Rode ogen (bloeddoorlopen ogen): Oorzaken en behandelingen

Rode ogen wijst op het uiterlijk van het oog of beide ogen. Het oog is namelijk rood als gevolg van een oogziekte, een verwonding, een ooginfectie of een andere aandoening. Rode ogen gebeuren wanneer de bloedvaten op het oogoppervlak (de conjunctiva) geïrriteerd zijn, waardoor ze vergroten en uitzetten. Deze oogirritatie wijst niet altijd op een ernstig symptoom. Dit is dan het gevolg van onder andere vermoeidheid, allergieën, computergebruik of het gebruik van alcohol. Ook enkele medische ziekten en behandelingen leiden soms tot oogroodheid. Af en toe zijn bloeddoorlopen ogen een alarmteken omdat deze een symptoom zijn van een ernstiger oogprobleem en dan vormt dit een medische noodsituatie waarbij de oogarts het gezichtsvermogen tracht te behouden. Het is steeds aanbevolen om bij aanhoudende of terugkerende problemen een oogarts te raadplegen.

• Medische aandoeningen en behandelingen & roodheid van oog of ogen
• Oogdruppels
• Ziekte
• Omgevingsfactoren & bloeddoorlopen ogen
• Alcohol
• Allergie
• Computer
• Drugs
• Make-up
• Roken
• Slaap
• Weer
• Oogproblemen & rood oog
• Acuut glaucoom
• Blefaritis
• Chalazion
• Conjunctivitis
• Diabetische retinopathie
• Droge ogen
• Hoornvlieszweer
• Iritis
• Keratitis
• Oculaire parapemphigus
• Oogherpes
• Ooginfectie
• Oogkanker
• Oogtrauma
• Scleritis
• Subconjunctivale bloeding
• Uveïtis
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Contact opnemen met oogarts
• Oogonderzoek
• Behandeling bloeddoorlopen ogen
• Allergieën
• Droge ogen
• Levensstijl
• Ogen niet aanraken
• Omgeving
• Wassen
• Prognose oogroodheid
• Complicaties
• Preventie van oogziekten en oorzaken van rode ogen
• Allergieën
• Conjunctivitis

Medische aandoeningen en behandelingen & roodheid van oog of ogen

Oogdruppels

Sommige oogdruppels zorgen voor roodheid van de ogen, vooral wanneer de patiënt allergisch is aan de bewaarmiddelen die gebruikt zijn in de druppels. Ook mydriatica, de medische term voor pupilverwijdende oogdruppels, hebben rode ogen als complicatie.

Ziekte

Een verkoudheid of de griep veroorzaakt soms ook rooddoorlopen ogen. Bovendien is een overactieve schildklier (hyperthyreoïdie) een risicofactor voor dit symptoom, waarbij ook andere ooggerelateerde en andere symptomen optreden. Clusterhoofdpijn, een vorm van eenzijdige en heel pijnlijke hoofdpijn, is een andere ziekte die af en toe een rood oog met zich meebrengt.

Omgevingsfactoren & bloeddoorlopen ogen

Alcohol

Het overmatig drinken van alcohol brengt rode ogen met zich mee. Alcohol heeft namelijk een verwijdende functie, hetgeen resulteert in duidelijk zichtbare bloedvaten in de ogen.

Allergie

Eén van de meest voorkomende oorzaken van rode ogen zijn allergenen en potentiële irriterende stoffen zoals huidschilfers (bijvoorbeeld huidschilfers van honden), pollen, stof, wind, droge lucht en zon. Deze zorgen soms voor een allergische reactie waardoor oogroodheid optreedt.

Computer

Rode ogen zijn soms ook het gevolg van langdurig beeldschermwerk (Computer Vision Syndrome) en de hiermee gaande oogvermoeidheid. Voldoende pauze nemen en voldoende knipperen met de ogen is nodig om vermoeide ogen te voorkomen.

Drugs

Naast sigaretten en andere rooktabak, is het gebruik van marihuana ook gekoppeld met rode ogen. Het actieve ingrediënt in marihuana (THC) zorgt ervoor dat de bloedvaten verwijden, waardoor bloeddoorlopen ogen enkele uren na het gebruik van marihuana tot stand komt.

Make-up

Het fout gebruik van make-up en oogcosmetica veroorzaakt bij sommige patiënten rode ogen. De make-upproducten zijn bijgevolg best gemaakt uit natuurlijke stoffen om rode ogen te vermijden.

Roken

Roken vormt tevens een risicofactor voor rode ogen. Door de sigarettenrook krijgt de patiënt onder andere droge ogen wat gepaard gaat met roodheid, jeuk en soms ook waterige ogen.

