Glasvochtbloeding in oog: Plots verlies van gezichtsvermogen

Het glasvocht is een heldere substantie die voor ongeveer 80% de oogbol vult. Dit heldere gelachtige materiaal speelt een cruciale rol in het behoud van de oogvorm. Het glasvocht bestaat uit water, collageen en hyaluronzuur, en de buitenste laag is gemaakt van fijne vezels die zijn verbonden met het netvlies en de ooglens. Bij een glasvochtbloeding, waarbij zich pijnloos bloed in het glasvocht ophoopt, raakt het glasvocht troebel. Dit heeft directe gevolgen voor het gezichtsvermogen. Bij milde symptomen kan de patiënt last hebben van floaters en een verminderde gezichtsscherpte, maar bij ernstigere gevallen kan er aanzienlijk verlies van het gezichtsvermogen optreden. Na een snelle en adequate behandeling herstelt het oog meestal goed.

• Epidemiologie van glasvochtbloeding
• Oorzaken
• Symptomen: Soms plots verlies van gezichtsvermogen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van glasvochtbloedingen
• Prognose van glasvochtbloeding
• Complicaties van glasvochtbloeding
• Preventie van glasvochtbloedingen

Epidemiologie van glasvochtbloeding

Een glasvochtbloeding treft jaarlijks ongeveer 7 op de 100.000 mensen, wat deze aandoening een van de meest voorkomende oorzaken maakt van plotselinge verslechtering van het gezichtsvermogen. Meestal is slechts één oog aangetast, hoewel beide ogen soms kunnen worden getroffen.

Oorzaken

Drie belangrijke oorzaken kunnen leiden tot een glasvochtbloeding:

• Beschadiging van normale bloedvaten
• Groei van abnormale bloedvaten
• Bloedingen uit andere delen van het oog

Beschadiging van normale bloedvaten

Netvliesbloedvaten die beschadigd raken door een blessure of oogtrauma kunnen een glasvochtbloeding veroorzaken. Oogproblemen zoals een netvliesloslating, een glasvochtloslating, retinale macroaneurysma, een subarachnoïdale bloeding (bloeding tussen de hersenvliezen, vaak gepaard met hoofdpijn, stijve nek en oogproblemen) en afsluiting van een ader van het netvlies (retinale veneuze occlusie) kunnen ook leiden tot schade aan de bloedvaten van het netvlies. Verder kunnen hoge bloeddruk (hypertensie) en het gebruik van bloedverdunners zoals Warfarine of aspirine het risico op een glasvochtbloeding verhogen.

Groei van abnormale bloedvaten

Bij sommige oogaandoeningen groeit er een netwerk van abnormale bloedvaten die kunnen bloeden in het glasachtige lichaam. De meest voorkomende oorzaak van glasvochtbloedingen door abnormale bloedvaten is gevorderde diabetische retinopathie. Deze aandoening, een complicatie van diabetes mellitus (suikerziekte), komt vooral voor bij ouderen van zestig jaar en ouder. Andere aandoeningen die tot abnormale bloedvaten kunnen leiden zijn retinale aderocclusie, netvliesaandoening door sikkelcelanemie, premature retinopathie en natte leeftijdsgebonden maculadegeneratie (lekkende nieuwe bloedvaten in het oog).

Bloedingen uit andere delen van het oog

In zeldzame gevallen kan een bloeding uit een ander deel van het oog of een tumor die bloed lekt in het glasvocht (meestal een oogmelanoom) ook leiden tot een glasvochtbloeding.

Symptomen: Soms plots verlies van gezichtsvermogen

Voor normaal gezichtsvermogen moet het glasvocht helder zijn. Wanneer het glasvocht troebel of gevuld met bloed is, heeft dit direct invloed op het gezichtsvermogen. In sommige gevallen treden geen symptomen op. Als symptomen zich voordoen, worden meestal slechts één of beide ogen aangetast. De symptomen verschijnen vaak snel en plotseling. Bij kleinere bloedingen kan de patiënt floaters (drijvers), spinnenwebben, nevel of schaduwen in het zicht zien. Soms kan er een rode tint verschijnen in het gezichtsvermogen. Bij ernstigere bloedingen kan de patiënt een verminderde gezichtsscherpte ervaren, met blinde vlekken of donkere strepen. In extreme gevallen kan er plotselinge blindheid optreden, waarbij de patiënt zwart voor de ogen ziet met soms een roodachtige tint.

