Glasvochtbloeding in oog: Plots verlies van gezichtsvermogen

Het glasvocht is een heldere substantie die voor ongeveer 80% de oogbol vult. Het glasvocht, dat normaal gezien helder is, zorgt voor het behoud van de oogvorm. In dit glasvocht bevinden zich water, collageen en hyaluronzuur. De buitenkant is gemaakt van fijne vezels die vasthangen aan het netvlies en aan de ooglens. Bij een glasvochtbloeding die pijnloos verloopt, ontstaat plots een bloeding in het glasvocht. Wanneer zich bloed in de oogbol bevindt, is deze niet meer helder wat invloed heeft op het gezichtsvermogen. Bij milde symptomen heeft de patiënt last van floaters en een verminderde gezichtsscherpte, maar bij een ernstige glasvochtbloeding ontstaat een verlies van het gezichtsvermogen. Na een snelle behandeling herstelt het oog zich meestal.

• Epidemiologie glasvochtbloeding in het oog
• Oorzaken
• Symptomen: Soms plots verlies van gezichtsvermogen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling bloedingen in het glasvocht
• Prognose gezichtsvermogen

Epidemiologie glasvochtbloeding in het oog

Een glasvochtbloeding treft jaarlijks ongeveer 7 per 100.000 mensen. Daarom is deze oogaandoening één van de meest voorkomende oorzaken van een plotselinge verslechtering van het gezichtsvermogen. Meestal is slechts één oog aangetast.

Oorzaken

Drie belangrijke oorzaken resulteren in een glasvochtbloeding met name:

• beschadiging van normale bloedvaten
• groei van abnormale bloedvaten
• bloedingen uit andere delen van het oog

Beschadiging van normale bloedvaten

Netvliesbloedvaten die beschadigd zijn door een blessure of oogtrauma veroorzaken mogelijk een glasvochtbloeding. Sommige oogproblemen veroorzaken eveneens schade aan de bloedvaten van het netvlies, zoals een netvliesloslating, een glasvochtloslating, retinale macroaneurysma, een subarachnoïdale bloeding (bloeding tussen hersenvliezen met hoofdpijn, stijve nek en oogproblemen) en soms ook een afsluiting van een ader van het netvlies (retinale veneuze occlusie). Bovendien zijn een hoge bloeddruk (medische term: hypertensie) of het gebruik van de medicijnen Warfarine of aspirine verhogende risicofactoren voor een glasvochtbloeding.

Groei van abnormale bloedvaten

Bij sommige oogaandoeningen groeien abnormale bloedvaten die bloedingen veroorzaken in het glasachtige lichaam. De latere stadia van diabetische retinopathie is de meest voorkomende vorm van een glasvochtbloeding. Deze oogaandoening die het gevolg is van diabetes mellitus (suikerziekte), komt vooral voor bij oudere patiënten van zestig jaar en ouder. Ook retinale ader occlusie, netvliesaandoening door sikkelcelanemie, premature retinopathie en soms natte leeftijdsgebonden maculadegeneratie (lekkende nieuwe bloedvaten in oog) veroorzaken de groei van abnormale, gevoelige bloedvaten en bloedingen in het glasachtig lichaam.

Bloedingen uit andere delen van het oog

Af en toe veroorzaakt een bloeding uit een andere bron een glasvochtbloeding. Dit gebeurt bij een bloeding uit een ander deel van het oog of een tumor waar bloed doorheen lekt in het glasvocht (meestal een oogmelanoom).

Symptomen: Soms plots verlies van gezichtsvermogen

Het glasvocht moet helder zijn om goed (helder) te zien. Is het glasvocht troebel of gevuld met bloed, dan is het gezichtsvermogen aangetast. Soms treden geen symptomen op. Als deze toch verschijnen, is meestal slechts één oog getroffen hoewel soms ook beide ogen zijn aangetast. Meestal verschijnen de symptomen erg snel en plots. De patiënt ziet bij kleinere bloedingen een paar floaters (drijvers), spinnenwebben, nevel en schaduwen in het oog. Soms ziet hij een rode tint in het gezichtsvermogen. Bij meer ernstige bloedingen heeft de patiënt een verminderde gezichtsscherpte. Soms treden hierbij blinde vlekken of donkere strepen op. Maar ook plotse blindheid (zwart voor de ogen zien met soms een roodachtige tint) is mogelijk bij de meest ernstige bloedingen.

Diagnose en onderzoeken

Oogheelkundig onderzoek

De patiënt krijgt bij de oogarts een standaard oogonderzoek via een spleetlamp. Via deze spleetlamp (oftalmoscopie) bekijkt de arts de binnenzijde van het oog waardoor de oogarts het bloed in het glasvocht ziet.

Diagnostisch onderzoek

Een oogechografie is soms vereist. Hierdoor zijn vele oorzaken van een glasvochtbloeding te sporen posterior loslating van het glasvocht, netvliesscheuren en netvliesloslatingen, tumoren en vreemde voorwerpen). Soms is een angiografie nodig waarbij de arts de bloedvaten in de achterkant van het oog in beeld brengt, wat nuttig is om abnormale bloedvaten te identificeren (zoals bij diabetes). Een CT-scan van de ogen is handig als de arts een doordringende verwonding vermoedt.

Differentiële diagnose

De symptomen van volgende (oog)aandoeningen leiden ook tot ongeveer dezelfde symptomen als van een glasvochtbloeding. Daarom zijn ze opgenomen als differentiële diagnose:

• leukemie
• macroaneurysma
• melanoom
• neovascularisatie (nieuwvaatvorming in het oog)
• oculair ischemisch syndroom
• oculaire histoplasmose
• oogproblemen door syfilis
• premature retinopathie
• retinitis pigmentosa
• retinoblastoom
• sarcoïdose
• uveïtis
• ziekte van Eales

Behandeling bloedingen in het glasvocht

De behandeling van een glasvochtbloeding afhankelijk van de oorzaak. In zeer milde gevallen is vaak geen behandeling vereist en dan verdwijnt de bloeding zich spontaan. Een laserbehandeling stelpt de bloeding en herstelt eventuele netvliesscheuren. Het duurt meestal enkele weken voordat het bloed volledig wegtrekt. In deze tussenperiode onderneemt de patiënt geen inspannende activiteiten, omdat dit soms leidt tot nieuwe bloedingen. Door met het hoofd hoger dan het lichaam te slapen, verplaatst het bloed in het glasvocht zich naar de onderkant van het oog, waardoor dit weg is uit het gezichtsvermogen en de patiënt weer beter ziet. Soms is een operatieve ingreep nodig waarbij de arts het volledige glasachtige lichaam verwijdert. Deze operatie is in medische termen gekend als een "vitrectomie". Via een injectie in het oog krimpen de nieuwvaatvormingen in het oog. Ook cryotherapie (behandeling via bevriezing) is mogelijk en dan vooral bij netvliesscheuren en netvliesloslatingen.

Prognose gezichtsvermogen

De vooruitzichten in glasvochtbloeding hangen zowel af van de oorzaak als de ernst. Een glasvochtbloeding die het gevolg is van een glasvochtloslating heeft meestal een betere prognose. Indien de patiënt ernstige diabetische retinopathie of maculadegeneratie heeft wat geleid heeft tot abnormale bloedvaten, zijn de vooruitzichten vaak minder goed. De vooruitzichten zijn bij penetrerende (doordringende) verwondingen aan het oog vaak slecht.