Hoesten en slijmproductie in de luchtwegen

Iedereen is wel eens verkouden en vaak gaat dit gepaard met hoesten. Hoesten is een natuurlijke reactie van het lichaam en komt in verschillende vormen voor. Soms is er sprake van een kriebelhoest, maar het kan ook zijn dat er bij het hoesten slijm in de mondholte terechtkomt. Waar kan het ophoesten van slijm op duiden? Is dit normaal? En in welke situaties is het verstandig om contact op te nemen met de huisarts?

Waarom hoesten we eigenlijk? Wat is de functie?

Hoesten is een reflex van het lichaam. Wanneer er iets in de luchtwegen aanwezig is dat irriteert, dan trekt het middenrif samen. Er wordt dan met grote kracht lucht uit de longen gestoten om hetgeen dat de irritatie veroorzaakt uit de luchtwegen te verwijderen. Dit kan bijvoorbeeld vastzittend slijm zijn, maar ook wanneer er per ongeluk een kruimeltje van je voeding verkeerd valt, is stevig hoesten de natuurlijke manier om dit te verwijderen. Hoesten heeft dus een reinigende functie die is bedoeld om de luchtwegen schoon en vrij te maken, zodat het risico op ziekten wordt verkleind en de ademhaling gemakkelijker verloopt.

Productieve hoest

Wanneer de hoest daadwerkelijk de luchtwegen opruimt, is er sprake van een productieve hoest. Het ophoesten van groen slijm is hier een voorbeeld van. Soms moet je hoesten, terwijl er geen sprake is van vastzittend slijm of iets anders dat in de luchtwegen terecht is gekomen. Dit wordt droge hoest of kriebelhoest genoemd. Deze vorm van hoesten wordt aangeduid met de term niet-productieve hoest. Er is bij kriebelhoest wel sprake van een prikkel in de luchtwegen die het samentrekken van het middenrif veroorzaakt. Deze prikkel kan onder meer worden veroorzaakt door irritaties of kleine beschadigingen in de luchtwegen. In deze situatie doet veel hoesten meer kwaad dan goed, want door het kuchen raken de luchtwegen alleen maar meer geïrriteerd en de beschadigingen kunnen op deze manier moeilijker herstellen. Probeer daarom, hoe moeilijk het ook is, bij kriebelhoest niet heel hard of vaak de kuchen.

Slijmproductie en doorzichtig slijm

Ieder mens produceert slijm. Ook wanneer er geen sprake is van verkoudheid of ziekte produceert de mens dagelijks gemiddeld anderhalve liter slijm in de luchtwegen. Dit slijm, ook wel sputum genoemd, bestaat voor ongeveer 90% uit water en voor circa 10% mineralen en antilichamen, die virussen en slechte bacteriën kunnen uitschakelen. Van deze continue productie van het transparante slijm merken we nauwelijks iets, maar het heeft wel een belangrijke functie. Het slijm zorgt ervoor dat het weefsel in onze luchtwegen vochtig blijft. Dit vochtige laagje vangt de schadelijke bacteriën en stof weg, die vervolgens kunnen worden afgevoerd. Dit proces draagt bij aan de algehele gezondheid en verkleint de kans op ziekten. Bij verschillende ziekten en aandoeningen is het slijm niet langer transparant, maar krijgt dit een andere kleur en structuur.

Groen slijm ophoesten, waardoor wordt dit veroorzaakt?

Bij een fikse verkoudheid kan het voorkomen dat er bij het hoesten groen slijm naar boven komt. Purulent sputum, zoals dit groene slijm genoemd wordt, duidt in de meeste gevallen op een bacteriële infectie, waarbij de luchtwegen licht ontstoken zijn. Over het algemeen zal je lichaam dit zelf oplossen naarmate je uitziekt. Vaak is het ophoesten van groen slijm bij een verkoudheid onschuldig, volkomen normaal en dus niet iets om je zorgen over te hoeven maken.

Geel slijm uit de luchtwegen, waar kan dat op duiden?

Wanneer je geel slijm ophoest, is de kans groot dat je te maken hebt met een virale infectie. Het feit dat je slijm een gele kleur heeft, duidt erop dat jouw lichaam de infectie aan het bestrijden is. De witte bloedcellen die ervoor zorgen dat het virus wordt bestreden, hebben een geelachtige kleur bij het verlaten van je lichaam. Je lichaam is dus druk bezig met het opruimen van zaken die niet in je luchtwegen of gezichtsholtes thuishoren en dat is een goede zaak.

Wanneer is het verstandig om een huisarts te raadplegen?

Ook al is het ophoesten van groen en geel slijm vaak een onschuldige kwestie, er is toch een aantal mogelijke, bijkomende symptomen waarbij het verstandig is om contact op te nemen met je huisarts, zoals:

• Het ophoesten van rood, bruin of roze slijm
• Het hebben van koorts
• Je erg ziek voelen, algehele malaise
• Het langer dan een week aanhouden van je klachten

Ook wanneer je twijfelt over de oorzaak van het ophoesten van slijm of zelf vermoedt dat er meer aan de hand is dan alleen een bacteriële infectie, doe je er verstandig aan om je klachten en symptomen met een deskundige te bespreken.