Brandende diarree: Oorzaken van branderig gevoel bij diarree

Diarree (buikloop) is een symptoom waarbij een patiënt een veelvuldige, brijachtige tot waterdunne ontlasting produceert. Soms ervaren patiënten hierbij een pijnlijk, brandend gevoel. Dit vervelende symptoom is echter meestal geen reden tot paniek en verdwijnt vanzelf binnen enkele uren tot dagen met enkele eenvoudige behandelingen. Wanneer echter langdurige en ernstige brandende diarree optreedt, kunnen er complicaties zoals uitdroging en ondervoeding ontstaan, hetgeen onbehandeld tot de dood kan leiden. De patiënt moet daarom een arts raadplegen wanneer de brandende diarree langer dan twee à drie dagen aanhoudt.

• Oorzaken van brandende diarree
• Lichamelijk trauma
• Maagzuren, spijsverteringsenzymen en gal
• Risicofactoren van branderig gevoel
• Aambeien
• Anale kloven
• Antibiotica
• Chirurgie of medische behandelingen
• Diabetes mellitus (suikerziekte)
• Dikkedarmkanker
• Pittig voedsel
• Prikkelbaredarmsyndroom en andere maag- en darmproblemen
• Proctitis
• Voedselallergie of voedselintolerantie
• Voedselvergiftiging
• Bijkomende oorzaken
• Symptomen van brandende diarree
• Behandeling van brandende diarree
• Tips bij diarree met brandend gevoe: Voeding en leefstijll
• Preventie van brandende diarree
• Alarmtekens

Oorzaken van brandende diarree

Lichamelijk trauma

Sommige voedingsmiddelen worden mogelijk niet volledig afgebroken wanneer ze het lichaam verlaten. Dit geldt vooral voor grote, ruwe voedingsmiddelen of eetbare zaden, peulen of schelpen. Deze wrijven of snijden in delicate rectale weefsels. Ook het veelvuldig gebruik van het afvegen van het anale gebied veroorzaakt mogelijk irritatie, met brandende diarree als gevolg.

Maagzuren, spijsverteringsenzymen en gal

Voedsel dat in de maag terechtkomt, hecht zich aan bepaalde zuren en spijsverteringsenzymen en breekt dan in stukjes. Wanneer dit voedsel door de dunne darm is gepasseerd, waar gal wordt toegevoegd aan het mengsel om voedingsstoffen te helpen absorberen, moeten deze zuren en enzymen worden geneutraliseerd. Diarree versnelt het verteringsproces, dus de afbraak van voedingsmiddelen gebeurt dan niet goed. Hierdoor zijn maagzuren, spijsverteringsenzymen en gal nog steeds bij de diarree aanwezig. Deze zorgen voor schade aan de weefsels en veroorzaken een branderig gevoel.

Risicofactoren van branderig gevoel

Aambeien

Aambeien zijn gezwollen aders in het onderste rectum of rond de anus. Deze zijn vaak geïrriteerd door episoden van diarree en veroorzaken dan een brandend, pijnlijk gevoel. Rond de anus ontstaat jeuk, pijn en ongemak en is een zichtbare bobbel of zwelling aanwezig. Verder verliezen patiënten mogelijk wat ontlasting (fecale incontinentie) of verliezen ze bloed tijdens het maken van stoelgang.

Anale kloven

Bij anale kloven ontstaan gezwollen aderen in de anus, wat erg veel pijn veroorzaakt wanneer de ontlasting passeert. Anale kloven zijn vooral het gevolg van overmatig letsel of irritatie in dit gebied (obstipatie, chronische diarree en herhaald of krachtig afvegen). Een branderig gevoel is een veelvoorkomend kenmerk van anale kloven. Daarnaast presenteert de patiënt zich mogelijk met anale jeuk en een anale bloeding.

Antibiotica

Het gebruik van antibiotica leidt sneller tot diarree daar hierdoor de natuurlijke balans van darmmicroben verstoord is. Dit veroorzaakt dan een bacteriële overgroei of infectie door toxine (gif) producerende bacteriën. Diarree door antibioticagebruik vereist mogelijk een medische behandeling.

Chirurgie of medische behandelingen

Chemotherapie, een vorm van een kankerbehandeling, is een risicofactor voor diarree. Deze vorm van diarree houdt tot maximaal drie weken aan nadat de behandeling beëindigd is. Ook de tumorgroei zelf leidt bij een aantal patiënten tot diarree. Een operatie aan het maag- of darmgebied is tot slot een andere uitlokkende factor voor diarree.

Diabetes mellitus (suikerziekte)

Metformine, een medicijn voor de behandeling van diabetes mellitus type 2, veroorzaakt diarree. Daarnaast lijden sommige diabetespatiënten aan diarree. Diabetische diarree is waarschijnlijk het gevolg van langdurig hoge bloedsuikerspiegels die de zenuwen en de functie in de dikke darm, dunne darm en maag beschadigen (neuropathie).

