Oogdruppels bij oogproblemen: Soorten, gebruik en adviezen

Oogdruppels (of oogzalven) verlichten de symptomen van de meeste oogproblemen. Tal van verschillende oogdruppels zijn beschikbaar, bijvoorbeeld voor de behandelingen van ooginfecties, oogallergieën, droge ogen, geïnfecteerde ogen, gezwollen ogen, jeukende ogen, oogafscheiding, pijnlijke ogen en rode ogen. Veel oogdruppels zijn zonder recept (vrij) verkrijgbaar en zonder al te veel problemen voor een korte tijd te gebruiken. Maar bij ernstige, aanhoudende of erger wordende oogproblemen bezoekt een patiënt een oogarts. Hij bepaalt de oorzaak en de ernst van het probleem, en schrijft de beste behandeling voor.

• Vrij verkrijgbare en op voorschrift verkrijgbare oogdruppels
• Soorten oogdruppels
• Allergieën en oogjeuk
• Computergebruik
• Conjunctivitis en andere infecties
• Droge ogen
• Pijn, zwelling of oogafscheiding
• Rode ogen
• Contactlenzen
• Voordelen van oogdruppels zonder conserveringsmiddelen

Vrij verkrijgbare en op voorschrift verkrijgbare oogdruppels

Oogdruppels en oogzalven zijn ofwel vrij verkrijgbaar of anders enkel op doktersvoorschrift verkrijgbaar. Vrij verkrijgbare oogdruppels zijn voor veel oogproblemen geschikt en vaak een stuk goedkoper dan op recept verkrijgbare oogdruppels. Niettemin schrijft de oogarts in bepaalde gevallen oogdruppels voor die enkel op recept verkrijgbaar zijn. Dit geldt vooral bij ernstige, pijnlijke, aanhoudende en/of steeds erger wordende oogklachten.

Soorten oogdruppels

• Anti-allergie druppels behandelen van de symptomen van oogallergieën zoals jeukende ogen of tranende ogen.
• Antibiotische druppels schrijft de oogarts voor om een bacteriële infectie (veroorzaakt door bacteriën) te verhelpen.
• Antivirale druppels behandelen herpes (oculaire herpes) en andere virale ooginfecties (veroorzaakt door een virus).
• Glaucoomdruppels helpen bij het reguleren van de vloeistof in de ogen en verminderen de oogdruk. Deze gebruikt de patiënt onder begeleiding van de oogarts.
• Kunsttranen helpen bij droge ogen die de patiënt oploopt door blootstelling aan rook, harde wind, sneeuwschittering, …
• Mydriatische druppels (mydriatica) gebruikt de oogarts bij het verwijden van de ogen tijdens een standaard oogonderzoek. Hiermee ziet hij duidelijker de oogbol en het gebied achter de iritis.
• Spoeldruppels spoelen vuil en stof uit de ogen.
• Steroïde oogdruppels zet de oogarts in bij de behandeling van ooginfecties, een oogontsteking en pijn aan de ogen. Corticosteroïden zijn effectief bij de behandeling van gezwollen oogleden of iritis (ontsteking van het regenboogvlies). Corticosteroïden gebruikt de patiënt steeds onder strikte begeleiding van de oogarts, want een foutief gebruik van corticosteroïde oogdruppels leidt tot de ontwikkeling van cataract (staar: troebele ooglens) of glaucoom.
• Verdovende oogdruppels verdoven het oog in voorbereiding voor bepaalde medische procedures en zijn ook te gebruiken als pijnstiller.

Allergieën en oogjeuk

Antihistaminicum oogdruppels zijn speciaal ontwikkeld voor de behandeling van oogjeuk als gevolg van allergieën (allergische reactie door contact met uitlokkende stof). Allergie oogdruppels verminderen histamine in de oogweefsels. Allergieën leiden tot oogklachten zoals jeukende, rode, tranende ogen en gezwollen ogen, waarvoor vrij verkrijgbare antihistaminicum oogdruppels nuttig zijn.

