Jeukende ogen: oorzaken en symptomen jeuk aan de ogen

Jeukende ogen: oorzaken en symptomen jeuk aan de ogen Jeukende ogen zijn een vervelend probleem. Last van jeukende ogen, tranende ogen, niezen en/of een loopneus? Misschien heb je last van een allergie. Je kunt klachten als jeukende ogen door hooikoorts krijgen, maar je kunt ook jeukende ogen door huisstofmijt krijgen. Een allergische reactie is een veranderde, in feite overdreven afweerreactie van het lichaam op prikkels die door bepaalde stoffen (allergenen) worden veroorzaakt. Normaal gesproken geven deze stoffen zoals pollen, schimmels, huidschilfers van dieren of huisstofmijt geen reactie, maar als je een allergie hebt wel. Een allergische reactie kan allerlei uiteenlopende klachten tot gevolg hebben, zoals niezen, een loopneus en rode, jeukende ogen. Er zijn zeer veel verschijningsvormen van allergie. Hooikoorts en allergie voor huisdieren en (de uitwerpselen van) huisstofmijt komen heel veel voor. Jeuk aan de ogen kan ook veroorzaakt worden door andere aandoeningen.

Jeukende ogen

Jan, een energieke veertiger met een drukke baan en twee jonge kinderen, zat al weken met een probleem. Elke keer als hij zijn bril opzette, begon het feest: een irritante, niet-te-negeren jeuk in zijn ogen. “Misschien moet ik gewoon vaker knipperen,” grapte hij tegen zijn vrouw, terwijl hij weer eens met rode ogen en een geïrriteerde blik de dag afsloot. Maar wat veroorzaakt die jeukende ogen eigenlijk?

Jeukende ogen / Bron: Lucashawranke, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)Jeukende ogen / Bron: Lucashawranke, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)
Jeukende ogen, zoals die van Jan, kunnen allerlei oorzaken hebben. Allergieën staan met stip op nummer één. Denk aan pollen, huisstofmijt of die schattige kat van de buren. Maar het kan ook iets eenvoudigs zijn als droge ogen, te lang naar een scherm staren of een onopgemerkte infectie zoals conjunctivitis.

Als de jeuk blijft terugkomen, gepaard gaat met zwelling of zelfs pijn, is het slim om een arts te raadplegen. Jeukende ogen zijn meestal onschuldig, maar soms wijzen ze op een onderliggend probleem dat aandacht nodig heeft. Voor Jan was het uiteindelijk simpel: een allergie voor het schoonmaakmiddel van zijn bril. Een nieuwe routine en de klachten waren verdwenen.

Dus, trek jij ook geregeld aan je oogleden of zoek je wanhopig naar verkoeling? Volg Jan’s voorbeeld: zoek naar de oorzaak, want je ogen verdienen comfort!

FAQ jeukende ogen: waarom kriebelt het en wat kun je eraan doen?

Ogen die jeuken, branden of tranen alsof je net een kilo uien hebt gesneden? Super vervelend! Of het nu komt door allergieën, droge lucht of dat ene vuiltje dat maar niet weggaat, jeukende ogen kunnen je dag flink verpesten. En wat doe je dan? Wrijven! Maar nee, dat is vaak de slechtste optie. Geen zorgen, in deze FAQ nemen we je mee in de meest voorkomende oorzaken én geven we tips om die irritante jeuk de baas te worden.

Je ogen zijn ontzettend gevoelig. Een klein beetje rook, een zuchtje wind of een paar pollen in de lucht, en bam – daar is die kriebel weer! Misschien zijn je ogen gewoon wat droog door urenlang staren naar je scherm, of heb je net een nieuwe mascara die je ogen totaal niet kunnen waarderen. Wat het ook is, je wilt natuurlijk zo snel mogelijk van die jeuk af. Maar hoe weet je wat de boosdoener is? En nog belangrijker: hoe los je het op zonder de situatie erger te maken?

Soms ligt de oorzaak voor de hand (hallo hooikoorts!), maar er zijn ook verrassende triggers waar je niet meteen aan denkt. Stress bijvoorbeeld – ja, echt! Of bepaalde voedingsstoffen die je mist. En heb je weleens gedacht aan je beddengoed? Huisstofmijt kan stiekem een grote rol spelen. Kortom, er zijn ontelbaar veel redenen waarom je ogen kunnen jeuken, en gelukkig zijn er net zoveel oplossingen. Tijd om uit te zoeken wat voor jou werkt!

Om je te helpen, hebben we een uitgebreide FAQ samengesteld met alle veelgestelde vragen over jeukende ogen. Van simpele tips zoals koude kompressen tot het herkennen van serieuze signalen die een doktersbezoek vereisen. Geen droge, klinische uitleg, maar duidelijke en herkenbare antwoorden waar je écht iets aan hebt. Duik erin en ontdek hoe je je ogen weer kalm en comfortabel krijgt!

VraagAntwoord
Waarom jeuken mijn ogen zo vreselijk?Oh, dat kan van alles zijn! Allergieën, droge ogen, irritatie door rook of stof... Misschien heb je net je ogen gewreven na het snijden van een ui? Alles kan bijdragen!
Kan stress ervoor zorgen dat mijn ogen jeuken?Geloof het of niet, ja! Stress kan rare dingen doen met je lijf, inclusief droge en gevoelige ogen. Even relaxen en een paar keer diep ademhalen kan soms al helpen!
Helpt wrijven tegen de jeuk?Nee, nee en nog eens nee! Hoe verleidelijk ook, wrijven maakt het vaak alleen maar erger. Je verspreidt bacteriën, maakt de irritatie erger en kan je ogen nog roder maken. Niet doen dus!
Kunnen mijn lenzen de oorzaak zijn?Zeker weten! Oude, vieze of niet goed passende lenzen kunnen irritatie en jeuk veroorzaken. Probeer een dagje zonder en kijk of het beter wordt. En vergeet niet: lenzen moeten schoon en fris blijven!
Kan droge lucht jeukende ogen veroorzaken?Absoluut! Airco, verwarming of een stoffige omgeving kunnen je ogen uitdrogen. Een luchtbevochtiger of een beetje vaker knipperen kan al een wereld van verschil maken.
Is het een allergie?Als je jeukende ogen hebt in combinatie met niezen, een loopneus of rode oogleden, dan is een allergie best aannemelijk. Denk aan pollen, huisstofmijt, huisdieren... Het kan van alles zijn!
Wat kan ik doen tegen allergische jeuk?Antihistamine (pilletjes of oogdruppels) werkt vaak als een tierelier! En probeer die allergenen te vermijden – ramen dicht bij hooikoorts en een huisdiervrije zone als je allergisch bent voor je kat (ik weet het, moeilijk!).
Kunnen make-up of huidverzorgingsproducten de boosdoener zijn?Yep, zeker! Mascara, eyeliner of een nieuwe oogcrème kunnen irritatie geven. Als je net iets nieuws hebt gebruikt en je ogen jeuken... bingo! Tijd om even zonder te testen.
Wat als ik ineens last krijg van super jeukende ogen?Check of je iets anders hebt gedaan dan normaal – nieuw wasmiddel, andere shampoo, nieuwe kussensloop? Soms zit het in de kleinste dingen!
Helpen koude kompressen?Oh ja, heerlijk verkoelend! Een koude, vochtige doek op je ogen leggen kan de jeuk kalmeren en de zwelling verminderen. Zeker het proberen waard!
Kunnen mijn ogen jeuken door een infectie?Ja, als je ook last hebt van pus, korstjes of extreme roodheid, dan zou het een ooginfectie kunnen zijn. Even langs de dokter, vooral als het niet overgaat!
Zijn oogdruppels een goede oplossing?Zeker! Maar kies wel de juiste: kunsttranen voor droge ogen, antihistaminica bij allergie, en antibiotische druppels alleen op doktersadvies. Niet zomaar alles in je ogen gooien!
Kan mijn voeding invloed hebben?Misschien wel! Omega-3 (vis, lijnzaad) en vitamine A (wortels, spinazie) zijn top voor gezonde ogen. En goed gehydrateerd blijven helpt ook enorm!
Hoe weet ik of het hooikoorts is?Als je vooral in de lente of zomer last hebt, veel niest en je ogen rood en waterig zijn, dan is hooikoorts een grote kanshebber. Check een pollenradar en houd je zonnebril bij de hand!
Moet ik naar de huisarts als het aanhoudt?Als je wekenlang jeuk hebt, je zicht verandert of je ogen echt pijn doen, dan is het slim om even een professional te raadplegen. Liever een keer te veel laten checken dan te weinig!
Hoe kan ik mijn ogen het beste beschermen?Zonnebril op, make-up checken, niet te lang naar schermen turen zonder pauzes en je handen weg van je gezicht houden. Kleine dingen maken een groot verschil!

