Synechie: Verklevingen tussen oogstructuren
Bij synechie ontstaan er vergroeiingen of verklevingen tussen aangrenzende oogstructuren. Deze verklevingen komen vaak voor bij ontstekingen en cellulaire proliferatie (woekering van cellen), wat kan leiden tot glaucoom. Synechie treedt op bij verschillende aangeboren oogafwijkingen, na een operatie of door het gebruik van bepaalde medicatie. Patiënten ervaren vaak hoofdpijn en een verminderd gezichtsvermogen. De oogarts behandelt zowel de onderliggende oorzaak van de synechie als de verklevingen zelf. Een mogelijke complicatie van synechie is glaucoom, een oogaandoening waarbij de oogboldruk vaak verhoogd is.- Synoniemen synechie
- Anatomie van het oog
- Soorten verklevingen tussen oogstructuren
- Epidemiologie oogaandoening
- Prevalentie en incidentie
- Regionale verschillen
- Mechanisme
- Oorzaken van synechie
- Cellulaire processen en ontstekingsreacties
- Oorzaken: Oogaandoeningen, medicatie en operaties
- Risicofactoren
- Auto-immuunziekten
- Infecties
- Oogoperaties
- Risicogroepen
- Ouderen
- Mensen met een geschiedenis van oogontstekingen
- Patiënten met auto-immuunziekten
- Symptomen
- Alarmsymptomen
- Verminderd gezichtsvermogen
- Pijn in het oog
- Verhoogde oogdruk
- Diagnose en onderzoeken
- Behandeling met medicatie
- Prognose van de oogziekte
- Behandelingsopties
- Langetermijngevolgen
- Complicatie is glaucoom
- Preventie van synechie
- Praktische tips voor het omgaan met synechie
- Houd je ogen goed verzorgd
- Volg een gezonde levensstijl
- Raadpleeg een specialist voor verdere behandeling
- Bescherm je huid tegen irritaties
- Blijf actief en beweeg regelmatig
- Vertrouw op de juiste therapieën
- Misvattingen rond synechie
- Synechie is altijd een gevolg van infecties
- Synechie komt alleen voor bij ouderen
- Synechie veroorzaakt altijd zichtverlies
- Synechie kan niet worden behandeld
- Synechie komt alleen voor in de ogen
- Als synechie optreedt, is er altijd een operatie nodig
- Synechie komt alleen voor bij mensen met een oogaandoening
Synoniemen synechie
Synechie staat ook bekend onder de volgende synoniemen:- Synechia (enkelvoud)
- Synechiae (meervoud)
Anatomie van het oog
De iris (regenboogvlies) is het gekleurde deel van het oog. De pupil is het cirkelvormige zwarte gebied in het midden van de iris, waardoor licht het oog binnenkomt. Achter de iris bevindt zich een lens die het licht scherpstelt voor een goed gezichtsvermogen. De ruimte voor de lens bevat een heldere vloeistof, bekend als kamerwater, dat voeding verschaft aan de inwendige oogstructuren. Dit kamerwater verlaat het oog via een netwerk van kanalen, het trabekelsysteem, dat zich aan de basis van de iris bevindt.Soorten verklevingen tussen oogstructuren
Wanneer zich verklevingen vormen tussen de iris en het hoornvlies of het trabekelsysteem aan de voorkant van het oog, spreekt men van "synechia iridis anterior" of "anterieure synechie". Verklevingen tussen de iris en de lens aan de achterzijde worden "synechia iridis posterior" of "posterieure synechie" genoemd.Epidemiologie oogaandoening
Synechie, oftewel verklevingen tussen de oogstructuren, is een aandoening die relatief zeldzaam voorkomt maar ernstige gevolgen kan hebben voor het gezichtsvermogen en de algehele gezondheid van het oog. Het is vooral bekend dat synechie kan optreden als gevolg van ontstekingen in de oogstructuren, zoals bij uveïtis of na bepaalde chirurgische ingrepen aan het oog. De prevalentie van synechie varieert, afhankelijk van de onderliggende oorzaken en de leeftijd van de patiënt. Wereldwijd zijn er geen eenduidige cijfers over de incidentie, maar het komt vaker voor bij volwassenen in de leeftijd van 30 tot 60 jaar. Er is ook een grotere incidentie in regio’s met een hoge prevalentie van infectieziekten of auto-immuunziekten die oogontstekingen kunnen veroorzaken.Er is ook een verband tussen synechie en de ontwikkeling van andere oogziekten, zoals glaucoom of cataract. Dit is een belangrijk aandachtspunt bij de epidemiologie van de aandoening. Studies hebben aangetoond dat patiënten die synechie hebben ontwikkeld als gevolg van oogontstekingen een verhoogd risico hebben op het ontwikkelen van deze andere aandoeningen. Ook is het belangrijk te vermelden dat de prevalentie van synechie mogelijk hoger is in bepaalde etnische groepen, hoewel verder onderzoek nodig is om deze verbanden beter te begrijpen.
