Oogzalven & ooggels: Gebruik van & tips bij oogzalf & ooggel

De behandeling van veel oogproblemen verloopt via oogdruppels, maar de oogarts schrijft soms ook oogzalven of ooggels voor. Deze medicijnen komen rechtstreeks in het oog terecht en werken daardoor sneller dan medicijnen die de patiënt via de mond inneemt. Oogzalven of ooggels zijn medicijnen in een vette, halfvaste vorm. Ze smelten door middel van de lichaamswarmte. Zodra de patiënt de zalf op het oog toepast, breekt de zalf af in kleine druppels. Deze blijven een tijdje tussen de oogbol en het ooglid hangen, waardoor het medicijn de tijd krijgt om in te werken. Het is belangrijk dat het toepassen van deze medicijnen op de juiste manier gebeurt om ooginfecties en andere irritaties aan het oog te voorkomen. Enkele adviezen helpen oogproblemen te voorkomen en vergemakkelijken het aanbrengen van ooggels en oogzalven.

• Voorschrijven van oogzalf of ooggel door de oogarts
• Indicatie van oogzalven of ooggels
• Gebruik van tube oogzalf of ooggel
• Vooraf
• Oogzalf of ooggel en oogdruppels?
• Tijdens het toepassen
• Baby’s en kinderen
• Na het aanbrengen
• Toepassing van oogzalf en ooggel: technieken en richtlijnen
• Risico’s en bijwerkingen van in het oog aangebrachte medicijnen
• Contact met de oogarts
• Nuttige tips
• Bewaren
• Gemiste dosis
• Hulp
• Kinderen
• Niet delen
• Ogen
• Vervaldatum
• Interactie van oogzalven en ooggels met andere medicijnen

Voorschrijven van oogzalf of ooggel door de oogarts

De oogarts moet altijd op de hoogte zijn van het gebruik van medicijnen, vitaminen en natuurlijke supplementen, omdat deze mogelijk interfereren met de voorgeschreven oogzalf of ooggel of andere medicijnen. Ook een (mogelijke) zwangerschap of het geven van borstvoeding zijn voor de oogarts belangrijke gegevens.

Indicatie van oogzalven of ooggels

De oogarts schrijft oogzalf of ooggel voor om enkele oogproblemen te voorkomen of te behandelen:

• acute of langdurige oogaandoeningen
• ontstekingsaandoeningen
• ooginfecties
• oogpijn zoals bij het droge ogen-syndroom

De meeste oogzalven of ooggels zijn alleen op recept verkrijgbaar, maar sommige milde versies zijn vrij verkrijgbaar.

Gebruik van tube oogzalf of ooggel

Vooraf

De patiënt wast eerst de handen. Het is belangrijk dat ze schoon zijn alvorens de zalf toe te passen, omdat vuile handen de kans op ooginfecties verhogen. Verder doet de patiënt de contactlenzen uit voordat oogzalf of ooggel wordt aangebracht, om schade aan de lenzen te voorkomen. Het is bovendien aangewezen om geen contactlenzen te dragen bij het gebruik van oogzalf of -gel, tenzij de oogarts hierover andere adviezen heeft gegeven.

Oogzalf of ooggel en oogdruppels?

Mogelijk schrijft de arts zowel oogdruppels als een oogzalf of ooggel voor. De patiënt moet altijd eerst de oogdruppels volgens de oogdruppelrichtlijnen toepassen en vijf minuten later de zalf aanbrengen. Op deze manier krijgen de oogdruppels de tijd om in te werken. Als de patiënt twee ooggels of oogzalven moet gebruiken, moet er een halfuur tussen de toepassingen zitten.