Slaap

Mensen die kampen met slaapstoornissen of onvoldoende slaap krijgen, ervaren eveneens rode ogen.

Weer

Het weer, de vervuiling en de in de lucht zwevende deeltjes veroorzaken rode ogen. Harde wind, stof en zelfs zonlicht irriteren mogelijk de ogen, waardoor ze droog en/of rood worden. Een veiligheidsbril is aanbevolen als oogbescherming bij mensen die veel buitenshuis werken.

Oogproblemen & rood oog

Acuut glaucoom

Acuut gesloten hoek glaucoom treedt op wanneer de stroom van fluïdum (kamerwater) in het oog zich ophoopt. De oogdruk stijgt bij glaucoom (zeer) snel, wat resulteert in schade aan de oogzenuw. Het klinisch beeld van een patiënt met glaucoom bestaat uit plotse, ernstige oogpijn, het zien van halo’s in het gezichtsvermogen, rode ogen en een wazig gezichtsvermogen. Bij de oogzenuwaandoening verschijnen ook andere symptomen, zoals hoofdpijn en misselijkheid. Een dringende behandeling is nodig en bestaat uit medicijnen, een laserbehandeling en/of een chirurgische ingreep om de oogdruk weer tot een normaal niveau te krijgen. Een snelle behandeling is nodig om het gezichtsvermogen te behouden.

Blefaritis

Blefaritis is de medische term voor een ontsteking van de ooglidranden. Hierbij zijn de oogleden gezwollen en treden naast droge, pijnlijke en geïrriteerde ogen ook rode ogen op. Het gezichtsvermogen is in de meeste gevallen niet aangetast door blefaritis. De oogarts schrijft meestal antibiotica voor om de symptomen te verlichten, maar de symptomen van deze vervelende oogaandoening komen wel regelmatig terug. Blefaritis is de meest voorkomende oorzaak van rode ogen.

Chalazion

Een chalazion kenmerkt zich doordat een onschuldig hard bultje in de ooglidrand verschijnt. De aanwezigheid van enkele huidaandoeningen en een slechte ooglidhygiëne zijn verhogende risicofactoren voor deze ziekte. Eerst verschijnt bij de patiënt een zogenaamd strontje, gekend als een hordeolum. Geraken de afvoergangen van de klieren van Meibom verstopt, dan ontstaat een chalazion. De patiënt ervaart een hard knobbeltje op de onderste of bovenste ooglidrand wat gepaard gaat met tranende ogen, een verminderde gezichtsscherpte en soms ook nog andere oogafwijkingen als het bultje drukt tegen andere oogstructuren. Warme kompressen, en door de oogarts voorschreven oogzalf of oogdruppels zijn inzetbaar voor het verlichten van de symptomen zodat het bultje verdwijnt.

Conjunctivitis

Roodheid van de ogen is een typisch kenmerk van conjunctivitis (oogbindvliesontsteking), wat soms ook gekend is als “roze ogen”. Tranende en gezwollen ogen, oogpijn, lichtschuwheid en een wazig gezichtsvermogen zijn andere symptomen van deze oogziekte. Deze ooginfectie is veelal het gevolg van een allergische reactie (allergische conjunctivitis), een ziekte, een parasiet, een virus of een bacterie (bacteriële conjunctivitis). De meeste patiënten herstellen prima dankzij oogdruppels die de oogarts voorschrijft. Het is belangrijk om preventieve maatregelen te treffen want anders keert de ooginfectie vaak terug.

Diabetische retinopathie

Diabetische retinopathie (netvliesaandoening als gevolg van suikerziekte) is een oogaandoening die veroorzaakt is door diabetes mellitus (suikerziekte). Het is belangrijk om diabetes goed onder controle te krijgen want de ziekte is ernstig. De patiënt verliest namelijk stilaan het gezichtsvermogen door een geminderde gezichtsscherpte, het zien van floaters (drijvers), nachtblindheid en bloedingen in het oog. Een laserbehandeling, een operatie en/of medicatie is bij dit oogprobleem inzetbaar.

