Hypertensie (verhoogde bloeddruk): Soorten en symptomen

Hypertensie, oftewel hoge bloeddruk, is een ernstige aandoening die het risico op diverse ziekten vergroot en wordt daarom vaak aangeduid als een stille doder. Een bloeddruk wordt als hypertensie beschouwd wanneer deze hoger is dan 140/90 mm Hg. Vaak vertoont een patiënt geen symptomen, hoewel sommige mensen klachten kunnen ervaren zoals hoofdpijn in de achterkant van het hoofd, duizeligheid, tinnitus (oorsuizen) en een licht gevoel in het hoofd. Er zijn drie hoofdtypes van hypertensie, elk met verschillende oorzaken en behandelingsopties. Onbehandeld kan hypertensie leiden tot ernstige complicaties zoals hartfalen, hart- en vaatziekten, hartritmestoornissen, beroertes en nierfalen.

• Maligne hypertensie
• Essentiële hypertensie
• Secundaire hypertensie
• Wanneer een arts raadplegen?
• Preventie en levensstijl

Maligne hypertensie

Maligne hypertensie, ook wel kwaadaardige hypertensie genoemd, wordt gekarakteriseerd door een dramatische en snelle stijging van de bloeddruk tot zeer hoge niveaus. Symptomen van maligne hypertensie kunnen onder andere hoofdpijn, vermoeidheid, verwardheid, concentratieproblemen en spontane neusbloedingen omvatten. De behandeling bestaat meestal uit het toedienen van medicijnen via een infuus (intraveneus) om de bloeddruk snel en effectief te verlagen.

Essentiële hypertensie

Essentiële hypertensie, ook wel idiopathische hypertensie genoemd, heeft geen duidelijke oorzaak en is dus niet het gevolg van een onderliggende ziekte. Behandeling van essentiële hypertensie richt zich op levensstijlveranderingen en medicatie. Een natriumarm en kaliumrijk dieet kan helpen om het gewicht te verminderen, wat gunstig is voor het hart en de bloedvaten. Regelmatige lichaamsbeweging bevordert ook de algehele gezondheid. Het verminderen van stress en het aanpassen van de levensstijl zijn cruciaal; stoppen met roken en het verminderen van alcoholgebruik zijn eveneens belangrijk. Vaak wordt medicatie voorgeschreven in combinatie met deze veranderingen. Mogelijke medicijnen zijn:

• ACE-remmers: Deze geneesmiddelen, oftewel Angiotensine Converterend Enzymremmers, verlagen de bloeddruk en zorgen voor vaatverwijding.
• Alfablokkers: Deze medicijnen veroorzaken een snelle daling van de bloeddruk.
• Angiotensine II-antagonisten: Deze geneesmiddelen werken op de nieren en verwijden de bloedvaten.
• Bètablokkers: Deze middelen verlagen de weerstand in de bloedvaten, waardoor de bloeddruk daalt.
• Calciumantagonisten: Deze medicijnen zorgen voor verwijding van de bloedvaten.
• Diuretica: Ook bekend als vochtafdrijvers, verhogen deze middelen de uitscheiding van vocht en zout via de nieren.

Secundaire hypertensie

Secundaire hypertensie wordt veroorzaakt door een onderliggende ziekte. De behandeling richt zich op het behandelen van deze oorzaak.

Renale hypertensie

Nieraandoeningen, zoals stenose van de nierslagaders, kunnen leiden tot renale hypertensie, oftewel hoge bloeddruk door vernauwde nierslagaders.

Zwangerschapshypertensie
Ook bekend als toxicose, zwangerschapshypertensie kan optreden na de twintigste zwangerschapsweek. Deze aandoening kan de placenta beschadigen, wat de uitwisseling van voedingsstoffen en afvalstoffen tussen moeder en kind kan belemmeren. Dit kan leiden tot een tekort aan zuurstof en voedingsstoffen voor het kind, wat invloed heeft op de ontwikkeling. Behandeling bestaat uit het handhaven van een gezonde levensstijl, veel rust en een dieet dat niet per se zoutarm hoeft te zijn. Het voorschrijven van bloeddrukverlagende medicijnen tijdens de zwangerschap is meestal niet toegestaan, hoewel in uitzonderlijke gevallen bepaalde middelen wel kunnen worden gebruikt. Regelmatige monitoring van de bloeddruk en urineonderzoek door de arts zijn essentieel.

Endocriene hypertensie

Endocriene hypertensie is het gevolg van een overproductie van hormonen die de bloeddruk beïnvloeden. Deze aandoening kan worden veroorzaakt door verschillende ziekten.

Ziekte van Cushing
De ziekte van Cushing is een zeldzame aandoening gekenmerkt door een verhoogd cortisolniveau in het bloed, veroorzaakt door een adenoom in de hypofyse of in de bijnier. Symptomen zijn onder andere centrale vetopstapeling (centrale adipositas), striae (zwangerschapsstrepen), polyurie (overmatig plassen), acne, een bult op de rug (bisonnek) en een opgeblazen gezicht (moonface).

Syndroom van Conn
Het syndroom van Conn, of hyperaldosteronisme, wordt gekenmerkt door een overproductie van het hormoon aldosteron door de bijnieren. Dit kan leiden tot ernstig verhoogde bloeddruk. Oorzaken kunnen een adenoom in één of beide bijnieren of hyperplasie (overmatige groei) zijn. Symptomen zijn onder andere spierzwakte, polydipsie (overmatige dorst), polyurie, algemene moeheid, tachycardie (snelle hartslag) en tintelingen.

Feochromocytoom
Een feochromocytoom is een zeldzame tumor van het bijniermerg die catecholamines (zoals adrenaline) in grote hoeveelheden afgeeft. Dit kan leiden tot symptomen zoals cefalalgie (hoofdpijn), hartkloppingen (palpitaties), overmatig zweten en bleekheid.

Obstructief slaapapnoesyndroom (OSAS)
OSAS, of obstructief slaapapnoesyndroom, treedt op wanneer de bovenste luchtwegen tijdelijk blokkeren door de tong of andere zachte weefsels in de keelholte. Dit kan leiden tot verstoring van de slaap en slaaptekort. Risicofactoren zijn roken, erfelijke factoren en een korte onderkaak. Gevolgen van OSAS zijn onder andere snurken, abnormale slaperigheid, vermoeidheid, prikkelbaarheid en plotseling wakker worden met een schok.

Wanneer een arts raadplegen?

Het is belangrijk om een arts te raadplegen bij het ervaren van symptomen van hypertensie of bij het regelmatig meten van een bloeddruk die hoger is dan 140/90 mm Hg. Vroegtijdige diagnose en behandeling kunnen ernstige complicaties helpen voorkomen.

Preventie en levensstijl

Preventie van hypertensie en het beheersen van hoge bloeddruk kan vaak door het aanpassen van de levensstijl. Dit omvat:

• Stoppen met roken
• Beperken van alcoholconsumptie
• Regelmatige lichaamsbeweging
• Gezond en uitgebalanceerd dieet
• Stressmanagement en ontspanningstechnieken

Lees verder

• Labiele hypertensie: Plots van normale naar hoge bloeddruk
• Gemaskeerde hypertensie: Hoge bloeddruk thuis, niet bij arts
• Zwangerschapshypertensie: Hoge bloeddruk bij zwangerschap
• Maligne hypertensie: Zeer hoge bloeddruk met orgaanschade
• Hoge bloeddruk (hypertensie): Oorzaken en behandeling