Rode ogen (bloeddoorlopen ogen): Oorzaken en behandelingen
Rode ogen wijst op het uiterlijk van het oog of beide ogen. Het oog is namelijk rood als gevolg van een oogziekte, een verwonding, een ooginfectie of een andere aandoening. Rode ogen gebeuren wanneer de bloedvaten op het oogoppervlak (de conjunctiva) geïrriteerd zijn, waardoor ze vergroten en uitzetten. Deze oogirritatie wijst niet altijd op een ernstig symptoom. Dit is dan het gevolg van onder andere vermoeidheid, allergieën, computergebruik of het gebruik van alcohol. Ook enkele medische ziekten en behandelingen leiden soms tot oogroodheid. Af en toe zijn bloeddoorlopen ogen een alarmteken omdat deze een symptoom zijn van een ernstiger oogprobleem en dan vormt dit een medische noodsituatie waarbij de oogarts het gezichtsvermogen tracht te behouden. Het is steeds aanbevolen om bij aanhoudende of terugkerende problemen een oogarts te raadplegen.
Medische aandoeningen en behandelingen & roodheid van oog of ogen
Oogdruppels
Sommige
oogdruppels zorgen voor roodheid van de ogen, vooral wanneer de patiënt allergisch is aan de bewaarmiddelen die gebruikt zijn in de druppels. Ook
mydriatica, de medische term voor pupilverwijdende oogdruppels, hebben rode ogen als complicatie.
Ziekte
Een
verkoudheid of de
griep veroorzaakt soms ook rooddoorlopen ogen. Bovendien is een overactieve schildklier (
hyperthyreoïdie) een risicofactor voor dit symptoom, waarbij ook andere ooggerelateerde en andere symptomen optreden.
Clusterhoofdpijn, een vorm van
eenzijdige en heel pijnlijke
hoofdpijn, is een andere ziekte die af en toe een rood oog met zich meebrengt.

Het drinken van alcohol brengt soms rode ogen met zich mee /
Bron: Jarmoluk, PixabayOmgevingsfactoren & bloeddoorlopen ogen
Alcohol
Het
overmatig drinken van alcohol brengt rode ogen met zich mee. Alcohol heeft namelijk een verwijdende functie, hetgeen resulteert in duidelijk zichtbare bloedvaten in de ogen.
Allergie
Eén van de meest voorkomende oorzaken van rode ogen zijn allergenen en potentiële irriterende stoffen zoals huidschilfers (bijvoorbeeld
huidschilfers van honden), pollen, stof, wind, droge lucht en zon. Deze zorgen soms voor een
allergische reactie waardoor oogroodheid optreedt.
Computer
Rode ogen zijn soms ook het gevolg van langdurig beeldschermwerk (
Computer Vision Syndrome) en de hiermee gaande oogvermoeidheid. Voldoende pauze nemen en voldoende knipperen met de ogen is nodig om
vermoeide ogen te voorkomen.
Drugs
Naast sigaretten en andere rooktabak, is het gebruik van marihuana ook gekoppeld met rode ogen. Het actieve ingrediënt in marihuana (THC) zorgt ervoor dat de bloedvaten verwijden, waardoor bloeddoorlopen ogen enkele uren na het gebruik van marihuana tot stand komt.

Het gebruik van (oog)cosmetica resulteert mogelijk in rode ogen /
Bron: Manuel Marín, Wikimedia Commons (CC BY-2.0)Make-up
Het fout gebruik van
make-up en oogcosmetica veroorzaakt bij sommige patiënten rode ogen. De make-upproducten zijn bijgevolg best gemaakt uit natuurlijke stoffen om rode ogen te vermijden.
Roken
Roken vormt tevens een risicofactor voor rode ogen. Door de sigarettenrook krijgt de patiënt onder andere
droge ogen wat gepaard gaat met roodheid, jeuk en soms ook
waterige ogen.
Slaap
Mensen die kampen met
slaapstoornissen of
onvoldoende slaap krijgen, ervaren eveneens rode ogen.
Weer
Het weer, de vervuiling en de in de lucht zwevende deeltjes veroorzaken rode ogen. Harde wind, stof en zelfs
zonlicht irriteren mogelijk de ogen, waardoor ze droog en/of rood worden. Een veiligheidsbril is aanbevolen als oogbescherming bij mensen die veel buitenshuis werken.