Droge ogen

Extreme droogte leidt eveneens tot rode en geïrriteerde ogen. Meestal is dit het gevolg van onvoldoende tranenvloed en onvoldoende smering voor het oog. Chronische droge ogen (droge ogen syndroom) leidt tot irritatie van de ogen waardoor ze een rood uiterlijk krijgen. Dit komt bijvoorbeeld voor bij computerogen of bij de oogaandoeningen pterygium en pinguecula, waarbij goedaardige letsels in de ogen ontstaan. Een zanderig gevoel in de ogen, branderige ogen, zware oogleden, af en toe wazig zien, een oogafscheiding en problemen om te huilen zijn mogelijke kenmerken van droge ogen. Een aantal medische en alternatieve behandelingen zijn beschikbaar voor droge ogen (afhankelijk van de oorzaak), waaronder eveneens een oogimplantaat. De roodheid geassocieerd met droge ogen kan vaak worden verlicht met oogdruppels. Onbehandeld vormt zich mogelijk een hoornvlieszweer, een hoornvliesaandoening.

Hoornvlieszweer

De medische term voor een hoornvlieszweer is cornea ulcus. Deze oogafwijking gaat gepaard met een zweer die zich ontwikkelt in de buitenste laag van het hoornvlies, meestal als gevolg van een bacteriële ooginfectie of virale ooginfectie. De patiënt heeft naast rode ogen ook oogpijn en een milde tot ernstige oogafscheiding. Hij ziet hierdoor ook slechter. Een hoornvlieszweer kent tal van oorzaken en de oogarts moet deze eerst achterhalen alvorens hij in staat is om een geschikte behandeling in te zetten. Meestal schrijft de oogarts oogdruppels voor.

Iritis

Bij de oogaandoening iritis ontstaat een ontsteking van het regenboogvlies in het oog. Vaak is de oogarts niet in staat om een oorzaak te identificeren, hoewel iritis soms veroorzaakt is door een onderliggend probleem met het immuunsysteem of een infectie. Lichtschuwheid, oogpijn, een kleine pupil aan één oog, een rood oog en hoofdpijn zijn kenmerkende symptomen van deze oogziekte. Medicatie en het dragen van een donkere bril zijn nodig bij iritis.

Keratitis

Rode, geïrriteerde, waterige of droge ogen en oogpijn gaan gepaard met keratitis, een oogziekte waarbij het hoornvlies in het oog ontstoken is. Droge ogen, het fout dragen van contactlenzen en een oogtrauma zijn mogelijke oorzaken van keratitis. Kunsttranen, medicijnen en af en toe een hoornvliestransplantatie zijn nodig bij dit oogprobleem.

Oculaire parapemphigus

Bij oculaire parapemphigus, een auto-immuunaandoening, ontstaan om onbekende oorzaak littekens op het oogbindvlies. Andere symptomen zijn rode, geïrriteerde, jeukende en brandende ogen en een aantasting van het gezichtsvermogen.

Oogherpes

Oogherpes, ook gekend als "oculaire herpes", is een oogziekte die veroorzaakt is door een virus, meestal het herpes simplex-virus dat ook een koortslip veroorzaakt, of het herpes zoster-virus, wat verantwoordelijk is voor waterpokken en gordelroos, tast de ogen aan. Oogirritatie, tranende ogen, fotofobie en rode ogen zijn kenmerkend bij deze potentieel ernstige oogziekte die de oogarts behandelt met medicatie en andere medische behandelingen.

Ooginfectie

Ooginfecties en oogontstekingen brengen naast rode ogen ook andere symptomen met zich mee zoals jeuk, afscheiding, pijn en wazig zien. Als een contactlensdrager de lenzen niet correct reinigt en niet desinfecteert, te lang draagt of draagt tijdens het zwemmen, krijgt hij te maken met rode ogen. Acanthamoeba keratitis is een voorbeeld van een veel voorkomende ooginfectie die optreedt bij contactlensdragers.

Oogkanker

In sommige gevallen wijst een rood oog eveneens op oogkanker, zoals een oogmelanoom, een ooglymfoom) of een retinoblastoom (netvlieskanker). Bij deze oogtumor treden soms ook andere symptomen op zoals onder andere leukocorie (witte pupilreflex), een in omvang toenemende bult op het oog of ooglid en het zien van vlekken.

Oogtrauma

Een oogletsel (oogtrauma) brengt ook roodheid van het oog of de ogen met zich mee. Dit letsel is mogelijk aan het hoornvlies (hoornvliesletsel) maar ook in diepere lagen, wat meer ernstige symptomen veroorzaakt, zoals oogpijn en een verlies van het gezichtsvermogen. De vooruitzichten van een oogtrauma zijn afhankelijk van de ernst van de schade.

Scleritis

Bij scleritis is de hele dikte van de harde oogrok (sclera) ontstoken, wat resulteert in rode en gezwollen ogen. Andere symptomen omvatten fotofobie, dubbelzien en een verminderd gezichtsvermogen. Medicatie en/of een operatie zijn de mogelijke behandelingsmogelijkheden voor deze ernstige oogziekte met variabele uitkomst.