In sommige decongestivum oogdruppels voor rode ogen bevinden zich eveneens antihistaminica. Ze helpen bij de behandeling voor jeuk als gevolg van allergie, maar bij een te lange inname ontstaat meer roodheid doordat de patiënt tolerantie opbouwt.

Als de jeuk ernstig is en niet verbetert met vrij verkrijgbare medicijnen, raadpleegt de patiënt een oogarts voor speciale, enkel op voorschrift verkrijgbare oogdruppels.

Kunsttranen verlichten de symptomen voor oogirritatie als gevolg van visuele stress zoals huilen, oogafscheiding met betrekking tot allergieën en zwelling door ontstekingen en allergieën. Een dikke, gelige oogafscheiding wijst echter soms ook op een ooginfectie, waarvoor antibiotica oogdruppels nodig zijn.

Computergebruik

Door de populariteit van computers, zijn oogdruppels voor computervermoeidheid (Computer Vision Syndrome) vrij verkrijgbaar. Deze oogdruppels bevatten chemische stoffen waardoor de oogspieren ontspannen en waarbij ooglidkrampen (blefarospasmen) minder optreden.

Conjunctivitis en andere infecties

Conjunctivitis (oogbindvliesontsteking) is één van de meest voorkomende vormen van een ooginfectie. Conjunctivitis bestaat in diverse soorten en daarom zijn verschillende soorten oogdruppels beschikbaar voor deze oogontsteking. De oogarts bepaalt steeds het type oogbindvliesontsteking en schrijft dan de meest effectieve oogdruppels voor.

Bij bacteriële conjunctivitis heeft de patiënt rode en pijnlijke ogen, wat gepaard gaat met een dikke, gele, kleverige oogafscheiding. Bacteriële ooginfecties moeten zijn enkel te behandelen met voorgeschreven medicatie. Virale conjunctivitis is besmettelijk. Sommige soorten van virale conjunctivitis gaan spontaan weg, maar ernstige ontstekingen leiden tot rode, tranende, pijnlijke ogen, waarbij een heldere of witachtige oogafscheiding gepaard gaat. De patiënt heeft hierbij een verminderde gezichtsscherpte. Kunsttranen, koude kompressen of coldpacks verminderen de symptomen. Bij het verergeren van de symptomen, is medisch advies aanbevolen.

Allergische conjunctivitis is de meest voorkomende oorzaak van roodheid en veroorzaakt jeuk, gezwollen oogleden en waterige, bloeddoorlopen ogen. Allergische conjunctivitis is niet besmettelijk. Vrij verkrijgbare kunsttranen en antihistaminicum oogdruppels bieden verlichting in de meeste gevallen. Het nemen van vrij verkrijgbare-antihistaminica, zoals Zyrtec, Claritin of Benadryl is tevens nuttig. Als de klachten ernstig zijn, schrijft de oogarts sterkere oogdruppels of orale medicatie (geneesmiddelen die de patiënt inneemt via de mond) voor.

Bij een ooginfectie is het overigens belangrijk dat de patiënt nooit het einde van het oogdruppelflesje aanraakt met het oog, omdat de infectie zich anders mogelijk verspreidt. Hij volgt tevens steeds correcte oogdruppelrichtlijnen.

Droge ogen

Kunsttranen, ook wel bekend als smerende oogdruppels, verlichten de symptomen van droge ogen, wanneer de oorzaak gerelateerd is aan tijdelijke omstandigheden, droge ogen als gevolg van winderige en zonnige omstandigheden, en vermoeidheid. De meeste vrij verkrijgbare kunsttranen voegen verschillende traanelementen toe die zich reeds in de ogen bevinden, zodat ze fungeren als supplement voor de natuurlijke tranen. Ze houden dan de ogen voldoende vochtig. Decongestivum oogdruppels neemt de patiënt zeker niet. Ze maken de ogen minder rood, maar de symptomen van droge ogen verergeren wel op lange termijn. Smerende gels of zalven helpen bij ernstige droge oogproblemen. Deze gebruikt de patiënt vlak voor het slapengaan, omdat deze leiden tot een wazig gezichtsvermogen nadat de substantie zich even in de ogen bevindt.