Bij acuut glaucoom treedt hoofdpijn op /
Bron: Geralt, PixabayOogproblemen & rood oog
Acuut glaucoom
Acuut gesloten hoek glaucoom treedt op wanneer de stroom van fluïdum (kamerwater) in het oog zich ophoopt. De oogdruk stijgt bij glaucoom (zeer) snel, wat resulteert in schade aan de oogzenuw. Het klinisch beeld van een patiënt met
glaucoom bestaat uit plotse, ernstige
oogpijn, het zien van
halo’s in het gezichtsvermogen, rode ogen en een wazig gezichtsvermogen. Bij de
oogzenuwaandoening verschijnen ook andere symptomen, zoals hoofdpijn en
misselijkheid. Een dringende behandeling is nodig en bestaat uit medicijnen, een
laserbehandeling en/of een chirurgische ingreep om de oogdruk weer tot een normaal niveau te krijgen. Een snelle behandeling is nodig om het gezichtsvermogen te behouden.
Blefaritis
Blefaritis is de medische term voor een
ontsteking van de ooglidranden. Hierbij zijn de
oogleden gezwollen en treden naast droge, pijnlijke en
geïrriteerde ogen ook rode ogen op. Het gezichtsvermogen is in de meeste gevallen niet aangetast door blefaritis. De oogarts schrijft meestal
antibiotica voor om de symptomen te verlichten, maar de symptomen van deze vervelende oogaandoening komen wel regelmatig terug. Blefaritis is de meest voorkomende oorzaak van rode ogen.
Chalazion
Een
chalazion kenmerkt zich doordat een onschuldig hard bultje in de ooglidrand verschijnt. De aanwezigheid van enkele
huidaandoeningen en een slechte ooglidhygiëne zijn verhogende risicofactoren voor deze ziekte. Eerst verschijnt bij de patiënt een zogenaamd strontje, gekend als een
hordeolum. Geraken de afvoergangen van de klieren van Meibom verstopt, dan ontstaat een chalazion. De patiënt ervaart een hard
knobbeltje op de onderste of bovenste ooglidrand wat gepaard gaat met
tranende ogen, een verminderde gezichtsscherpte en soms ook nog andere oogafwijkingen als het bultje drukt tegen andere oogstructuren. Warme kompressen, en door de oogarts voorschreven
oogzalf of oogdruppels zijn inzetbaar voor het verlichten van de symptomen zodat het bultje verdwijnt.
Conjunctivitis
Roodheid van de ogen is een typisch kenmerk van
conjunctivitis (oogbindvliesontsteking), wat soms ook gekend is als “roze ogen”. Tranende en gezwollen ogen, oogpijn,
lichtschuwheid en een wazig gezichtsvermogen zijn andere symptomen van deze oogziekte. Deze
ooginfectie is veelal het gevolg van een allergische reactie (
allergische conjunctivitis), een ziekte, een parasiet, een virus of een bacterie (
bacteriële conjunctivitis). De meeste patiënten herstellen prima dankzij oogdruppels die de oogarts voorschrijft. Het is belangrijk om preventieve maatregelen te treffen want anders keert de ooginfectie vaak terug.
Diabetische retinopathie
Diabetische retinopathie (
netvliesaandoening als gevolg van suikerziekte) is een oogaandoening die veroorzaakt is door
diabetes mellitus (suikerziekte). Het is belangrijk om diabetes goed onder controle te krijgen want de ziekte is ernstig. De patiënt verliest namelijk stilaan het gezichtsvermogen door een geminderde gezichtsscherpte, het zien van
floaters (drijvers),
nachtblindheid en bloedingen in het oog. Een laserbehandeling, een operatie en/of medicatie is bij dit oogprobleem inzetbaar.
Droge ogen
Extreme droogte leidt eveneens tot rode en geïrriteerde ogen. Meestal is dit het gevolg van onvoldoende tranenvloed en onvoldoende smering voor het oog. Chronische droge ogen (droge ogen syndroom) leidt tot irritatie van de ogen waardoor ze een rood uiterlijk krijgen. Dit komt bijvoorbeeld voor bij computerogen of bij de oogaandoeningen
pterygium en pinguecula, waarbij goedaardige letsels in de ogen ontstaan. Een
zanderig gevoel in de ogen, branderige ogen, zware oogleden, af en toe wazig zien, een oogafscheiding en problemen om te
huilen zijn mogelijke kenmerken van droge ogen. Een aantal
medische en alternatieve behandelingen zijn beschikbaar voor droge ogen (afhankelijk van de oorzaak), waaronder eveneens een
oogimplantaat. De roodheid geassocieerd met droge ogen kan vaak worden verlicht met oogdruppels. Onbehandeld vormt zich mogelijk een hoornvlieszweer, een
hoornvliesaandoening.