Wie krijgt het en waarom?

Jeukende ogen, een veelvoorkomende klacht die bijna iedereen wel eens ervaart, kunnen flink wat ongemak veroorzaken. Maar wie heeft er eigenlijk de meeste last van, en waarom? Van kinderen tot volwassenen, mannen tot vrouwen, en van Nederland tot de andere kant van de wereld: laten we inzoomen op de cijfers en achterliggende factoren.

Mannen versus vrouwen: wie wrijft het meest?
Hoewel jeukende ogen iedereen kan treffen, lijken vrouwen iets vaker getroffen dan mannen. In een Nederlands onderzoek rapporteerde ongeveer 18% van de vrouwen jeukende ogen in het voorjaar, tegenover 15% van de mannen. Mogelijke verklaringen liggen in hormonale verschillen: oestrogeen kan bijvoorbeeld de gevoeligheid voor allergieën vergroten, wat een belangrijke oorzaak van jeukende ogen is.

Kinderen en volwassenen: wie wrijft harder?
Bij kinderen is jeukende ogen vaak gekoppeld aan seizoensgebonden allergieën, zoals hooikoorts. Naar schatting heeft 20-25% van de Nederlandse kinderen jaarlijks last van allergische klachten, waaronder jeukende ogen. Bij volwassenen ligt dit percentage lager, rond de 10-15%, omdat sommige allergieën na de kinderjaren afnemen. Daarentegen kunnen volwassenen vaker klachten ontwikkelen door droge ogen, vooral vanaf de leeftijd van 40 jaar.

Klimaat: een kwestie van droge lucht en pollen
Het weer speelt een cruciale rol. In Nederland pieken klachten in de lente en zomer, wanneer pollen de lucht vullen. In drogere gebieden, zoals de overzeese Caribische delen van Nederland (Curaçao, Bonaire, Aruba), zijn stof en droge lucht vaak grotere triggers. Wereldwijd wordt gezien dat warme, vochtige klimaten minder droge ogen veroorzaken, maar juist meer allergieën door schimmels en pollen.

  • Voorbeeld: In Nederland heeft 15-20% van de bevolking last van hooikoorts, maar op Curaçao is dat slechts 5-10% vanwege minder gras- en boompollen.

België versus Nederland: kleine verschillen
In België zijn de cijfers vergelijkbaar met Nederland, maar stedelijke gebieden zoals Brussel rapporteren meer klachten door luchtvervuiling. Fijnstof kan het oogoppervlak irriteren, wat jeuk veroorzaakt. In landelijke gebieden, zoals Vlaanderen, zien we meer hooikoortsklachten, met een piek in de lente.

Genetica: de invloed van familiegeschiedenis
Heb je ouders met allergieën? Dan is de kans groot dat je zelf gevoelig bent voor jeukende ogen. Allergieën hebben een duidelijke genetische component. Als beide ouders allergisch zijn, is de kans 60-80% dat hun kind ook allergieën ontwikkelt. Bij één allergische ouder ligt dit rond de 30-50%. Daarnaast kan de structuur van de ogen genetisch bepaald zijn, wat de gevoeligheid voor droge ogen beïnvloedt.

Wereldwijde verschillen: pollen, zand en smog
  • Europa: Hooikoorts is een belangrijke oorzaak. In Noord- en West-Europa (inclusief Nederland en België) heeft gemiddeld 15-25% van de bevolking last van allergiegerelateerde jeukende ogen.
  • Azië: Droge ogen zijn een groot probleem, vooral in stedelijke gebieden met zware luchtvervuiling zoals Delhi en Beijing. Hier heeft 30-40% van de stedelijke bevolking last van droge ogen.
  • Afrika: In droge, zandrijke gebieden, zoals de Sahara, speelt irriterend zand een grote rol. Jeukende ogen komen hier minder door allergieën en vaker door fysieke irritatie.
  • Noord- en Zuid-Amerika: In de VS heeft 20-30% van de bevolking last van hooikoorts, terwijl in Zuid-Amerika de combinatie van pollen en luchtvervuiling jeukende ogen bij 15-20% veroorzaakt.

Andere factoren: schermtijd en make-up
Moderne leefgewoonten spelen ook mee. Langdurig naar een scherm kijken vermindert de knipperfrequentie, wat droge ogen en jeuk kan verergeren. Daarnaast kunnen cosmetica zoals mascara of eyeliner allergische reacties veroorzaken. Onder jongvolwassen vrouwen in Europa is tot 10% van de jeukende ogen te wijten aan cosmetica.

Kortom: een wereldwijd jeukende kwestie
Of je nu in Nederland woont of op een tropisch eiland, jeukende ogen komen overal voor, zij het door verschillende oorzaken. Genetica, leefomgeving, en klimaat spelen allemaal een rol. Dus de volgende keer dat je Jan met zijn rode ogen ziet wrijven, weet je dat hij niet alleen is – wereldwijd wrijft iedereen mee!

Wat gebeurt er bij jeukende ogen?

Jeukende ogen lijken misschien een klein ongemak, maar onder dat irritante kriebelgevoel schuilt een intrigerend samenspel van chemische reacties en fysiologische processen. Laten we een reis maken door het oog en ontdekken wat er gebeurt wanneer de jeuk toeslaat.

De poorten openen: eerste contact met de trigger
Het begint allemaal wanneer je ogen in aanraking komen met een "trigger". Dat kan van alles zijn: een verdwaald pollen, stofdeeltje, kattenhaar, of zelfs droge lucht. Deze indringers dringen de beschermende laag van het oog binnen, het traanvocht, en komen in contact met het oogoppervlak en de slijmvliezen. Voor een gezond oog is dit geen probleem, maar een overgevoelig immuunsysteem ziet gevaar.

  • Voorbeeld: Bij hooikoorts zien de ogen pollen als een vijand, terwijl ze in werkelijkheid onschadelijk zijn. Maar dat vertelt ons lichaam niet!

De alarmbellen gaan af: immuunsysteem in actie
Zodra de trigger wordt opgemerkt, komen de immuuncellen in actie. Mastcellen, de bewakers van je slijmvliezen, geven de boosdoener door aan hun collega’s. Ze laten een krachtige stof vrij: histamine. Dit stofje is dé grote schuldige achter de jeuk en roodheid. Histamine zorgt ervoor dat:

  • Bloedvaatjes uitzetten, wat leidt tot zwelling en roodheid.
  • Zenuwuiteinden worden geprikkeld, wat de jeuk veroorzaakt.

Het gevolg? Je voelt de drang om te wrijven, wat het probleem alleen maar erger maakt doordat je de trigger verder over het oogoppervlak verspreidt.

Tranen en wrijving: verdediging of escalatie?
Je lichaam probeert ondertussen het probleem zelf op te lossen. Traanklieren schieten in actie om de boosdoener weg te spoelen. Het traanvocht bevat zelfs antimicrobiële stoffen, die bacteriën of virussen kunnen neutraliseren. Maar als je blijft wrijven, beschadig je de kwetsbare cellen op het oogoppervlak, wat de irritatie verder aanwakkert.

Interessant weetje: Het is een paradox. Wrijven voelt even fijn, maar activeert de mastcellen opnieuw, waardoor er nóg meer histamine vrijkomt.

Langdurige jeuk: een vicieuze cirkel
Bij chronische triggers, zoals allergieën of droge ogen, blijft het immuunsysteem constant "aan". Dit leidt tot een vicieuze cirkel waarin het oog steeds gevoeliger wordt voor prikkels. Droge ogen ontstaan bijvoorbeeld doordat de traanfilm – de dunne beschermlaag over het oog – uit balans raakt. Hierdoor raken zenuwuiteinden onbeschermd en worden zelfs onschuldige prikkels als irritant ervaren.

Droogte en schade: Bij onvoldoende traanvocht of een beschadigde traanfilm kunnen micro-scheurtjes in het hoornvlies ontstaan, wat de zenuwuiteinden nog meer prikkelt. Dit verklaart waarom droge ogen zo vaak samengaan met jeuk.

