Harde stoelgang met slijm: oorzaken, behandeling & preventie
Harde stoelgang met slijm is een van de vele mogelijke (afwijkende) manifestaties van ontlasting en moet door een arts worden onderzocht als het herhaaldelijk voorkomt. In het maag-darmkanaal zitten veel slijmklieren. Deze afscheiding helpt voedselbrij die uit de maag komt, te vermengen en effectief te verteren. Het verhoogt ook het vermogen van de darmwand om de stoelgang te laten glijden en helpt zo het verteerde voedsel door de darm naar het rectum te transporteren, waarna het via de anus geloosd kan worden. De hoeveelheid slijm is meestal zo klein dat het niet opvalt in de ontlasting. Als het gaat om zichtbaar slijm in de ontlasting, kan dit verschillende oorzaken hebben, zoals veranderingen in het dieet, voedselintolerantie, infectieziekte, een inflammatoire darmaandoening of (soms) kanker.
Harde stoelgang met slijm
Consistentie, kleur en vorm van de stoelgang worden aanzienlijk beïnvloed door wat je eet. Omdat niemand elke dag hetzelfde eet, varieert de stoelgang bijna dagelijks. Harde stoelgang met slijm kan dagelijks of regelmatig optreden. Het is meestal geen teken van een ziekte. Het wijst eerder op milde
obstipatie of slecht voedsel. Als een harde ontlasting met slijm maar dagelijks of zeer regelmatig optreedt, dan kan dit duiden op een onderliggende ziekte. De oorzaken houden meestal verband met het maag-darmkanaal of de voeding die je eet. Harde stoelgang met slijm kan bijvoorbeeld duiden op obstipatie en voedselintolerantie.
Oorzaken van harde stoelgang met slijm
Dagelijkse kleine veranderingen in de ontlasting zijn normaal en duiden niet op een pathologische verandering.
Slijm in de ontlasting kan al ontstaan wanneer de darm zeer veel moeite moet doen om bepaalde componenten uit het voedsel te verteren; ze worden dan uitgescheiden met slijm. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij voedselintolerantie, een reactie van het lichaam op bepaalde bestanddelen van voedingsmiddelen. Bijvoorbeeld lactose-intolerantie, waarbij je lactose niet of niet volledig kan verteren. Dergelijke intoleranties gaan vaak gepaard met lichte tot ernstige
buikpijn en
buikkrampen. Vaker wordt echter
diarree waargenomen als een begeleidend symptoom. Als het gaat om
harde ontlasting met slijm, is de oorzaak vaak gerelateerd aan obstipatie. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren door verstoppend en
vezelarm voedsel. Kant-en-klaarmaaltijden of fast food zijn nogal eens de boosdoeners van harde ontlasting met slijm, zeker als je het regelmatig eet. Een harde stoelgang met slijm komt ook vaak voor bij het
prikkelbaredarmsyndroom (PDS). Het wisselt dan af met diarree, maar het slijm is er bijna altijd. Als het slijm geelachtig wordt met een harde ontlasting, moet dit nader worden onderzocht, omdat dit kan duiden op inflammatoire darmaandoeningen, zoals de
ziekte van Crohn of
colitis ulcerosa.
Huisarts raadplegen
Bij welke symptomen een arts raadplegen?
Iedereen heeft wel eens last een harde stoelgang gehad met slijm. Het is niet altijd nodig om je huisarts te raadplegen als je dit opmerkt. Je moet echter je huisarts raadplegen als
chronische obstipatie met slijm vaak of zeer regelmatig aanwezig is. Bovendien is een medisch bezoek ook nodig als je last hebt van afwisselend diarree en obstipatie met slijmerige ontlasting of
bloed in de ontlasting, al dan niet gepaard gaande met klachten als constante buikkrampen,
misselijkheid,
braken en een
opgeblazen gevoel.
Geel slijm
Ook als de vorm of samenstelling van je stoelgang op de langere termijn verandert, moet een arts worden geraadpleegd. Hetzelfde geldt als de stoelgang wordt omgeven door geel slijm. In dit geval kan het pus zijn. In het geval van een
groene ontlasting met slijm is het mogelijk dat er een infectie met Salmonella is. Bij infecties of ernstige
darmontsteking kan er ook harde stoelgang optreden met slijm.
Voeding of stress
Een arts zal ook onderzoeken of de klachten worden veroorzaakt door voedselintolerantie. Daarom is het raadzaam om een arts te raadplegen als zowel harde als
zachte ontlasting met slijm regelmatig voorkomt na het eten van bepaald voedsel. De arts moet ook worden geraadpleegd als dezelfde symptomen zich voortdurend voordoen in stressvolle situaties, zodat onderzocht kan worden of er een verband is.
