Synechie: Verklevingen tussen oogstructuren

Bij synechie ontstaan er vergroeiingen of verklevingen tussen aangrenzende oogstructuren. Deze verklevingen komen vaak voor bij ontstekingen en cellulaire proliferatie (woekering van cellen), wat kan leiden tot glaucoom. Synechie treedt op bij verschillende aangeboren oogafwijkingen, na een operatie of door het gebruik van bepaalde medicatie. Patiënten ervaren vaak hoofdpijn en een verminderd gezichtsvermogen. De oogarts behandelt zowel de onderliggende oorzaak van de synechie als de verklevingen zelf. Een mogelijke complicatie van synechie is glaucoom, een oogaandoening waarbij de oogboldruk vaak verhoogd is.

• Synoniemen synechie
• Anatomie van het oog
• Soorten verklevingen tussen oogstructuren
• Epidemiologie oogaandoening
• Prevalentie en incidentie
• Regionale verschillen
• Mechanisme
• Oorzaken van synechie
• Cellulaire processen en ontstekingsreacties
• Oorzaken: Oogaandoeningen, medicatie en operaties
• Risicofactoren
• Auto-immuunziekten
• Infecties
• Oogoperaties
• Risicogroepen
• Ouderen
• Mensen met een geschiedenis van oogontstekingen
• Patiënten met auto-immuunziekten
• Symptomen
• Alarmsymptomen
• Verminderd gezichtsvermogen
• Pijn in het oog
• Verhoogde oogdruk
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling met medicatie
• Prognose van de oogziekte
• Behandelingsopties
• Langetermijngevolgen
• Complicatie is glaucoom
• Preventie van synechie
• Praktische tips voor het omgaan met synechie
• Houd je ogen goed verzorgd
• Volg een gezonde levensstijl
• Raadpleeg een specialist voor verdere behandeling
• Bescherm je huid tegen irritaties
• Blijf actief en beweeg regelmatig
• Vertrouw op de juiste therapieën
• Misvattingen rond synechie
• Synechie is altijd een gevolg van infecties
• Synechie komt alleen voor bij ouderen
• Synechie veroorzaakt altijd zichtverlies
• Synechie kan niet worden behandeld
• Synechie komt alleen voor in de ogen
• Als synechie optreedt, is er altijd een operatie nodig
• Synechie komt alleen voor bij mensen met een oogaandoening

Synoniemen synechie

Synechie staat ook bekend onder de volgende synoniemen:

• Synechia (enkelvoud)
• Synechiae (meervoud)

Anatomie van het oog

De iris (regenboogvlies) is het gekleurde deel van het oog. De pupil is het cirkelvormige zwarte gebied in het midden van de iris, waardoor licht het oog binnenkomt. Achter de iris bevindt zich een lens die het licht scherpstelt voor een goed gezichtsvermogen. De ruimte voor de lens bevat een heldere vloeistof, bekend als kamerwater, dat voeding verschaft aan de inwendige oogstructuren. Dit kamerwater verlaat het oog via een netwerk van kanalen, het trabekelsysteem, dat zich aan de basis van de iris bevindt.

Soorten verklevingen tussen oogstructuren

Wanneer zich verklevingen vormen tussen de iris en het hoornvlies of het trabekelsysteem aan de voorkant van het oog, spreekt men van "synechia iridis anterior" of "anterieure synechie". Verklevingen tussen de iris en de lens aan de achterzijde worden "synechia iridis posterior" of "posterieure synechie" genoemd.

Epidemiologie oogaandoening

Synechie, oftewel verklevingen tussen de oogstructuren, is een aandoening die relatief zeldzaam voorkomt maar ernstige gevolgen kan hebben voor het gezichtsvermogen en de algehele gezondheid van het oog. Het is vooral bekend dat synechie kan optreden als gevolg van ontstekingen in de oogstructuren, zoals bij uveïtis of na bepaalde chirurgische ingrepen aan het oog. De prevalentie van synechie varieert, afhankelijk van de onderliggende oorzaken en de leeftijd van de patiënt. Wereldwijd zijn er geen eenduidige cijfers over de incidentie, maar het komt vaker voor bij volwassenen in de leeftijd van 30 tot 60 jaar. Er is ook een grotere incidentie in regio’s met een hoge prevalentie van infectieziekten of auto-immuunziekten die oogontstekingen kunnen veroorzaken.

