Oogzalven & ooggels: Gebruik van & tips bij oogzalf & ooggel

De behandeling van veel oogproblemen verloopt via oogdruppels, maar de oogarts schrijft soms ook oogzalven of ooggels voor. Deze medicijnen komen rechtstreeks in het oog terecht en werken daardoor sneller dan medicijnen die de patiënt via de mond inneemt. Oogzalven of ooggels zijn medicijnen in een vette, halfvaste vorm. Ze smelten door middel van de lichaamswarmte. Zodra de patiënt de zalf op het oog toepast, breekt de zalf af in kleine druppels. Deze blijven een tijdje tussen de oogbol en het ooglid hangen, waardoor het medicijn de tijd krijgt om in te werken. Het is belangrijk dat het toepassen van deze medicijnen op de juiste manier gebeurt om ooginfecties en andere irritaties aan het oog te voorkomen. Enkele adviezen helpen oogproblemen te voorkomen en vergemakkelijken het aanbrengen van ooggels en oogzalven.

• Voorschrijven van oogzalf of ooggel door de oogarts
• Indicatie van oogzalven of ooggels
• Gebruik van tube oogzalf of ooggel
• Vooraf
• Oogzalf of ooggel en oogdruppels?
• Tijdens het toepassen
• Baby’s en kinderen
• Na het aanbrengen
• Risico’s en bijwerkingen van in het oog aangebrachte medicijnen
• Contact met de oogarts
• Nuttige tips
• Bewaren
• Gemiste dosis
• Hulp
• Kinderen
• Niet delen
• Ogen
• Vervaldatum

Voorschrijven van oogzalf of ooggel door de oogarts

De oogarts moet altijd op de hoogte zijn van het gebruik van medicijnen, vitaminen en natuurlijke supplementen, omdat deze mogelijk interfereren met de voorgeschreven oogzalf of ooggel of andere medicijnen. Ook een (mogelijke) zwangerschap of het geven van borstvoeding zijn voor de oogarts belangrijke gegevens.

Indicatie van oogzalven of ooggels

De oogarts schrijft oogzalf of ooggel voor om enkele oogproblemen te voorkomen of te behandelen:

• acute of langdurige oogaandoeningen
• ontstekingsaandoeningen
• ooginfecties
• oogpijn zoals bij het droge ogen-syndroom

De meeste oogzalven of ooggels zijn alleen op recept verkrijgbaar, maar sommige milde versies zijn vrij verkrijgbaar.

Gebruik van tube oogzalf of ooggel

Vooraf

De patiënt wast eerst de handen. Het is belangrijk dat ze schoon zijn alvorens de zalf toe te passen, omdat vuile handen de kans op ooginfecties verhogen. Verder doet de patiënt de contactlenzen uit voordat oogzalf of ooggel wordt aangebracht, om schade aan de lenzen te voorkomen. Het is bovendien aangewezen om geen contactlenzen te dragen bij het gebruik van oogzalf of -gel, tenzij de oogarts hierover andere adviezen heeft gegeven.

Oogzalf of ooggel en oogdruppels?

Mogelijk schrijft de arts zowel oogdruppels als een oogzalf of ooggel voor. De patiënt moet altijd eerst de oogdruppels volgens de oogdruppelrichtlijnen toepassen en vijf minuten later de zalf aanbrengen. Op deze manier krijgen de oogdruppels de tijd om in te werken. Als de patiënt twee ooggels of oogzalven moet gebruiken, moet er een halfuur tussen de toepassingen zitten.

Tijdens het toepassen

De patiënt (of ouder) houdt de tube in de hand zodat de zalf opwarmt en gemakkelijker vloeit. De patiënt kijkt naar het plafond en kantelt het hoofd een beetje. Vervolgens houdt de patiënt de geopende tube zalf dichtbij het oog (binnen twee centimeter). Het onderste ooglid wordt voorzichtig naar beneden getrokken zodat er een zakachtige opening ontstaat. De tube zalf wordt op ongeveer één centimeter van de opening gehouden, en een kleine hoeveelheid zalf (ongeveer de grootte van een rijstkorrel) wordt in het oog aangebracht. De tip (het uiteinde) van de tube mag echter de wimpers, het oog of de vingers niet aanraken. De patiënt blijft naar het plafond kijken, laat het ooglid los en sluit het oog gedurende één minuut zodat het oog het medicijn kan absorberen. Dit kan een lichte prikking veroorzaken, maar dit verdwijnt snel. Tot slot mag de patiënt met de ogen knipperen om te zorgen dat de zalf goed over de oogbol verspreid is.

