Nachtblindheid: ’s Nachts of bij weinig licht slecht zien
Bij nachtblindheid heeft de patiënt een verzwakt gezichtsvermogen of is hij tijdelijk verblind bij avond, nacht of zwakke verlichting. Nachtblindheid is in feite een symptoom van een onderliggende oogaandoening. Erfelijke aangeboren aandoeningen waardoor het netvlies minder gevoelig is en een tekort aan vitamine A zijn enkele oorzaken van nachtblindheid. Afhankelijk van de oorzaak is een behandeling mogelijk, maar soms is geen oplossing voorhanden. De patiënt vermijdt dan het autorijden 's nachts en neemt andere voorzorgsmaatregelen om de mogelijk schadelijke gevolgen van een slecht nachtzicht te voorkomen.
Synoniemen nachtblindheid
Nachtblindheid is eveneens gekend onder deze synoniemen:
- dagziendheid
- nyctanopie
- schemerblindheid
Epidemiologie symptoom
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) schat dat de hoogste prevalentie van nachtblindheid van kinderen gevonden is in Afrika. Ook zwangere vrouwen in Afrika en Zuid-Azië zijn erg vaak getroffen door nachtblindheid.
Oorzaken: Oogaandoening en andere medische factoren
De oorzaken van nachtblindheid vallen in twee categorieën in te delen: behandelbare oorzaken en niet-behandelbare oorzaken.
Behandelbare oorzaken
Behandelbare oorzaken omvatten:
Niet-behandelbare oorzaken
Aangeboren aandoeningen zijn niet-behandelbare oorzaken van nachtblindheid. Enkele voorbeelden hiervan zijn:
Symptomen: ’s Nachts of bij weinig licht slecht zien
Bij nachtblindheid ziet een patiënt enkel ’s nachts of bij weinig licht slecht. Overdag is hij namelijk in staat om goed te zien. Dit symptoom heeft gevolgen op bijvoorbeeld het autorijden ’s nachts. Patiënten met nachtblindheid hebben vaak ook moeite met het zien van sterren tijdens een heldere nacht of het
wandelen door een donkere kamer, zoals een bioscoop. Deze problemen zijn vaak erger net nadat een patiënt uit een helder verlichte omgeving komt. Patiënten met milde symptomen hebben gewoon meer aanpassingstijd aan de duisternis nodig.
Diagnose en onderzoeken
Oogonderzoek
De oogarts wenst informatie te weten over de ernst, het begin en de duur symptomen, het medicatiegebruik, een familiale geschiedenis van diabetes (suikerziekte) of een andere oogaandoening. De oogarts voert een volledig oogonderzoek uit om de oorzaak te achterhalen van de nachtblindheid, want mogelijk is deze behandelbaar door bijvoorbeeld een nieuwe bril of een
cataractoperatie. Hij onderzoekt het netvlies en voert hiervoor een spleetlamponderzoek uit (
oftalmoscopie). Ook een
kleurentest en een test voor de
gezichtsscherpte en een straalbrekingsonderzoek (=
refractieonderzoek) zijn nodig. Bovendien test de oogarts de pupilreactie op licht. Tot slot voert hij een oogdrukmeting (
tonometrie) uit om de oogafwijking glaucoom op te sporen, en eventueel voert hij daarna nog een
gonioscopie uit om het type glaucoom te kennen.
Diagnostisch onderzoek
De arts voert een
electroretinografie (ERG) uit om de elektrische respons van staafjes en kegeltjes te meten bij de blootstelling aan licht. Daarnaast is een
gezichtsveldonderzoek nodig.
Differentiële diagnose
Deze oogaandoeningen vertonen symptomen die gelijkaardig zijn aan de symptomen van nachtblindheid. Bijgevolg zijn ze de differentiële diagnose voor nachtblindheid:
Behandeling oogaandoening
Zelfzorg
De patiënt neemt veiligheidsmaatregelen om ongevallen te voorkomen op plaatsen met weinig licht. Hij rijdt daarnaast ’s nachts niet met de wagen, tenzij hij hiervoor de goedkeuring heeft gekregen van de oogarts. Voorts eet de patiënt gezond en gevarieerd om een tekort aan vitamine A te voorkomen. Vooral
boerenkool, een cantaloupe, een mango, een
pompoen,
eieren, melk, spinazie,
wortelen en
zoete aardappelen zitten boordevol vitamine A. Voedingsmiddelen die rijk zijn aan mineralen en
antioxidanten, voorkomen cataract. Voorts draagt de patiënt een
zonnebril of een hoed met een brede rand om de verblinding te verminderen.
Professionele medische zorg
Nachtblindheid veroorzaakt door een verworven aandoening verdwijnt meestal na de behandeling van de onderliggende aandoening. Vitamine A-supplementen en een
gezonde en gevarieerde voeding zijn nuttig bij een vitamine A-tekort. Een bril of
contactlenzen zijn nuttig bij bijziendheid. Patiënten met cataract krijgen een cataractoperatie. Glaucoommedicatie, een
laserbehandeling of diverse operaties zoals een
trabeculectomie en
drainage-implant zijn mogelijk. Wanneer een genetisch defect de basis is van de nachtblindheid, valt dit niet te behandelen. Voorts is een
regelmatig oogonderzoek nodig wat de veiligheid van de patiënt en de omgeving verbetert.