De verborgen invloed van zenuwen: het brein doet mee
Jeuk is niet alleen een lokaal probleem in het oog. De zenuwprikkels die vanuit de ogen naar de hersenen worden gestuurd, kunnen de jeukervaring versterken. Sommige mensen hebben een overactief zenuwstelsel, waardoor zelfs kleine prikkels als extreem jeukend worden ervaren. Dit verklaart waarom mensen met aandoeningen zoals atopisch eczeem vaker last hebben van jeukende ogen.

  • Bijvoorbeeld: Bij chronische allergieën kan het brein zelfs gewend raken aan het jeuksignaal, waardoor de jeuk moeilijker te onderdrukken is, zelfs als de trigger weg is.

Het belang van balans: waarom je ogen kwetsbaar zijn
Het oog is een complex en gevoelig orgaan, met een dun laagje slijmvlies en een transparant oppervlak. Deze kwetsbaarheid maakt het een ideale plek voor irritaties. Een goed functionerend traanvochtsysteem en een gezond immuunsysteem houden de balans in stand. Zodra die balans wordt verstoord, kan zelfs een klein stofje leiden tot een groot ongemak.

Jeukende ogen door allergische conjunctivitis / Bron: James Heilman, MD, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)Jeukende ogen door allergische conjunctivitis / Bron: James Heilman, MD, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)

Jeukende ogen door een allergische reactie

Wat is een allergie?

Men spreekt van een allergie als je overgevoelig bent voor bepaalde stoffen. Je wordt niet met een allergie geboren; een allergie ontwikkel je. Eerst reageert je lichaam normaal (dat wil zeggen meestal niet) op een bepaalde prikkel, maar ondertussen kun je een allergie aan het ontwikkelen zijn. Dit noemt men gevoelig worden of sensibilisatie. Stoffen waar je allergisch op reageert worden allergenen genoemd. Een allergische reactie is een overdreven afweerreactie van het lichaam op een allergeen. Meestal krijg je direct na het contact met een allergeen last van allergische klachten (een vroege allergische reactie), maar soms komt de allergische reactie pas uren na de allergische prikkel (een late allergische reactie). In sommige families kan meer allergie voorkomen. In dat geval spreekt men van een erfelijke aanleg of allergische constitutie. Bij allergie is sprake van een overgevoeligheidsreactie van het afweersysteem op stoffen van buiten het lichaam die normaal gesproken níét een dergelijke reactie geven. Je afweersysteem behoort boosdoeners, zoals bacteriën, virussen en andere lichaamsvreemde micro-organismen op te sporen en te vernietigen. Bij een allergie reageert je afweersysteem te heftig op een bepaalde stof (allergeen). Bij een allergische reactie komen bepaalde antistoffen (zoals histamine) vrij in het lichaam, welke de klachten veroorzaken.

Hygiënehypothese

Er bestaan sterke aanwijzingen dat de explosie van allergieën in westerse landen verband houdt met onze te schone stijl van leven: de zogeheten 'hygiënehypothese'. Deze hypothese stelt dat door het huidige (hoge) hygiëneniveau het afweersysteem te weinig reguliere 'vijandige indringers' heeft om aan te vallen, waardoor het afweersysteem zich tegen andere niet in het lichaam behorende stoffen richt, zoals stuifmeel (bij hooikoorts) en bepaalde voedingsstoffen.

Pinda's / Bron: Istock.com/etiennevossPinda's / Bron: Istock.com/etiennevoss

Welke allergenen zijn er?

Stoffen die bij zeer veel mensen allergische klachten veroorzaken, zijn:
  • Stuifmeel of pollen van bomen, planten of gras. Dit is de meest voorkomende allergie, welke 'hooikoorts' wordt genoemd. De klachten treden op wanneer de betreffende planten of bomen in bloei staan.
  • Huisstofmijt, huidschilfers van dieren en schimmels. Huisstofmijten komen het hele jaar voor, met een piek in de herfstperiode. Niet het beestje zelf, maar zijn uitwerpselen zorgen voor klachten. Men spreekt in dat geval van huisstofmijtallergie. Als je allergisch bent voor huisdieren zoals een hond of een kat, dan zijn het de haren en huidschilfers die voor de allergische reactie zorgen.
  • Cosmetica: het kan het voorkomen dat je allergisch bent voor een ingrediënt dat in cosmetica voorkomt.
  • Je kunt allergisch zijn voor bepaalde voeding, zoals noten, pinda’s, eieren, vis,schaaldieren, fruit, tarwe en soja. Bij een voedselallergie maakt het lichaam antistoffen tegen bepaalde eiwitten in voedingsmiddelen.

Allergische reacties: tranende ogen en jeukende ogen

Niet iedereen met aanleg voor allergie reageert op dezelfde wijze en in dezelfde mate op allergische prikkels. Wanneer vooral de onderste luchtwegen gevoelig zijn voor allergische prikkels, spreekt men van astma. Je wordt dan benauwd en krijgt een piepende ademhaling. Bij veel mensen staan echter andere klachten op de voorgrond. Zij ervaren een reactie in neus en ogen, met niezen, een vol hoofd, snotteren, tranende en jeukende ogen. Het lijkt wel wat op een gewone verkoudheid. De huid kan ook met jeuk of met galbulten, ook wel netelroos genoemd, reageren. Dit zijn gezwollen en jeukende plekken. Een veelgemaakt onderscheid is die tussen:
Galbulten op de rug / Bron: DLdoubleE, Wikimedia Commons (Publiek domein)Galbulten op de rug / Bron: DLdoubleE, Wikimedia Commons (Publiek domein)
  • Seizoensgebonden allergieën (meestal 'hooikoorts' genoemd), welke het gevolg zijn van blootstelling aan stoffen in de lucht (zoals pollen of stuifmeelkorrels) die slechts op bepaalde tijden van het jaar voorkomen.
  • Niet-seizoensgebonden allergieën, welke het gevolg zijn van blootstelling aan stoffen in de lucht, zoals huisstof.

Symptomen van hooikoorts: jeukende ogen, niezen en loopneus

Hooikoorts komt vooral voor in het voorjaar en de zomermaanden, afhankelijk van waar je precies allergisch voor bent. Hooikoorts is in veel gevallen een reactie op pollen en grassen. Bedenk dat verschillende delen van het land verschillende pollenseizoenen hebben en dat het pollenseizoen sterk van soort tot soort verschilt. In Nederland zijn vooral de pollen van wilde grassen, els, berk en bijvoet (een alsemachtige plant) die het meest allergeen zijn. Hooikoorts kan de volgende klachten veroorzaken:
  • jeuk van de neus;
  • jeuk van het gehemelte;
  • jeukende ogen / waterige ogen;
  • het oogwit en de oogleden kunnen rood en gezwollen worden;
  • jeuk achter in de keel;
  • loopneus (waarbij zich een heldere, waterige afscheiding vormt) en de neus kan hierbij verstopt raken;
  • niezen
  • het slijmvlies van de neus kan opzwellen en blauw-rood van kleur worden;
  • hoofdpijn;
  • hoesten;
    Slapeloosheid / Bron: PrinceOfLove/Shutterstock.comSlapeloosheid / Bron: PrinceOfLove/Shutterstock.com
  • prikkelbaarheid;
  • een enkele keer kunnen depressie, verlies van eetlust en slapeloosheid voorkomen.

Wat zijn de symptomen van niet-seizoensgebonden allergieën?

Niet-seizoensgebonden allergieën worden in principe gekenmerkt door dezelfde symptomen als bij hooikoorts, doch het verschil is dat je bij een niet-seizoensgebonden allergie allergisch bent voor een allergeen (of allergenen) die gedurende het gehele jaar aanwezig zijn, zoals huisstofmijt. Niet-seizoensgebonden allergieën kunnen de volgende klachten geven:
  • jeuk van de neus;
  • jeuk van het gehemelte;
  • jeukende ogen / waterige ogen;
  • het oogwit en de oogleden kunnen rood en gezwollen raken;
  • jeuk achter in de keel;
  • loopneus (waarbij zich een heldere, waterige afscheiding vormt), wat aanleiding kan geven tot (een soms chronische) neusverstopping;
  • niezen;
  • de buis van Eustachius kan opzwellen, waardoor je gehoor minder wordt (vooral gezien bij kinderen);
  • soms terugkerende bijholteontstekingen (chronische sinusitis) en/of neuspoliepen.

