Harde stoelgang met bloed: symptomen, oorzaken & behandeling
Harde ontlasting met bloed kan vele oorzaken hebben. Vaak zijn deze onschadelijk van aard. Bloedingen tijdens de stoelgang moeten echter altijd door een arts worden opgehelderd om ernstige oorzaken zo snel mogelijk te kunnen diagnosticeren en behandelen. Mogelijke oorzaken van bloed bij de ontlasting zijn bijvoorbeeld anuskloofjes of aambeien door hard persen. Maar darmkanker kan ook leiden tot harde stoelgang met bloed. De behandeling hangt af van de onderliggende oorzaak.
Harde stoelgang met bloed
Harde stoelgang is de term die wordt gebruikt om een stoelgang te beschrijven die
pijn veroorzaakt bij het poepen. Veel mensen beschrijven de stoelgang van
harde ontlasting als ongemakkelijk tot zeer pijnlijk. Een op de vijf mannen en vrouwen heeft jaarlijks wel eens last van bloed bij de ontlasting. Aan de ene kant kan het gaan om een hoeveelheid bloed die je onmiddellijk ziet met het blote oog en dat op de ontlasting ligt of is gemengd is in de ontlasting. Of je ziet een streepje bloed terug op het toiletpapier. Aan de andere kant kan het gaan om niet zichtbaar bloed in de ontlasting. Bloedspoortjes zijn meestal niet zichtbaar. Afhankelijk van de stolling kan het bloed ook zwart zijn en daarom niet onmiddellijk zichtbaar in een
donkere ontlasting.
Symptomen
Harde stoelgang met bloed kan gepaard gaan met allerlei andere symptomen, zoals:
- minder dan drie keer ontlasting per week
- klonterige, keutelige of harde ontlasting hebben
- pijnlijke stoelgang hebben
- het gevoel alsof er een blokkade in je rectum is die de stoelgang belemmert
- het gevoel dat de ontlasting niet volledig uit je rectum is na het poepen
Oorzaken harde poep met bloed
Veel mensen zijn bang voor een ernstige ziekte wanneer ze
bloed in de ontlasting ontdekken omdat ze van het ergste uitgaan. Deze
angst is daarom lang niet altijd terecht. Aanhoudende ontlastingsproblemen en zeker bloed in de ontlasting is altijd een reden om een afspraak te maken met de huisarts. Harde stoelgang (
obstipatie) met bloed wordt vaak geassocieerd met
darmkanker. In feite kan bloed in de ontlasting een eerste indicatie zijn voor darmkanker, waardoor een onmiddellijk onderzoek onontbeerlijk is. Aldus leidt een tumor in de darm tot veranderingen in de passage van de ontlasting. Afhankelijk van de locatie van de tumor veroorzaakt dit obstipatie, omdat de ontlasting niet langer ongehinderd door de darm kan gaan.
Vaak is harde ontlasting of obstipatie het gevolg van te weinig
(water) drinken, te weinig
vezels in de voeding en te weinig
beweging. Bij verstopping moet je hard persen om er wat uit te krijgen. Dit kan leiden tot
anuskloofjes en
aambeien. Deze zijn meestal gelokaliseerd bij de
anus en zijn op zichzelf niet ernstig. Aanhoudende obstipatie moet dringend worden opgehelderd door een arts, om ernstige oorzaken uit te sluiten.
Huisarts raadplegen
Iedereen die tijdens de stoelgang voor het eerst met bloed in de toiletpot of op het toiletpapier wordt geconfronteerd, is vaak verontrust. Desondanks is harde ontlasting met bloed op zichzelf geen noodtoestand tenzij het een zware of permanente bloeding is. Vooral in verband met harde ontlasting heeft het bloed meestal een onschadelijke oorzaak. Zowel bloeden door een kleine scheur (anusfissuur) of aambeien en peri-anaal thrombose zijn niet bedreigend.
Toch is het raadzaam om de huisarts te bezoeken bij het eerste optreden van de combinatie van een harde stoelgang met bloed. De huisarts verwijst je indien nodig door naar een proctoloog (een arts die is gespecialiseerd in aandoening van anus en rectum) of internist. Dit is om verschillende redenen belangrijk. Enerzijds kan de arts een ernstiger oorzaak uitsluiten, zoals een bloedende
poliep of een chronische inflammatoire darmaandoening, zoals de
ziekte vaan Crohn of
colitis ulcerosa. Een bezoek aan de huisarts dient vaak ook ter geruststelling. Aan de andere kant is de identificatie en behandeling van de oorzaak belangrijk. De arts geeft bijvoorbeeld tips voor een dieet- en leefstijlverandering bij obstipatie, zodat je geen last meer hebt van een harde stoelgang met bloed.
Onderzoek en diagnose
Het verloop van harde stoelgang en bloed hangt af van de onderliggende oorzaak en de behandeling. Je huisarts kan een diagnose stellen en een behandeling inzetten. De arts zal allerlei vragen stellen over je klachten, de duur, omvang en ernst ervan, en informeren naar leefstijlfactoren, zoals de mate van weging, de voeding die je eet, hoeveel (water) je drinkt, etc. Daarnaast neemt hij je medische geschiedenis in ogenschouw en vervolgens zal hij lichamelijk onderzoek zoen. Ook zal hij vragen naar het voorkomen van kankers in het gezin. In het geval van een familiaal voorkomen van darmkanker, is dit altijd een reden voor snel verder onderzoek van de darm.
