het bevat onder meer antilichamen die bacteriën en virussen herkennen en uitschakelen en enzymen die indringers elimineren. Je slijm kan ook van kleur veranderen als je ziek bent, bijvoorbeeld geel of groen. Groen slijm is een teken dat het immuunsysteem van je lichaam aan het werk is. De kleur komt van een type infectiebestrijdende witte bloedcel. Bij verkoudheid of griep is het slijm aanvankelijk helder en het begint het donkerder te worden naarmate het dikker wordt.
Oorzaken van het ophoesten van wit slijm
Verkoudheid
Verkoudheid komt vaak voor. De drie meest voorkomende boosdoeners zijn respiratoir syncytieel virus (
RS-virus), het rhinovirus en het
coronavirus. Gemiddeld is een kind zes tot tien keer per jaar verkouden en volwassenen zo'n drie tot vier keer per jaar. Er zijn meer dan 200 virussen die verkoudheid kunnen veroorzaken en tot een infectie kunnen leiden. Hoewel de symptomen van persoon tot persoon kunnen verschillen, zijn de meest voorkomende symptomen
tranende ogen, niezen,
keelpijn en een slijmafscheiding die aanvankelijk helder is, maar dik en doorschijnend wordt naarmate de infectie vordert. Uiteindelijk lekt het slijm via de achterkant van de neus in de keel en dit leidt tot het ophoesten van slijm. Het slijm is in de meeste gevallen wit, maar het is normaal dat de kleur verandert afhankelijk van de ernst van de infectie.
Bijholteontsteking
Een
bijholteontsteking of
sinusitis is een ontsteking van de sinussen (bijholten). Mensen met sinusitis hebben meestal last van een
verstopte neus en moeite met ademhalen en hebben een gele of groene slijmafscheiding. Dit gaat meestal gepaard met symptomen als
koorts,
kaakpijn,
oorpijn en verhoogde druk en pijn in het gezicht. Kinderen hebben meestal de neiging om te kokhalzen van het vele slijm.
Bronchitis
Bronchitis is een ontsteking van de bronchiën en kenmerkt zich door
hoesten en
kortademigheid. Aanvankelijk heb je een droge hoest, maar na een aantal dagen kunnen er kleine hoeveelheden helder of geel slijm of sputum opgehoest worden. Weer later kun je meer geel slijm of groen slijm ophoesten. Een
piepende ademhaling (wheezing) en een
krakend of reutelend geluid tijdens de ademhaling, komen ook vaak voor.
Roken kan zorgen voor het ophoesten van slijm /
Bron: WerbeFabrik, PixabayRoken
Roken is een andere veel voorkomende oorzaak voor het ophoesten van wit slijm, soms enkele weken achter elkaar, en soms zit er ook wat
bloed bij. De slijmafscheiding bij rokers is een reactie op de gifstoffen en andere irriterende stoffen die je samen met de rook inademt. Een andere reden is dat roken kan leiden tot ontstekingen en daarmee samenhangende droogte en zwelling in de luchtwegen en dat er extra slijm wordt aangemaakt om je uitgedroogde strottenhoofd te hydrateren.
Amandelstenen
De amandelen vormen de eerste verdedigingslinie van je immuunsysteem tegen ingeslikte of ingeademde ziekteverwekkers. In de amandelen kunnen zich
amandelstenen vormen. Dit zijn kleine, geelwitte afzettingen die zich in je amandelcrypten bevinden. Als deze stenen niet onmiddellijk worden aangepakt, kunnen ze
slechte adem, een
slechte of
vieze smaak in de mond en
keelpijn veroorzaken.
Overbelasting van de stembanden
Bij overmatig gebruik van je stembanden, wordt overtollig keelslijm geproduceerd in een poging om de keel te smeren.
Allergieën
Er zijn honderden allergenen (eiwitten die allergische reacties kunnen opwekken), die kunnen leiden tot irritatie van de neusholte en het slijmvlies. Bekend voorbeeld is
hooikoorts, een
allergie voor pollen (stuifmeel) van grassen,
onkruid, struiken en bomen.
