Ooginfecties door bacteriën, schimmels en virussen

Wanneer bacteriën, schimmels en virussen in en rond de oogbol terechtkomen, veroorzaken ze een ooginfectie. Een ooginfectie kan zich in één of beide ogen voordoen en verschillende delen van het oog aantasten. Er zijn veel soorten ooginfecties, elk met diverse oorzaken en behandelingen. De oogarts moet het specifieke type ooginfectie vaststellen voordat hij de meest effectieve behandeling kan voorschrijven. Hiervoor neemt hij soms een monster (cultuur) uit het getroffen ooggebied om indien nodig de exacte aard van de infectie te beoordelen.

• Oorzaken en soorten: Door bacteriën, schimmels en virussen
• Symptomen van ooginfecties
• Complicaties van een ooginfectie
• Behandeling van ooginfecties
• Prognose van ooginfecties
• Complicaties van ooginfecties
• Preventie van ooginfecties

Oorzaken en soorten: Door bacteriën, schimmels en virussen

Enkele voorbeelden van virale, fungale en bacteriële ooginfecties zijn:

• Acanthamoeba keratitis: Contactlensdragers lopen een hoger risico op deze parasiet die het hoornvlies van het oog binnendringt en mogelijk ernstige schade aan het gezichtsvermogen veroorzaakt. Zwemmen met contactlenzen wordt daarom sterk afgeraden.
• Blefaritis: Deze ontsteking van de oogleden gaat vaak gepaard met een bacteriële infectie.
• Conjunctivitis: Oogbindvliesontsteking kan bacteriële, virale of schimmeloorzaken hebben, maar kan ook het gevolg zijn van chemische blootstelling en allergieën.
• Endoftalmitis: Deze gevaarlijke ooginfectie wordt meestal veroorzaakt door bacteriën. Endoftalmitis kan optreden na oogtrauma of soms na een cataractoperatie.
• Fungale keratitis: Schimmels van het geslacht Fusarium kunnen deze schimmelinfectie veroorzaken, vaak te vinden in organisch materiaal zoals contactlensvloeistof. Keratitis is de medische term voor hoornvliesontsteking.
• Oogherpes: Deze infectie wordt veroorzaakt door het herpes simplex-virus.
• Trachoom: Trachoom is een chronische infectie van het ooglid en het hoornvlies, veroorzaakt door een bacterie die wordt verspreid door besmette vliegen. Wereldwijd is dit de belangrijkste oorzaak van infectieuze blindheid.

Symptomen van ooginfecties

Mogelijke symptomen van een ooginfectie zijn droge ogen, fotofobie (lichtgevoeligheid), gezwollen ogen, jeuk, oogafscheiding, oogpijn, rode ogen, schilferige oogleden, tranende ogen, wazig gezichtsvermogen en zwelling rond de ogen.

Complicaties van een ooginfectie

Een infectie kan de binnenkant van de bovenste en onderste oogleden aantasten en leiden tot een chalazion of gerstkorrel. Een infectie in de traanklieren van het oog kan inflammatoire aandoeningen veroorzaken zoals dacryostenose (traanbuisverstopping) en uveïtis. Verder kan een ontsteking en verstopping van het traanafvoerkanaal (dacryocystitis) optreden. Een infectie kan ook de onderliggende oorzaak zijn van een hoornvlieszweer, wat kan leiden tot ernstig gezichtsverlies indien onbehandeld. Een ernstige ooginfectie zoals endoftalmitis kan de diepere delen van het oog aantasten, waardoor het gezichtsvermogen ernstig in gevaar komt.

Een plotselinge infectie van het zachte weefsel rondom de oogleden kan wijzen op orbitale cellulitis, een vorm van cellulitis (een huidinfectie met pijnlijke, rode en gezwollen huid). Deze infectie kenmerkt zich door een pijnlijke zwelling van het bovenste en onderste ooglid, en mogelijk ook de wenkbrauwen en wangen. Andere symptomen zijn uitpuilende ogen, verminderd gezichtsvermogen, koorts en oogpijn bij oogbewegingen. Bacteriën van een sinusinfectie, een gerstkorrel op het ooglid, insectenbeten of een recente ooglidverwonding zijn mogelijke oorzaken van orbitale cellulitis. Dit vereist onmiddellijke medische hulp en een snelle intraveneuze antibioticabehandeling om schade aan de oogzenuw, permanent gezichtsverlies, blindheid en andere ernstige complicaties te voorkomen.

