Sneeuwblindheid (fotokeratitis): Oogziekte door UV-straling

Fotokeratitis is een pijnlijke oogaandoening die optreedt wanneer het oog wordt blootgesteld aan onzichtbare ultraviolette straling (UV-straling), zowel van de zon als van kunstmatige energiebronnen. Fotokeratitis kan worden vergeleken met een brandwond van het hoornvlies in het oog. De aandoening treft de dunne oppervlaktelaag van het hoornvlies (de heldere voorkant van het oog) en de conjunctiva (het oogbindvlies: de cellaag die de binnenkant van de oogleden en het oogwit bedekt). Symptomen zoals een zanderig gevoel in de ogen en pijn zijn kenmerkend. Het dragen van de juiste oogbescherming is essentieel om schade aan de ogen door UV-stralen te voorkomen.

• Synoniemen fotokeratitis
• Oorzaken oogaandoening: Door UV-straling
• Zon
• Kunstmatige bron
• Risicofactoren
• Sneeuwblindheid
• Symptomen ogen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling oogziekte
• Langdurige nazorg
• Prognose oogziekte
• Oogcomplicaties door UV-straling
• Preventie door goede oogbescherming
• Omgaan met sneeuwblindheid (fotokeratitis)
• Oorzaken en symptomen
• Preventie en bescherming
• Praktische tips voor het omgaan met sneeuwblindheid
• Draag een zonnebril met uv-bescherming
• Rust je ogen goed uit
• Gebruik oogdruppels
• Raadpleeg een arts bij ernstige symptomen
• Voorkom herhaalde blootstelling
• Zorg goed voor je ogen na herstel
• Misvattingen rond sneeuwblindheid
• Sneeuwblindheid is alleen gevaarlijk in de bergen
• Sneeuwblindheid kan alleen optreden bij langdurige blootstelling aan de zon
• Sneeuwblindheid is een ernstige aandoening die altijd leidt tot blijvende schade aan het oog
• Sneeuwblindheid treft alleen mensen die geen zonnebril dragen
• Sneeuwblindheid komt vaak voor tijdens de winter, maar niet in de zomer
• Sneeuwblindheid kan alleen behandeld worden door een arts
• Iedereen kan sneeuwblindheid krijgen, ongeacht leeftijd of gezondheidstoestand

Synoniemen fotokeratitis

Fotokeratitis staat ook bekend onder de volgende namen:

• Lasogen
• Sneeuwblindheid
• Stralingskeratitis
• Ultraviolet keratitis
• UV keratitis

Oorzaken oogaandoening: Door UV-straling

Zon

Schade aan het oog door ultraviolette straling kan optreden door de reflectie van de zon op oppervlakken zoals zand, water, ijs en sneeuw. Deze schade kan ook optreden bij het staren naar de zon, bijvoorbeeld tijdens een zonsverduistering zonder geschikte bescherming, wat kan leiden tot een brandwond op het netvlies, een ernstigere complicatie dan tijdelijke schade aan het hoornvlies.

Kunstmatige bron

Vele kunstmatige bronnen van ultraviolet licht kunnen fotokeratitis veroorzaken, zoals bruiningslampen, zonnebanken, halogeen bureaulampen, bliksem, elektrische vonken, lassen, en meer. Hierdoor wordt deze aandoening vaak ook aangeduid als "lasogen".

Risicofactoren

Vooral skiërs (oogproblemen in de winter), strandliefhebbers, lassers en mensen die op grote hoogte leven, lopen een verhoogd risico op deze oogziekte. De oogkleur speelt eveneens een rol in de gevoeligheid voor fotokeratitis, waarbij patiënten met lichtgekleurde ogen kwetsbaarder zijn. Bovendien kunnen bepaalde medicijnen de gevoeligheid voor zonlicht verhogen, wat de blootstelling aan UV-stralen vergroot.

Deze geneesmiddelen omvatten:

• Acnemedicatie (Accutane)
• Antibiotica (doxycycline, sulfas en ciprofloxacine)
• Antidepressiva
• Antihistaminica
• Cholesterolmedicijnen (statines)
• Diabetische medicatie (Glyburide en Glipizide)
• Diuretica (plastabletten)
• Niet-steroïde anti-inflammatoire middelen (NSAID's), zoals ibuprofen en naproxen

Sneeuwblindheid

Sneeuwblindheid is een specifieke vorm van fotokeratitis die optreedt wanneer UV-stralen worden weerkaatst door ijs en sneeuw. Dit oogletsel komt vaak voor in de Noordpool- en Zuidpoolgebieden of in het hooggebergte, waar de lucht dunner is en minder bescherming biedt tegen UV-stralen. Sneeuwblindheid kan ook leiden tot bevriezing van het hoornvliesoppervlak en ernstige uitdroging van het hoornvlies door extreem droge lucht, zoals bij skiën en bergbeklimmen.

