De invloed van hoge bloeddruk op de ogen

Het oog krijgt via kleine, fijne bloedvaten bloed aangeleverd. Een hoge bloeddruk (hypertensie) belast de bloedvaten in de ogen en de oogzenuw, wat kan leiden tot schade. De bloedvaten kunnen vernauwen of gaan bloeden wanneer ze blootgesteld worden aan te veel druk van de bloeddruk. Ook kan de oogzenuw zwellen, wat de visus van de patiënt kan aantasten. Onbehandelde hoge bloeddruk kan leiden tot een permanent verlies van het gezichtsvermogen. Het voorkomen en beheersen van een hoge bloeddruk is dan ook de beste manier om deze problemen te voorkomen.

• Oogproblemen bij een hoge bloeddruk (hypertensie)
• Diagnose en onderzoeken
• Indeling beschadiging netvlies
• Behandeling van verminderd gezichtsvermogen
• Prognose
• Complicaties
• Preventie

Oogproblemen bij een hoge bloeddruk (hypertensie)

Gewoonlijk beïnvloedt een hoge bloeddruk niet alleen het gezichtsvermogen, maar is het ook een bekende risicofactor bij het ontstaan en/of de progressie van andere oogziekten zoals glaucoom, diabetische retinopathie en maculadegeneratie. Verder kan een chronische hoge bloeddruk mogelijk de volgende ooggerelateerde problemen veroorzaken:

• beroerte en hersenproblemen
• choroidopathie
• optische neuropathie
• retinopathie (schade aan het netvlies)

Beroerte en hersenproblemen

Een hoge bloeddruk kan leiden tot een beroerte, wat hersenbeschadiging en gezichtsverlies kan veroorzaken. Hoge bloeddruk kan een beroerte uitlokken, die op zijn beurt de oogzenuw aantast of schade veroorzaakt aan het hersengebied dat verantwoordelijk is voor het verwerken van beelden. Scotomen (blinde vlekken in het gezichtsveld) kunnen ook ontstaan door een beroerte in het oog.

Choroidopathie

Vochtophoping onder het netvlies: Hierbij hoopt vloeistof zich op onder het netvlies door een lekkend bloedvat onder de retina. Choroidopathie kan resulteren in een vervormd gezichtsvermogen (metamorfopsie) of in sommige gevallen in littekens die schade toebrengen aan het gezichtsvermogen.

Optische neuropathie

Zenuwbeschadiging: Optische neuropathie is een aandoening waarbij een verminderde bloedstroom de oogzenuw beschadigt. Zenuwcellen in de ogen kunnen afsterven, wat leidt tot bloedingen in het oog of verlies van het gezichtsvermogen.

Retinopathie

Hoge bloeddruk kan de vaten die bloed naar het netvlies vervoeren beschadigen, wat leidt tot retinopathie (netvliesaandoening). Patiënten hebben vaak geen of weinig symptomen van hypertensieve retinopathie (oogziekte door hoge bloeddruk). De oogarts ontdekt deze aandoening meestal tijdens een standaard oogonderzoek. Echter, patiënten kunnen soms last hebben van hoofdpijn en visusproblemen zoals verminderd zicht, zwelling aan het oog en dubbelzien. Deze aandoening kan uiteindelijk leiden tot bloedingen in het oog, wazig zien (wazig gezichtsvermogen) en een volledig verlies van het gezichtsvermogen. Indien de patiënt naast hoge bloeddruk ook lijdt aan diabetes mellitus, loopt hij een groter risico op retinopathie.

Diagnose en onderzoeken

Aanhoudende rode vlekken op het wit van beide ogen kunnen een symptoom zijn van hypertensie. De hoge bloeddruk kan ervoor zorgen dat de bloedvaten uitzetten of barsten, waardoor er rode vlekken op het oogwit verschijnen (niet op het gekleurde deel).

De oogarts kan hypertensie ook opsporen door de toestand van de bloedvaten in de ogen te beoordelen met een oftalmoscoop. Oftalmoscopie is een pijnloos en snel onderzoek dat ongeveer tien minuten duurt. Soms voert de arts een fluoresceïneangiografie uit om de retinale bloedstroom te onderzoeken. Hierbij worden pupilverwijdende oogdruppels (mydriatica) toegediend. Na een eerste reeks foto's injecteert de arts fluoresceïne in een ader (meestal aan de binnenkant van de elleboog). Vervolgens worden er opnieuw foto’s van de bloedvaten in het oog genomen om de bloedstroom te visualiseren.

