Brandende diarree: Oorzaken van branderig gevoel bij diarree

Diarree (buikloop) is een symptoom waarbij een patiënt een veelvuldige brijachtige tot waterdunne ontlasting produceert. Soms ervaren patiënten hierbij een pijnlijk, brandend gevoel. Dit vervelend symptoom is echter meestal geen reden tot paniek en verdwijnt vanzelf binnen enkele uren tot dagen met enkele eenvoudige behandelingen. Wanneer echter langdurige en ernstige brandende diarree verschijnt, ontstaan mogelijk complicaties zoals uitdroging en ondervoeding, hetgeen onbehandeld leidt tot de dood. De patiënt moet daarom een arts raadplegen wanneer de brandende diarree langer dan twee à drie dagen aanwezig is.

• Oorzaken van brandende diarree
• Lichamelijk trauma
• Maagzuren, spijsverteringsenzymen en gal
• Risicofactoren van branderig gevoel
• Aambeien
• Anale kloven
• Antibiotica
• Chirurgie of medische behandelingen
• Diabetes mellitus (suikerziekte)
• Dikkedarmkanker
• Pittig voedsel
• Prikkelbaredarmsyndroom en andere maag- en darmproblemen
• Proctitis
• Voedselallergie of voedselintolerantie
• Voedselvergiftiging
• Bijkomende oorzaken
• Behandeling
• Tips bij diarree met brandend gevoel
• Alarmtekens

Oorzaken van brandende diarree

Lichamelijk trauma

Sommige voedingsmiddelen worden mogelijk niet volledig afgebroken wanneer ze het lichaam verlaten. Dit geldt vooral voor grote, ruwe voedingsmiddelen of eetbare zaden, peulen of schelpen. Deze wrijven of snijden in delicate rectale weefsels. Ook het veelvuldig gebruik van het afvegen van het anale gebied veroorzaakt mogelijk irritatie, met brandende diarree als gevolg.

Maagzuren, spijsverteringsenzymen en gal

Voedsel dat in de maag terechtkomt, hecht zich aan bepaalde zuren en spijsverteringsenzymen en breekt dan in stukjes. Wanneer dit voedsel door de dunne darm is gepasseerd, waar gal wordt toegevoegd aan het mengsel om voedingsstoffen te helpen absorberen, moeten deze zuren en enzymen worden geneutraliseerd. Diarree versnelt het verteringsproces, dus de afbraak van voedingsmiddelen gebeurt dan niet goed. Hierdoor zijn maagzuren, spijsverteringsenzymen en gal nog steeds bij de diarree aanwezig. Deze zorgen voor schade aan de weefsels en veroorzaken een branderig gevoel.

Risicofactoren van branderig gevoel

Aambeien

Aambeien zijn gezwollen aders in het onderste rectum of rond de anus. Deze zijn vaak geïrriteerd door episoden van diarree en veroorzaken dan een brandend, pijnlijk gevoel. Rond de anus ontstaat jeuk, pijn en ongemak en is een zichtbare bobbel of zwelling aanwezig. Verder verliezen patiënten mogelijk wat ontlasting (fecale incontinentie) of verliezen ze bloed tijdens het maken van stoelgang.

Anale kloven

Bij anale kloven ontstaan gezwollen aderen in de anus, wat erg veel pijn veroorzaakt wanneer de ontlasting passeert. Anale kloven zijn vooral het gevolg van overmatig letsel of irritatie in dit gebied (obstipatie, chronische diarree en herhaald of krachtig afvegen). Een branderig gevoel is een veelvoorkomend kenmerk van anale kloven. Daarnaast presenteert de patiënt zich mogelijk met anale jeuk en een anale bloeding.

Antibiotica

Het gebruik van antibiotica leidt sneller tot diarree daar hierdoor de natuurlijke balans van darmmicroben verstoord is. Dit veroorzaakt dan een bacteriële overgroei of infectie door toxine (gif) producerende bacteriën. Diarree door antibioticagebruik vereist mogelijk een medische behandeling.

Chirurgie of medische behandelingen

Chemotherapie, een vorm van een kankerbehandeling, is een risicofactor voor diarree. Deze vorm van diarree houdt tot maximaal drie weken aan nadat de behandeling beëindigd is. Ook de tumorgroei zelf leidt bij een aantal patiënten tot diarree. Een operatie aan het maag- of darmgebied is tot slot een andere uitlokkende factor voor diarree.

Diabetes mellitus (suikerziekte)

Metformine, een medicijn voor de behandeling van diabetes mellitus type 2, veroorzaakt diarree. Daarnaast lijden sommige diabetespatiënten aan diarree. Diabetische diarree is waarschijnlijk het gevolg van langdurig hoge bloedsuikerspiegels die de zenuwen en de functie in de dikke darm, dunne darm en maag beschadigen (neuropathie).

Dikkedarmkanker

Bij dikkedarmkanker (colorectale kanker) ontwikkelen zich kankerachtige darmpoliepen in het onderste deel van het spijsverteringsstelsel die zich mogelijk verspreiden tot in het rectale gebied. Brandende diarree, een rectale bloeding, onbedoeld gewichtsverlies zijn enkele kenmerken van dikkedarmkanker.