Behandeling van ooginfecties

Een patiënt met symptomen van een ooginfectie moet zo snel mogelijk een oogarts raadplegen voor een uitgebreid oogonderzoek voor een juiste diagnose en effectieve behandeling. Afwachten is geen goed idee, omdat de infectie kan verergeren en meer schade kan veroorzaken. Wanneer een patiënt vermoedt dat hij een ooginfectie heeft, laat hij zijn contactlenzen uit en draagt hij een bril totdat hij de oogarts heeft bezocht.

De meeste bacteriële ooginfecties zijn snel te behandelen met antibiotica in de vorm van oogdruppels of zalven, volgens de correcte oogdruppelrichtlijnen. Veel voorkomende virale ooginfecties genezen spontaan, maar bij ernstige gevallen schrijft de oogarts mogelijk antivirale oogdruppels voor. Sommige virale ooginfecties vereisen steroïde oogdruppels om de ontsteking te verminderen. Afhankelijk van de oorzaak van de ooginfectie, kunnen ook orale antibiotica of antivirale geneesmiddelen nodig zijn. De patiënt moet onmiddellijk de oogarts raadplegen als de symptomen verergeren of als het gezichtsvermogen verslechtert.

Prognose van ooginfecties

De prognose van een ooginfectie varieert afhankelijk van het type en de ernst van de infectie, evenals de snelheid en adequaatheid van de behandeling. Over het algemeen geldt:

• Bacteriële ooginfecties reageren meestal goed op snelle behandeling met antibiotica. De meeste patiënten herstellen volledig zonder blijvende schade.
• Virale ooginfecties kunnen vanzelf genezen, maar bij ernstige gevallen kan antivirale behandeling nodig zijn. Sommige virale infecties, zoals oogherpes, kunnen terugkeren en blijvende schade veroorzaken als ze niet goed worden beheerd.
• Schimmelinfecties zijn vaak ernstiger en vereisen langdurige behandeling met antischimmelmiddelen. Het herstel kan langer duren en de kans op blijvende schade is groter.

Bij tijdige en juiste behandeling is de prognose meestal goed, maar complicaties kunnen optreden, vooral bij ernstige of onbehandelde infecties.

Complicaties van ooginfecties

Ooginfecties kunnen leiden tot verschillende complicaties, afhankelijk van de aard en ernst van de infectie. Mogelijke complicaties zijn onder andere:

• Chalazion of gerstkorrel: Een infectie in de talgklieren van de oogleden kan leiden tot deze pijnlijke knobbeltjes.
• Dacryostenose (traanbuisverstopping) en Dacryocystitis: Infecties kunnen de traankanalen blokkeren en ontsteken, wat leidt tot pijn en zwelling.
• Hoornvlieszweer: Onbehandelde ooginfecties kunnen zweren op het hoornvlies veroorzaken, wat kan leiden tot ernstig gezichtsverlies of blindheid.
• Endoftalmitis: Deze ernstige infectie van de binnenkant van het oog kan optreden na oogtrauma of chirurgie en vereist onmiddellijke medische interventie om blijvend gezichtsverlies te voorkomen.
• Orbitale cellulitis: Deze ernstige infectie van het weefsel rond de oogleden kan zich snel verspreiden en leiden tot complicaties zoals oogzenuwbeschadiging, hersenvliesontsteking of sepsis, indien niet tijdig behandeld.
• Een snelle diagnose en behandeling zijn cruciaal om deze complicaties te voorkomen en de ooggezondheid te behouden.

Preventie van ooginfecties

Het is belangrijk om eerst de handen te wassen en niet in de ogen te wrijven na contact met iemand met een rood oog. Het wordt ook aanbevolen de handen te wassen voordat contactlenzen worden ingedaan. Contactlenzen worden bij voorkeur zo weinig mogelijk 's nachts gedragen, omdat dit de kans op een ooginfectie verhoogt. Verder is het aan te bevelen een veiligheids- of goede zonnebril met opstaande randen te gebruiken in winderige, hete of stoffige omgevingen. Het gebruik van anti-infectieuze sprays en reinigingsmiddelen in openbare ruimtes zoals kinderdagverblijven en klaslokalen kan ook helpen het risico op ooginfecties te verminderen. Proper beddengoed en handdoeken, kussens en washandjes zijn essentieel voor de patiënt met een ooginfectie. Deze items worden individueel gebruikt en niet gedeeld met andere gezinsleden. Daarnaast wast de patiënt zijn handen zo vaak mogelijk.

Lees verder

• Ooginfecties door schimmels: Schimmelinfecties aan ogen
• Acanthamoeba keratitis: Ooginfectie bij contactlensdragers
• Ooginfecties door contactlenzen en tips contactlenshygiëne
• Ooginfecties door virussen: Virale infecties aan oog of ogen
• Fungale keratitis: Hoornvliesontsteking door schimmels