Prevalentie en incidentie
Synechie komt vaker voor bij patiënten met oogontstekingen, zoals uveïtis. Het aantal gevallen is afhankelijk van de regio, met hogere incidentiecijfers in gebieden waar infectieziekten zoals tuberculose of syfilis vaker voorkomen. De prevalentie kan ook hoger zijn bij mensen met systemische aandoeningen zoals reumatoïde artritis, lupus of andere auto-immuunziekten die de ogen aantasten. Bovendien wordt synechie vaak gevonden bij oudere patiënten die operaties zoals cataractchirurgie hebben ondergaan, omdat de oogstructuren na dergelijke ingrepen vatbaarder kunnen zijn voor verklevingen. Het risico op synechie lijkt ook hoger te zijn bij mensen met een geschiedenis van oogtrauma’s of infecties.Regionale verschillen
In ontwikkelingslanden, waar infectieziekten zoals trachoom vaker voorkomen, is de incidentie van synechie relatief hoog. In ontwikkelde landen komt synechie vaak voor als gevolg van complicaties na oogoperaties of als bijwerking van oogziekten zoals uveïtis. Dit benadrukt de variëteit in de epidemiologie van synechie, afhankelijk van de prevalentie van onderliggende aandoeningen, de beschikbaarheid van medische zorg en de prevalentie van risicofactoren zoals infecties.Mechanisme
Het mechanisme van synechie ontstaat wanneer de structuren in het oog met elkaar verkleven door ontstekingen of schade aan de weefsels. Dit kan leiden tot de vorming van littekenweefsel en het beperken van de beweeglijkheid van de iris, de lens of andere delen van het oog. Er zijn twee hoofdcategorieën van synechie: anterior synechie, waarbij de iris aan het hoornvlies vastzit, en posterior synechie, waarbij de iris aan de lens vastzit. Beide vormen kunnen de normale oogfunctie verstoren, wat kan leiden tot verhoogde oogdruk, verminderde gezichtsscherpte of zelfs verlies van gezichtsvermogen.Oorzaken van synechie
De meest voorkomende oorzaak van synechie is een ontsteking van de uvea, een laag in het oog die de iris, het ciliaire lichaam en de choroïde omvat. Uveïtis kan worden veroorzaakt door infecties, auto-immuunziekten, of trauma. Infecties zoals herpes simplex en toxoplasmose kunnen leiden tot uveïtis, wat vervolgens synechie kan veroorzaken. Daarnaast kan een eerdere oogoperatie, zoals cataractchirurgie, littekenvorming veroorzaken die synechie bevordert. Andere oorzaken zijn oogtrauma’s, langdurige gebruik van bepaalde medicijnen zoals corticosteroïden, of de aanwezigheid van een tumor in het oog.Cellulaire processen en ontstekingsreacties
Het ontstaan van synechie is vaak het gevolg van een ontstekingsreactie die leidt tot een beschadiging van de oogstructuren. De ontsteking veroorzaakt de afgifte van ontstekingsmediatoren, zoals cytokines, die de integriteit van de bloed-oogbarrière verstoren. Dit resulteert in de uitstorting van eiwitten en cellen in het oog, die kunnen leiden tot verklevingen. Littekenweefsel dat zich vormt als reactie op ontsteking kan leiden tot het vastgroeien van de iris aan het hoornvlies of de lens, waardoor de beweging van deze structuren wordt belemmerd.Oorzaken: Oogaandoeningen, medicatie en operaties
Synechie ontstaat meestal door een onderliggend ontstekingsproces.Posterieure synechie kan worden veroorzaakt door:
- Keratitis (ontsteking van het hoornvlies)
- Uveïtis (ontsteking van de uvea)
- Glaucoom (verhoogde oogdruk)
- Cataract (troebele ooglens)
Anterieure synechie en posterieure synechie kunnen ook het gevolg zijn van:
- Oogtrauma
- Complicaties van een oogoperatie
- Tijdens een ontsteking vindt er een afzetting van fibrine en eiwitten plaats, wat de vorming van verklevingen stimuleert. Wanneer de iris gedurende langere tijd in nauw contact blijft met het hoornvlies of de lens, vormt zich synechie.
Aangeboren afwijkingen
Patiënten met aangeboren oogafwijkingen hebben vaak een lagere diepte van de voorste kamer of een abnormaal gevormde iris, zoals bij neurofibromatose (een neurologische afwijking) of irisatrofie (het afsterven van de iris). Abnormale bloedvaten in de ogen, zoals bij premature retinopathie, kunnen ook leiden tot synechiae.