Tijdens het toepassen

De patiënt (of ouder) houdt de tube in de hand zodat de zalf opwarmt en gemakkelijker vloeit. De patiënt kijkt naar het plafond en kantelt het hoofd een beetje. Vervolgens houdt de patiënt de geopende tube zalf dichtbij het oog (binnen twee centimeter). Het onderste ooglid wordt voorzichtig naar beneden getrokken zodat er een zakachtige opening ontstaat. De tube zalf wordt op ongeveer één centimeter van de opening gehouden, en een kleine hoeveelheid zalf (ongeveer de grootte van een rijstkorrel) wordt in het oog aangebracht. De tip (het uiteinde) van de tube mag echter de wimpers, het oog of de vingers niet aanraken. De patiënt blijft naar het plafond kijken, laat het ooglid los en sluit het oog gedurende één minuut zodat het oog het medicijn kan absorberen. Dit kan een lichte prikking veroorzaken, maar dit verdwijnt snel. Tot slot mag de patiënt met de ogen knipperen om te zorgen dat de zalf goed over de oogbol verspreid is.

Baby’s en kinderen

Bij een baby worden de armen en benen in een deken gewikkeld zodat deze niet bewegen. Bij een kind gaat men liggen of zitten waarbij het hoofd naar achteren wordt gekanteld. De ouder houdt daarna het hoofd stevig vast. De rest van de procedure verloopt op dezelfde manier als bij volwassenen.

Na het aanbrengen

Na het aanbrengen wast de patiënt de handen opnieuw. Na het toepassen van de zalf ervaart de patiënt vaak een wazig of troebel gezichtsvermogen en milde roodheid van het oog. Deze normale tekenen verdwijnen snel. Het is in ieder geval niet toegestaan om in het oog te wrijven. Met behulp van schone tissues veegt de patiënt eventuele extra zalf rond het oog af. Ook moet de bovenkant van de zalftube schoon worden gemaakt voordat de dop wordt teruggezet.

Toepassing van oogzalf en ooggel: technieken en richtlijnen

Bij het gebruik van oogzalven en ooggels is de juiste techniek van toepassing essentieel voor het succes van de behandeling. De manier waarop deze medicijnen worden aangebracht, kan een groot verschil maken in hun effectiviteit en de kans op bijwerkingen. Een correcte toepassing zorgt ervoor dat de medicatie goed in contact komt met het oog, zodat de werkzame stoffen hun beoogde werking kunnen uitoefenen.

Hoe breng je oogzalf of ooggel aan?
Het aanbrengen van oogzalf of ooggel moet zorgvuldig gebeuren om te voorkomen dat de tube in contact komt met het oog of andere oppervlakken. Begin altijd met het grondig wassen van je handen om besmetting te voorkomen. Open vervolgens de tube en draai deze voorzichtig los. Houd de tube boven je oog en trek het onderste ooglid naar beneden. Breng een kleine hoeveelheid zalf of gel aan in de ooghoek, vlak boven het onderste ooglid. Zorg ervoor dat je niet direct met de tube in het oog komt, omdat dit besmetting kan veroorzaken. Nadat je het medicijn hebt aangebracht, sluit je langzaam je oog en beweeg je je oogbol zachtjes om ervoor te zorgen dat de zalf of gel zich goed verspreidt.

Wat te doen bij het aanbrengen van oogzalf of ooggel bij kinderen?
Het aanbrengen van oogzalf of ooggel bij kinderen vereist extra zorg. Omdat kinderen vaak niet begrijpen waarom ze deze medicatie moeten gebruiken, kan het aanbrengen van de zalf lastig zijn. Het is belangrijk om rustig en geduldig te werk te gaan. Het kan helpen om een andere volwassene te vragen om te helpen bij het vasthouden van het kind terwijl je de medicatie aanbrengt. Het is ook aan te raden om te zorgen voor een comfortabele en rustige omgeving, zodat het kind zich niet verzet tegen de behandeling. Aangezien kinderen de neiging hebben om hun ogen veel te wrijven, is het belangrijk om ze na het aanbrengen van de medicatie af te leiden zodat ze de zalf niet uit het oog wrijven.