Hoornvlieszweer
De medische term voor een
hoornvlieszweer is cornea ulcus. Deze oogafwijking gaat gepaard met een zweer die zich ontwikkelt in de buitenste laag van het hoornvlies, meestal als gevolg van een bacteriële ooginfectie of
virale ooginfectie. De patiënt heeft naast rode ogen ook oogpijn en een milde tot ernstige oogafscheiding. Hij ziet hierdoor ook slechter. Een hoornvlieszweer kent tal van oorzaken en de oogarts moet deze eerst achterhalen alvorens hij in staat is om een geschikte behandeling in te zetten. Meestal schrijft de oogarts oogdruppels voor.
Iritis
Bij de oogaandoening
iritis ontstaat een ontsteking van het regenboogvlies in het oog. Vaak is de oogarts niet in staat om een oorzaak te identificeren, hoewel iritis soms veroorzaakt is door een onderliggend probleem met het immuunsysteem of een infectie. Lichtschuwheid, oogpijn, een kleine pupil aan één oog, een rood oog en hoofdpijn zijn kenmerkende symptomen van deze oogziekte. Medicatie en het dragen van een donkere bril zijn nodig bij iritis.
Keratitis
Rode, geïrriteerde, waterige of droge ogen en oogpijn gaan gepaard met
keratitis, een oogziekte waarbij het hoornvlies in het oog ontstoken is. Droge ogen, het fout dragen van contactlenzen en een oogtrauma zijn mogelijke oorzaken van keratitis.
Kunsttranen, medicijnen en af en toe een
hoornvliestransplantatie zijn nodig bij dit oogprobleem.
Oculaire parapemphigus
Bij
oculaire parapemphigus, een
auto-immuunaandoening, ontstaan om onbekende oorzaak littekens op het
oogbindvlies. Andere symptomen zijn rode, geïrriteerde, jeukende en brandende ogen en een aantasting van het gezichtsvermogen.
Oogherpes
Oogherpes, ook gekend als "oculaire herpes", is een oogziekte die veroorzaakt is door een virus, meestal het
herpes simplex-virus dat ook een
koortslip veroorzaakt, of het herpes zoster-virus, wat verantwoordelijk is voor
waterpokken en
gordelroos, tast de ogen aan. Oogirritatie, tranende ogen, fotofobie en rode ogen zijn kenmerkend bij deze potentieel ernstige oogziekte die de oogarts behandelt met medicatie en andere medische behandelingen.
Ooginfectie
Ooginfecties en
oogontstekingen brengen naast rode ogen ook andere symptomen met zich mee zoals jeuk, afscheiding,
pijn en wazig zien. Als een contactlensdrager de lenzen niet correct reinigt en niet desinfecteert, te lang draagt of draagt tijdens het
zwemmen, krijgt hij te maken met rode ogen.
Acanthamoeba keratitis is een voorbeeld van een veel voorkomende ooginfectie die optreedt bij contactlensdragers.
Oogkanker
In sommige gevallen wijst een rood oog eveneens op
oogkanker, zoals een
oogmelanoom, een
ooglymfoom) of een
retinoblastoom (netvlieskanker). Bij deze
oogtumor treden soms ook andere symptomen op zoals onder andere
leukocorie (witte pupilreflex), een in omvang toenemende bult op het oog of ooglid en het zien van vlekken.
Oogtrauma
Een
oogletsel (oogtrauma) brengt ook roodheid van het oog of de ogen met zich mee. Dit letsel is mogelijk aan het hoornvlies (
hoornvliesletsel) maar ook in diepere lagen, wat meer ernstige symptomen veroorzaakt, zoals oogpijn en een verlies van het gezichtsvermogen. De vooruitzichten van een oogtrauma zijn afhankelijk van de ernst van de schade.
Scleritis
Bij
scleritis is de hele dikte van de harde oogrok (sclera) ontstoken, wat resulteert in rode en gezwollen ogen. Andere symptomen omvatten fotofobie,
dubbelzien en een verminderd gezichtsvermogen. Medicatie en/of een operatie zijn de mogelijke behandelingsmogelijkheden voor deze ernstige oogziekte met variabele uitkomst.