Iritis
Iritis is een ontsteking van de iris. Door de zwelling van de iris tijdens iritis komt deze dichter bij het hoornvlies of lenskapsel, wat leidt tot synechie. Iritis kan worden veroorzaakt door auto-immuunziekten, zoals reumatoïde artritis, de ziekte van Bechterew of systemische lupus erythematosus, bacteriële infecties, zoals syfilis, toxoplasmose, tuberculose, of virale infecties. Verwondingen aan het oog kunnen leiden tot hyfemie, wat iritis kan veroorzaken.
Nauwekamerhoekglaucoom
Bij nauwekamerhoekglaucoom kan het kamerwater niet goed afvloeien, wat leidt tot een verhoogde oogdruk. Dit duwt de iris naar voren, waardoor deze in nauw contact komt met de cornea of het trabekelsysteem, wat synechie kan veroorzaken.
Medicatiegebruik
Bepaalde medicijnen, zoals cycloplegica of antihistaminica, kunnen de iris verdikken of naar voren bewegen, wat synechie kan veroorzaken.
Oogoperatie
Oogoperaties verhogen het risico op synechie door de verhoogde kans op infectie en ontsteking van de iris.
Risicofactoren
Er zijn verschillende risicofactoren die de kans op het ontwikkelen van synechie kunnen verhogen. Risicofactoren kunnen zowel genetisch als omgevingsgebonden zijn, en ze kunnen variëren afhankelijk van de onderliggende oorzaak van de aandoening.Auto-immuunziekten
Auto-immuunziekten zoals reumatoïde artritis, lupus en de ziekte van Behçet kunnen de ogen aantasten en leiden tot ontstekingen die synechie veroorzaken. Deze aandoeningen verhogen de kans op uveïtis, wat een directe oorzaak kan zijn van synechie. Mensen met een auto-immuunziekte hebben een verhoogd risico op chronische ontstekingen in de ogen, wat het ontstaan van verklevingen bevordert.Infecties
Infecties zoals herpes simplex, toxoplasmose, en trachoom kunnen leiden tot ontstekingen in het oog, wat de ontwikkeling van synechie bevordert. Deze infecties kunnen direct schade toebrengen aan de structuren van het oog en de bloed-oogbarrière verstoren, wat leidt tot verklevingen.Oogoperaties
Patiënten die oogoperaties ondergaan, zoals cataractchirurgie, kunnen een verhoogd risico lopen op het ontwikkelen van synechie. Dit komt vaak door de vorming van littekenweefsel na de operatie, dat kan leiden tot verklevingen tussen de iris en het hoornvlies of de lens.Risicogroepen
Bepaalde groepen mensen hebben een hoger risico op het ontwikkelen van synechie. Dit kan te maken hebben met leeftijd, medische geschiedenis, of blootstelling aan bepaalde risicofactoren.Ouderen
Ouderen lopen een verhoogd risico op het ontwikkelen van synechie, vooral na oogoperaties zoals cataractchirurgie. Het verouderingsproces kan de ogen vatbaarder maken voor ontstekingen en andere aandoeningen die tot synechie kunnen leiden.Mensen met een geschiedenis van oogontstekingen
Patiënten die in het verleden een oogontsteking, zoals uveïtis, hebben gehad, lopen een groter risico op het ontwikkelen van synechie. Dit komt omdat herhaalde ontstekingen het risico op verklevingen verhogen.Patiënten met auto-immuunziekten
Mensen met auto-immuunziekten zoals lupus of reumatoïde artritis hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van synechie. Deze aandoeningen veroorzaken vaak chronische ontstekingen die de ogen kunnen aantasten.Symptomen
Synechiae kunnen één of beide ogen aantasten. Veelvoorkomende symptomen zijn:- Verminderde gezichtsscherpte, vaak ervaren als wazig gezichtsvermogen
- Hoofdpijn
- Het zien van halo's rond lichtbronnen
- Verhoogde oogdruk, wat kan leiden tot verder visusverlies
Soms zijn er geen symptomen aanwezig.