Symptomen ogen

De symptomen van fotokeratitis verschijnen vaak pas zes tot twaalf uur na blootstelling aan UV-licht. Hoe langer de blootstelling, hoe ernstiger de symptomen. Veelvoorkomende symptomen zijn een zanderig gevoel in de ogen, rode en gezwollen ogen, pijn, tranende ogen, en gevoeligheid voor fel licht (fotofobie). Patiënten kunnen ook halo's zien, een verminderde gezichtsscherpte ervaren, en soms een tijdelijk verlies van het gezichtsvermogen ondervinden. Andere symptomen zijn hoofdpijn, kleine pupillen (miosis), ooglidspiertrekkingen en een droge huid rond de ogen.

Diagnose en onderzoeken

Oogonderzoek
De oogarts zal de patiënt vragen naar recente activiteiten en vervolgens de ogen onderzoeken. Met behulp van oogdruppels die fluoresceïnekleurstof bevatten, kan eventuele UV-schade worden opgespoord.

Differentiële diagnose
Bij de diagnose van fotokeratitis moet de arts ook andere aandoeningen uitsluiten, zoals acute conjunctivitis, iritis, uveïtis, en hoornvlieszweren.

Behandeling oogziekte

Fotokeratitis en sneeuwblindheid verdwijnen meestal spontaan binnen één tot twee dagen. De behandeling is gericht op symptoomverlichting en pijnbestrijding. Patiënten moeten contactlenzen onmiddellijk verwijderen, uit de zon blijven, en rusten in een donkere kamer. Het aanbrengen van een koud washandje op gesloten ogen en het gebruik van kunsttranen kunnen de pijn verlichten. In sommige gevallen worden antibiotica-oogdruppels voorgeschreven. Het is belangrijk om niet in de ogen te wrijven tijdens het herstelproces.

Langdurige nazorg

Hoewel de meeste gevallen van fotokeratitis binnen enkele dagen genezen, is het raadzaam om de ogen regelmatig te laten controleren door een oogarts, vooral bij herhaalde blootstelling aan UV-stralen. Langdurige blootstelling kan cumulatieve schade veroorzaken, die op latere leeftijd kan bijdragen aan ernstige oogziekten zoals maculadegeneratie en cataract.

Het opvolgen van een regelmatige controle bij een oogarts en het naleven van preventieve maatregelen kan helpen om de gezondheid van de ogen te waarborgen en het risico op complicaties te minimaliseren.

Prognose oogziekte

De symptomen van fotokeratitis verdwijnen meestal geleidelijk binnen één tot twee dagen, zonder blijvende schade.

Oogcomplicaties door UV-straling

Langdurige blootstelling aan UV-straling kan leiden tot verschillende oogcomplicaties, waaronder oogkanker, ooglidkanker, pterygium, maculadegeneratie, en cataract (staar).

Patiënten die één keer fotokeratitis hebben gehad, lopen een verhoogd risico op herhaling, vooral als ze opnieuw worden blootgesteld aan hoge niveaus van UV-straling. Het is belangrijk om preventieve maatregelen strikt op te volgen om recidief te voorkomen.

Preventie door goede oogbescherming

Het voorkomen van fotokeratitis is mogelijk door het dragen van oogbescherming die UV-straling blokkeert, zoals een goede zonnebril of een sneeuwbril die 100% van de UV-stralen (UVA- en UVB-straling) blokkeert. Veiligheidsbrillen, lasbrillen en lashelmen zijn ook essentieel bij risicovolle activiteiten. Zelfs bij bewolkt weer moeten beschermende brillen worden gedragen, omdat UV-licht door wolken heen kan dringen. Patiënten moeten ook breedgerande hoeden dragen wanneer ze naar het strand gaan. Let op: contactlenzen met UV-bescherming beschermen niet volledig tegen UV-stralen, omdat ze niet alle gevoelige delen van het oog bedekken.