Jeukende ogen door contactlenzen / Bron: Etan J. Tal, Wikimedia Commons (CC BY-3.0)Jeukende ogen door contactlenzen / Bron: Etan J. Tal, Wikimedia Commons (CC BY-3.0)

Astma

Sommige mensen met een seizoensgebonden of niet-seizoensgebonden allergie hebben ook last van astma, wat een piepende ademhaling en benauwdheid tot gevolg heeft. Deze klachten worden veroorzaakt door dezelfde allergenen die bijdragen tot allergische rhinitis (ontsteking van het neusslijmvlies op allergische basis) en conjunctivitis (ontsteking van het bindvlies van het oog op allergische basis).

Andere oorzaken van jeukende ogen

Naast allergie zijn er andere aandoeningen die jeukende ogen kunnen veroorzaken.

Blefaritis

Blefaritis is een ontsteking van de ooglidrand, ook wel 'ooglidontsteking' genoemd. Bij blefaritis heb je last van brandende of jeukende oogleden. Naast irritatie van de oogleden, kan er roodheid, en zwelling optreden. De rand om het oog is rood en soms bezaaid met witte schilfertjes. Vaak is het een chronisch probleem, maar het kan ook acuut ontstaan.

Hoornvliesinfectie

Een hoornvliesinfectie ontstaat veelal na een beschadiging, waarna de plek door bacteriën of andere micro-organismen wordt geïnfecteerd. Het aangedane oog zal pijnlijk zijn, rood en ongemak veroorzaken en je hebt last van een verminderd zicht, evenals oogafscheiding en jeukende ogen.

Meibomitis

Een afwijkende functie van de Meibom-kliertjes (talgkliertjes van de ooglidrand) wordt meibomitis genoemd en soms ook een posterieure blefaritis. Deze oogaandoening veroorzaakt vaak jeukende ogen. Doordat de talgklieren van het ooglid ontstoken zijn, ontstaan er problemen met de smerende en vochtige functie van het oog. Irritatie van de ogen, zwelling van de oogleden en jeuk zijn enkele klachten die hierbij kunnen optreden.

Droge ogen veroorzaken jeukende ogen / Bron: No3rdw, Flickr (CC BY-2.0)Droge ogen veroorzaken jeukende ogen / Bron: No3rdw, Flickr (CC BY-2.0)

Droge ogen

Droge ogen is een veel voorkomend probleem, waar vooral oudere mensen last van hebben omdat zij minder traanvocht produceren. Er is sprake van droge ogen als de traanproductie in hoeveelheid (kwantiteit) of samenstelling (kwaliteit) niet voldoende is om bescherming aan het oog te bieden. Sommige mensen produceren niet genoeg traanvocht of hun traanvocht is van slechte kwaliteit. Dit heeft tot gevolg dat hun ogen niet goed vochtig worden gehouden. Dit veroorzaakt oogirritatie in de zin van een prikkelend en schurend gevoel, alsof er zandkorreltjes in het oog aanwezig zijn. Branderigheid, jeuk en roodheid, staat bij droge ogen voorop.

Jeukende ogen door lenzen

Jeuk aan de ogen is ook mogelijk wanneer de contactlenzen niet goed passen, te lang in de ogen blijven of wanneer je deze onvoldoende vervangt.

Jeuk aan de ogen door mascara

Er zijn een groot aantal (meestal chemische) stoffen die oogirritatie kunnen geven. Denk hierbij aan make-up zoals eyeliner of mascara, bepaalde crèmes en het materiaal van brillen. Onderzoek van welke mascara je dikke, jeukende ogen krijgt en stap over op een ander merk.

Hormonale veranderingen

Wist je dat hormonale schommelingen ook je ogen kunnen beïnvloeden? Veranderingen in hormonen tijdens je menstruatiecyclus, zwangerschap of de menopauze kunnen leiden tot een droge huid en irritatie van de ogen, wat weer jeuk kan veroorzaken.

  • Marloes merkt dat haar ogen extra jeuken en branden tijdens haar menstruatie. Ze beseft dat de hormonale schommelingen ook haar ogen beïnvloeden.

Tip: Houd rekening met je lichaam en de veranderingen die het doormaakt. Het kan helpen om je symptomen bij te houden en te kijken naar eventuele patronen.

Omgevingsfactoren

Rook, vervuiling en sterke geuren kunnen ook de oorzaak zijn van jeukende ogen. Zelfs die geurige parfum die je zo lekker vindt, kan op de verkeerde dag voor irritatie zorgen.

Tip: Probeer je blootstelling aan deze irriterende stoffen te minimaliseren. Wanneer je in een drukke omgeving bent, is het een goed idee om een paar druppels kunstmatige tranen bij je te hebben om je ogen te verfrissen.

Ooginfecties

Infecties zoals conjunctivitis (pink eye) kunnen ook jeukende ogen veroorzaken. Dit gaat vaak gepaard met andere symptomen zoals roodheid, zwelling en afscheiding. Het is belangrijk om deze infecties serieus te nemen, omdat ze besmettelijk kunnen zijn.

  • Na een weekendje weg komt Anna terug met jeukende ogen en een rode gloed. Na een bezoek aan de dokter blijkt ze een lichte conjunctivitis te hebben, en ze moet snel handelen om verdere verspreiding te voorkomen.

Tip: Was regelmatig je handen en vermijd het aanraken van je ogen om infecties te voorkomen.

Eczemateuze dermatitis

Mensen met atopische dermatitis of contactdermatitis kunnen ook last krijgen van jeukende ogen. Deze huidaandoeningen kunnen irritatie en jeuk veroorzaken rondom de ogen, vooral als de huid droog is of in contact komt met irriterende stoffen.

  • Lisa heeft last van eczeem en merkt dat haar ogen ook gevoelig zijn. De droge huid rondom haar ogen veroorzaakt een constante jeuk, wat erg frustrerend is.

Tip: Zorg voor een goede hydratatie van de huid rondom je ogen en gebruik producten die speciaal zijn ontwikkeld voor gevoelige huid.

Oogtrauma of -irritatie

Een vuiltje in je oog, een krasje of zelfs te veel wrijven kan leiden tot irritatie en jeuk. Deze fysieke irritaties kunnen behoorlijk vervelend zijn en vereisen soms extra aandacht.

  • Na een dag in de tuin merkte Tom dat hij met een takje in zijn oog was gekomen. Dit veroorzaakte een jeukend gevoel dat hem bleef achtervolgen, ondanks zijn pogingen om het te verhelpen.

Tip: Vermijd het wrijven van je ogen, en als je iets in je oog hebt gekregen, spoel het dan voorzichtig uit met schoon water of oogdruppels.

Systemische aandoeningen

Sommige systemische aandoeningen, zoals lupus of andere auto-immuunziekten, kunnen ook leiden tot symptomen van jeukende ogen. Bij deze aandoeningen kunnen de ogen ook andere symptomen vertonen, wat het belang van een goede diagnose benadrukt.

  • Sara had jarenlang last van jeukende ogen en ontdekte dat het een symptoom was van een onderliggende auto-immuunziekte. Dit inzicht hielp haar om betere zorg te krijgen voor haar algehele gezondheid.

Bij het syndroom van Sjögren raken vooral traan- en speekselklieren ontstoken, waardoor je last krijgt van droge ogen, droge mond, een droge huid en een droge vagina (vaginale droogheid). Dit kan gepaard gaan met vermoeidheid en gewrichtsklachten voor. Als gevolg van ontstoken traanklieren, wordt er minder traanvocht en/of traanvocht van slechtere kwaliteit aangemaakt. Je krijgt hierdoor last van droge en jeukende ogen en een gevoel alsof er zand in je ogen zit. Bij grofweg 1 op de 10 mensen met het syndroom van Sjögren ontstaan klachten aan de schildklier.

Jeukende ogen in de winter of herfst

Last van jeuken ogen in de herfst- of wintermaanden kan te maken hebben met droge lucht; de lucht voldoende vochtig houden kan deze klachten verminderen. Je kunt ook last hebben van jeukende ogen in de winter door niet-seizoensgebonden allergieën (zie boven). Het kan hierbij gaan om de volgende allergieën:

Ventilatieroosters openzetten / Bron: Martin SulmanVentilatieroosters openzetten / Bron: Martin Sulman

Huisstofmijt

Deze microscopisch kleine beestjes gedijen in matrassen en beddengoed. In elk matras bevinden zich enkele miljoenen huisstofmijten. Bij een allergie voor huisstofmijt worden de klachten veroorzaakt door een reactie op de uitwerpselen van de huisstofmijt. Er zijn allerlei maatregelen die je kunt nemen bij huisstofmijtallergie, zoals:
  • Haal tapijt, kleden en stofnesten zoveel mogelijk uit het huis weg en neem vloerbedekking van laminaat of vinyl in plaats van tapijt. Vervang je stoffen bank door een bankstel van leer.
  • Schaf voor je beddengoed speciale hoezen aan die de ontlasting van de huisstofmijten tegenhouden.
  • Was je beddengoed minimaal eens per twee weken op zestig graden. Bij lagere temperaturen sterft de huisstofmijt niet.
  • Ventileren is ook belangrijk. Zet 24 uur per dag gedurende alle dagen van de week de ventilatieroosters open, of een raam op een kier. Zet 's winters het raam half open.

