Oculaire toxoplasmose: Parasitaire ooginfectie

Toxoplasmose (toxoplasmosis) is wereldwijd de meest voorkomende oorzaak van een ooginfectie. Oculaire toxoplasmose is een aangeboren of verworven ziekte die resulteert uit een infectie met Toxoplasma gondii. Meestal veroorzaakt de infectie geen symptomen en verdwijnt deze na enkele maanden uit het lichaam zonder behandeling. Vooral bij patiënten met een zwak immuunsysteem ontstaan klachten zoals een wazig gezichtsvermogen en oogpijn. Oculaire toxoplasmose heeft een behandeling nodig met verschillende combinaties van geneesmiddelen om de parasiet en bijbehorende ontsteking te verwijderen uit het lichaam. Onbehandeld leidt de ziekte namelijk soms tot een permanent verlies van het gezichtsvermogen.

• Oorzaken
• Parasiet
• Verspreiding van infectie
• Symptomen: Wazig zicht en oogpijn
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van de parasiet
• Prognose van parasitaire ooginfectie
• Complicaties van oculaire toxoplasmose
• Netvliesloslating
• Cataract
• Choroïdale neovascularisatie
• Glaucoom
• Oogzenuwatrofie
• Preventie

Oorzaken

Parasiet

Oculaire toxoplasmose is een ooginfectie veroorzaakt door de parasiet Toxoplasma gondii. Toxoplasma gondii is een eencellige protozoaire parasiet. Katten zijn de definitieve gastheer voor T. gondii, maar mensen en een breed scala aan zoogdieren, vogels en reptielen zijn soms ook tussengastheer.

Verspreiding van infectie

Toxoplasmose kan verworven worden of aanwezig zijn bij de geboorte. Een pas besmette moeder kan dit namelijk via de placenta doorgeven aan de foetus. De meeste patiënten krijgen toxoplasmose door het eten van rauw of onvoldoende verhit vlees, groenten of melkproducten, of door in contact te komen met een geïnfecteerde kattenbak of zandbakken. Een bloedtransfusie en orgaantransplantatie zorgen soms ook voor de verspreiding van de infectie.

Symptomen: Wazig zicht en oogpijn

De systemische ziekte presenteert zich als een griepachtige ziekte met koorts, gezwollen lymfeklieren achter het oor, spierpijn en een algemeen ziek gevoel (malaise). Meestal verdwijnt de infectie. Na een acute systemische ziekte worden de retina (het netvlies) en het choroïdea (vaatvlies) enkele weken tot enkele jaren na de eerste systemische ziekte door de parasiet geïnfecteerd. De heractivatie van de parasiet gebeurt vooral bij patiënten met een zwak immuunsysteem.

Afhankelijk van de plaats van de infectie verschijnen de ooggerelateerde symptomen van oculaire toxoplasmose geleidelijk of plotseling. De meest voorkomende oogklachten bij oculaire toxoplasmose zijn toxoplasmische retinochoroïditis (ontsteking van het netvlies en vaatvlies). Retinale vasculitis komt ook vaak voor bij patiënten met oculaire toxoplasmose.

Patiënten met oculaire toxoplasmose kampen met de volgende symptomen:

• blindheid
• drijvers zien (floaters)
• een blinde vlek zien (scotoom)
• overgevoeligheid voor licht (fotofobie)
• een verminderde gezichtsscherpte
• wazig zicht
• oogpijn
• rode ogen
• vervormde beelden zien (metamorfopsie)

Diagnose en onderzoeken

De diagnose van oculaire toxoplasmose gebeurt op basis van een grondig oogonderzoek en een medische geschiedenis. Wanneer deze klinische diagnose niet definitief kan worden vastgesteld door middel van een fundoscopie, gebeurt een aspiratie van oogvloeistoffen. Ook een speciaal bloedonderzoek kan de aanwezigheid van de parasiet onthullen.

Behandeling van de parasiet

Bij patiënten met een gezond immuunsysteem die milde symptomen ervaren waarbij het gezichtsvermogen of de oogfunctie niet getroffen is, is geen behandeling nodig. Bij deze patiënten verdwijnen de symptomen meestal binnen de vier tot acht weken. Patiënten die verlies van het gezichtsvermogen ervaren, hebben een dringende behandeling nodig met antiparasitaire geneesmiddelen, corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmers) en antibiotica.

Prognose van parasitaire ooginfectie

De prognose voor oculaire toxoplasmose is afhankelijk van het aangetaste ooggebied en de ernst van de infectie.

Complicaties van oculaire toxoplasmose

Oculaire toxoplasmose is een progressieve en terugkerende oogaandoening, met complicaties zoals:

Netvliesloslating

Een netvliesloslating kan optreden, wat kan leiden tot ernstig verlies van gezichtsvermogen.

Cataract

Cataracten kunnen zich ontwikkelen door chronische ontsteking en littekenvorming in het oog.

Choroïdale neovascularisatie

Choroïdale neovascularisatie (nieuwvaatvorming in de vaatvliezen) kan optreden, wat kan bijdragen aan visuele stoornissen en verdere complicaties.

Glaucoom

Glaucoom kan ontstaan door verhoogde oogdruk als gevolg van chronische ontsteking.

Oogzenuwatrofie

Het verlies van het gezichtsvermogen kan mogelijk permanent zijn als er schade aan de oogzenuw optreedt, wat leidt tot oogzenuwatrofie.

Preventie

Preventie van toxoplasmose kan worden bereikt door goede hygiëne te handhaven, vooral bij het omgaan met rauw vlees, groenten en kattenbakken. Vrouwen die zwanger zijn of een zwangerschap plannen, moeten extra voorzorgsmaatregelen nemen om besmetting met Toxoplasma gondii te voorkomen, waaronder het vermijden van contact met kattenbakken en het zorgvuldig koken van vlees.

Lees verder

• Toxoplasmose: Infectie met symptomen aan hersenen en ogen
• Ooginfecties door bacteriën, schimmels en virussen
• Ooginfecties door parasieten: Parasitaire infecties aan ogen
• Oogparasieten: Soorten en types van parasitaire ooginfecties