Pittig voedsel

Bij blootstelling van bepaalde kruiden aan weefsels, ontstaat een brandend en warm gevoel doordat de kruiden diverse chemische verbindingen bevatten. Capsaïcine, het primaire actieve ingrediënt in de meeste pittige voedingsmiddelen, is eveneens aanwezig in vrij verkrijgbare verdovende producten. Capsaïcine leidt tot irritatie aan spijsverteringsweefsels en veroorzaakt diarree. Diarree versnelt de spijsvertering. De capsaïcine die in pittig voedsel aanwezig is, verlaat dan het lichaam voordat het wordt afgebroken, waardoor een brandend gevoel ontstaat.

Prikkelbaredarmsyndroom en andere maag- en darmproblemen

(Chronische) diarree of periodes van diarree en obstipatie komen vaak tot stand bij het prikkelbaredarmsyndroom. Aanvallen van diarree en winderigheid komt gemiddeld tweehonderd keer per dag voor bij patiënten met het prikkelbaredarmsyndroom. Andere maag- en darmstoornissen veroorzaken eveneens mogelijk chronische diarree die brandend aanvoelt:

• coeliakie (maag- en darmproblemen door het eten van gluten)
• colitis ulcerosa
• ziekte van Crohn

Proctitis

Proctitis staat voor ontsteking van het rectum (endeldarm). Dit heeft vele verschillende oorzaken, zoals schade en irritatie, infecties, allergieën en auto-immuunfactoren (zoals bij inflammatoire darmaandoeningen). Wanneer de endeldarm is geïnfecteerd, heeft de patiënt pijn en een brandend gevoel aan het anale gebied, in combinatie met diarree en een constante drang om ontlasting en bloed of slijm in de ontlasting te passeren.

Voedselallergie of voedselintolerantie

Het immuunsysteem veroorzaakt mogelijk een immuunrespons wanneer de dunne darm een ‘vreemde’ stof opmerkt. Diarree is dan een reactie van het lichaam om zo snel mogelijk deze irriterende stof te verwijderen. Daarom is brandende diarree een symptoom van voedselallergie of voedselintolerantie.

Voedselvergiftiging

Diarree komt vrijwel steeds voor bij voedselvergiftiging. Deze diarree houdt uren, dagen, weken of maanden aan. Patiënten gaan hierdoor vaker de billen vegen, wat zorgt voor meer irritatie en brandende diarree.

Bijkomende oorzaken

Andere veel voorkomende oorzaken van brandende diarree zijn onder andere:

• alcoholmisbruik
• cafeïne
• fructose (vruchtensuiker): een van nature voorkomende suiker in fruit
• kunstmatige zoetstoffen
• misbruik van laxeermiddelen
• roken
• spanning / stress

Behandeling

Het verlichten van huidirritatie is mogelijk door het nemen van een bad gevuld met Epsomzout. Meer water drinken innemen is nodig aangezien diarree vochtverlies veroorzaakt. Ook verliest de patiënt suiker en zout en daarom moet de patiënt dit vervangen. Een alternatief zijn speciale supplementen om de verstoorde elektrolytenbalans te herstellen. Neurale voedingsmiddelen zijn aanbevolen, zoals toast, rijst of bananen. Yoghurt herstelt voorts de natuurlijke balans van de darmflora waardoor de diarreeklachten verminderen.

Tips bij diarree met brandend gevoel

Volgende tips helpen tegen brandende diarree:

• cafeïne of alcohol vermijden (deze leiden tot uitdroging)
• een warm bad met Epsomzout nemen
• een waterafstotende crème of zalf op het getroffen gebied aanbrengen
• het eten voldoende kauwen
• met lauw water en geurloze babydoekjes het billengebied afwassen
• pittig voedsel of voedselallergenen (uitlokkende voedingsmiddelen) vermijden
• probiotische supplementen nemen
• tabak vermijden / stoppen met roken
• uitdroging vermijden door voldoende te drinken
• voedingsmiddelen met veel suiker of vet vermijden
• voorzichtig de billen afvegen
• vrij verkrijgbare aambeiencrèmes gebruiken
• vrij verkrijgbare pijnstillers nemen

Alarmtekens

Heel vaak stopt brandende diarree vanzelf na enkele dagen. Soms wijst deze vorm van diarree toch op een onderliggend probleem waarvoor een medische behandeling vereist is. Bij volgende symptomen is het verstandig om medisch advies in te winnen:

• aanzienlijk gewichtsverlies
• bloed in de ontlasting
• braken
• diarree die langer dan twee dagen aanhoudt
• diarree veroorzaakt door een antibioticum of nieuw medicijn
• een huiduitslag
• een verlies van eetlust
• koorts
• koude rillingen
• nachtelijk zweten
• pijnlijke diarree
• recente reizen
• stinkende diarree
• tekenen van ernstige uitdroging: extreme dorst (polydipsie), uitputting, duizeligheid en donker gekleurde urine
• zwarte ontlasting

Lees verder

• Diarree: Soorten, oorzaken, symptomen en behandeling
• Explosieve diarree: Oorzaken en behandeling ernstige diarree
• Rode diarree: Oorzaken van bloed of rode kleur in ontlasting
• Witte diarree: Oorzaken van wit gekleurde losse ontlasting
• Chronische diarree: Oorzaken van aanhoudende losse stoelgang