Jeukende ogen voor allergie voor katten / Bron: Chiemsee2016, PixabayJeukende ogen voor allergie voor katten / Bron: Chiemsee2016, Pixabay

Schimmel

Schimmel gedijt in vochtige ruimtes zoals kelders en badkamers. Wanneer schimmelsporen in de lucht terechtkomen, kunnen ze allergische symptomen veroorzaken.

Dieren

De meeste mensen zijn niet allergisch voor de vacht van dieren (kat of hond), maar eerder om een ​​eiwit dat voorkomt in de huidschilfers van huisdieren, speeksel en urine.

Risicofactoren

Jeukende ogen komen niet uit de lucht vallen. Vaak zijn er risicofactoren die als onzichtbare boosdoeners op de loer liggen, klaar om dat vervelende kriebelgevoel te veroorzaken. Sommige zijn onvermijdelijk, zoals seizoensinvloeden, terwijl andere worden bepaald door keuzes en leefstijl. Laten we deze risicofactoren eens uitgebreid verkennen.

Seizoensinvloeden: een tijdgebonden uitdaging
De lente en zomer, de tijd van bloeiende bloemen en zonnige dagen, zijn ook hoogseizoen voor jeukende ogen. Pollen van gras, bomen en bloemen zweven door de lucht en hechten zich aan de slijmvliezen van je ogen. Mensen met hooikoorts (allergische rhinitis) lopen hierbij een verhoogd risico.

Feiten:
  • In Nederland is het pollenseizoen het hevigst tussen mei en juli, met een piek voor graspollen in juni.
  • In de overzeese gebiedsdelen zoals Curaçao en Aruba zijn pollen minder dominant, maar veroorzaken stof en schimmels juist klachten.

Luchtkwaliteit: de impact van vervuiling
In stedelijke gebieden is luchtvervuiling een belangrijke risicofactor. Fijnstof, rook, en chemische dampen irriteren de ogen en beschadigen de beschermende traanfilm. Vooral in dichtbevolkte steden zoals Rotterdam, Brussel, en Beijing wordt dit probleem steeds urgenter.

Wist je dat?
  • Fijnstof verhoogt de kans op jeukende ogen met 30-40%, vooral bij mensen die al gevoelig zijn voor allergieën.
  • Steden met veel industrie of verkeer hebben een verhoogde blootstelling aan irriterende stoffen zoals zwaveldioxide en stikstofdioxide.

Schermtijd: een moderne boosdoener
Met de toename van schermgebruik is "digitale oogvermoeidheid" een veelvoorkomende oorzaak van jeukende ogen. Langdurig naar een beeldscherm kijken vermindert de knipperfrequentie, wat leidt tot droge ogen en irritatie.

Belangrijk:
  • Mensen die meer dan 6 uur per dag achter een scherm zitten, hebben een 50% hoger risico op droge ogen en jeuk.
  • Gebruik van airconditioning in kantoorruimtes maakt de ogen nog kwetsbaarder.

Omgevingsfactoren: droogte en airco
Droge lucht, veroorzaakt door airconditioning, verwarming of een lage luchtvochtigheid, is een grote trigger. In woestijnachtige gebieden of koude klimaten, waar de lucht van nature droog is, zijn de klachten nog erger.

Voorbeeld:
  • In droge klimaten, zoals in het Midden-Oosten of gedeelten van Spanje, rapporteren mensen 20% meer oogklachten dan in vochtige klimaten zoals Nederland.

Cosmetica en contactlenzen: mode of misère?
Make-up zoals mascara, eyeliner of oogschaduw kan allergische reacties of irritatie veroorzaken, vooral als deze langdurig wordt gedragen. Contactlenzen, hoewel praktisch, verhogen het risico op droge ogen door de beperkte zuurstoftoevoer naar het oog.

Wist je dat?
  • Slechte hygiëne bij contactlenzengebruik verhoogt het risico op jeukende ogen en infecties met 35%.
  • Waterproof mascara bevat vaak stoffen die irriterend kunnen zijn, vooral bij gevoelige ogen.

Risicogroepen

Niet iedereen heeft evenveel kans op jeukende ogen. Je leeftijd, geslacht, beroep en zelfs je genetica bepalen hoe groot jouw risico is. Sommige groepen lopen door hun levensstijl of fysieke kenmerken aanzienlijk meer risico.

Kinderen: een vroege start met klachten
Kinderen met hooikoorts behoren tot de meest kwetsbare groep. Hun immuunsysteem reageert vaak heftiger op triggers zoals pollen, huisstofmijt en huisdieren. Bovendien zijn ze minder geneigd om te stoppen met wrijven, wat de klachten verergert.

Cijfers:
  • Ongeveer 20-25% van de kinderen in Nederland heeft jaarlijks last van allergiegerelateerde jeukende ogen.
  • Bij kinderen met astma is het risico nog hoger, tot wel 40%, door de overlap met allergische aandoeningen.

Veel tijd achter een computerscherm doorbrengen is een risicofactor voor jeukende ogen / Bron: Fancycrave1, PixabayVeel tijd achter een computerscherm doorbrengen is een risicofactor voor jeukende ogen / Bron: Fancycrave1, Pixabay
Volwassenen: werk en schermtijd als boosdoener
Bij volwassenen spelen andere factoren een rol, zoals digitale oogvermoeidheid, stress, en droge lucht op de werkplek. Mensen die langdurig schermen gebruiken of in een geconditioneerde omgeving werken, zijn vatbaarder.

Wist je dat?
  • Volwassenen boven de 40 jaar hebben een verhoogd risico op droge ogen door een afname van de traanproductie.
  • Vrouwen in de overgang hebben een hoger risico door hormonale schommelingen.

Allergielijders: genetica in actie
Mensen met een geschiedenis van allergieën lopen een hoger risico op jeukende ogen. Dit geldt vooral als er sprake is van een familiegeschiedenis van allergische aandoeningen zoals hooikoorts, eczeem of astma.

Genetische invloed:
  • Als beide ouders allergieën hebben, is de kans dat een kind jeukende ogen ontwikkelt 60-80%.
  • Atopische individuen (mensen met een genetische aanleg voor allergieën) hebben een verhoogde histamineproductie, wat jeuk uitlokt.

Schermgebruikers: de nieuwe risicogroep
Jongvolwassenen en tieners, die gemiddeld meer dan 8 uur per dag op een scherm kijken, vormen een groeiende risicogroep. Langdurige blootstelling aan blauw licht en een lage knipperfrequentie leiden tot droge, geïrriteerde ogen.

Belangrijk:
  • Bij 50% van de schermgebruikers ontstaan klachten van droge ogen binnen vier uur schermtijd.
  • Slechts 20% knippert vaak genoeg om het oogoppervlak gehydrateerd te houden.

Wereldwijde verschillen: van Sahara tot stadsleven
In droge gebieden, zoals de Sahara, zijn bewoners kwetsbaarder door zand en droogte. In stedelijke gebieden, zoals Tokyo en New York, spelen luchtvervuiling en schermgebruik een grotere rol. Mensen in tropische klimaten hebben vaker last van schimmels en vochtgerelateerde allergieën.

Voorbeeld:
  • In India heeft 30-40% van de stedelijke bevolking droge ogen door luchtvervuiling.
  • In Scandinavië, waar de lucht schoon maar droog is, hebben mensen vaker last van droge lucht-gerelateerde klachten.

Ouderen: de stille groep met droogteklachten
Ouderen hebben door een afname van de traanproductie en een dunner wordend hoornvlies een verhoogd risico op droge ogen en jeuk. Daarnaast gebruiken ze vaak medicatie die dit probleem kan verergeren, zoals antihistaminica of bètablokkers.

Cijfers:
  • Bij mensen boven de 65 jaar heeft 50% last van droge ogen.
  • Het gebruik van medicijnen verhoogt dit risico met nog eens 20-30%.

Huisarts met patiën met jeukende ogent / Bron: Istock.com/monkeybusinessimagesHuisarts met patiën met jeukende ogent / Bron: Istock.com/monkeybusinessimages

Wanneer huisarts raadplegen?