Diagnose en onderzoeken

Oogheelkundig onderzoek

De diagnose begint met een standaard oogonderzoek bij de oogarts via een spleetlamp. Met deze spleetlamp (oftalmoscopie) kan de arts de binnenzijde van het oog inspecteren en bloed in het glasvocht detecteren.

Diagnostisch onderzoek

Een oogechografie kan noodzakelijk zijn om de oorzaak van de glasvochtbloeding te identificeren, zoals een posterior loslating van het glasvocht, netvliesscheuren en -loslatingen, tumoren en vreemde voorwerpen. Soms is een angiografie vereist om de bloedvaten aan de achterkant van het oog in beeld te brengen, wat helpt bij het identificeren van abnormale bloedvaten zoals bij diabetes. Een CT-scan van de ogen kan nuttig zijn als er sprake is van een doordringende verwonding.

Differentiële diagnose

De symptomen van de volgende (oog)aandoeningen kunnen lijken op die van een glasvochtbloeding. Daarom moeten deze aandoeningen worden overwogen bij de diagnose:

• Leukemie
• Macroaneurysma
• Melanoom
• Neovascularisatie (nieuwvaatvorming in het oog)
• Oculair ischemisch syndroom
• Oculaire histoplasmose
• Oogproblemen door syfilis
• Premature retinopathie
• Retinitis pigmentosa
• Retinoblastoom Sarcoïdose
• Uveïtis
• Ziekte van Eales

Behandeling van glasvochtbloedingen

De behandeling van een glasvochtbloeding is afhankelijk van de oorzaak en de ernst van de bloeding. In milde gevallen is vaak geen specifieke behandeling nodig en kan de bloeding vanzelf verdwijnen. Laserbehandeling kan worden toegepast om de bloeding te stelpen en eventuele netvliesscheuren te herstellen. Het kan enkele weken duren voordat het bloed volledig uit het glasvocht is verdwenen. Gedurende deze tijd wordt aangeraden om geen zware lichamelijke inspanning te verrichten, omdat dit nieuwe bloedingen kan veroorzaken. Het slapen met het hoofd hoger dan het lichaam kan helpen om het bloed naar de onderkant van het oog te verplaatsen, waardoor het uit het gezichtsvermogen verdwijnt en de patiënt weer beter kan zien. In sommige gevallen kan een operatieve ingreep nodig zijn, waarbij het volledige glasvocht wordt verwijderd; deze procedure staat bekend als vitrectomie. Daarnaast kan een injectie in het oog gebruikt worden om nieuwvaatvormingen te verminderen. Cryotherapie (bevriezing) kan ook een optie zijn, vooral bij netvliesscheuren en netvliesloslatingen.

Prognose van glasvochtbloeding

De vooruitzichten voor herstel van het gezichtsvermogen na een glasvochtbloeding hangen af van de oorzaak en de ernst van de bloeding. Glasvochtbloedingen die het gevolg zijn van een glasvochtloslating hebben doorgaans een betere prognose. Indien de bloeding veroorzaakt wordt door ernstige diabetische retinopathie of maculadegeneratie, kunnen de vooruitzichten minder gunstig zijn. Bij penetrerende (doordringende) verwondingen aan het oog zijn de vooruitzichten vaak minder goed.

Complicaties van glasvochtbloeding

Complicaties van een glasvochtbloeding kunnen onder meer omvatten:

• Verlies van gezichtsvermogen of blijvende vermindering van de gezichtsscherpte
• Netvliesloslating, wat kan leiden tot verder gezichtsverlies
• Glaucoom door verhoogde intraoculaire druk
• Infecties na een vitrectomie of andere chirurgische ingrepen
• Bloeding terugkeren of niet volledig oplossen

Preventie van glasvochtbloedingen

Preventie van glasvochtbloedingen omvat het beheersen van risicofactoren en het vermijden van situaties die oogtrauma's kunnen veroorzaken. Regelmatige oogonderzoeken bij risicopatiënten, zoals mensen met diabetes of hoge bloeddruk, kunnen helpen bij het vroegtijdig opsporen van problemen. Het vermijden van bloedverdunners zonder medische noodzaak en het dragen van beschermende brillen tijdens risicovolle activiteiten kunnen eveneens bijdragen aan het verminderen van het risico op glasvochtbloedingen.