Subconjunctivale bloeding

Een helderrode vlek op de sclera (het witte deel van het oog) is het teken van een subconjunctivale bloeding. Subconjunctivale bloedingen treden op wanneer één van de kleine bloedvaten onder het oogbindvlies (conjunctiva) bloedt. De oorzaak van een subconjunctivale bloeding is niet altijd bekend, maar af en toe is dit gekoppeld aan hoesten, persen of het gebruik van bloedverdunners. Af en toe gaan subconjunctivale bloedingen gepaard met een hoge bloeddruk (hypertensie) of een bloedingsstoornis. Omdat de bloeding niet gevaarlijk is, is geen behandeling vereist. De symptomen verdwijnen gewoonlijk binnen één à twee weken. Als de oorzaak van de rode ogen toe te schrijven is aan een hoge bloeddruk of een bloedingsstoornis, verwijst de oogarts de patiënt door naar een huisarts of specialist voor een verdere behandeling van het onderliggend probleem. Bij het gebruik van bloedverdunners, wijzigt de arts mogelijk de dosis zodat het bloed niet te dun wordt.

Uveïtis

Een ontsteking van het middelste of achterste gedeelte van het oog (uvea) is gekend als uveïtis. Meestal is de oorzaak van iritis niet te achterhalen, maar mogelijk is de ontsteking gerelateerd aan een auto-immuunziekte, een infectie of de blootstelling aan toxinen. Rode ogen verschijnen, maar daarnaast heeft de patiënt ook nog andere oogklachten zoals een verminderde gezichtsscherpte, een overgevoeligheid aan licht en tranende ogen, wat soms resulteert in een verminderd of volledig verlies van de visus.

Symptomen

Afhankelijk van de onderliggende oorzaak, kan rode ogen gepaard gaan met bijkomende symptomen zoals:

• branderige ogen
• dermatitis (korstvorming en afschilfering van de ooglidhuid)
• een zanderig gevoel in het oog
• fotofobie (overgevoeligheid voor licht)
• gezwollen ogen en oogleden
• jeukende ogen en oogleden
• madarose: uitvallen van wimpers en/of wenkbrauwen; dit gaat vaak gepaard met blefaritis (ontsteking van de ooglidranden)
• oogafscheiding (dik of waterig)
• uitpuilende ogen (exoftalmie, proptosis)
• waterige ogen
• wazig zien

Diagnose en onderzoeken

Contact opnemen met oogarts

In volgende situaties is het raadzaam om meteen een oogarts te raadplegen:

• aanhoudende of terugkerende rode ogen
• ernstige pijn die gepaard gaat met de roodheid
• hoge koorts
• plotselinge veranderingen in het gezichtsvermogen
• rode ogen als gevolg van een stomp of penetrerend oogtrauma
• zwelling van het gezicht (nek, lippen, tong (macroglossie), enzovoort)

Oogonderzoek

Een oogonderzoek bij de oogarts is nodig, want de oogarts is in staat om de diagnose te stellen. Hij bevraagt eerst de patiënt over zijn klachten, medische voorgeschiedenis, voeding en levensstijl. Daarna voert hij een grondig oogonderzoek uit waarbij hij nauwkeurig alle oogstructuren en de oogfunctie van de patiënt bestudeert. In sommige gevallen krijgt de patiënt verdere oogonderzoeken om de oorzaak vast te stellen.

Behandeling bloeddoorlopen ogen

De meeste oorzaken van rode, bloeddoorlopen ogen zijn onschuldig en veelal verdwijnt het probleem vanzelf.

Allergieën

Wanneer de bloeddoorlopen ogen het gevolg zijn van allergieën of potentiële irriterende stoffen, schrijft de oogarts orale antihistaminica (via de mond ingenomen geneesmiddelen tegen allergische reacties) of oogdruppels voor. Deze oogdruppels bevatten een antihistaminicum (tegen allergie) en/of decongestivum (verminderen zwelling). Wel moet de patiënt ervoor zorgen dat hij steeds correcte oogdruppelrichtlijnen volgt bij het nemen van oogdruppels. Wegblijven van huisdieren en stuifmeel voorkomt vaak deze ooggerelateerde problemen.

Droge ogen

Heeft de patiënt droge ogen, dan zet de oogarts kunsttranen in die veelal snel het probleem verhelpen. In sommige situaties zijn kunsttranen nuttig voor patiënten met een slaapgebrek, vermoeidheid en algemene irritatie. Wrijven in de ogen verergert de situatie en brengt bijkomende symptomen met zich mee.