Als er reeds is vastgesteld dat je last hebt van allergieën, is de kans groot dat dit de oorzaak is van je jeukende ogen. Als je nog nooit last hebt gehad van een allergie, maar je merkt dat je klachten ontwikkelt in het bijzijn van dieren, in bepaalde jaargetijden, etc., raadpleeg dan een arts.

Onderzoek en diagnose

Jeukende ogen kunnen een ware bron van frustratie zijn, en het is belangrijk om de oorzaak te achterhalen, zodat je weer comfortabel kunt zijn. Wanneer je je huisarts of oogarts bezoekt, weet dan dat je niet de enige bent die deze ongemakken ervaart. Maar wat gebeurt er precies tijdens het onderzoek en de diagnose? Laten we het proces samen doornemen, zodat je goed voorbereid bent!

Vraaggesprek met de arts

Wanneer je bij de arts binnenstapt, begint alles met een goed gesprek. Je arts zal je vragen stellen over je symptomen, zoals:

  • Hoe lang heb je al last van je jeukende ogen?
  • Heb je ook andere symptomen, zoals tranende ogen, roodheid of zwelling?
  • Zijn er bepaalde situaties of triggers die de jeuk verergeren?

Neem dit voorbeeld:

  • Als Sarah haar arts vertelt dat ze de laatste weken steeds vaker last heeft van jeukende ogen, zal de arts notities maken en doorvragen. “Ik merk dat het erger wordt als ik in de tuin ben,” zegt Sarah, terwijl ze zich zorgen maakt.

Tip: Wees eerlijk en gedetailleerd in je antwoorden. Hoe meer je kunt delen, hoe beter je arts je kan helpen!

Bloedafname / Bron: Istock.com/anna1311Bloedafname / Bron: Istock.com/anna1311

Lichamelijk onderzoek

Na het gesprek is het tijd voor een lichamelijk onderzoek. De arts zal je ogen zorgvuldig bekijken om te zien wat er aan de hand is. Dit kan verschillende testen inhouden, zoals:

  • Visuscontrole: De arts controleert je gezichtsvermogen om te bepalen of je ogen verder gezond zijn.
  • Ooginspectie: Met behulp van een lampje en een speciale lens bekijkt de arts je ogen van dichtbij, zodat ze kunnen controleren op tekenen van irritatie, infectie of allergische reacties.

Tip: Tijdens dit onderzoek kan de arts ook vragen om je ogen te knipperen of te focussen op bepaalde objecten. Dit helpt hen om de gezondheid van je ogen beter te beoordelen.

Specifieke testen voor meer inzicht

Afhankelijk van je symptomen kan de arts aanvullende testen aanbevelen. Dit kan onder andere het volgende inhouden:

Plakproef of allergietest / Bron: Jan Polák, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Plakproef of allergietest / Bron: Jan Polák, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  • Allergietests: Als je arts vermoedt dat allergieën de oorzaak zijn van je jeukende ogen, kan hij of zij aanbevelen om allergietests uit te voeren. Dit kan huidtesten of bloedonderzoek inhouden om specifieke allergenen te identificeren.
  • Schirmer-test: Dit is een test om te controleren op droge ogen. De arts plaatst een kleine hoeveelheid kleurstof in je ogen en observeert hoe goed je tranen functioneren.
  • Oogdrukmeting: Dit is belangrijk om te controleren op glaucoom. De arts meet de druk in je ogen om ervoor te zorgen dat alles in orde is.

Diagnose stellen

Na het voltooien van de onderzoeken kan de arts een diagnose stellen. Dit kan variëren van een eenvoudige allergie of conjunctivitis tot meer complexe aandoeningen zoals blefaritis of droge ogen. Je arts zal je uitleggen wat de oorzaak van je klachten is en welke behandelingsmogelijkheden er zijn.

  • Voorbeeld: “Op basis van je symptomen en het onderzoek denk ik dat je last hebt van allergische conjunctivitis,” zegt de arts. “We kunnen je een recept geven voor oogdruppels die de jeuk en irritatie zullen verlichten.”

Follow-up

Afhankelijk van de diagnose kan je arts aanbevelen om een follow-up afspraak te maken. Dit is een kans om te zien hoe je reageert op de behandeling en om ervoor te zorgen dat je je beter voelt.

Tip: Houd je symptomen goed in de gaten en aarzel niet om opnieuw contact op te nemen met je arts als je merkt dat de klachten aanhouden of verergeren.

Allergie / Bron: Mladen Mitrinovic/Shutterstock.comAllergie / Bron: Mladen Mitrinovic/Shutterstock.com

Behandeling van jeuk aan de ogen

Allergieën kunnen je leven behoorlijk verstoren, vooral als ze je ogen aantasten. Gelukkig zijn er verschillende manieren om die vervelende jeuk te verlichten en weer zonder zorgen van je omgeving te genieten. Hier zijn de belangrijkste behandelingen om jeukende ogen veroorzaakt door allergieën aan te pakken.

Allergie

Het voorkomen van jeukende ogen, veroorzaakt door allergieën is simpel: vermijd het allergeen. Als het vermijden van het allergeen niet mogelijk is, kunnen symptomatische medicijnen helpen. Dit zijn medicijnen die gericht zijn op het onderdrukken van de allergieklachten. Andere medicatie zijn antihistaminica, corticosteroïden (ontstekingsremmende medicijnen), nasale decongestiva (om neusverstopping te verminderen) en allergie immunotherapie (om je grotendeels of zelfs helemaal van je allergieklachten af te helpen).

Oogdruppels tegen jeukende ogen

In geval van allergische conjunctivitis zijn er ook oogdruppels met antihistaminica verkrijgbaar, die ervoor zorgen dat er geen histamine vrij kan komen in je ogen, waardoor je geen jeuk meer in de ogen krijgt. Oogdruppels werken vaak 4-6 uur en verlichten direct de jeuk zonder enige bijwerkingen. In sommige ernstige gevallen van jeukende ogen kun je met je huisarts praten over het gebruik van steroïden oogdruppels voor het verlichten van de pijn.

Oogbehandeling en contactlenzen

Bezoek de oogarts bij oogaandoeningen die kunnen leiden tot jeukende ogen. De oogarts kan zo nodig medicatie voorschrijven ter behandeling van het probleem. Als je denkt dat je klachten komen door je contactlenzen of de lensoplossing, bespreek dit dan met je oogarts.

Allergenen vermijden

De eenvoudigste manier om jeukende ogen door allergieën te bestrijden, is door het allergeen te vermijden. Dit kan betekenen dat je bepaalde omgevingen of producten moet vermijden die allergische reacties veroorzaken. Of het nu gaat om pollen, huisstofmijt, of huisdieren, door deze triggers te mijden, kun je veel ongemak voorkomen.

Tip: Houd je ramen gesloten tijdens het pollenseizoen en gebruik luchtreinigers in huis om allergenen buiten te houden.

Symptomatische medicijnen

Als het vermijden van allergenen niet mogelijk is, kunnen symptomatische medicijnen helpen. Deze medicijnen zijn speciaal ontworpen om allergieklachten te onderdrukken. Antihistaminica zijn de meest gebruikte medicijnen voor allergieën en kunnen helpen bij het verminderen van jeuk, tranen en roodheid van de ogen.

  • Max had altijd last van jeukende ogen tijdens het hooikoortsseizoen. Hij begon antihistaminica te gebruiken en merkte snel dat zijn symptomen aanzienlijk verbeterden.

Daarnaast kunnen corticosteroïden (ontstekingsremmende medicijnen) en nasale decongestiva (om neusverstopping te verminderen) ook helpen bij het verlichten van allergische symptomen. In sommige gevallen kan allergie-immunotherapie een optie zijn om je grotendeels of zelfs helemaal van je allergieën af te helpen.

Oogdruppels tegen jeukende ogen

Als je last hebt van allergische conjunctivitis, zijn er oogdruppels met antihistaminica verkrijgbaar. Deze druppels zorgen ervoor dat er geen histamine vrijkomt in je ogen, waardoor je de jeuk kunt verminderen. Oogdruppels werken vaak 4-6 uur en bieden directe verlichting zonder noemenswaardige bijwerkingen.

  • Lisa gebruikte oogdruppels met antihistaminica en merkte al snel dat de jeuk en irritatie afnamen, waardoor ze weer met plezier haar favoriete boeken kon lezen.