Er is ook een verband tussen synechie en de ontwikkeling van andere oogziekten, zoals glaucoom of cataract. Dit is een belangrijk aandachtspunt bij de epidemiologie van de aandoening. Studies hebben aangetoond dat patiënten die synechie hebben ontwikkeld als gevolg van oogontstekingen een verhoogd risico hebben op het ontwikkelen van deze andere aandoeningen. Ook is het belangrijk te vermelden dat de prevalentie van synechie mogelijk hoger is in bepaalde etnische groepen, hoewel verder onderzoek nodig is om deze verbanden beter te begrijpen.

Prevalentie en incidentie

Synechie komt vaker voor bij patiënten met oogontstekingen, zoals uveïtis. Het aantal gevallen is afhankelijk van de regio, met hogere incidentiecijfers in gebieden waar infectieziekten zoals tuberculose of syfilis vaker voorkomen. De prevalentie kan ook hoger zijn bij mensen met systemische aandoeningen zoals reumatoïde artritis, lupus of andere auto-immuunziekten die de ogen aantasten. Bovendien wordt synechie vaak gevonden bij oudere patiënten die operaties zoals cataractchirurgie hebben ondergaan, omdat de oogstructuren na dergelijke ingrepen vatbaarder kunnen zijn voor verklevingen. Het risico op synechie lijkt ook hoger te zijn bij mensen met een geschiedenis van oogtrauma’s of infecties.

Regionale verschillen

In ontwikkelingslanden, waar infectieziekten zoals trachoom vaker voorkomen, is de incidentie van synechie relatief hoog. In ontwikkelde landen komt synechie vaak voor als gevolg van complicaties na oogoperaties of als bijwerking van oogziekten zoals uveïtis. Dit benadrukt de variëteit in de epidemiologie van synechie, afhankelijk van de prevalentie van onderliggende aandoeningen, de beschikbaarheid van medische zorg en de prevalentie van risicofactoren zoals infecties.

Mechanisme

Het mechanisme van synechie ontstaat wanneer de structuren in het oog met elkaar verkleven door ontstekingen of schade aan de weefsels. Dit kan leiden tot de vorming van littekenweefsel en het beperken van de beweeglijkheid van de iris, de lens of andere delen van het oog. Er zijn twee hoofdcategorieën van synechie: anterior synechie, waarbij de iris aan het hoornvlies vastzit, en posterior synechie, waarbij de iris aan de lens vastzit. Beide vormen kunnen de normale oogfunctie verstoren, wat kan leiden tot verhoogde oogdruk, verminderde gezichtsscherpte of zelfs verlies van gezichtsvermogen.

Oorzaken van synechie

De meest voorkomende oorzaak van synechie is een ontsteking van de uvea, een laag in het oog die de iris, het ciliaire lichaam en de choroïde omvat. Uveïtis kan worden veroorzaakt door infecties, auto-immuunziekten, of trauma. Infecties zoals herpes simplex en toxoplasmose kunnen leiden tot uveïtis, wat vervolgens synechie kan veroorzaken. Daarnaast kan een eerdere oogoperatie, zoals cataractchirurgie, littekenvorming veroorzaken die synechie bevordert. Andere oorzaken zijn oogtrauma’s, langdurige gebruik van bepaalde medicijnen zoals corticosteroïden, of de aanwezigheid van een tumor in het oog.

Cellulaire processen en ontstekingsreacties

Het ontstaan van synechie is vaak het gevolg van een ontstekingsreactie die leidt tot een beschadiging van de oogstructuren. De ontsteking veroorzaakt de afgifte van ontstekingsmediatoren, zoals cytokines, die de integriteit van de bloed-oogbarrière verstoren. Dit resulteert in de uitstorting van eiwitten en cellen in het oog, die kunnen leiden tot verklevingen. Littekenweefsel dat zich vormt als reactie op ontsteking kan leiden tot het vastgroeien van de iris aan het hoornvlies of de lens, waardoor de beweging van deze structuren wordt belemmerd.