Levensstijl

Bepaalde veranderingen in de levensstijl elimineren rode ogen. Voldoende slapen en het eten van een gezonde voeding houdt de ogen en andere belangrijke organen gezond en zorgt er tevens voor dat patiënten resistent zijn tegen een infectie. Voldoende water innemen en het nemen van vitamine A- en E-supplementen is daarnaast aanbevolen. Vetzuren in vis, noten en bladgroenten zijn zeer voordelig tegen droge en rode ogen.

Ogen niet aanraken

Bij de aanwezigheid van rode ogen is het aanbevolen om de ogen niet aan te raken, zelfs wanneer de handen grondig gewassen zin. Olie en vuil blijft soms op de vingers of onder de nagels aanwezig waardoor meer roodheid ontstaat en/of schade aan de oogbol ontstaat.

Omgeving

Wanneer de oogroodheid het gevolg is van de omgeving, is het raadzaam de locatie te wijzigen of hier minder tijd door te brengen.

Wassen

Koude toepassen op de ogen vermindert tevens zwelling en pijn. Het spoelen van de ogen met warm en koud water biedt voor vele patiënten ook verlichting. Ook zijn milde oogspoeloplossingen op de markt verkrijgbaar.

Prognose oogroodheid

De genezingstijd van bloeddoorlopen ogen is afhankelijk van de oorzaak. Allergiegerelateerde oogsymptomen verdwijnen veelal binnen enkele uren nadat het allergeen verwijderd is. Is de roodheid van de ogen echter het gevolg van conjunctivitis, dan houden de rode ogen ongeveer twee weken aan.

Complicaties

Rode ogen zijn meestal niet het gevolg van een ernstige aandoening. Maar soms ontstaan toch problemen bij ernstige oogaandoeningen, zoals conjunctivitis. Een patiënt is dan bijvoorbeeld niet meer in staat om te gaan werken of naar school te gaan. Een infectie breidt zich mogelijk naar andere delen van het oog en het lichaam. Soms verliest en patiënt het gezichtsvermogen wat resulteert in blindheid. Littekens in het oog en zelfs het verlies van het oog zijn mogelijke complicaties. Conjunctivitis is tot slot een besmettelijke oogziekte waardoor ook anderen mogelijk lijden aan de oogafwijking.

Preventie van oogziekten en oorzaken van rode ogen

De beste manier om rode ogen te voorkomen is afhankelijk van de oorzaak, maar enkele algemene richtlijnen zijn bekend om zowel de ogen als het lichaam gezond te houden. Een oogarts onmiddellijk raadplegen bij een oogtrauma of een plotseling rood oog zonder oorzaak is nodig, en zeker wanneer de rode ogen gepaard gaan met andere symptomen. Het is daarnaast belangrijk om de handen steeds schoon te houden en te wassen met water en zeep. Voorts is het aanbevolen om linnengoed, cosmetica of washandjes niet te delen.

Allergieën

Volgende tips zijn nodig om rode ogen door allergieën te voorkomen:

• Allergenen niet opzoeken (huisdieren, pollen, …)
• Antihistaminica nemen voorafgaand aan blootstelling van allergenen indien contact toch nodig is
• Douchen bij de ontwikkeling van allergieën
• Bezoek aan huisarts en/of allergoloog, diagnosticeren van de allergieën en praten over vrij verkrijgbare of op voorschrijft verkrijgbare medicijnen

Conjunctivitis

Om conjunctivitis te voorkomen, zijn volgende tips nodig:

• Contact met patiënten met conjunctivitis vermijden
• Handdoeken, beddengoed, washandjes, make-up of oogdruppels van een patiënt met conjunctivitis zeker niet delen
• Bezoek aan het werk, school en andere openbare plaatsen vermijden totdat de patiënt met conjunctivitis genezen is (houdt gewoonlijk twee weken aan)
• Thuis en rond het huis voorwerpen desinfecteren, zoals deurknoppen, computertoetsenborden, afstandsbedieningen, …; dit voorkomt de verspreiding van de infectie
• Regelmatig de handen wassen bij contact met een patiënt met conjunctivitis

Lees verder

• Tranende ogen: Oorzaken, symptomen en behandeling
• Rode oogleden: Oorzaken, symptomen & behandeling
• Conjunctivitis: Ontsteking van het oogbindvlies
• Oogallergie en oogirritatie: Soorten, behandeling en tips
• Rode adertjes (lijntjes in ogen): Oorzaken van rode aders