Sneeuwblindheid (lasoog), symptomen en behandeling

Je staat er niet zo snel bij stil: op wintersport gaan en last krijgen van zonverbranding. De ogen zijn extra gevoelig voor schadelijke uv-straling. Dit komt het meest voor tijdens de wintersport omdat sneeuw veel meer zonlicht reflecteert dan bijvoorbeeld zand. Maar ook in de zomer kan er een branderig gevoel in de ogen ontstaan. We spreken ook wel over sneeuwblindheid of lasogen. Symptomen zijn pijn aan de ogen, roodheid, gevoeligheid voor licht en rode ogen. Er is sprake van een hoornvliesontsteking. De arts kan oogdruppels voorschrijven, maar behandeling is vaak niet nodig.

Wat is sneeuwblindheid?

Sneeuwblindheid valt onder het lasoog. Een lasoog is een beschadiging van het hoornvlies van het oog. Vroeger ontstond dit voornamelijk door het lassen zonder bril. Bij lassen worden materialen verbonden door middel van warmte of druk, waardoor het materiaal smelt en samen wordt gevoegd. Tijdens het lassen komen schadelijke uv-stralen vrij. Deze kunnen het hoornvlies van het oog beschadigen. Daarom is het altijd aan te raden om te lassen met een lasbril, maar beter nog met een beschermingsmasker. De benaming lasoog is dus afkomstig van schade die vroeger vooral ontstond door onbeschermd lassen.

Een lasoog kan ook een andere oorzaak hebben. In ieder geval gaat het om schadelijke uv-straling die het oog binnendringen. Sneeuwblindheid valt ook onder het lasoog.

Wintersport

De meeste mensen lopen sneeuwblindheid op tijdens de wintersport. Steeds vaker gaan we op wintersport in de vorm van een vakantie. Het gaat hier voornamelijk om de recreatiesport in de sneeuw. Denk hierbij aan skiën, langlaufen, koersen met sledehonden of sledepaarden, bobsleeën, snowboarden en schansspringen. In een kleiner aantal gevallen gaat het om de wedstrijdsport, maar hiervoor is geen vakantie vereist.

Oorzaak: uv-straling

Zoals eerder al beschreven, wordt sneeuwblindheid veroorzaakt door schadelijke uv-straling. De zon geeft ultraviolet (uv) licht af in de vorm van elektromagnetische straling. Het menselijke oog kan ultraviolet licht niet waarnemen. De ooglens laat ultraviolet licht niet door, waardoor het netvlies beschermd wordt. Het hoornvlies is het doorzichtige buitenste laagje dat zich over de oogbol bevindt. Dit beschermende vliesje is 0.5 mm dik en bestaat uit vijf lagen. De buitenste laag is snel vervangbaar doordat de epitheelcellen zich snel kunnen vernieuwen. Het hoornvlies is helemaal doorzichtig zodat licht goed door het oog naar binnen kan vallen. Er lopen geen bloedvaten door het hoornvlies, wel zijn er zenuwen aan verbonden.

Ultraviolette straling staat bekend om zijn verbrandende werking op de huid wanneer we zonnen. Maar ook het hoornvlies kan verbrand raken door ultraviolette straling. We spreken bij sneeuwblindheid ook wel van een lichte verbranding van het oog. Hierdoor ontstaat er een hoornvliesontsteking. Sneeuw reflecteert 90 procent van de uv-straling, zand slechts 50 procent. Dit is dan ook de reden dat sneeuwblindheid/ een lasoog eerder optreedt door wintersport dan door een strandvakantie.

Symptomen en klachten

De eerste klachten treden na een half uur tot 6 uur op. Het is dus niet zo dat sneeuwblindheid direct merkbaar is. Dit is mede afhankelijk van de sterkte van de uv-straling, de hoeveelheid en de tijdsduur waarmee de ogen eraan zijn blootgesteld. Er ontstaat pijn aan het oog die als zeer pijnlijk kan worden ervaren. Soms is het amper mogelijk om met de ogen te kijken. Er ontstaat een verhoogde gevoeligheid voor licht. Direct in het licht kijken is onmogelijk, maar ook gewoon licht wordt slecht verdragen.

Verder zullen de ogen vaak tranen en rood uitzien. De rode kleur ontstaat doordat de vaten zich verwijden. Het tranen ontstaat door de irritatie. Het gevoel dat er een zandkorrel in het oog zit is meestal wel aanwezig.

Behandeling en herstel

Over het algemeen geneest sneeuwblindheid vanzelf weer. Na twee tot drie dagen zijn de meeste klachten weer over. Soms worden er oogdruppels voorgeschreven. Deze zorgen ervoor dat de pijn minder wordt. Een huismiddeltje is het gebruik van schijfjes rauwe aardappel en deze op de ogen te leggen. Hierdoor trekt het branderige gevoel uit de ogen. In een donkere kamer liggen met een natte doek op de ogen brengt meestal verlichting. Het oog wordt hierbij niet aangeraakt door de doek. Dit geldt ook voor andere huismiddeltjes.

De arts zal een antibiotica of ontstekingsremmer voorschrijven wanneer blijkt dat de ontsteking verder gevorderd is. In dit geval zal dit bestaan uit een oogzalf. In ernstige gevallen, wanneer de ogen vaak en veel in aanraking komen met uv-straling, kan er staar ontstaan. Het is daarom belangrijk de ogen altijd goed tegen uv-straling te beschermen door middel van een zonnebril of beschermende bril/ masker. Ook tijdens wintersport wordt een zonnebril of verduisterende skibril gedragen. Dit klinkt misschien vreemd want het is immers winter, maar sneeuw reflecteert de zon veel sterker dan andere materialen.

De ogen van kinderen zijn extra gevoelig voor schadelijke uv-straling. Dit komt omdat naar verhouding hun pupillen groter zijn. Ook kinderen moeten een goede zonnebril dragen wanneer zij buiten spelen. De goedkope zonnebrilletjes voor een paar euro beschermen niet afdoende. Een juiste zonnebril draagt het kenteken CE-kenteken, gevolgd door een cijfer van 0 tot 4. Hoe hoger het getal, hoe beter de bescherming.