Oorzaken: Oogaandoeningen, medicatie en operaties

Synechie ontstaat meestal door een onderliggend ontstekingsproces.

Posterieure synechie kan worden veroorzaakt door:

• Keratitis (ontsteking van het hoornvlies)
• Uveïtis (ontsteking van de uvea)
• Glaucoom (verhoogde oogdruk)
• Cataract (troebele ooglens)

Anterieure synechie en posterieure synechie kunnen ook het gevolg zijn van:

• Oogtrauma
• Complicaties van een oogoperatie
• Tijdens een ontsteking vindt er een afzetting van fibrine en eiwitten plaats, wat de vorming van verklevingen stimuleert. Wanneer de iris gedurende langere tijd in nauw contact blijft met het hoornvlies of de lens, vormt zich synechie.

Aangeboren afwijkingen
Patiënten met aangeboren oogafwijkingen hebben vaak een lagere diepte van de voorste kamer of een abnormaal gevormde iris, zoals bij neurofibromatose (een neurologische afwijking) of irisatrofie (het afsterven van de iris). Abnormale bloedvaten in de ogen, zoals bij premature retinopathie, kunnen ook leiden tot synechiae.

Iritis
Iritis is een ontsteking van de iris. Door de zwelling van de iris tijdens iritis komt deze dichter bij het hoornvlies of lenskapsel, wat leidt tot synechie. Iritis kan worden veroorzaakt door auto-immuunziekten, zoals reumatoïde artritis, de ziekte van Bechterew of systemische lupus erythematosus, bacteriële infecties, zoals syfilis, toxoplasmose, tuberculose, of virale infecties. Verwondingen aan het oog kunnen leiden tot hyfemie, wat iritis kan veroorzaken.

Nauwekamerhoekglaucoom
Bij nauwekamerhoekglaucoom kan het kamerwater niet goed afvloeien, wat leidt tot een verhoogde oogdruk. Dit duwt de iris naar voren, waardoor deze in nauw contact komt met de cornea of het trabekelsysteem, wat synechie kan veroorzaken.

Medicatiegebruik
Bepaalde medicijnen, zoals cycloplegica of antihistaminica, kunnen de iris verdikken of naar voren bewegen, wat synechie kan veroorzaken.

Oogoperatie
Oogoperaties verhogen het risico op synechie door de verhoogde kans op infectie en ontsteking van de iris.

Risicofactoren

Er zijn verschillende risicofactoren die de kans op het ontwikkelen van synechie kunnen verhogen. Risicofactoren kunnen zowel genetisch als omgevingsgebonden zijn, en ze kunnen variëren afhankelijk van de onderliggende oorzaak van de aandoening.

Auto-immuunziekten

Auto-immuunziekten zoals reumatoïde artritis, lupus en de ziekte van Behçet kunnen de ogen aantasten en leiden tot ontstekingen die synechie veroorzaken. Deze aandoeningen verhogen de kans op uveïtis, wat een directe oorzaak kan zijn van synechie. Mensen met een auto-immuunziekte hebben een verhoogd risico op chronische ontstekingen in de ogen, wat het ontstaan van verklevingen bevordert.

Infecties

Infecties zoals herpes simplex, toxoplasmose, en trachoom kunnen leiden tot ontstekingen in het oog, wat de ontwikkeling van synechie bevordert. Deze infecties kunnen direct schade toebrengen aan de structuren van het oog en de bloed-oogbarrière verstoren, wat leidt tot verklevingen.

Oogoperaties

Patiënten die oogoperaties ondergaan, zoals cataractchirurgie, kunnen een verhoogd risico lopen op het ontwikkelen van synechie. Dit komt vaak door de vorming van littekenweefsel na de operatie, dat kan leiden tot verklevingen tussen de iris en het hoornvlies of de lens.