De huisarts of zelfs een proctoloog zal de anale regio inspecteren na een eerste consult. Vaak is er sprake van aambeien of kloven, die het bloed bij de ontlasting kunnen verklaren. Definitieve zekerheid over een mogelijke tumor in de darm kan een
colonoscopie (darmonderzoek) brengen. Tegenwoordig is dit een routineonderzoek dat veilig is. Na het legen van de darm met laxeermiddel wordt een buisje met een camera in het rectum ingebracht. Dit is ongemakkelijk, maar niet per se pijnlijk. Desgewenst kun je vooraf worden gesedeerd met medicatie (een zogeheten 'roesje'). De arts kan de camera gebruiken om de binnenkant van de darm goed te inspecteren en zo een tumor ontdekken als een mogelijke oorzaak van harde ontlasting met bloed. Soms worden
darmpoliepen worden gevonden. Complicaties van een darmpoliep bestaat uit bloedingen, een
darmobstructie (verstopping), langdurige obstipatie of
diarree, en de ontwikkeling van darmkanker. Omdat een poliep kan ontaarden in kanker, zal een eventuele darmpoliep altijd onmiddellijk endoscopisch worden verwijderd tijdens colonoscopie.
Complicaties
Bloed in de ontlasting is altijd een waarschuwingssignaal, zelfs als het bloeden bij een harde stoelgang optreedt. Vaak blijkt echter uit onderzoek dat aambeien de oorzaak zijn, die meestal niet gepaard gaan met complicaties. Aambeien veroorzaken meestal onaangename
jeuk en
brandende pijn in het anale gebied naast het bloeden. Bloedingen tijdens een harde stoelgang kunnen echter andere oorzaken hebben. Zelfs met darmkanker of zijn voorlopers, de darmpoliepen, komt bloeding vaak voor tijdens harde stoelgang als de poliepen of de tumoren beschadigd zijn. In deze gevallen kan het zelfs leiden tot de verspreiding van kanker of
darmperforatie.
Als het bloed zwart is, komt het niet door aambeien. Bij
zwarte ontlasting is er meestal sprake van een
maagbloeding, wat een noodsituatie is en zelfs tot
bloedarmoede kan leiden. Maar zelfs relatief onschuldige aambeien kunnen tot complicaties leiden. Het bloeden kan zo sterk worden dat er bloedarmoede kan optreden, wat geassocieerd wordt met
vermoeidheid,
lethargie en duizeligheid. Soms kan er bloedklontering (thrombose) in gestuwde uitwendige aambeien plaatsvinden, wat een peri-anaal trombose (PAT) genoemd wordt.
Behandeling van obstipatie met bloed
Darmkanker
De behandeling van harde ontlasting met bloed hangt af van de diagnose. Als er een tumor is aangetroffen, moet nader onderzoek de omvang en mogelijke metastasen (uitzaaiingen) verduidelijken. De gebruikelijke behandeling voor darmkanker is chirurgische verwijdering van de tumor. Als deze erg groot is, kan het nodig zijn om vooraf te stralen. Patiënten worden intensief behandeld na de operatie. Nazorg speelt een cruciale rol bij darmkanker om een mogelijke terugkeer onmiddellijk te detecteren en te behandelen.
Dagelijks voldoende water drinken /
Bron: Mimagephotography/Shutterstock.comAambeien
In geval van aambeien moet je zorgen voor zachte ontlasting door 1,5 tot 2 liter per dag te drinken. Zorg voorts voor genoeg lichaamsbeweging, een halfuur per dag of meer, bijvoorbeeld fietsen, flink doorwandelen, zwemmen of tuineieren. Eet
vezelrijk. Kies voor volkorenbrood, volkoren producten, zilvervliesrijst, bonen, erwten,
linzen, groenten en fruit. Voor aambeien zijn er verschillende medicijnen verkrijgbaar, zoals
aambeienzalf.
Anuskloofje
Eet vezelrijke voeding, drink veel water, ga meteen poepen als je voelt dat je moet, pers niet te veel als je op de wc zit en zorg voor voldoende lichaamsbeweging. Door de huisarts voorgeschreven medicijnen kunnen helpen de pijnklachten te verminderen.
Obstipatie
Mensen die regelmatig last hebben van obstipatie, moeten eerst zorgen voor voldoende hydratatie. Aan de andere kant stimuleren vezelrijk voedsel en veel beweging de darmen. Dit zorgt ervoor de ontlasting volumineuzer en zachter wordt en stopt het bloeden. Daarnaast kunnen tijdelijk laxeermiddelen als ondersteuning worden gebruikt. De inname ervan moet idealiter met de huisarts worden besproken om gewenningseffecten te voorkomen.
Preventie
Darmkanker is een van de meest gediagnosticeerde kankers. Je moet daarom profiteren van de mogelijkheden die vroege detectie biedt. Mannen en vrouwen van 55 tot en met 75 jaar worden uitgenodigd om mee te doen met het bevolkingsonderzoek darmkanker. Je kunt zelf ook maatregelen nemen om
darmkanker te voorkomen. Vroeg herkende darmkanker is anno 2024 in de meeste gevallen goed behandelbaar. Obstipatie, aambeien en anuskloofjes kun je voorkomen door vezelrijke voeding, voldoende drinken en dagelijks ten minste een half uur te bewegen.
Lees verder