Oogbindvlies (conjunctiva): Aandoeningen aan bindvlies oog

De conjunctiva (oogbindvlies) is een belangrijke, dunne, transparante membranenstructuur die een deel van het vooroppervlak van het oog en het binnenste oppervlak van de oogleden bedekt. Het bindvlies van het oog speelt een cruciale rol in het behoud van de ooggezondheid door het oog vochtig te houden, bescherming te bieden tegen externe invloeden, en de ogen te beschermen tegen infecties en irritatie. Veelvoorkomende aandoeningen die het oogbindvlies beïnvloeden zijn onder andere conjunctivitis, conjunctivaal hemangioom, en conjunctivaal melanoom.

• Segmenten van conjunctiva
• Functie van oogbindvlies
• Problemen met of aandoeningen aan conjunctiva
• Conjunctivaal hemangioom
• Conjunctivaal lymfoom
• Conjunctivaal melanoom (huidkanker in het oog)
• Conjunctivale bleekheid
• Conjunctivale bloeding
• Conjunctivale cyste
• Conjunctivale naevus (moedervlek op het oogbindvlies)
• Conjunctivitis (oogbindvliesontsteking)

Segmenten van conjunctiva

Het oogbindvlies bestaat uit twee belangrijke segmenten:

• Bulbaire conjunctiva: Dit deel van het oogbindvlies bedekt het voorste gedeelte van de sclera (het ‘wit’ van het oog). Het bulbaire bindvlies stopt op de grens tussen de sclera en het hoornvlies (cornea), en bedekt het hoornvlies niet.
• Palpebrale conjunctiva (tarsale conjunctiva): Dit gedeelte bedekt het binnenoppervlak van zowel de bovenste als de onderste oogleden.

De bulbaire en palpebrale conjunctiva zijn voortdurend aanwezig, waardoor het vrijwel onmogelijk is dat een contactlens of ander object achter het oog verdwaalt.

Functie van oogbindvlies

Het oogbindvlies heeft enkele essentiële functies:

• Het houdt het oppervlak van het oog vochtig en gesmeerd, wat essentieel is voor een gezonde oogfunctie en comfort.
• Het zorgt ervoor dat het binnenoppervlak van de oogleden vochtig en gesmeerd blijft, waardoor ze soepel kunnen openen en sluiten zonder wrijving of oogirritatie.
• Het beschermt het oog tegen stof, puin en infectieuze micro-organismen (ziekteverwekkers), wat kan helpen bij het voorkomen van een ooginfectie.

Het bindvlies bevat veel kleine bloedvaten die voedingsstoffen aan het oog en de oogleden leveren. Tevens bevat het speciale cellen die bijdragen aan de productie van de traanfilm, wat helpt bij het voorkomen van het droge ogen-syndroom.

Problemen met of aandoeningen aan conjunctiva

Er zijn verschillende aandoeningen en problemen die het oogbindvlies kunnen aantasten:

Conjunctivaal hemangioom

Een conjunctivaal hemangioom is een goedaardige tumor van de bloedvaten die zich manifesteert als een rode, met bloed gevulde zwelling in het bindvlies. Als het hemangioom irritatie veroorzaakt, kan een chirurgische verwijdering door een arts noodzakelijk zijn.

Conjunctivaal lymfoom

Een conjunctivaal lymfoom is een pijnloze tumor aan de voorkant van het oog, vaak gepresenteerd als een zalmroze, vlezige oogvlek. Deze tumoren kunnen vaak verborgen zijn achter de oogleden en worden vaak pas ontdekt nadat ze lange tijd aanwezig zijn geweest. Bij vermoeden van een conjunctivaal lymfoom is het belangrijk om direct een oogarts te raadplegen. De oogarts zal de gezwellen onderzoeken en indien nodig een biopsie uitvoeren voor een definitieve diagnose en behandelplan.

Conjunctivaal melanoom (huidkanker in het oog)

Een conjunctivaal melanoom is een zeldzame, verhoogde, donkere of relatief duidelijke kankergezwel in de bulbaire conjunctiva. Deze melanomen kunnen uitzaaien (metastaseren) naar andere organen zoals de longen (longmetastasen), de lever (levermetastasen), de hersenen (hersenmetastasen) en de botten (botmetastasen). Dit type kanker kan ontstaan uit een goedaardige conjunctivale naevus (moedervlek). Bij elke verandering in een oogvlek of gezwel is een spoedige raadpleging van een oogarts noodzakelijk voor verder oogonderzoek.

Conjunctivale bleekheid

Conjunctivale bleekheid wordt gekenmerkt door een ongezonde, bleke uitstraling van het palpebrale oogbindvlies, wat kan wijzen op bloedarmoede (anemie).

Conjunctivale bloeding

Bij een conjunctivale bloeding, ook wel subconjunctivale bloeding genoemd, sijpelt er bloed uit een klein bloedvat aan de voorkant van het oog, wat resulteert in een felrode verkleuring van het oogwit. Dit type bloeding is doorgaans onschadelijk en verdwijnt meestal binnen enkele weken vanzelf.

Conjunctivale cyste

Een conjunctivale cyste is een dunwandig, helder zakje in de conjunctiva gevuld met heldere vloeistof, vergelijkbaar met een kleine blaar op de huid. Deze cysten ontstaan vaak door een ooginfectie, een ontsteking, of andere oorzaken.

Conjunctivale naevus (moedervlek op het oogbindvlies)

Een conjunctivale naevus is een veel voorkomende, goedaardige tumor van de bulbaire conjunctiva. Conjunctivale naevi (meervoud van naevus) zijn de meest voorkomende gezwellen op het oogoppervlak. Deze naevi variëren van geel tot donkerbruin en kunnen soms in kleur veranderen. Over het algemeen behoeven deze goedaardige moedervlekken geen behandeling, tenzij ze in omvang toenemen, waarbij een operatieve verwijdering mogelijk is.

Conjunctivitis (oogbindvliesontsteking)

Conjunctivitis, ook wel bekend als roze oog, is een ontsteking van het bindvlies. Deze ontsteking kan worden veroorzaakt door bacteriën (bacteriële conjunctivitis), virussen (virale conjunctivitis), schimmels, langdurige blootstelling aan schadelijke UV-stralen van de zon (zonneschade), of allergische reacties op oogirriterende stoffen (allergische conjunctivitis). Symptomen kunnen onder andere waterige ogen, jeukende ogen, brandende ogen, overgevoeligheid voor licht, oogafscheiding, en plakkerige ogen in de ochtend zijn. Allergische conjunctivitis kan ook gepaard gaan met andere symptomen zoals een loopneus en benauwdheid. Virale conjunctivitis vereist meestal geen medische behandeling en kan worden verlicht door een koud en nat washandje op de ogen aan te brengen. Bacteriële conjunctivitis wordt behandeld met antibiotische oogdruppels of oogzalven. Voor allergische conjunctivitis zijn antihistaminica effectief.

Lees verder

• Subconjunctivale bloeding: Bloeding onder het oogbindvlies
• Allergische conjunctivitis (oogbindvliesontsteking): Soorten
• Conjunctivitis: Ontsteking van het oogbindvlies
• Virale conjunctivitis: Oogbindvliesontsteking door virus
• Neonatale conjunctivitis: Oogbindvliesontsteking bij baby's