Omgaan met sneeuwblindheid (fotokeratitis)

Oorzaken en symptomen

Sneeuwblindheid, ook wel fotokeratitis genoemd, ontstaat door overmatige blootstelling aan ultraviolette (UV) straling, vaak gereflecteerd door sneeuw of ijs. Deze aandoening beschadigt het hoornvlies, wat leidt tot klachten zoals pijn, roodheid, wazig zien en gevoeligheid voor licht. Patiënten kunnen ook een branderig gevoel en tranende ogen ervaren.

Preventie en bescherming

Het dragen van een zonnebril met UV-bescherming of een speciale sneeuwbril is essentieel om sneeuwblindheid te voorkomen. Zorg ervoor dat de bril goed aansluit en zijdelingse UV-straling blokkeert. Vermijd langdurige blootstelling aan fel zonlicht, vooral in hooggelegen gebieden.

Praktische tips voor het omgaan met sneeuwblindheid

Sneeuwblindheid is een tijdelijke oogziekte die ontstaat wanneer de ogen te veel worden blootgesteld aan ultraviolet (UV) licht, vaak door reflectie van de zon op sneeuw. Het kan ernstig ongemak veroorzaken, maar gelukkig is het meestal tijdelijk en goed te behandelen. Hier zijn enkele tips om te helpen bij de behandeling en het voorkomen van sneeuwblindheid.

Draag een zonnebril met uv-bescherming

De beste manier om sneeuwblindheid te voorkomen, is door een zonnebril te dragen die beschermt tegen UV-stralen. Zorg ervoor dat je zonnebril 100% UV-bescherming biedt, zodat je ogen niet worden blootgesteld aan schadelijke straling. Het is vooral belangrijk als je in de bergen of op sneeuwbedekte gebieden bent, waar het UV-licht sterk wordt gereflecteerd.

Rust je ogen goed uit

Als je last hebt van sneeuwblindheid, is het belangrijk om je ogen rust te geven. Vermijd het gebruik van elektronische apparaten zoals smartphones, tablets of computers, aangezien ze je ogen kunnen vermoeien en het herstel vertragen. Probeer je ogen te ontspannen door in een donkere kamer te zitten en ze af en toe met een koud kompres te kalmeren.

Gebruik oogdruppels

Oogdruppels kunnen helpen om de pijn en irritatie van sneeuwblindheid te verlichten. Kies voor druppels die specifiek bedoeld zijn om de ogen te kalmeren en droogte of ontsteking te verlichten. Dit kan helpen om de symptomen sneller te verlichten, zodat je weer comfortabeler kunt functioneren.

Raadpleeg een arts bij ernstige symptomen

Als de symptomen van sneeuwblindheid ernstiger worden of langer aanhouden dan een paar dagen, is het belangrijk om medische hulp in te schakelen. Een arts kan je ogen grondig onderzoeken en mogelijk een behandeling zoals antibiotische oogdruppels voorschrijven om verdere complicaties te voorkomen. Het is belangrijk om professioneel advies in te winnen om permanente schade aan je ogen te voorkomen.

Voorkom herhaalde blootstelling

Om herhaalde gevallen van sneeuwblindheid te voorkomen, kun je het beste zorgen voor voldoende bescherming tijdens je activiteiten in de zon. Zelfs als het geen sneeuw bedekt gebied betreft, kan blootstelling aan het zonlicht in hoge bergen of op zee gevaarlijk zijn. Blijf altijd alert en gebruik beschermende maatregelen zoals een hoed, zonnebril en zonblocker om je ogen en huid te beschermen.

Zorg goed voor je ogen na herstel

Na het herstel van sneeuwblindheid is het belangrijk om je ogen goed te verzorgen. Vermijd overmatige blootstelling aan fel licht en geef je ogen voldoende tijd om te herstellen. Regelmatige controle van je ogen bij een oogspecialist kan nuttig zijn om te zorgen dat je ogen geen langdurige schade hebben opgelopen.

Misvattingen rond sneeuwblindheid

Sneeuwblindheid, ook wel bekend als fotokeratitis, is een tijdelijke aandoening waarbij het hoornvlies van het oog wordt verbrand door blootstelling aan uv-straling, meestal door reflectie van de zon op sneeuw of ijs. Er bestaan verschillende misvattingen over deze aandoening die het begrip ervan bemoeilijken.