Brandend maagzuur of reflux
Rexlux of
brandend maagzuur wijst op het terugvloeien van maagzuur uit de maag naar de slokdarm. Maagzuur veroorzaakt irritatie in de slokdarm en dit leidt tot overmatige slijmproductie.
Betekenis van de kleur van je slijm
Slijm of mucus bestaat meestal
water en zout met eiwitten om infecties te bestrijden. Het is meestal helder en in sommige gevallen wit. In sommige situaties kan de kleur veranderen in verschillende tinten.
Helder slijm of dun wit slijm
Helder of wit slijm is een duidelijke aanwijzing dat er geen infectie of pus of bloed bij betrokken is.
Dik wit slijm
Het ophoesten van dik wit slijm is meestal een indicatie van reflux, maar het kan ook wijzen op virale bronchitis of
COPD.
Geel en groen slijm
Wat is de betekenis van
geel of groen slijm? Geel slijm betekent dat het slijm witte bloedcellen bevat. Dik geel slijm suggereert een infectie - viraal of bacterieel. Het is een symptoom dat kan optreden bij acute of
chronische bronchitis, bijholteontsteking of bacteriële longontsteking. Groen slijm bevat pus en suggereert een ernstige bacteriële infectie.
Bruin slijm of roestkleurig slijm
Verstokte rokers produceren nogal eens
bruin slijm, maar het kan ook komen door een bacteriële longontsteking of bacteriële bronchitis.
Grijs slijm
Grijs slijm kan komen door onder meer virale bronchitis, regelmatige reflux en COPD.
Zwart slijm
Zwart slijm kan komen door het roken van sigaretten, crack of andere drugs, een stoflong of een schimmelinfectie.
Roze slijm
Roze slijm wordt meestal geassocieerd met vochtophoping in het longweefsel (
longoedeem) als gevolg van
hartfalen.
Schuimend slijm
Wit slijm met luchtbellen kan een teken zijn dat het slijm uit de longen komt (longontsteking,
longoedeem), maar het kan ook veroorzaakt worden door aanhoudende reflux.
Roestkleurig slijm ophoesten door longontsteking
Wat is een longontsteking?
Een
longontsteking is een ontsteking van de longblaasjes, wat vaak wordt veroorzaakt door een infectie, waarbij ziekteverwekkers als bacteriën, virussen, schimmels of parasieten in het spel zijn. De oorzaak van een longontsteking is vaak een bacteriële infectie. Longontsteking wordt bijna altijd veroorzaakt door
pneumokokken. Vaak is (een deel van) één long aangedaan en soms beide longen, wat levensbedreigend is.
De symptomen van een longontsteking kunnen variëren van mild tot ernstig. De behandeling hangt af van de oorzaak van de longontsteking, de ernst van de klachten, je leeftijd en je algehele gezondheid. Een lichte longontsteking kan thuis worden behandeld. Bij een ernstige longontsteking en bij kinderen, ouderen en verzwakte mensen, is een ziekenhuisopname nodig. De meeste gezonde mensen herstellen binnen één tot drie weken van een longontsteking. Een longontsteking kan worden voorkomen door de jaarlijkse
griepprik. Door de griepprik verloopt de griep vaak minder ernstig en is de kans op complicaties zoals longontsteking kleiner. vaak handen wassen, en voor mensen met een hoog risico, het krijgen van een vaccin tegen pneumokokken longontsteking. Bij sommige mensen kan een longontsteking zeer ernstig verlopen. Deze groep mensen kan baat hebben bij een vaccinatie tegen pneumokokken, welke niet volledig beschermt maar de kans op een longontsteking wel veel kleiner maakt.
Symptomen
De meest voorkomende symptomen van een longontsteking zijn:
- Hoesten (soms kun je groenachtig of geel slijm, of zelfs bloederig -roestkleurig- slijm ophoesten). Het hoesten komt voort uit irritatie van de slijmvliezen. Door deze irritatie kun je ook pijn ervaren bij het ademen;
- Koorts, eventueel mild of hoog;
- Rillingen;
- Kortademigheid in rust. Door een ontstekingsreacties in de longblaasjes komt er vocht met ontstekingscellen in de longen, waardoor er minder ruimte overblijft om adem te halen. Als gevolg van een zuurstoftekort is mogelijk dat je blauw aanloopt.