Subconjunctivale bloeding
Een helderrode vlek op de sclera (het witte deel van het oog) is het teken van een
subconjunctivale bloeding. Subconjunctivale bloedingen treden op wanneer één van de kleine bloedvaten onder het oogbindvlies (conjunctiva) bloedt. De oorzaak van een subconjunctivale bloeding is niet altijd bekend, maar af en toe is dit gekoppeld aan
hoesten, persen of het gebruik van
bloedverdunners. Af en toe gaan subconjunctivale bloedingen gepaard met een hoge bloeddruk (
hypertensie) of een
bloedingsstoornis. Omdat de bloeding niet gevaarlijk is, is geen behandeling vereist. De symptomen verdwijnen gewoonlijk binnen één à twee weken. Als de oorzaak van de rode ogen toe te schrijven is aan een hoge bloeddruk of een bloedingsstoornis, verwijst de oogarts de patiënt door naar een huisarts of specialist voor een verdere behandeling van het onderliggend probleem. Bij het gebruik van bloedverdunners, wijzigt de arts mogelijk de dosis zodat het bloed niet te dun wordt.
Uveïtis
Een ontsteking van het middelste of achterste gedeelte van het oog (uvea) is gekend als
uveïtis. Meestal is de oorzaak van iritis niet te achterhalen, maar mogelijk is de ontsteking gerelateerd aan een auto-immuunziekte, een infectie of de blootstelling aan toxinen. Rode ogen verschijnen, maar daarnaast heeft de patiënt ook nog andere oogklachten zoals een verminderde gezichtsscherpte, een overgevoeligheid aan licht en tranende ogen, wat soms resulteert in een verminderd of volledig verlies van de visus.

Wazig zien is één van de mogelijk geassocieerde symptomen van rode ogen /
Bron: Nufkin, Flickr (CC BY-2.0)Symptomen
Afhankelijk van de onderliggende oorzaak, kan rode ogen gepaard gaan met bijkomende symptomen zoals:
Diagnose en onderzoeken
In volgende situaties is het raadzaam om meteen een oogarts te raadplegen:
- aanhoudende of terugkerende rode ogen
- ernstige pijn die gepaard gaat met de roodheid
- hoge koorts
- plotselinge veranderingen in het gezichtsvermogen
- rode ogen als gevolg van een stomp of penetrerend oogtrauma
- zwelling van het gezicht (nek, lippen, tong (macroglossie), enzovoort)

Een grondig oogonderzoek is nodig in sommige situaties /
Bron: Jeff Dahl, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Oogonderzoek
Een oogonderzoek bij de oogarts is nodig, want de oogarts is in staat om de diagnose te stellen. Hij bevraagt eerst de patiënt over zijn klachten,
medische voorgeschiedenis, voeding en levensstijl. Daarna voert hij een
grondig oogonderzoek uit waarbij hij nauwkeurig alle oogstructuren en de oogfunctie van de patiënt bestudeert. In sommige gevallen krijgt de patiënt verdere
oogonderzoeken om de oorzaak vast te stellen.
Behandeling bloeddoorlopen ogen
De meeste oorzaken van rode, bloeddoorlopen ogen zijn onschuldig en veelal verdwijnt het probleem vanzelf.
Allergieën
Wanneer de bloeddoorlopen ogen het gevolg zijn van allergieën of potentiële irriterende stoffen, schrijft de oogarts orale
antihistaminica (via de mond ingenomen geneesmiddelen tegen allergische reacties) of oogdruppels voor. Deze oogdruppels bevatten een antihistaminicum (tegen allergie) en/of
decongestivum (verminderen zwelling). Wel moet de patiënt ervoor zorgen dat hij steeds
correcte oogdruppelrichtlijnen volgt bij het nemen van oogdruppels. Wegblijven van huisdieren en stuifmeel voorkomt vaak deze ooggerelateerde problemen.
Droge ogen
Heeft de patiënt droge ogen, dan zet de oogarts kunsttranen in die veelal snel het probleem verhelpen. In sommige situaties zijn kunsttranen nuttig voor patiënten met een slaapgebrek,
vermoeidheid en algemene irritatie.
Wrijven in de ogen verergert de situatie en brengt bijkomende symptomen met zich mee.

