Virale conjunctivitis: Oogbindvliesontsteking door virus
Het oogbindvlies, of conjunctiva, is het dunne membraan dat het witte deel van het oog (het sclera) en de binnenkant van de oogleden bedekt. Bij virale conjunctivitis ontsteekt dit membraan door een virus. Deze uiterst besmettelijke ooginfectie verspreidt zich vooral op plaatsen met veel mensen, zoals scholen, ziekenhuizen en kantoren. Symptomen van deze aandoening zijn onder andere rode ogen, oogpijn, lichtgevoeligheid en overmatige tranen. Hoewel het gezichtsvermogen meestal niet wordt aangetast, kunnen de symptomen ongemakkelijk zijn. In de meeste gevallen verdwijnen de symptomen binnen enkele weken vanzelf, maar soms kan medische hulp nodig zijn. De vooruitzichten zijn doorgaans gunstig, hoewel complicaties kunnen optreden.- Epidemiologie van virale conjunctivitis
- Mechanisme
- Oorzaken van virale conjunctivitis
- Risicofactoren voor virale conjunctivitis
- Risicogroepen
- Symptomen van virale conjunctivitis
- Alarmsymptomen
- Diagnose en onderzoeken
- Behandeling
- Prognose
- Complicaties van virale conjunctivitis
- Preventie van virale conjunctivitis
- Praktische tips voor het leven met virale conjunctivitis
- Houd je handen schoon
- Gebruik een aparte handdoek en kussenhoes
- Draag geen contactlenzen tijdens de infectie
- Gebruik kunsttranen voor verlichting
- Vermijd contact met anderen
- Reinig je ooggebied regelmatig
- Pas op voor zonlicht
- Gebruik geen oogmake-up totdat je hersteld bent
- Raadpleeg een arts voor medicatie
- Vermijd wrijven in je ogen
- Verzorg je immuunsysteem voor sneller herstel
- Verzacht de pijn met koude kompressen
- Misvattingen rond virale conjunctivitis
- Virale conjunctivitis is altijd te herkennen aan een rode oogwit
- Virale conjunctivitis is altijd besmettelijk
- Virale conjunctivitis wordt veroorzaakt door een allergie
- Antibiotica kunnen virale conjunctivitis behandelen
- Je kunt virale conjunctivitis behandelen met oogdruppels zonder voorschrift
- Virale conjunctivitis kan geen complicaties veroorzaken
- Virale conjunctivitis kan snel genezen zonder behandeling
- Virale conjunctivitis komt alleen voor bij kinderen
Epidemiologie van virale conjunctivitis
Virale conjunctivitis is een van de meest voorkomende oorzaken van roodheid en ontsteking van het bindvlies. Het komt wereldwijd voor, maar de prevalentie kan variëren afhankelijk van geografische locatie en seizoensgebonden uitbraken.Prevalentie en incidentie
Virale conjunctivitis treft jaarlijks miljoenen patiënten. De aandoening komt vaker voor tijdens seizoensgebonden uitbraken van virale infecties, zoals adenovirussen. In epidemische omstandigheden kan de incidentie oplopen, vooral in dichtbevolkte gebieden.
Leeftijd en geslacht
Hoewel virale conjunctivitis patiënten van alle leeftijden kan treffen, wordt het vaak gezien bij kinderen en jongvolwassenen vanwege de hoge overdraagbaarheid in scholen en openbare ruimtes. Er zijn geen significante verschillen in prevalentie tussen mannen en vrouwen.
Regionale verschillen
In ontwikkelingslanden kan de incidentie van virale conjunctivitis hoger zijn vanwege beperkte toegang tot hygiënische middelen en gezondheidszorg. In meer ontwikkelde regio’s wordt de diagnose vaker gesteld door betere toegang tot oogzorg.
Mechanisme
Virale conjunctivitis ontstaat door infectie van het bindvlies met een virus, meestal adenovirus. Andere virussen, zoals herpes simplex en enterovirussen, kunnen ook een rol spelen.Infectieproces
Het virus hecht zich aan de epitheelcellen van het bindvlies en dringt de cellen binnen, waar het zich vermenigvuldigt. Dit leidt tot celschade en een ontstekingsreactie, wat roodheid, zwelling en afscheiding veroorzaakt.