Dikkedarmkanker

Bij dikkedarmkanker (colorectale kanker) ontwikkelen zich kankerachtige darmpoliepen in het onderste deel van het spijsverteringsstelsel die zich mogelijk verspreiden tot in het rectale gebied. Brandende diarree, een rectale bloeding, onbedoeld gewichtsverlies zijn enkele kenmerken van dikkedarmkanker.

Pittig voedsel

Bij blootstelling van bepaalde kruiden aan weefsels, ontstaat een brandend en warm gevoel doordat de kruiden diverse chemische verbindingen bevatten. Capsaïcine, het primaire actieve ingrediënt in de meeste pittige voedingsmiddelen, is eveneens aanwezig in vrij verkrijgbare verdovende producten. Capsaïcine leidt tot irritatie aan spijsverteringsweefsels en veroorzaakt diarree. Diarree versnelt de spijsvertering. De capsaïcine die in pittig voedsel aanwezig is, verlaat dan het lichaam voordat het wordt afgebroken, waardoor een brandend gevoel ontstaat.

Prikkelbaredarmsyndroom en andere maag- en darmproblemen

(Chronische) diarree of periodes van diarree en obstipatie komen vaak tot stand bij het prikkelbaredarmsyndroom. Aanvallen van diarree en winderigheid komt gemiddeld tweehonderd keer per dag voor bij patiënten met het prikkelbaredarmsyndroom. Andere maag- en darmstoornissen veroorzaken eveneens mogelijk chronische diarree die brandend aanvoelt:

• coeliakie (maag- en darmproblemen door het eten van gluten)
• colitis ulcerosa
• ziekte van Crohn

Proctitis

Proctitis staat voor ontsteking van het rectum (endeldarm). Dit heeft vele verschillende oorzaken, zoals schade en irritatie, infecties, allergieën en auto-immuunfactoren (zoals bij inflammatoire darmaandoeningen). Wanneer de endeldarm is geïnfecteerd, heeft de patiënt pijn en een brandend gevoel aan het anale gebied, in combinatie met diarree en een constante drang om ontlasting en bloed of slijm in de ontlasting te passeren.

Voedselallergie of voedselintolerantie

Het immuunsysteem veroorzaakt mogelijk een immuunrespons wanneer de dunne darm een ‘vreemde’ stof opmerkt. Diarree is dan een reactie van het lichaam om zo snel mogelijk deze irriterende stof te verwijderen. Daarom is brandende diarree een symptoom van voedselallergie of voedselintolerantie.

Voedselvergiftiging

Diarree komt vrijwel steeds voor bij voedselvergiftiging. Deze diarree houdt uren, dagen, weken of maanden aan. Patiënten gaan hierdoor vaker de billen vegen, wat zorgt voor meer irritatie en brandende diarree.

Bijkomende oorzaken

Andere veel voorkomende oorzaken van brandende diarree zijn onder andere:

• alcoholmisbruik
• cafeïne
• fructose (vruchtensuiker): een van nature voorkomende suiker in fruit
• kunstmatige zoetstoffen
• misbruik van laxeermiddelen
• roken
• spanning / stress

Symptomen van brandende diarree

Naast de toename van de frequentie en waterigheid van de ontlasting, kan brandende diarree gepaard gaan met de volgende symptomen:

• Pijn en brandend gevoel in de anus en het rectum
• Jeuk rond de anus
• Bloed in de ontlasting
• Slijm in de ontlasting
• Dringende behoefte om te ontlasten
• Een opgeblazen gevoel
• Krampen in de buik
• Koorts
• Misselijkheid en braken

Behandeling van brandende diarree

De behandeling van brandende diarree hangt af van de oorzaak. In de meeste gevallen is de behandeling gericht op het verlichten van de symptomen en het voorkomen van complicaties, zoals uitdroging.

[S]Algemene behandelmaatregelen[/H]

• Vocht en elektrolyten aanvullen: Diarree kan leiden tot uitdroging en het verlies van elektrolyten. Het is belangrijk om veel vocht te drinken, zoals water, bouillon of elektrolytenoplossingen.
• Een BRAT-dieet volgen: Een BRAT-dieet bestaat uit Bananen, Rijst, Appelmoes en Toast. Dit dieet is zacht voor de maag en darmen en kan helpen om de diarree te stoppen.
• Probiotica nemen: Probiotica zijn levende bacteriën die de darmflora kunnen helpen herstellen en de symptomen van diarree kunnen verminderen.
• Vrij verkrijgbare medicijnen gebruiken: Vrij verkrijgbare medicijnen zoals loperamide en bismuthsubsalicylaat kunnen helpen om de diarree te vertragen.