Indeling beschadiging netvlies

De oogarts kan op basis van de onderzoeksresultaten beoordelen of er sprake is van een vernauwing van de bloedvaten (vasoconstrictie) en of er vloeistof lekt uit de bloedvaten, wat effect heeft op het gezichtsvermogen. De mate van netvliesbeschadiging (medische term is "retinopathie") kan worden ingedeeld op een schaal van 1 tot 4:

• Graad 1: De patiënt vertoont geen symptomen.
• Graad 2-3: Er zijn verschillende veranderingen in de lekkende bloedvaten en er is zwelling in andere delen van het netvlies.
• Graad 4: De oogzenuw en macula zijn gezwollen, wat leidt tot verminderd gezichtsvermogen.

Behandeling van verminderd gezichtsvermogen

De behandeling van hypertensieve retinopathie richt zich op het beheersen van de hoge bloeddruk zelf. Een gezonde leefstijl met voldoende beweging, gezonde en evenwichtige voeding met veel groenten en fruit, en een stabiel en gezond gewicht helpen om de bloeddruk onder controle te krijgen en te houden. Roken dient vermeden te worden. Indien nodig kan de arts bloeddrukverlagende medicijnen zoals ACE-remmers of diuretica (vocht afdrijvende middelen) voorschrijven. De schade door hypertensieve retinopathie is cumulatief, wat betekent dat hoe langer de patiënt onbehandeld blijft, hoe groter de kans op blijvende schade. Daarom is het belangrijk dat de patiënt regelmatig langsgaat bij zowel de huisarts voor het meten van de bloeddruk als bij de oogarts voor het monitoren van oogproblemen en gezichtsvermogen.

Prognose

Patiënten met graad 4 (ernstige retinopathie) hebben vaak bijkomende hart- en nierproblemen door hoge bloeddruk. Ze lopen eveneens een verhoogd risico op een beroerte (onvoldoende bloedtoevoer naar de hersenen met mentale en lichamelijke symptomen). In de meeste gevallen herstelt het netvlies als de bloeddruk onder controle is. Echter, bij sommige patiënten met retinopathie graad 4 kan er blijvende schade aan de oogzenuw en macula optreden.

Complicaties

Beroerte en hersenproblemen

Een hoge bloeddruk kan leiden tot een beroerte, wat kan resulteren in hersenbeschadiging en gezichtsverlies. Hoge bloeddruk kan een beroerte uitlokken die de oogzenuw aantast of schade veroorzaakt aan het hersengebied dat verantwoordelijk is voor het verwerken van visuele informatie. Hierdoor kunnen scotomen (blinde vlekken in het gezichtsveld) ontstaan.

Choroidopathie

Vochtophoping onder het netvlies door lekkende bloedvaten kan leiden tot choroidopathie. Dit kan resulteren in een vervormd gezichtsvermogen (metamorfopsie) of in ernstige gevallen tot littekens die het gezichtsvermogen aantasten.

Optische neuropathie

Bij optische neuropathie beschadigt een verminderde bloedstroom de oogzenuw. Dit kan leiden tot de afsterving van zenuwcellen in de ogen, wat kan resulteren in bloedingen in het oog of verlies van het gezichtsvermogen.

Retinopathie

Hoge bloeddruk kan de bloedvaten die bloed naar het netvlies vervoeren beschadigen, wat leidt tot retinopathie. Deze aandoening kan zonder merkbare symptomen ontstaan, maar kan leiden tot bloedingen in het oog, wazig zien (wazig gezichtsvermogen) en uiteindelijk tot volledig verlies van het gezichtsvermogen. Indien de patiënt ook lijdt aan diabetes mellitus, loopt hij een verhoogd risico op ernstige retinopathie.

Preventie

Beheersing van bloeddruk

Het voorkomen van hoge bloeddruk is essentieel om oogcomplicaties te vermijden. Dit kan door een gezonde leefstijl te handhaven met voldoende lichaamsbeweging en een gezonde en evenwichtige voeding rijk aan groenten en fruit.

Gewicht en roken

Het handhaven van een gezond gewicht en het vermijden van roken zijn cruciaal voor het beheer van de bloeddruk en het verminderen van de risico’s op oogproblemen.

Regelmatige controle

Regelmatige controle van de bloeddruk bij de huisarts en periodieke oogonderzoeken bij de oogarts zijn belangrijk om eventuele problemen tijdig op te sporen en te behandelen. Dit helpt om verdere schade aan de ogen te voorkomen en het gezichtsvermogen te behouden.

Lees verder

• Eenvoudige tips voor een goede ooggezondheid
• Gezichtsvermogen: Schade aan ogen door slechte gewoonten
• Hypertensie (verhoogde bloeddruk): Soorten en symptomen
• Hoge bloeddruk (hypertensie): Oorzaken en behandeling
• Chronische hoge bloeddruk (hypertensie): Complicaties