Sneeuwblindheid is alleen gevaarlijk in de bergen

Hoewel sneeuwblindheid vaak wordt geassocieerd met bergachtige gebieden vanwege de reflectie van zonlicht op de sneeuw, kan het overal plaatsvinden waar er voldoende reflectie van uv-licht is. Het kan zelfs voorkomen op zeestranden of vlakke gebieden als de sneeuw het zonlicht weerspiegelt. Het risico bestaat zelfs op dagen met minder zon, omdat de sneeuw voldoende uv-straling kan weerkaatsen om schade aan het oog te veroorzaken.

Sneeuwblindheid kan alleen optreden bij langdurige blootstelling aan de zon

Sneeuwblindheid kan optreden na slechts korte periodes van blootstelling aan sterke uv-stralen. Zelfs enkele uren blootstelling aan sneeuw zonder bescherming kan leiden tot tijdelijke schade aan het hoornvlies, vooral als de zon intens is en de sneeuw een groot deel van het licht reflecteert. De intensiteit van het zonlicht en de reflectie op sneeuw of ijs is vaak veel sterker dan mensen denken.

Sneeuwblindheid is een ernstige aandoening die altijd leidt tot blijvende schade aan het oog

In de meeste gevallen is sneeuwblindheid tijdelijk en veroorzaakt het geen blijvende schade aan het oog. De aandoening kan wel pijnlijk zijn en ongemak veroorzaken, zoals een branderig gevoel, overmatige tranen en wazig zicht, maar meestal herstelt het hoornvlies volledig binnen een paar dagen met de juiste behandeling. Het is belangrijk om snel actie te ondernemen, zoals het dragen van een oogverband en het vermijden van fel licht, om het herstel te bevorderen.

Sneeuwblindheid treft alleen mensen die geen zonnebril dragen

Hoewel het dragen van een zonnebril essentieel is om de kans op sneeuwblindheid te verkleinen, kan de aandoening ook optreden bij mensen die wel een zonnebril dragen, als deze niet voldoende bescherming biedt tegen uv-straling. Het is belangrijk om een zonnebril te dragen die 100% uv-bescherming biedt, vooral in sneeuwrijke omgevingen. Normale zonnebrillen beschermen mogelijk niet volledig tegen de schadelijke effecten van uv-licht.

Sneeuwblindheid komt vaak voor tijdens de winter, maar niet in de zomer

Sneeuwblindheid kan het hele jaar door optreden, hoewel de wintermaanden het hoogseizoen zijn vanwege de weersomstandigheden en de hoeveelheid sneeuw. In de zomer kan sneeuwblindheid ook voorkomen, vooral in gebieden met grote sneeuwvelden of op gletsjers. De zon is nog steeds krachtig genoeg om schade aan het hoornvlies te veroorzaken, zelfs bij lagere temperaturen, omdat de reflectie van de sneeuw het uv-licht versterkt.

Sneeuwblindheid kan alleen behandeld worden door een arts

Hoewel het belangrijk is om een arts te raadplegen als je symptomen van sneeuwblindheid ervaart, kunnen de meeste gevallen van deze aandoening thuis worden behandeld met eenvoudige maatregelen. Het dragen van een zonnebril, rusten in een donkere kamer en het aanbrengen van kunsttranen kunnen helpen bij het verlichten van de symptomen. In ernstige gevallen kan een arts pijnstillers of ontstekingsremmers voorschrijven, maar meestal zijn deze gevallen zeldzaam.

Iedereen kan sneeuwblindheid krijgen, ongeacht leeftijd of gezondheidstoestand

Hoewel iedereen theoretisch sneeuwblind kan worden, lopen mensen die gevoelig zijn voor uv-straling, zoals mensen met lichte ogen of een lichte huid, een groter risico. Ook mensen die geen zonnebril dragen of langdurig in de sneeuw verblijven, lopen een verhoogd risico. Mensen met een slechte ooggezondheid of bepaalde medische aandoeningen kunnen ook vatbaarder zijn voor sneeuwblindheid. Het is belangrijk om preventieve maatregelen te nemen, vooral voor mensen die deze risicofactoren hebben.

Lees verder

• Verbrande ogen (zonnebrand) door blootstelling aan zon
• Goede zonnebril kopen: Tips voor goed gezichtsvermogen
• UV-straling: Soorten, oogproblemen en bescherming van ogen
• Keratitis: Ontsteking van het hoornvlies in het oog
• Ogen en oogzorg in de winter: Problemen, symptomen en tips