In ernstige gevallen van jeukende ogen kan je huisarts steroïdenoogdruppels aanbevelen om de pijn te verlichten. Deze druppels zijn krachtiger en kunnen helpen bij langdurige of intensieve symptomen.

Oogbehandeling en contactlenzen

Als je last hebt van jeukende ogen, is het verstandig om een oogarts te raadplegen. De oogarts kan medicatie voorschrijven om je klachten te verlichten en eventuele oogaandoeningen aan te pakken die jeuk veroorzaken.

Tip: Als je denkt dat je klachten komen door je contactlenzen of de lensoplossing, bespreek dit dan met je oogarts. Er zijn mogelijk alternatieven of oplossingen die je kunnen helpen.

Luchtbevochtiger / Bron: Juanra09, Wikimedia Commons (CC BY-3.0)Luchtbevochtiger / Bron: Juanra09, Wikimedia Commons (CC BY-3.0)

Een gezonde omgeving creëren

Draag een veiligheidsbril als je werkt met chemische stoffen. Een luchtbevochtiger in huis reguleert het vochtgehalte waardoor je minder snel last krijgt van droge ogen. Een goede ooghygiëne is belangrijk. Daarnaast is het verstandig om te stoppen met roken en je niet te begeven in rokerige ruimtes. Geurkaarsen vermijden biedt soms soelaas, doordat deze kaarsen de lucht vervuilen met roet en andere irriterende stoffen. Tot slot zorg gezonde voeding dat rijk is aan vitamine A en omega 3-vetzuren dat je ogen voldoende voedingsstoffen binnenkrijgen.

Praktische tips en zelfzorgmaatregelen bij jeukende ogen

Jeukende ogen kunnen je dag flink verstoren. Of je nu midden in een belangrijke meeting zit, lekker op de bank ligt of buiten geniet van de zon, die prikkelende sensatie is allesbehalve fijn. Gelukkig zijn er genoeg manieren om de irritatie te verlichten en je ogen een beetje rust te gunnen. Met een paar slimme aanpassingen en zelfzorg kun je jeukende ogen snel en effectief aanpakken.

Het begint vaak bij bewustwording: hoe vaak wrijf je eigenlijk in je ogen zonder erbij na te denken? Een onschuldige gewoonte die de situatie juist verergert. Maar maak je geen zorgen, we hebben 12 praktische tips verzameld die je direct kunt toepassen. Geen ingewikkelde toestanden, gewoon simpele maatregelen die werken.

Van het vermijden van allergietriggers tot het gebruik van oogdruppels zonder conserveringsmiddelen, deze stappen zijn laagdrempelig en makkelijk in je dagelijks leven te integreren. Met een beetje aandacht voor je omgeving en een gezonde dosis zelfzorg geef je je ogen de rust die ze verdienen. Want laten we eerlijk zijn, je ogen zijn kostbaar en verdienen de beste zorg.

Of je nu thuis, onderweg of op kantoor bent, deze tips zijn praktisch en binnen handbereik. Met een paar kleine aanpassingen kun je grote verschillen maken. Dus laat die irritatie je niet langer in de weg staan. Geef je ogen wat ze nodig hebben en zeg gedag tegen dat vervelende gekriebel!

Vermijd wrijven in je ogen

Het klinkt zo simpel, maar we zijn er allemaal schuldig aan: een paar keer flink in je ogen wrijven als ze jeuken. Neem nou Sanne, een drukke jonge moeder die dacht dat een snelle wrijfbeurt haar ogen zou kalmeren. Het werd alleen maar erger. Wrijven irriteert niet alleen de huid rondom je ogen, maar kan ook de gevoelige slijmvliezen beschadigen. En als je allergisch bent, verspreid je de allergenen juist verder. Tip: houd een pakje tissues of een nat wattenschijfje bij de hand. Even deppen werkt veel beter én je geeft je ogen de kans om tot rust te komen. Probeer het maar, het maakt een wereld van verschil!

Gebruik een koud kompres

Een koud kompres is niet alleen een luxe spa-momentje voor je ogen, maar ook een geweldige manier om jeuk te verzachten. Denk aan Tom, die na een lange dag in de bouw vaak last had van branderige ogen door stof en pollen. Zijn redding? Een koud, vochtig doekje op z’n ogen. Je kunt ook een paar lepels in de vriezer leggen en die voorzichtig tegen je oogleden houden. De verkoeling werkt als een natuurlijke ontstekingsremmer en geeft directe verlichting. Het mooiste is dat je hier niets voor hoeft te kopen. Gewoon wat water en een doekje, en je bent klaar om te ontspannen.

Spoel je ogen met steriele zoutoplossing

Soms is jeuk het gevolg van iets wat simpelweg niet thuishoort in je ogen, zoals een pluisje of stof. Hier komt steriele zoutoplossing goed van pas. Het klinkt misschien klinisch, maar het is een echte lifehack. Lisa, een marketingprofessional, ontdekte het tijdens een drukke werkweek. Ze had een klein flesje bij de hand en spoelde haar ogen zodra de irritatie toesloeg. Het verschil was verbluffend. Steriele zoutoplossing helpt om vuil en allergenen weg te spoelen zonder je ogen verder te irriteren. Bovendien kun je het gewoon bij de drogist halen. Een echte must-have voor iedereen met gevoelige ogen!

Draag een zonnebril buiten

Last van jeukende ogen door zon, wind of pollen? Een zonnebril kan je beste vriend zijn. Neem Marco, die tijdens zijn fietstochtjes vaak last kreeg van tranende ogen. Sinds hij een goede zonnebril met UV-bescherming draagt, is dat verleden tijd. Een zonnebril schermt je ogen niet alleen af van de zon, maar voorkomt ook dat stof en pollen direct in je ogen komen. Ga voor een bril die goed aansluit, zodat je ogen echt beschermd zijn. En bonuspunten als je een model kiest dat je er ook nog stijlvol uit laat zien!

Gebruik een luchtbevochtiger in huis

Wie herkent het niet? Droge lucht in de wintermaanden kan je ogen letterlijk droog laten voelen, met jeuk als resultaat. Neem nou Sophie, een lerares die urenlang voor de klas staat. In haar goed geïsoleerde huis merkte ze dat haar ogen steeds roder en geïrriteerder werden. Haar oplossing? Een luchtbevochtiger! Het klinkt misschien luxe, maar dat kleine apparaatje maakt een wereld van verschil. Droge lucht, vooral door verwarming, kan de traanproductie verminderen. Een luchtbevochtiger zorgt voor een aangenamer binnenklimaat, waardoor je ogen gehydrateerd blijven. Je zult versteld staan hoe dit simpele apparaat je dag kan redden.

Vermijd allergietriggers zoals pollen en stof

Pollen, huisstofmijt, of zelfs die gezellige kat die altijd op je schoot springt – allergietriggers zitten overal. En die kunnen jeukende ogen flink verergeren. Mark, een fervent tuinier, had hier jaren last van. Hij dacht dat hij gewoon door moest bijten, totdat hij ontdekte dat het dragen van een zonnebril buiten al een groot verschil maakte. Ook stofzuigen met een HEPA-filter en regelmatig je beddengoed wassen op hoge temperaturen hielpen hem enorm. Door de triggers te minimaliseren, geef je je ogen letterlijk ademruimte. Kleine aanpassingen, grote impact!

Kies hypoallergene make-up en verzorgingsproducten

Als je make-up draagt, is dit een belangrijke tip. Veel mensen realiseren zich niet dat mascara, oogschaduw of zelfs oogcrème boordevol ingrediënten kunnen zitten die irritatie veroorzaken. Neem bijvoorbeeld Emma, een enthousiaste beautyblogger, die merkte dat haar nieuwe eyeliner haar ogen ondragelijk liet jeuken. Haar oplossing? Hypoallergene producten! Deze zijn speciaal ontwikkeld voor gevoelige ogen en bevatten minder agressieve stoffen. Lees labels, vermijd parfums, en doe een kleine test voordat je iets nieuws koopt. Je ogen zullen je dankbaar zijn – en je look blijft net zo fabulous.

Vitamine C / Bron: Istock.com/NatchaSVitamine C / Bron: Istock.com/NatchaS

Gebruik oogdruppels zonder conserveringsmiddelen

Vooral als je vaak last hebt van droge of geïrriteerde ogen, zijn oogdruppels een uitkomst. Maar let op: niet alle druppels zijn hetzelfde. Sanjay, een IT’er die uren achter een scherm doorbrengt, gebruikte jarenlang oogdruppels met conserveringsmiddelen zonder te beseffen dat die zijn klachten verergerden. Nu hij overgestapt is op een natuurlijk alternatief zonder toevoegingen, merkt hij een wereld van verschil. Kies druppels met ingrediënten die je ogen echt ondersteunen, zoals vitamine C, om ze fris en comfortabel te houden. Een kleine investering, maar eentje die het meer dan waard is.