[S]Medicamenteuze behandeling[/H]
Afhankelijk van de oorzaak van de brandende diarree kan een arts medicijnen voorschrijven, zoals:

• Antibiotica: Antibiotica worden voorgeschreven om bacteriële infecties te behandelen.
• Antischimmelmiddelen: Antischimmelmiddelen worden voorgeschreven om schimmelinfecties te behandelen.
• Ontstekingsremmende medicijnen: Ontstekingsremmende medicijnen worden voorgeschreven om ontstekingen van de darmen te behandelen.
• Immunosuppressiva: Immunosuppressiva worden voorgeschreven om ontstekingsaandoeningen van de darmen te behandelen.

[S]Chirurgische behandeling[/H]
In zeldzame gevallen kan een operatie nodig zijn om de oorzaak van de brandende diarree te behandelen, zoals bij ernstige aambeien of anale fissuren.

Tips bij diarree met brandend gevoe: Voeding en leefstijll

• Vermijd cafeïne en alcohol: Deze stoffen kunnen uitdroging verergeren en de symptomen van brandende diarree versterken.
• Neem een warm bad met Epsomzout: Dit kan helpen om de pijn en jeuk rond de anus te verzachten.
• Gebruik een waterafstotende crème of zalf: Dit kan helpen om de huid rond de anus te beschermen tegen irritatie door vocht.
• Kauw uw voedsel goed: Goed kauwen helpt bij de spijsvertering en kan de kans op irritatie van de darmen verminderen.
• Reinig het getroffen gebied met lauw water en geurloze babydoekjes: Gebruik geen agressieve zeep of parfum, die de irritatie kunnen verergeren.
• Vermijd pittig voedsel en voedselallergenen: Pittig voedsel kan de anus en darmen irriteren, terwijl voedselallergenen een ontstekingsreactie kunnen veroorzaken die diarree en brandend gevoel kan verergeren.
• Neem probiotische supplementen: Probiotica zijn levende bacteriën die de darmflora kunnen helpen herstellen en de symptomen van diarree kunnen verminderen.
• Vermijd roken: Roken kan de darmen irriteren en de symptomen van diarree verergeren.
• Drink voldoende vocht: Diarree kan leiden tot uitdroging, dus het is belangrijk om veel vocht te drinken, zoals water, bouillon of elektrolytenoplossingen.
• Vermijd voedingsmiddelen met veel suiker of vet: Deze voedingsmiddelen kunnen de darmen irriteren en de symptomen van diarree verergeren.
• Veeg voorzichtig af: Gebruik zacht toiletpapier of vochtige doekjes om de anus te reinigen. Wrijf niet te hard, want dit kan de irritatie verergeren.
• Gebruik vrij verkrijgbare aambeiencrèmes: Aambeiencrèmes kunnen de pijn en jeuk van aambeien verminderen, die vaak brandende diarree vergezellen.
• Neem vrij verkrijgbare pijnstillers: Pijnstillers zoals ibuprofen of paracetamol kunnen helpen om pijn en ontsteking te verminderen.

Preventie van brandende diarree

Er zijn verschillende maatregelen die u kunt nemen om brandende diarree te voorkomen:

• Goede handhygiëne: Was uw handen grondig met zeep en water na toiletbezoek en voor het eten.
• Voedselveiligheid: Zorg ervoor dat voedsel goed wordt gekookt en bewaard om voedselvergiftiging te voorkomen.
• Vermijd besmette gebieden: Vermijd contact met mensen die ziek zijn met diarree en vermijd gebieden waar diarree heerst.
• Een gezond dieet volgen: Eet een gezond dieet met veel fruit, groenten en volkoren granen.
• Stress verminderen: Zoek naar manieren om stress te verminderen, zoals yoga, meditatie of ademhalingsoefeningen.
• Regelmatig bewegen: Regelmatige lichaamsbeweging kan de spijsvertering verbeteren en het risico op diarree verminderen.

Alarmtekens

Heel vaak stopt brandende diarree vanzelf na enkele dagen. Soms wijst deze vorm van diarree toch op een onderliggend probleem waarvoor een medische behandeling vereist is. Bij volgende symptomen is het verstandig om medisch advies in te winnen:

• aanzienlijk gewichtsverlies
• bloed in de ontlasting
• braken
• diarree die langer dan twee dagen aanhoudt
• diarree veroorzaakt door een antibioticum of nieuw medicijn
• een huiduitslag
• een verlies van eetlust
• koorts
• koude rillingen
• nachtelijk zweten
• pijnlijke diarree
• recente reizen
• stinkende diarree
• tekenen van ernstige uitdroging: extreme dorst (polydipsie), uitputting, duizeligheid en donker gekleurde urine
• zwarte ontlasting

Lees verder

• Diarree: Soorten, oorzaken, symptomen en behandeling
• Explosieve diarree: Oorzaken en behandeling ernstige diarree
• Rode diarree: Oorzaken van bloed of rode kleur in ontlasting
• Witte diarree: Oorzaken van wit gekleurde losse ontlasting
• Chronische diarree: Oorzaken van aanhoudende losse stoelgang