Een gezonde voeding is goed voor de ooggezondheid /
Bron: Jill111, PixabayLevensstijl
Bepaalde veranderingen in de levensstijl elimineren rode ogen. Voldoende slapen en het eten van een
gezonde voeding houdt de ogen en andere belangrijke organen gezond en zorgt er tevens voor dat patiënten resistent zijn tegen een infectie. Voldoende water innemen en het nemen van vitamine A- en E-supplementen is daarnaast aanbevolen. Vetzuren in vis, noten en bladgroenten zijn zeer voordelig tegen droge en rode ogen.
Ogen niet aanraken
Bij de aanwezigheid van rode ogen is het aanbevolen om de ogen niet aan te raken, zelfs wanneer de
handen grondig gewassen zin. Olie en vuil blijft soms op de vingers of onder de nagels aanwezig waardoor meer roodheid ontstaat en/of schade aan de oogbol ontstaat.
Omgeving
Wanneer de oogroodheid het gevolg is van de omgeving, is het raadzaam de locatie te wijzigen of hier minder tijd door te brengen.
Wassen
Koude toepassen op de ogen vermindert tevens zwelling en pijn. Het spoelen van de ogen met warm en koud water biedt voor vele patiënten ook verlichting. Ook zijn milde oogspoeloplossingen op de markt verkrijgbaar.
Prognose oogroodheid
De genezingstijd van bloeddoorlopen ogen is afhankelijk van de oorzaak. Allergiegerelateerde oogsymptomen verdwijnen veelal binnen enkele uren nadat het allergeen verwijderd is. Is de roodheid van de ogen echter het gevolg van conjunctivitis, dan houden de rode ogen ongeveer twee weken aan.

Door rode ogen is werken soms niet mogelijk /
Bron: Concord90, PixabayComplicaties
Rode ogen zijn meestal niet het gevolg van een ernstige aandoening. Maar soms ontstaan toch problemen bij ernstige oogaandoeningen, zoals conjunctivitis. Een patiënt is dan bijvoorbeeld niet meer in staat om te gaan werken of naar school te gaan. Een infectie breidt zich mogelijk naar andere delen van het oog en het lichaam. Soms verliest en patiënt het gezichtsvermogen wat resulteert in blindheid. Littekens in het oog en zelfs het verlies van het oog zijn mogelijke complicaties. Conjunctivitis is tot slot een besmettelijke oogziekte waardoor ook anderen mogelijk lijden aan de oogafwijking.
Preventie van oogziekten en oorzaken van rode ogen
De beste manier om rode ogen te voorkomen is afhankelijk van de oorzaak, maar enkele algemene richtlijnen zijn bekend om zowel de ogen als het lichaam gezond te houden. Een oogarts onmiddellijk raadplegen bij een oogtrauma of een plotseling rood oog zonder oorzaak is nodig, en zeker wanneer de rode ogen gepaard gaan met andere symptomen. Het is daarnaast belangrijk om de handen steeds schoon te houden en te wassen met water en zeep. Voorts is het aanbevolen om linnengoed, cosmetica of washandjes niet te delen.
Allergieën
Volgende tips zijn nodig om rode ogen door allergieën te voorkomen:
- Allergenen niet opzoeken (huisdieren, pollen, …)
- Antihistaminica nemen voorafgaand aan blootstelling van allergenen indien contact toch nodig is
- Douchen bij de ontwikkeling van allergieën
- Bezoek aan huisarts en/of allergoloog, diagnosticeren van de allergieën en praten over vrij verkrijgbare of op voorschrijft verkrijgbare medicijnen

Handdoeken het best niet delen bij besmettelijke oogaandoeningen zoals conjunctivitis /
Bron: Pexels, PixabayConjunctivitis
Om conjunctivitis te voorkomen, zijn volgende tips nodig:
- Contact met patiënten met conjunctivitis vermijden
- Handdoeken, beddengoed, washandjes, make-up of oogdruppels van een patiënt met conjunctivitis zeker niet delen
- Bezoek aan het werk, school en andere openbare plaatsen vermijden totdat de patiënt met conjunctivitis genezen is (houdt gewoonlijk twee weken aan)
- Thuis en rond het huis voorwerpen desinfecteren, zoals deurknoppen, computertoetsenborden, afstandsbedieningen, …; dit voorkomt de verspreiding van de infectie
- Regelmatig de handen wassen bij contact met een patiënt met conjunctivitis
Lees verder