Immuunrespons
De immuunreactie op de virale infectie omvat zowel lokale ontsteking als systemische symptomen, zoals koorts of algemene malaise. Deze reactie kan leiden tot tijdelijke verslechtering van het gezichtsvermogen door zwelling en verhoogde traanproductie.
Overdracht van infectie
Virale conjunctivitis is zeer besmettelijk en wordt vaak verspreid via direct contact met besmette handen, handdoeken, of andere oppervlakken. Aerosolvorming bij niezen of hoesten kan ook bijdragen aan transmissie.
Oorzaken van virale conjunctivitis
VirussenDe volgende virussen kunnen virale conjunctivitis veroorzaken:
- Adenovirus (de meest voorkomende oorzaak, met meer dan dertig verschillende serotypen)
- Coxsackievirus
- Enterovirus (veroorzaakt griepachtige symptomen)
- Epidemisch keratoconjunctivitis (ernstiger, vaak gepaard met lymfadenopathie)
- Epstein-Barr-virus (EBV, verantwoordelijk voor klierkoorts)
- Herpes simplex virus (herpes keratitis)
- Influenza
- Varicella zoster virus (veroorzaker van waterpokken)
Verspreiding
De infectie verspreidt zich vaak via besmette handen. Virussen kunnen tot 72 uur overleven op oppervlakken en op slecht gereinigde diagnostische instrumenten. Ook het zwemmen in niet goed onderhouden zwembaden kan de verspreiding bevorderen. Direct contact met de tranen van een geïnfecteerde persoon kan eveneens de infectie overdragen.
Risicofactoren voor virale conjunctivitis
Een recente verkoudheid of andere luchtweginfecties verhogen het risico op virale conjunctivitis. Pasgeborenen en jonge kinderen hebben meer kans om geïnfecteerd te raken dan volwassenen. Slechte hygiëne speelt ook een rol, en overbevolkte omgevingen zoals scholen, kampen en klinieken bevorderen de verspreiding. Mensen met astma of eczeem lopen een verhoogd risico. Ook oogklinieken kunnen een bron zijn van infecties door contact met oogartsen of ooginstrumenten.Risicogroepen
Hoewel virale conjunctivitis iedereen kan treffen, zijn er specifieke groepen patiënten met een verhoogd risico op infectie of complicaties.Kinderen en scholieren
Kinderen zijn bijzonder vatbaar vanwege hun nauwe contact met leeftijdsgenoten en beperkte bewustzijn van hygiënemaatregelen. Uitbraken komen vaak voor in scholen en kinderdagverblijven.
Gezondheidswerkers
Professionals in de gezondheidszorg hebben een hoger risico op blootstelling, vooral als zij werken met patiënten die lijden aan virale infecties of oogklachten.
Immuungecompromitteerde patiënten
Patiënten met een verzwakt immuunsysteem, zoals bij HIV-infectie of na een orgaantransplantatie, lopen een groter risico op ernstigere symptomen en langdurige infecties.
Personen in gemeenschappelijke ruimtes
Dichtbevolkte omgevingen, zoals gevangenissen, militaire kazernes en openbare transportmiddelen, verhogen het risico op uitbraken door direct contact of gedeelde oppervlakken.
Symptomen van virale conjunctivitis
De symptomen van virale conjunctivitis variëren van mild tot ernstig en beginnen vaak in één oog voordat ze zich naar het andere oog verspreiden. Na één tot twee dagen zijn meestal beide ogen aangetast. Het eerste aangetaste oog vertoont vaak de ernstigste symptomen. De infectie begint plotseling en kan de volgende symptomen veroorzaken:- Brandende ogen
- Oogpijn
- Rode ogen
- Jeukende ogen
- Tranende ogen
- Zanderig gevoel in de ogen
- Waterige oogafscheiding
- Glazige ogen (soms)
- Wallen onder de ogen (soms)
's Morgens kunnen de oogleden aan elkaar plakken door korstvorming. Andere symptomen kunnen een hogere luchtweginfectie, gezwollen lymfeklieren nabij het oor, een algemeen ziek gevoel en koorts zijn.