Andere symptomen zijn onder meer:
De symptomen van een longontsteking kunnen erg variëren, afhankelijk van de mate waarin de longontsteking zich heeft uitgebreid en afhankelijk van de verwekkers: bacteriële of virale.
Beeldvormend onderzoek van de longen /
Bron: Minerva Studio/Shutterstock.comBehandeling van een longontsteking
Op basis van het verhaal van de patiënt (anamnese) en het lichamelijk onderzoek, vormen de basis voor het stellen van de diagnose. De arts zal met een stethoscoop naar je longen luisteren. Als je longontsteking hebt, kunnen je longen een knetterend, borrelend of
rommelend geluid maken wanneer je inademt. Je hebt wellicht ook last van een piepende ademhaling, en de arts kan moeite hebben om in sommige delen van de borst geluiden van de ademhaling waar te nemen.
Aanvullend onderzoek helpt bij het stellen van de juiste diagnose en kan de ernst van de longontsteking aantonen.
Bloedonderzoek laat bijna altijd
verhoogde ontstekingswaarden zien. Sputum (opgehoest slijm) kan onderzocht worden om er achter te komen welk micro-organisme (bacterie, virus of schimmel) de boosdoener is en hoe die lastpak bestreden kan worden. Verder kan met een röntgenfoto van de longen de diagnose gesteld worden.
De
behandeling van longontsteking is afhankelijk van het type longontsteking die je hebt en de ernst ervan, en van de vraag of je andere (chronische) ziekten hebt. De doelstellingen van de behandeling zijn om de infectie te genezen en complicaties te voorkomen.
Normaal gesproken kan een lichte longontsteking thuis behandeld worden. Pijn op de borst en koorts kunnen worden tegengegaan door middel van pijnstillers. Vaak wordt een longontsteking veroorzaakt door een bacterie. Deze kan te lijf worden gegaan door antibiotica. Een ernstige longontsteking kan leiden tot een ziekenhuisopname, waarbij medicijnen via een infuus worden gegeven. Er kan ook fysiotherapie worden toegepast om de ademhaling en het ophoesten van slijm te bevorderen. Wanneer er sprake is van een zeer longontsteking, waarbij de ademhaling en/of de bloedsomloop in gevaar is, wordt je op de intensive care opgenomen voor verdere observatie en behandeling.
Voldoende water drinken /
Bron: Mimagephotography/Shutterstock.comTips voor het ophoesten van wit slijm
Hoewel de productie van slijm een beschermend mechanisme is van het lichaam, kan het behoorlijk wat overlast veroorzaken. Het is dus het beste om overtollig slijm te verwijderen, voordat het dik en geïnfecteerd raakt. Hier zijn een paar manieren om het eruit te krijgen.
- Slijm ophoesten (niet een productieve hoest onderdrukken, aangezien het slijm opgehoest moet worden).
- Vastzittend slijm oplossen met behulp van slijmverdunners of door bepaalde oefeningen.
- Blijf gehydrateerd, drink warme vloeistoffen.
- Gorgelen met zout water (zuiveringszout).
- Neem hoestsiroop.
- Eet voedsel dat het slijm helpt los te komen (paprika, knoflook, zoethout, gember en honing).
- Stoppen met roken.
- Gebruik een luchtbevochtiger om de luchtvochtigheid te optimaliseren.
- Eucalyptusolie ondersteunt de ademhaling (masseer dagelijks de borst en de rug met ieder twee druppels pure eucalyptusolie).
Benauwdheid /
Bron: Wavebreakmedia/Shutterstock.comHuisarts raadplegen bij veel slijm in de keel en hoesten
Overmatig of dik slijm is niet direct reden tot bezorgdheid. Neem contact op met je huisarts als je langer dan twee weken slijm ophoest. Neem in de volgende gevallen direct contact op met een arts:
Bij twijfel altijd je huisarts raadplegen.
Lees verder