Risicogroepen

Bepaalde groepen mensen hebben een hoger risico op het ontwikkelen van synechie. Dit kan te maken hebben met leeftijd, medische geschiedenis, of blootstelling aan bepaalde risicofactoren.

Ouderen

Ouderen lopen een verhoogd risico op het ontwikkelen van synechie, vooral na oogoperaties zoals cataractchirurgie. Het verouderingsproces kan de ogen vatbaarder maken voor ontstekingen en andere aandoeningen die tot synechie kunnen leiden.

Mensen met een geschiedenis van oogontstekingen

Patiënten die in het verleden een oogontsteking, zoals uveïtis, hebben gehad, lopen een groter risico op het ontwikkelen van synechie. Dit komt omdat herhaalde ontstekingen het risico op verklevingen verhogen.

Patiënten met auto-immuunziekten

Mensen met auto-immuunziekten zoals lupus of reumatoïde artritis hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van synechie. Deze aandoeningen veroorzaken vaak chronische ontstekingen die de ogen kunnen aantasten.

Symptomen

Synechiae kunnen één of beide ogen aantasten. Veelvoorkomende symptomen zijn:

• Verminderde gezichtsscherpte, vaak ervaren als wazig gezichtsvermogen
• Hoofdpijn
• Het zien van halo's rond lichtbronnen
• Verhoogde oogdruk, wat kan leiden tot verder visusverlies

Soms zijn er geen symptomen aanwezig.

Alarmsymptomen

De aanwezigheid van synechie kan gepaard gaan met verschillende alarmsymptomen die wijzen op een ernstigere complicatie. Het is belangrijk om deze symptomen te herkennen om tijdig medische hulp in te schakelen.

Verminderd gezichtsvermogen

Een van de eerste tekenen van synechie is een vermindering van het gezichtsvermogen. Dit kan variëren van wazig zien tot het verlies van een deel van het gezichtsveld. Als het gezichtsvermogen snel achteruitgaat, kan dit wijzen op een ernstige vorm van synechie.

Pijn in het oog

Patiënten met synechie kunnen pijn ervaren, vooral wanneer de ogen bewegen. Dit kan een indicatie zijn dat er sprake is van een ontsteking of schade aan de structuren in het oog.

Verhoogde oogdruk

Synechie kan leiden tot een verhoogde oogdruk, wat kan bijdragen aan de ontwikkeling van glaucoom. Dit is een serieus alarmsymptoom dat snel behandeld moet worden om blijvende schade aan het oog te voorkomen.

Diagnose en onderzoeken

Oogonderzoek
De diagnose van synechie gebeurt met behulp van een spleetlamponderzoek, oftalmoscopie en gonioscopie van de hoekstructuren bij glaucoom.

Differentiële diagnose
De volgende aandoeningen kunnen verward worden met synechie:

• Choroïdale loslating
• Irismelanoom
• Oogmelanoom
• Glaucoom
• Herpes simplex
• Herpes zoster
• Prikkelbaredarmsyndroom
• HLA-B27-syndromen
• Hyfemie
• Lensdislocatie
• Neurofibromatose type 1
• Oculaire hypotonie
• Oculaire toxoplasmose
• Phacoanaphylaxis
• Premature retinopathie
• Pseudofake pupilblok
• Sarcoïdose
• Scleritis
• Traumatische cataract
• Uveïtis

Behandeling met medicatie

De behandeling van synechie richt zich op de onderliggende oorzaak. De oogarts kan cycloplegica en mydriatica voorschrijven om verklevingen te voorkomen en bestaande synechiae te breken. Anti-inflammatoire middelen worden gebruikt om verdere vorming van synechiae te voorkomen. Ontstekingen worden onderdrukt met corticosteroïden. Daarnaast worden oogdrukverlagende oogdruppels gebruikt volgens de juiste oogdruppelrichtlijnen. In sommige gevallen is chirurgie noodzakelijk.