Alarmsymptomen
Medische hulp is noodzakelijk als de conjunctivitis veroorzaakt wordt door het herpesvirus of bij vermoeden van epidemische keratoconjunctivitis. Deze vormen kunnen ernstige complicaties veroorzaken en vereisen gespecialiseerde behandeling.Diagnose en onderzoeken
Vraaggesprek en oogonderzoekDe diagnose van virale conjunctivitis wordt meestal gesteld door een oogonderzoek en een beoordeling van de symptomen en medische geschiedenis van de patiënt. In sommige gevallen kan een oogarts een kweek uit het oog nemen en deze in het laboratorium laten testen om de veroorzakende virusstam te identificeren. Dit is echter niet altijd noodzakelijk, aangezien de meeste infecties snel verlopen en zonder complicaties herstellen.
Differentiële diagnose
De symptomen van virale conjunctivitis kunnen ook voorkomen bij andere oogaandoeningen zoals epidemische keratoconjunctivitis, allergische conjunctivitis, oogherpes en bacteriële conjunctivitis.
Behandeling
Het dragen van contactlenzen wordt afgeraden bij een ooginfectie / Bron: Fifikins, Flickr (CC BY-2.0)Een patiënt met virale conjunctivitis dient contact met anderen te vermijden, bijvoorbeeld door thuis te blijven van werk of school gedurende de periode van besmettelijkheid (meestal ongeveer twee weken). Zelfzorgmaatregelen omvatten het aanbrengen van warmte op de oogleden om vuil te verwijderen en het gebruik van koele kompressen om de symptomen te verlichten. Een goede hygiëne is cruciaal om verspreiding van de infectie te voorkomen. Contactlenzen moeten tijdelijk worden vermeden tijdens de acute fase van de infectie.
Professionele medische zorg
Topische (op het oog aangebrachte) oogzalven zoals methylcellulose of kunsttranen kunnen helpen om de klachten te verlichten. Ernstige jeuk kan worden behandeld met topische antihistaminica. Als de iris en het hoornvlies zijn aangetast, kunnen corticosteroïden nodig zijn. Bij een secundaire bacteriële infectie kan het gebruik van topische antibiotische oogzalven worden aanbevolen. Systemische behandeling kan noodzakelijk zijn bij een uitgebreide infectie.
Prognose
Virale conjunctivitis is doorgaans zelflimiterend en verdwijnt meestal binnen één tot twee weken. De symptomen zoals oogpijn kunnen echter tot tien dagen aanhouden. De aandoening blijft besmettelijk zolang de oogafscheiding aanwezig is, wat meestal na tien tot veertien dagen afneemt.Complicaties van virale conjunctivitis
Hoewel complicaties zeldzaam zijn, kunnen ze omvatten:- Blindheid (zeer zeldzaam, vooral als het hoornvlies is aangetast)
- Chronische roodheid, aanhoudende oogafscheiding en oogirritatie
- Verspreiding van de infectie naar andere delen van het lichaam
- Hoornvlieszweren of littekens op het hoornvlies
- Secundaire bacteriële conjunctivitis (bacteriële conjunctivitis)
- Terugkerende ooginfecties
- Keratitis (ontsteking van het hoornvlies)
- Langdurig ongemak
- Schade aan het oog
Goede handhygiëne is cruciaal bij de preventie van virale conjunctivitis / Bron: Gentle07, PixabayPreventie van virale conjunctivitis
Virale conjunctivitis is zeer besmettelijk. Het is essentieel om regelmatig de handen te wassen met zeep om de verspreiding te voorkomen. Deel geen handdoeken, make-up, kledij, tandenborstels of beddengoed met anderen. Reinig oppervlakken grondig met desinfectiemiddelen zoals Dettol, aangezien adenovirussen tot 72 uur op oppervlakken kunnen overleven. Wegwerp contactlenzen, gebruikte contactlensvloeistof en make-up moeten worden weggegooid. Raak de ogen niet aan en vermijd wrijven of aanraken van de ogen. Vermijd zwemmen in openbare zwembaden om verspreiding van de infectie te voorkomen. Ook roken, alcoholgebruik, langdurige blootstelling aan UV-stralen en blootstelling aan stof kunnen de aandoening verergeren, dus deze factoren moeten indien mogelijk worden vermeden.Praktische tips voor het leven met virale conjunctivitis
