Uveïtis: Ontsteking uvea, middelste laag oog (oogontsteking)
Uveïtis is een ontsteking van de uvea, de middelste laag van het oog. De uvea bestaat uit de iris, het straallichaam (corpus ciliare) en het vaatvlies (choroidea). De uvea is erg belangrijk, omdat vele aders en slagaders bloed transporteren naar de delen van het oog die essentieel zijn voor een goed gezichtsvermogen. Tal van mogelijke oorzaken leiden tot deze oogaandoening die bestaat uit diverse vormen.
Epidemiologie oogontsteking
Patiënten tussen de twintig en zestig jaar lopen het meeste risico op het krijgen van de oogaandoening uveïtis.
Anterieure uveïtis is de meest voorkomende vorm, met een jaarlijkse incidentie van ongeveer 8 tot 15 patiënten per 100.000 personen. Deze vorm van uveïtis treft mannen en vrouwen in gelijke mate. Informatie over een geografische voorliefde is niet gevonden in de geraadpleegde bronnen.
Indeling uveïtis
Uveïtis kent vier types, afhankelijk van de locatie van de
ontsteking in de uvea: diffuse uveïtis,
intermediaire uveïtis,
posterieure uveïtis en uveïtis anterior.
Diffuse uveïtis
Een andere naam voor diffuse uveïtis is panuveïtis. Hierbij zijn alle delen van de uvea ontstoken. De
ziekte van Behçet is één van de meest bekende vormen van panuveïtis, wat zorgt voor ernstige schade aan de retina. Retina is de
medische term voor "netvlies".
Intermediaire uveïtis
Dit is een ontsteking van het straallichaam, ook gekend als een cyclitis. Jongvolwassenen hebben vaak een ontsteking die zich in het midden in het glasvocht bevindt. Dit gaat gepaard met mogelijk verschillende aandoeningen, waaronder,
sarcoïdose en
multiple sclerose (chronische neurologische auto-immuunaandoening). De oogziekte presenteert zich soms vrij plotseling en blijft soms maanden aanhouden.
Posterieure uveïtis
Deze vorm van uveïtis is gekend als choroditis of
chorioretinitis. Het netvlies en vaatvlies zijn bij dit type uveïtis ontstoken. Posterieure uveïtis is de minst voorkomende vorm van uveïtis. Het komt voornamelijk voor in de achterkant van het oog, waarbij vaak zowel het netvlies als het vaatvlies aangetast zijn. Er zijn vele infectieuze en niet-infectieuze oorzaken aan posterior uveïtis.
Uveïtis anterior
Hierbij is de iris ontstoken (iritis) of is zowel de iris als het straallichaam ontstoken (iridocyclitis). Anterieure uveïtis treedt op in de voorkant van het oog. Het is de meest voorkomende vorm van uveïtis, die zich voornamelijk presenteert bij jongvolwassen patiënten en patiënten van middelbare leeftijd. Vaak zijn gezonde patiënten getroffen en is slechts één oog aangetast, maar mogelijk gaat dit type uveïtis gepaard met reumatologische, huid-, maag-, long- en infectieziekten. Dit type uveïtis ontstaat soms vrij plotseling en blijft soms weken aanhouden, zelfs met een snelle behandeling. Zelden is dit type chronisch, maar als dat het geval is, is een langdurige behandeling vereist.
Oorzaken en erfelijkheid oogziekte
Uveïtis heeft mogelijk tientallen oorzaken, waaronder virale, fungale en bacteriële infecties. Ook een oogletsel en
auto-immuunaandoeningen resulteren mogelijk in uveïtis. Blootstelling aan giftige chemicaliën zoals pesticiden en zuren gebruikt in de productieprocessen veroorzaken mogelijk eveneens de oogziekte. Daarnaast verhoogt
roken eveneens de kans op het krijgen van uveïtis. De oorzaak van uveïtis is in vele gevallen echter onbekend.
Enkele van de vele verschillende (systemische) oorzaken van uveïtis omvatten:
Symptomen oogontsteking: Ontsteking uvea, middelste laag oog
De symptomen van de
oogontsteking zijn afhankelijk van het type ontsteking. Symptomen van uveïtis anterior zijn lichtgevoeligheid (
fotofobie), een
wazig gezichtsvermogen, een verminderde
gezichtsscherpte,
oogpijn en
rode ogen. Bij sommige patiënten is de pupil anders gevormd of verkleint de pupilgrootte niet in een goed verlichte ruimte (
miosis). Deze symptomen treden in één of beide ogen op. Meestal krijgt een patiënt tussen twintig en veertigjarige leeftijd aan beide ogen intermediaire of posterieure uveïtis. Deze uveïtistypes geven meestal geen pijn maar de patiënt heeft wel in beide ogen last van
floaters (drijvers). Posterieure uveïtis valt vrijwel enkel te detecteren via een oogonderzoek en veroorzaakt veel verlies van het gezichtsvermogen. Bij diffuse uveïtis heeft de patiënt last van alle voorgenoemde symptomen. Uveitis brengt tot slot mogelijk
frontale hoofdpijn (pijn aan het voorhoofdsgebied) met zich mee.
Diagnose en onderzoeken
De oogarts voert een
grondig oogheelkundig onderzoek uit via
oftalmoscopie om de fundus (
medische term voor "bodem") van het oog te bestuderen. Hiervoor verwijdt hij eerst de ogen via pupil verwijdende oogdruppels (
mydriatica). Tevens gaat hij de
medische geschiedenis van de patiënt na. Hij meet de gezichtsscherpte en voert een
tonometrie uit om de oogdruk te controleren.
Fluorescentieangiografie is in sommige gevallen eveneens nuttig. Bij een onderliggende oorzaak voltooit een andere arts mogelijk nog andere onderzoeken zoals röntgenfoto’s (
radiografisch onderzoek) maken, een huidbiopt, een
bloedonderzoek, …
Behandeling
Medicatie zoals
steroïden (oogdruppels, tabletten of injectie) verminderen de ontsteking in het oog.
Oogdruppels neemt de patiënt via correcte
oogdruppelrichtlijnen. Het is voorts belangrijk uveïtis zo snel mogelijk te diagnosticeren en behandelen om een permanent verlies van het gezichtsvermogen en andere mogelijke complicaties te voorkomen.
Prognose aandoening in het oog
De prognose varieert enorm. Sommige soorten zijn mild en acuut, en treden slechts eenmaal op, zonder ooit nog terug te komen. Andere vormen van uveïtis keren herhaaldelijk terug in schijnbaar willekeurige en onvoorspelbare tussenpozen. Nog andere soorten verdwijnen nooit helemaal en zijn chronisch.
Veel gevallen van chronische uveïtis veroorzaken talrijke mogelijke complicaties, zoals vertroebeling van de cornea, cataract,
neovascularisatie, schade aan de oogzenuw, een verhoogde oogdruk (
glaucoom), zwelling van de retina of
netvliesloslating. Deze complicaties leiden tot een permanent verlies van het gezichtsvermogen.
Lees verder