Onderzoek en diagnose
Harde ontlasting met slijm kan onregelmatig optreden als gevolg van wat je eet. Zodra je het uitlokkende voedsel niet meer eet, normaliseert de stoelgang weer. Sommige mensen reageren op bepaald voedsel veel gevoeliger dan anderen en kunnen zelfs van een incidenteel broodje hamburger en een frietje onmiddellijk reageren met harde ontlasting met slijm. De ontlasting keert weer terug naar normaal als je weer gezond en
vezelrijk eet. De huisarts zal vragen stellen over je klachten, maar ook over je eetgewoonten en je leefstijl. Tevens zal de huisarts je medische geschiedenis on ogenschouw nemen. Ook zal de arts lichamelijk onderzoek doen. Soms is aanvullend onderzoek nodig, zoals ontlastingsonderzoek,
bloedonderzoek of beeldvormingsonderzoek.
Complicaties
Harde stoelgang met slijm is in de meeste gevallen onschadelijk. Het kan echter ook geassocieerd worden met een ernstige ziekte of zelfs complicaties veroorzaken. Vooral indien het in combinatie met constante buikkrampen en buikpijn, zware bloedingen en braken, of als het komt door chronische inflammatoire darmziekten zoals colitis ulcerosa of de ziekte van Crohn, ernstige intestinale infecties of kanker.
Harde stoelgang met of zonder slijm kan leiden tot problemen en zelfs complicaties bij onschadelijke oorzaken als het lang aanhoudt. Ten eerste kan zich een chronische obstipatie ontwikkelen. Op de darmwand en de
anus zitten vaak kleine scheurtjes (
anuskloofjes), die kunnen bloeden. Ook kunnen er
aambeien optreden door het persen. Bovendien is de darmwand chronisch geïrriteerd.
De constante darmirritatie vanwege de harde ontlasting stimuleer slijmproductie, omdat het darmslijmvlies chronisch beschadigd is. Dit leidt vaak tot algemene verzwakking van de darm en dus tot een verhoogde vatbaarheid voor andere darmziekten. Dit geldt ook voor bacteriële darmontsteking. In dit geval vormt er zich etterig slijm, afgewisseld met harde stoelgang of diarree. Een andere complicatie van chronische obstipatie is de zogenaamde
endeldarmverzakking als gevolg van persen tijdens het poepen.
Behandeling van harde ontlasting met slijm
De behandeling van harde stoelgang met slijm hangt volledig af van de oorzaak. Als het slechts één keer optreedt en niet als onderdeel van een terugkerende reeks ervaringen, kunnen eenvoudige huismiddeltjes helpen. Gedroogde
pruimen hebben bijvoorbeeld een licht laxerend effect wanneer ze in gezonde hoeveelheden worden gegeten en worden aanbevolen bij harde ontlasting. Het is ook belangrijk om voldoende
(water) te drinken. De harde ontlasting met slijm moet dan snel weer normaal worden, maar het kan ook leiden tot lichte diarree. Bovendien zal de huisarts bij obstipatie adviseren of veel vezels te eten, genoeg te drinken, elke dag te bewegen, je poep niet op te houden als je aandrang voelt en om op regelmatige tijden te eten. Verder kunnen laxeermiddelen helpen.
In geval van een ontsteking kan de huisarts medicijnen voorschrijven. Bij een voedselintolerantie kunnen de klachten voorkomen worden door voedingsmiddelen waarop een allergische reactie ontstaat uit het dieet te elimineren. Buikkrampen kunnen symptomatisch worden behandeld totdat de harde ontlasting met slijm normaliseert.
Preventie
Harde ontlasting met slijm kan het beste worden voorkomen door een vezelrijk dieet, dagelijks te
beweging en voldoende drinken. Veel verse groenten en fruit, weinig kant-en-klaar voedsel en fast food, zijn de beste garantie voor een goede darmgezondheid. Voor intoleranties zijn er veel alternatieve voedingsmiddelen die geen gluten of lactose bevatten en tegelijk goed smaken. Dit is beter dan het onderdrukken van de klachten met medicijnen.
Regelmatige, vrij kleine maaltijden gedurende de dag doen het spijsverteringskanaal goed; beter dan een grote maaltijd en dan lange tijd niets meer. Voor permanente problemen, zoals het prikkelbare darm syndroom, kunnen ontspanningsoefeningen helpen en is het raadzaam om triggers van harde ontlasting met slijm uit de weg te gaan. Stress, negatieve emoties of zelfs ongezond voedsel kan snel tot klachten leiden en moet daarom zo veel mogelijk worden uitgesloten.
Lees verder