Virale conjunctivitis, ook wel bekend als roze oog, is een ooginfectie veroorzaakt door een virus. Het kan ongemak veroorzaken en is vaak besmettelijk. Hier zijn enkele praktische tips om ermee om te gaan en het herstel te bevorderen.Houd je handen schoon
Virale conjunctivitis is zeer besmettelijk, vooral door direct contact met besmette oppervlakken of handdoeken. Was je handen regelmatig met water en zeep, vooral nadat je je ogen hebt aangeraakt. Dit helpt verspreiding van de infectie te voorkomen, zowel voor jou als voor anderen in je omgeving.Gebruik een aparte handdoek en kussenhoes
Om de infectie niet verder te verspreiden, is het belangrijk om je eigen handdoek en kussenhoes te gebruiken. Was deze dagelijks op hoge temperatuur om eventuele virussen te doden. Deel geen persoonlijke spullen, zoals make-up of lenzen, totdat de infectie volledig verdwenen is.Draag geen contactlenzen tijdens de infectie
Als je contactlenzen draagt, is het raadzaam om ze niet te gebruiken terwijl je virale conjunctivitis hebt. Dit voorkomt irritatie en verergert de infectie niet. Gebruik indien nodig een bril totdat je ogen volledig genezen zijn.Gebruik kunsttranen voor verlichting
Virale conjunctivitis kan de ogen droog en prikkelend maken. Het gebruik van kunsttranen (ook wel kunstmatige tranen genoemd) kan helpen om de ogen te bevochtigen en de symptomen te verlichten. Zorg ervoor dat je een merk kiest zonder conserveermiddelen, omdat dit minder irriterend is voor je ogen.Vermijd contact met anderen
Omdat virale conjunctivitis besmettelijk is, is het belangrijk om contact met anderen te vermijden totdat de symptomen zijn verdwenen. Als je naar je werk of school moet, overweeg dan om thuis te blijven totdat je arts aangeeft dat het veilig is om terug te gaan.Reinig je ooggebied regelmatig
Zorg ervoor dat je je ogen regelmatig schoonmaakt om ophoping van pus of slijm te voorkomen. Gebruik hiervoor een schone, zachte doek en wat lauw water. Vermijd het gebruik van agressieve producten die je ogen kunnen irriteren.Pas op voor zonlicht
Bij virale conjunctivitis kunnen je ogen extra gevoelig zijn voor fel licht. Probeer overmatige blootstelling aan zonlicht te vermijden of draag een zonnebril om je ogen te beschermen tegen de schadelijke effecten van UV-straling.Gebruik geen oogmake-up totdat je hersteld bent
Oogmake-up, zoals mascara of oogschaduw, kan bacteriën en virussen vasthouden. Het is het beste om deze producten niet te gebruiken totdat je ogen volledig genezen zijn. Dit voorkomt irritatie en mogelijke herinfectie.Raadpleeg een arts voor medicatie
In de meeste gevallen geneest virale conjunctivitis vanzelf, maar als je symptomen ernstig zijn of aanhouden, neem dan contact op met je arts. In sommige gevallen kan antivirale medicatie nodig zijn om het virus te behandelen, vooral als de infectie veroorzaakt wordt door een specifiek virus zoals het herpes simplex-virus.Vermijd wrijven in je ogen
Het kan verleidelijk zijn om je ogen te wrijven als ze jeuken of geïrriteerd zijn, maar dit kan de infectie verergeren. Wrijven kan de virussen verspreiden en de ogen verder irriteren. Probeer het wrijven te vermijden en gebruik kunsttranen of een koud kompres voor verlichting.Verzorg je immuunsysteem voor sneller herstel
Om je lichaam te helpen sneller te herstellen van virale conjunctivitis, is het belangrijk om goed voor je immuunsysteem te zorgen. Eet een gezond, evenwichtig voedingspatroon, slaap voldoende en drink voldoende water om je afweersysteem sterk te houden.Verzacht de pijn met koude kompressen
Bij virale conjunctivitis kun je last hebben van pijn of zwelling rond je ogen. Het aanbrengen van een koud kompres kan helpen om de symptomen te verlichten. Zorg ervoor dat het kompres schoon is om verdere besmetting te voorkomen.Met deze praktische tips kun je gemakkelijker omgaan met virale conjunctivitis en ervoor zorgen dat je snel herstelt zonder anderen in gevaar te brengen. Het is belangrijk om geduldig te zijn en de tijd te nemen om goed te genezen.