Pijn, zwelling of oogafscheiding

Het is belangrijk om eerst de oorzaak van oogpijn te kennen alvorens oogdruppels te gebruiken. Veelal zijn ogen pijnlijk in droge, gespannen of vermoeide omstandigheden, of wanneer de patiënt de ogen te veel gebruikt heeft. Wanneer de patiënt vaak pijnlijke ogen heeft, wijst dit meestal op een onderliggend probleem, zoals bijziendheid (myopie), verziendheid (hypermetropie), astigmatisme (wazig zien door brekingsfout in het oog) en ouderdomsverziendheid (presbyopie). Een uitgebreid oogonderzoek is dan steeds vereist.

Rode ogen

Decongestivum oogdruppels bevatten vaatvernauwende middelen. Hierdoor krimpen de kleine bloedvaten op het witte deel van de ogen (medische term: sclera), waardoor deze minder zichtbaar zijn. Door het nemen van decongestivum oogdruppels verdwijnen de rode ogen. Het is echter belangrijk de onderliggende oorzaak van rode ogen te kennen. Decongestivum oogdruppels maskeren namelijk de rode ogen, maar verhelpen het mogelijk onderliggend oogprobleem niet. Decongestivum oogdruppels veroorzaken droogheid, irritatie, mydriasis (verwijding van pupillen in het oog) en mogelijk nog andere oogproblemen. Sommige patiënten bouwen een tolerantie op tegen het witgevend effect van deze oogdruppels, waardoor uiteindelijk nog meer roodheid ontstaat, waardoor patiënten deze steeds meer gaan gebruiken. Patiënten met rode ogen door vermoeidheid, uitdroging, slaapgebrek of algemene irritatie, zijn gebaat met vrij verkrijgbare kunsttranen. Het helpt bij oogallergie eveneens om de ogen geregeld te wassen wanneer zich een uitlokkende factor zoals pollen in de ogen bevinden.

Contactlenzen

Bevochtigende oogdruppels zijn speciaal ontwikkeld voor contactlenzen en helpen bij droge ogen en ongemak in verband met het dragen van contactlenzen. Bevochtigende oogdruppels in combinatie met contactlenzen gaan meestal prima samen, maar de patiënt bezoekt wel de oogarts want hij bepaalt of het contactlenstype compatibel is met de oogdruppels die hij wenst te gebruiken. Veel andere oogdruppels zijn in tegenstelling tot bevochtigende oogdruppels, niet geschikt voor contactlensdragers. Het is dan ook nodig om de contactlenzen te verwijderen voor het aanbrengen van de oogdruppels.

Voordelen van oogdruppels zonder conserveringsmiddelen

De meeste oogdruppels bevatten conserveringsmiddelen die de groei van bacteriën remmen. Maar sommige patiënten zijn gevoelig of zelfs allergisch voor deze conserveringsmiddelen. Oogdruppels met conserveringsmiddelen resulteren mogelijk in irritatie, roodheid en meer droogte, in plaats van deze symptomen juist te verlichten. Veel oogartsen schrijven daarom reeds oogdruppels zonder conserveringsmiddelen voor om dit probleem te voorkomen. De meeste niet-geconserveerde oogdruppels verschijnen in een enkele dosis, zodat de patiënt deze meteen na het openen gebruikt. Daarna gooit hij het flesje weg om bacteriegroei te voorkomen.

Lees verder

• Oogdruppels en oogdruppelen: Tips en oogdruppelrichtlijnen
• Mydriatica: Pupilverwijdende oogdruppels in oog of ogen
• Oogzalven & ooggels: Gebruik van & tips bij oogzalf & ooggel