Risico’s en bijwerkingen van in het oog aangebrachte medicijnen

Oogzalven of ooggels zijn over het algemeen veilige behandelingen die meestal geen ernstige problemen veroorzaken. Echter, sommige oogzalven of ooggels kunnen een wazig gezichtsvermogen veroorzaken. De oogarts kan aanraden om deze vlak voor het slapengaan aan te brengen. Het is niet aanbevolen om met de auto te rijden of gevaarlijke machines te bedienen bij een wazig zicht; de patiënt moet wachten totdat het gezichtsvermogen weer helder is. Soms kan de patiënt last hebben van kleverige wimpers en oogleden. De patiënt kan deze voorzichtig reinigen met een warm, nat washandje. Gedroogde resten kunnen worden gereinigd met een beetje verdunde babyshampoo, waarna alles grondig moet worden afgespoeld.

Contact met de oogarts

Als de oogzalf of ooggel niet helpt of de symptomen verergeren, is het verstandig om een oogarts te raadplegen. Het kan nodig zijn om de behandeling aan te passen. Bij sommige oogzorgproducten kan na verloop van tijd een obstructie (verstopping) van de traankanalen ontstaan, wat de symptomen van het droge ogen-syndroom kan verergeren. Ook bij vragen of andere problemen rond het gebruik van oogzalf of ooggel is advies van een oogarts noodzakelijk.

Nuttige tips

Bewaren

Sommige (maar niet alle) oogzalven en ooggels moeten in de koelkast worden bewaard; dit moet de patiënt goed controleren of navragen.

Gemiste dosis

Patiënten die een dosis gemist hebben, moeten de zalf zo snel mogelijk weer aanbrengen. Als de tijd (bijna) is gekomen om de volgende dosis toe te passen, mag de patiënt wachten. Er hoeft geen extra zalf in het oog te worden aangebracht.

Hulp

Sommige patiënten vinden het gemakkelijker om iemand anders de oogzalf of ooggel te laten aanbrengen.

Kinderen

Geneesmiddelen, waaronder ooggels en oogzalven, moeten altijd buiten het bereik van kinderen worden gehouden.

Niet delen

Oogzalven en ooggels mogen niet met anderen worden gedeeld.

Ogen

Oogzalven mogen alleen in de ogen worden gebruikt en niet via de mond worden ingenomen.

Vervaldatum

Op de verpakking van oogzalven en ooggels staat een vervaldatum. Na deze datum mogen de producten niet meer worden gebruikt omdat ze mogelijk verontreinigd zijn met vuil of bacteriën. Oogzalven met een conserveermiddel moeten vier weken na opening worden weggegooid. Het opschrijven van de datum van opening van de tube is nuttig.

Interactie van oogzalven en ooggels met andere medicijnen

Soms kunnen oogzalven of ooggels in combinatie met andere medicijnen worden gebruikt. Het is van cruciaal belang om te begrijpen hoe oogzalf of ooggel zich verhoudt tot andere medicijnen die mogelijk tegelijkertijd worden ingenomen of toegepast.

Kunnen oogzalven en ooggels samen met andere oogmedicijnen worden gebruikt?
In sommige gevallen kunnen oogzalven of ooggels samen met oogdruppels worden gebruikt, maar het is belangrijk om te weten welke volgorde het beste is voor een effectieve behandeling. Meestal wordt aanbevolen om eerst de oogdruppels aan te brengen, omdat deze sneller in het oog worden opgenomen. Oogzalf of ooggels moeten vaak daarna worden aangebracht om hun werking langdurig te laten voortduren. Het is belangrijk om tussen de toepassing van verschillende oogmedicijnen een paar minuten te wachten, zodat ze niet in elkaar overlopen en elkaar niet verstoren.

Oogzalf en ooggels in combinatie met orale medicatie
In sommige gevallen kunnen oogzalven of ooggels interacties hebben met orale medicatie, vooral als de actieve bestanddelen vergelijkbaar zijn. Als je meerdere medicijnen gebruikt, moet je dit altijd bespreken met je arts om ervoor te zorgen dat er geen negatieve interacties optreden die de effectiviteit van de behandeling verminderen of bijwerkingen veroorzaken. Het is altijd aan te raden om je arts te informeren over alle medicijnen die je gebruikt, inclusief oogmedicatie en orale medicijnen.

Lees verder

• Oogdruppels bij oogproblemen: Soorten, gebruik en adviezen
• Oogdruppels en oogdruppelen: Tips en oogdruppelrichtlijnen