Baby’s en kinderen

Bij een baby worden de armen en benen in een deken gewikkeld zodat deze niet bewegen. Bij een kind gaat men liggen of zitten waarbij het hoofd naar achteren wordt gekanteld. De ouder houdt daarna het hoofd stevig vast. De rest van de procedure verloopt op dezelfde manier als bij volwassenen.

[IMAGE=478933249317=RIGHT]

Wazig zien is normaal na het toepassen van een ooggel of oogzalf

Na het aanbrengen

Na het aanbrengen wast de patiënt de handen opnieuw. Na het toepassen van de zalf ervaart de patiënt vaak een wazig of troebel gezichtsvermogen en milde roodheid van het oog. Deze normale tekenen verdwijnen snel. Het is in ieder geval niet toegestaan om in het oog te wrijven. Met behulp van schone tissues veegt de patiënt eventuele extra zalf rond het oog af. Ook moet de bovenkant van de zalftube schoon worden gemaakt voordat de dop wordt teruggezet.

Risico’s en bijwerkingen van in het oog aangebrachte medicijnen

Oogzalven of ooggels zijn over het algemeen veilige behandelingen die meestal geen ernstige problemen veroorzaken. Echter, sommige oogzalven of ooggels kunnen een wazig gezichtsvermogen veroorzaken. De oogarts kan aanraden om deze vlak voor het slapengaan aan te brengen. Het is niet aanbevolen om met de auto te rijden of gevaarlijke machines te bedienen bij een wazig zicht; de patiënt moet wachten totdat het gezichtsvermogen weer helder is. Soms kan de patiënt last hebben van kleverige wimpers en oogleden. De patiënt kan deze voorzichtig reinigen met een warm, nat washandje. Gedroogde resten kunnen worden gereinigd met een beetje verdunde babyshampoo, waarna alles grondig moet worden afgespoeld.

Contact met de oogarts

Als de oogzalf of ooggel niet helpt of de symptomen verergeren, is het verstandig om een oogarts te raadplegen. Het kan nodig zijn om de behandeling aan te passen. Bij sommige oogzorgproducten kan na verloop van tijd een obstructie (verstopping) van de traankanalen ontstaan, wat de symptomen van het droge ogen-syndroom kan verergeren. Ook bij vragen of andere problemen rond het gebruik van oogzalf of ooggel is advies van een oogarts noodzakelijk.

Nuttige tips

Bewaren

Sommige (maar niet alle) oogzalven en ooggels moeten in de koelkast worden bewaard; dit moet de patiënt goed controleren of navragen.

Gemiste dosis

Patiënten die een dosis gemist hebben, moeten de zalf zo snel mogelijk weer aanbrengen. Als de tijd (bijna) is gekomen om de volgende dosis toe te passen, mag de patiënt wachten. Er hoeft geen extra zalf in het oog te worden aangebracht.

Hulp

Sommige patiënten vinden het gemakkelijker om iemand anders de oogzalf of ooggel te laten aanbrengen.

Kinderen

Geneesmiddelen, waaronder ooggels en oogzalven, moeten altijd buiten het bereik van kinderen worden gehouden.

Niet delen

Oogzalven en ooggels mogen niet met anderen worden gedeeld.

Ogen

Oogzalven mogen alleen in de ogen worden gebruikt en niet via de mond worden ingenomen.

Vervaldatum

Op de verpakking van oogzalven en ooggels staat een vervaldatum. Na deze datum mogen de producten niet meer worden gebruikt omdat ze mogelijk verontreinigd zijn met vuil of bacteriën. Oogzalven met een conserveermiddel moeten vier weken na opening worden weggegooid. Het opschrijven van de datum van opening van de tube is nuttig.

Lees verder

• Oogdruppels bij oogproblemen: Soorten, gebruik en adviezen
• Oogdruppels en oogdruppelen: Tips en oogdruppelrichtlijnen