Explosieve diarree: Oorzaken en behandeling ernstige diarree
Explosieve of ernstige diarree is een heel lastig symptoom waarbij een patiënt vaker en krachtiger vloeistof of een losse ontlasting moet passeren dan de normale diarree. Explosieve diarree ontstaat wanneer het rectum zich vult met meer vloeistof en gas dan de maximale capaciteit. Het passeren van de ontlasting is vaak luid vanwege het ontsnappende gas. Dit type diarree resulteert vaak uit een infectie, maar ook andere, niet-infectieuze oorzaken zijn bekend voor explosieve diarree. Meestal is explosieve diarree van korte duur en dan is een medische behandeling niet nodig. Veel vocht innemen tijdens de duur van de diarree is belangrijk om uitdroging te verhelpen, maar ook om infecties te bestrijden en elektrolyten aan te vullen. Voldoende vocht in het lichaam ondersteunt ook andere lichaamsfuncties. Als andere symptomen gepaard gaan met diarree of als de ernstige diarree langer dan twee dagen aanhoudt, moet een patiënt medische hulp zoeken.
Oorzaken van explosieve diarree
Normaal gesproken absorbeert de dikke darm overtollige vloeistof. Wanneer een patiënt
diarree heeft, beweegt het verteringsproces te snel voor de dikke darm om de extra aanwezige vloeistof te absorberen.
Darmaandoening
Patiënten met bepaalde
darmziekten hebben vaak last van (explosieve) diarree. Dit geldt voor bijvoorbeeld het
prikkelbaredarmsyndroom (symptomen van diarree en
constipatie),
colitis ulcerosa (chronische darmziekte met diarree) en de
ziekte van Crohn (diarree en buikpijn).
Hemolytisch uremisch syndroom
Een zeldzame complicatie van een infectie met
E. coli is het hemolytisch-uremisch syndroom (HUS). Bekende symptomen van HUS omvatten
braken,
blauwe plekken,
minder plassen (oligurie),
buikpijn,
koorts, ernstige diarree en een bloederige ontlasting. Normaal gesproken herstellen patiënten volledig na een snelle behandeling. De ondersteunende behandeling bestaat uit onder andere medicatie, een
bloedtransfusie, het herstel van de elektrolytenbalans en eventueel een nierdialyse. Deze aandoening, die vaak kinderen en ouderen treft, leidt onbehandeld tot levensbedreigend nierfalen.
Infectie

De handen wassen is noodzakelijk na het toiletgebrek /
Bron: Gentle07, Pixabay Bacteriële infecties
Na het eten of drinken van besmet voedsel of water ontstaat soms ernstige diarree. Dit is mogelijk te wijten aan een bacteriële infectie, veroorzaakt door bijvoorbeeld de bacteriën
Salmonella, Campylobacter en
Escherichia coli. Deze bacteriën verspreiden zich van patiënt tot patiënt via ongewassen
handen en oppervlakken. Patiënten met diarree moeten onder andere de handen steeds grondig wassen (
goede handhygiëne) na het gebruik van het toilet om het risico van
overdracht van de infectie te verminderen.
Parasitaire infectie
Veel soorten parasieten veroorzaken mogelijk milde tot ernstige diarree, zoals
Giardia lamblia (G. lamblia) en
Cryptosporidium enteritis (C. enteritis). De verspreiding van de infectie gebeurt door het direct of indirect in contact komen met verontreinigde ontlasting via de mond. Deze parasieten gedijen in onbehandeld water en in bepaalde voedingsmiddelen. In ontwikkelde landen komen wandelaars, backpackers en kampeerders het vaakst in contact met
G. lamblia. De parasieten overleven niet in gechloreerd water.
Virale infecties
Explosieve diarree is soms het gevolg van een besmetting met het
norovirus,
rotavirus of diverse virussen die
virale gastro-enteritis (buikgriep veroorzaakt door een virus) veroorzaken. Al deze virussen verspreiden zich meestal via drukbezochte plaatsen, zoals crèches, scholen, ziekenhuizen, cruiseschepen en verpleeghuizen.