Was je handen regelmatig met water en zeep

Klinkt als een open deur, toch? Maar je zou verbaasd zijn hoeveel mensen hun ogen aanraken met vieze handen. Neem bijvoorbeeld Joris, een student die tussen colleges door snel een broodje naar binnen werkt en onbewust in zijn ogen wrijft. Het resultaat? Nog meer jeuk en roodheid door bacteriën en vuil. Door simpelweg regelmatig je handen te wassen, kun je dit gemakkelijk voorkomen. Gebruik lauwwarm water en zeep, en zorg ervoor dat je ook tussen je vingers schoonmaakt. Het klinkt misschien basaal, maar het is een van de meest effectieve manieren om je ogen gezond te houden. Een klein momentje van zelfzorg kan al veel ellende besparen!

Zorg voor een schone omgeving en verwijder stof

Een huis vol stof en rommel is als een feestje voor allergenen. Heb je ooit gehoord van Lisa, die continu last had van jeukende ogen? Het bleek dat haar geliefde tapijt een ware stofmagneet was. Sinds ze overstapte op gladde vloeren en vaker schoonmaakte, is haar oogklachtenboek gesloten. Maak je huis stofvrij door regelmatig te stofzuigen met een goed filter en vergeet je gordijnen, kussens en knuffels niet. Een schone leefomgeving doet wonderen, niet alleen voor je ogen, maar ook voor je algemene gezondheid. En wie wil nou niet in een frisse, opgeruimde ruimte zijn dag doorbrengen?

Verminder schermtijd of gebruik een blauwlichtfilter

Constant naar een scherm turen, of het nu een laptop, telefoon of tablet is, kan je ogen flink uitdrogen. Kijk maar naar Emma, een grafisch ontwerper die elke dag uren achter haar computer zit. Ze merkte dat haar ogen steeds vaker jeukten en brandden. Haar oplossing? Regelmatig pauzes nemen en een blauwlichtfilter gebruiken. Het 20-20-20-principe kan ook helpen: kijk elke 20 minuten 20 seconden naar iets dat 20 meter verder weg is. Dit geeft je ogen de tijd om te herstellen. Combineer dit met een goede hydratatie, en je ogen zullen je dankbaar zijn.

Dagelijks voldoende drinken / Bron: Luminast/Shutterstock.comDagelijks voldoende drinken / Bron: Luminast/Shutterstock.com

Drink voldoende water om uitdroging te voorkomen

Veel mensen realiseren zich niet dat uitgedroogde ogen vaak een teken zijn van een uitdrogend lichaam. Marco, een enthousiaste hardloper, dronk regelmatig te weinig water tijdens zijn trainingen. Het resultaat? Rode, jeukende ogen. Sinds hij bewust meer water drinkt, voelt hij zich niet alleen energieker, maar heeft hij ook minder oogklachten. Probeer minimaal twee liter water per dag te drinken, of meer als je actief bezig bent. Voeg een schijfje citroen toe voor een frisse smaak en een extra boost. Goed gehydrateerd blijven is niet alleen goed voor je ogen, maar ook voor je hele lichaam.

Prognose

De prognose van jeukende ogen door allergieën is over het algemeen goed, vooral als je de juiste behandeling volgt en allergenen zoveel mogelijk vermijdt. Je kunt de klachten vaak onder controle houden met antihistaminica, oogdruppels en door allergie-uitlokkende stoffen te vermijden. Hoewel allergieën meestal chronisch zijn, kunnen je symptomen tijdens bepaalde seizoenen of bij blootstelling aan specifieke allergenen erger worden.

Bij sommige mensen verminderen de klachten na verloop van tijd, terwijl anderen langdurig last kunnen blijven houden van allergische reacties. Met de juiste behandeling en aanpassingen in je levensstijl kun je je symptomen aanzienlijk verminderen en een goede kwaliteit van leven behouden.

Lees verder

© 2013 - 2025 Tartuffel, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Ogentroost: helpt bij rode en branderige ogenOgentroost: helpt bij rode en branderige ogenRode, branderige of jeukende ogen kunnen erg vervelend zijn. Veel mensen hebben hier echter weleens last van. Het kan ko…
Hooikoorts: jeukende ogenHooikoorts: jeukende ogenHooikoorts is er in vele soorten en maten. Ook heeft niet iedereen dezelfde soort hooikoorts. De ene heeft last van een…
Wat kan helpen tegen jeukende ogen?Wat kan helpen tegen jeukende ogen?Heb je vaak last van jeukende ogen? Merk je dat wrijven het alleen maar erger maakt en is het toch moeilijk te stoppen m…
Allergie voor katten? Doe de zelftestAllergie voor katten? Doe de zelftestHeb je last van klachten als niezen, jeukende ogen of benauwdheid en heb je het vermoeden dat dit weleens veroorzaakt zo…

Flauwvallen (syncope) niet altijd onschuldigFlauwvallen (syncope) niet altijd onschuldigFlauwvallen (syncope) mag niet in één adem worden genoemd met ‘shock’. De oorzaken van flauwvallen zijn doorgaans minder…
De lever en zijn uiteenlopende takenDe lever en zijn uiteenlopende takenDe lever is het belangrijkste orgaan voor energieherstel. Het is rechts in de buik net onder het middenrif gesitueerd en…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: istock.com/mkrberlin
  • Hans Koch & Peter van Druenen. Diagnosewijzer - 200 aandoeningen: symptomen, diagnose, behandeling. Terra Lannoo BV, Arnhem, 2009.
  • Longfonds. Huisstofmijt. https://www.longfonds.nl/astma/prikkels/huisstofmijt (ingezien op 27-3-2017)
  • Martin Sulman. Mens & Gezondheid. https://mens-en-gezondheid.nl/ (ingezien op 6-12-2024 en 20-1-2025)
  • Oogvereniging. Jeukende ogen. https://www.oogvereniging.nl/oogziekte/jeukende-ogen/ (ingezien op 26-8-2024)
  • Overogen.nl. Jeukende ogen. https://overogen.nl/oogproblemen/jeukende-ogen/ (ingezien op 18-9-2018)
  • Martin Sulman. Mens & Gezondheid. https://mens-en-gezondheid.nl/ (ingezien op 5-10-2024)
  • Prof. dr. D.H. Ford, prof. dr. J.P. Schadé, dr. J. Tomson (hoofdredactie). Het grote medische handboek. Rebo Productions, Lisse, 2009.
  • Reumafonds. Sjögren, syndroom van: Wat merkt u van het syndroom van Sjögren? http://www.reumafonds.nl/informatie-voor-doelgroepen/patienten/vormen-van-reuma/syndroom-van-sjogren/over-de-ziekte/klachten (ingezien op 27-3-2017)
  • Ziekenhuis St. Antonius. KNO, Biezen, loopneus en jeukende ogen. Patiëntenfolder, zj.
  • www.merckmanual.nl
  • Afbeelding bron 1: Lucashawranke, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)
  • Afbeelding bron 2: James Heilman, MD, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)
  • Afbeelding bron 3: Istock.com/etiennevoss
  • Afbeelding bron 4: DLdoubleE, Wikimedia Commons (Publiek domein)
  • Afbeelding bron 5: PrinceOfLove/Shutterstock.com
  • Afbeelding bron 6: Etan J. Tal, Wikimedia Commons (CC BY-3.0)
  • Afbeelding bron 7: No3rdw, Flickr (CC BY-2.0)
  • Afbeelding bron 8: Martin Sulman
  • Afbeelding bron 9: Chiemsee2016, Pixabay
  • Afbeelding bron 10: Fancycrave1, Pixabay
  • Afbeelding bron 11: Istock.com/monkeybusinessimages
  • Afbeelding bron 12: Istock.com/anna1311
  • Afbeelding bron 13: Jan Polák, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  • Afbeelding bron 14: Mladen Mitrinovic/Shutterstock.com
  • Afbeelding bron 15: Juanra09, Wikimedia Commons (CC BY-3.0)
  • Afbeelding bron 16: Istock.com/NatchaS
  • Afbeelding bron 17: Luminast/Shutterstock.com
Tartuffel (2.971 artikelen)
Laatste update: 16-02-2025
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 28
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.