Alarmsymptomen
De aanwezigheid van synechie kan gepaard gaan met verschillende alarmsymptomen die wijzen op een ernstigere complicatie. Het is belangrijk om deze symptomen te herkennen om tijdig medische hulp in te schakelen.Verminderd gezichtsvermogen
Een van de eerste tekenen van synechie is een vermindering van het gezichtsvermogen. Dit kan variëren van wazig zien tot het verlies van een deel van het gezichtsveld. Als het gezichtsvermogen snel achteruitgaat, kan dit wijzen op een ernstige vorm van synechie.Pijn in het oog
Patiënten met synechie kunnen pijn ervaren, vooral wanneer de ogen bewegen. Dit kan een indicatie zijn dat er sprake is van een ontsteking of schade aan de structuren in het oog.Verhoogde oogdruk
Synechie kan leiden tot een verhoogde oogdruk, wat kan bijdragen aan de ontwikkeling van glaucoom. Dit is een serieus alarmsymptoom dat snel behandeld moet worden om blijvende schade aan het oog te voorkomen.Diagnose en onderzoeken
OogonderzoekDe diagnose van synechie gebeurt met behulp van een spleetlamponderzoek, oftalmoscopie en gonioscopie van de hoekstructuren bij glaucoom.
Differentiële diagnose
De volgende aandoeningen kunnen verward worden met synechie:
- Choroïdale loslating
- Irismelanoom
- Oogmelanoom
- Glaucoom
- Herpes simplex
- Herpes zoster
- Prikkelbaredarmsyndroom
- HLA-B27-syndromen
- Hyfemie
- Lensdislocatie
- Neurofibromatose type 1
- Oculaire hypotonie
- Oculaire toxoplasmose
- Phacoanaphylaxis
- Premature retinopathie
- Pseudofake pupilblok
- Sarcoïdose
- Scleritis
- Traumatische cataract
- Uveïtis
Behandeling met medicatie
De behandeling van synechie richt zich op de onderliggende oorzaak. De oogarts kan cycloplegica en mydriatica voorschrijven om verklevingen te voorkomen en bestaande synechiae te breken. Anti-inflammatoire middelen worden gebruikt om verdere vorming van synechiae te voorkomen. Ontstekingen worden onderdrukt met corticosteroïden. Daarnaast worden oogdrukverlagende oogdruppels gebruikt volgens de juiste oogdruppelrichtlijnen. In sommige gevallen is chirurgie noodzakelijk.Prognose van de oogziekte
De prognose van synechie hangt sterk af van de oorzaak, de tijdige diagnose en de behandeling. In veel gevallen kan synechie succesvol worden behandeld, maar in sommige gevallen kan het leiden tot blijvende schade aan het gezichtsvermogen.Behandelingsopties
De behandeling van synechie is gericht op het verminderen van ontstekingen, het herstellen van de oogstructuren en het voorkomen van verdere verklevingen. In sommige gevallen kunnen patiënten baat hebben bij medicijnen zoals corticosteroïden om ontstekingen te verminderen. Chirurgische ingrepen kunnen nodig zijn als de verklevingen ernstig zijn en het gezichtsvermogen bedreigen.Langetermijngevolgen
Bij een tijdige behandeling kunnen de meeste patiënten volledig herstellen van synechie, maar sommige kunnen langdurige schade aan hun gezichtsvermogen ervaren, vooral als er complicaties zoals glaucoom of cataract optreden.Complicatie is glaucoom
Synechia iriris anterior en posterior kunnen beide leiden tot glaucoom, zij het via verschillende mechanismen.Preventie van synechie
Preventieve maatregelen kunnen helpen om de vorming van synechiae te voorkomen, vooral bij patiënten met een verhoogd risico door onderliggende oogziekten of na een oogoperatie.Tijdige behandeling van oogontstekingen
Het is belangrijk om oogontstekingen zoals iritis en uveïtis snel en adequaat te behandelen om de kans op verklevingen tussen oogstructuren te minimaliseren.
Regelmatig oogonderzoek
Regelmatige controles bij de oogarts, vooral voor patiënten met bekende risicofactoren zoals glaucoom, kunnen helpen om synechie in een vroeg stadium te identificeren en te behandelen.
Juiste medicatiegebruik
Patiënten die oogmedicatie gebruiken, zoals oogdrukverlagende druppels of ontstekingsremmers, moeten deze strikt volgens voorschrift gebruiken om complicaties zoals synechie te voorkomen.
Voorzichtigheid na oogoperaties
Na een oogoperatie is het cruciaal om de postoperatieve zorginstructies nauwkeurig op te volgen om infecties en ontstekingen te voorkomen die kunnen leiden tot synechie.
Vermijden van oogtrauma
Bescherming van de ogen tijdens activiteiten die oogletsel kunnen veroorzaken, zoals sporten of werken met gevaarlijke materialen, is essentieel om het risico op synechie door oogtrauma te verminderen.
Gezonde levensstijl
Een gezonde levensstijl, inclusief het beheer van onderliggende chronische aandoeningen zoals diabetes en auto-immuunziekten, kan bijdragen aan het behoud van de ooggezondheid en het voorkomen van complicaties zoals synechie.