Medicijnen veroorzaken mogelijk een waterige ontlasting /
Bron: Stevepb, PixabayMedicijnen
Veel
medicijnen veroorzaken lichte diarree of losse ontlasting. Af en toe zijn ze verantwoordelijk voor ernstige diarree. Medicatie die ernstige, waterige ontlasting als bijwerking hebben, zijn bijvoorbeeld
antibiotica, sommige
maagzuurremmers en
chemotherapiemedicijnen.
Voedselallergie
Sommige patiënten krijgen diarree als gevolg van het eten van bepaalde voedingsmiddelen. Een veel voorkomende vorm van
voedselintolerantie van diarree is
lactose-intolerantie. Als een patiënt geen lactose verdraagt en hij consumeert een product op basis van zuivelproducten, dan ervaart hij mogelijk explosieve diarree.
Risicofactoren van ernstige diarree
Bepaalde mensen van de bevolking lopen een groter risico om een ernstige waterige ontlasting te krijgen dan anderen. Deze groepen omvatten:
- kinderen bij en personeelsleden van kinderdagverblijven
- patiënten die antibiotica gebruiken of medicijnen nemen die magnesium bevatten
- patiënten die wonen in of reizen naar ontwikkelingslanden, en dan vooral tropische gebieden
- patiënten met darmaandoeningen, zoals het prikkelbaredarmsyndroom, colitis ulcerosa of de ziekte van Crohn
Symptomen
Diarree beschouwen artsen als ernstig als enkele van de volgende symptomen aanwezig zijn:
- anale ongemakken tijdens en na de ontlasting
- een krachtige ontlasting
- een zeer waterige ontlasting
- hyperactieve darmgeluiden
- oncontroleerbare diarree
- overmatig en hard gas doorlaten
Afhankelijk van de oorzaak van explosieve diarree, komen ook andere symptomen tot uiting zoals:
Alarmsymptomen
Meestal verdwijnt diarree binnen enkele dagen en is medicatie onnodig. Wanneer de diarree echter niet verdwenen is na twee dagen, of wanneer
uitdrogingsverschijnselen ontstaan, is advies van een arts nodig.
Wanneer één van volgende symptomen optreedt, is onmiddellijke medische hulp noodzakelijk:

De arts voert soms een bloedonderzoek uit om de oorzaak van de explosieve diarree te achterhalen /
Bron: Frolicsomepl, PixabayDiagnose en onderzoeken
Een arts bevraagt en beoordeelt de symptomen van een patiënt en heeft informatie nodig over de
medische geschiedenis (medicatiegebruik, reizen naar andere landen). Daarnaast voert de arts mogelijk een
bloedonderzoek en een
ontlastingsonderzoek uit.
Behandeling
Zelfzorg
De patiënt moet bij elke vorm van diarree, dus ook explosieve diarree, zorgen dat hij voldoende gehydrateerd blijven zodat de elektrolytenwaarden op peil blijven. Bouillon, vitaminewater en sportdranken met weinig suiker zijn goede middelen om te drinken. Suikerhoudende voedingsmiddelen en dranken,
cafeïnehoudende en koolzuurhoudende dranken, zuivelproducten en al te vette, zoete en vezelrijke voedingsmiddelen zijn niet aanbevolen.
Oppassen
Sommige patiënten nemen vrij verkrijgbare medicijnen tegen de diarree. Wanneer zich echter bloed in de ontlasting bevindt of wanneer de patiënt koorts heeft, mag hij deze vrij verkrijgbare medicijnen niet gebruiken. Hij lijdt dan namelijk mogelijk aan een bacteriële of parasitaire infectie. Wanneer de patiënt deze medicijnen zou nemen, verergert de infectie. Kinderen jonger dan twee jaar mogen evenmin vrij verkrijgbare medicijnen nemen tenzij een arts dit adviseert.
Professionele medische behandeling
In ernstige gevallen moeten patiënten met de arts praten over aanvullende behandelingsopties. Een patiënt heeft mogelijk een behandeling nodig voor ernstige infecties of andere onderliggende aandoeningen. Wanneer tekenen van uitdroging aanwezig zijn, is verder een intraveneuze (via een ader) vochttoediening nodig zodat de patiënt geen
elektrolytenstoornissen krijgt. Voor sommige bacteriële infecties is een behandeling met antibiotica vereist. Ook andere ondersteunende behandelingen zijn soms nodig die dan al dan niet plaatsvinden in een ziekenhuis.
Prognose
De vooruitzichten zijn meestal goed omdat de ernstige diarree bij het merendeel van de patiënten na enkele dagen vanzelf verdwenen is.
Complicaties
Chronische diarree
Sommige patiënten ervaren
chronische diarree. Wanneer de diarree vier of meer weken aanhoudt, beschouwen artsen dit als chronisch.
Malabsorptie
Een andere complicatie van explosieve diarree is malabsorptie. Hierbij slaagt het lichaam er niet in om voldoende voedingsstoffen uit voedsel op te nemen. Malabsorptie is soms het resultaat van aandoeningen die diarree veroorzaken, zoals infecties en voedselallergieën.

Blijven drinken is belangrijk /
Bron: Clker Free Vector Images, PixabayUitdroging
Een veel voorkomende complicatie is uitdroging. Het lichaam kan hierbij de vloeistoffen en elektrolyten die door diarree verloren gaan, niet gemakkelijk vervangen. Het is belangrijk dat een patiënt tijdens zijn hele ziekteperiode vocht blijft opnemen.
Preventie van ernstige waterige ontlasting
Door de volgende stappen te volgen, vermindert het risico op het ontwikkelen van explosieve diarree:
- alleen gefilterd water drinken en grondig lokale producten en andere soorten voedsel koken bij een reis naar een onderontwikkeld land
- de handen altijd goed wassen na het gebruik van het toilet, het hanteren van luiers en het hanteren van voedsel.
Lees verder