Prognose van de oogziekte

De prognose van synechie hangt sterk af van de oorzaak, de tijdige diagnose en de behandeling. In veel gevallen kan synechie succesvol worden behandeld, maar in sommige gevallen kan het leiden tot blijvende schade aan het gezichtsvermogen.

Behandelingsopties

De behandeling van synechie is gericht op het verminderen van ontstekingen, het herstellen van de oogstructuren en het voorkomen van verdere verklevingen. In sommige gevallen kunnen patiënten baat hebben bij medicijnen zoals corticosteroïden om ontstekingen te verminderen. Chirurgische ingrepen kunnen nodig zijn als de verklevingen ernstig zijn en het gezichtsvermogen bedreigen.

Langetermijngevolgen

Bij een tijdige behandeling kunnen de meeste patiënten volledig herstellen van synechie, maar sommige kunnen langdurige schade aan hun gezichtsvermogen ervaren, vooral als er complicaties zoals glaucoom of cataract optreden.

Complicatie is glaucoom

Synechia iriris anterior en posterior kunnen beide leiden tot glaucoom, zij het via verschillende mechanismen.

Preventie van synechie

Preventieve maatregelen kunnen helpen om de vorming van synechiae te voorkomen, vooral bij patiënten met een verhoogd risico door onderliggende oogziekten of na een oogoperatie.

Tijdige behandeling van oogontstekingen
Het is belangrijk om oogontstekingen zoals iritis en uveïtis snel en adequaat te behandelen om de kans op verklevingen tussen oogstructuren te minimaliseren.

Regelmatig oogonderzoek
Regelmatige controles bij de oogarts, vooral voor patiënten met bekende risicofactoren zoals glaucoom, kunnen helpen om synechie in een vroeg stadium te identificeren en te behandelen.

Juiste medicatiegebruik
Patiënten die oogmedicatie gebruiken, zoals oogdrukverlagende druppels of ontstekingsremmers, moeten deze strikt volgens voorschrift gebruiken om complicaties zoals synechie te voorkomen.

Voorzichtigheid na oogoperaties
Na een oogoperatie is het cruciaal om de postoperatieve zorginstructies nauwkeurig op te volgen om infecties en ontstekingen te voorkomen die kunnen leiden tot synechie.

Vermijden van oogtrauma
Bescherming van de ogen tijdens activiteiten die oogletsel kunnen veroorzaken, zoals sporten of werken met gevaarlijke materialen, is essentieel om het risico op synechie door oogtrauma te verminderen.

Gezonde levensstijl
Een gezonde levensstijl, inclusief het beheer van onderliggende chronische aandoeningen zoals diabetes en auto-immuunziekten, kan bijdragen aan het behoud van de ooggezondheid en het voorkomen van complicaties zoals synechie.

Praktische tips voor het omgaan met synechie

Synechie is een aandoening waarbij er verklevingen of littekenweefsel ontstaat tussen lichaamsdelen die normaal gesproken van elkaar gescheiden zijn. Dit kan bijvoorbeeld optreden in de ogen of in de baarmoeder. Hier volgen enkele praktische tips om met synechie om te gaan en de symptomen te beheersen.

Houd je ogen goed verzorgd

Bij synechie in de ogen kunnen de oogleden of iris aan elkaar vastzitten, wat kan leiden tot pijn of visuele problemen. Het is belangrijk om regelmatig een oogarts te raadplegen om de aandoening te monitoren en behandeling, zoals anesthesie of andere medische ingrepen, te overwegen. Zorg er ook voor dat je de juiste oogdruppels of medicatie gebruikt, indien voorgeschreven, om irritatie en ontsteking te voorkomen.

Volg een gezonde levensstijl

Het is belangrijk om je algehele gezondheid te ondersteunen door een evenwichtig voedingspatroon te volgen. Dit kan helpen bij het herstel van littekenweefsel en het bevorderen van een goed immuunsysteem. Zorg ervoor dat je voldoende vitaminen en mineralen binnenkrijgt die belangrijk zijn voor het herstel van weefsels, zoals vitamine A en C.

Raadpleeg een specialist voor verdere behandeling

Synechie kan soms behandeld worden met behulp van beeldvormende onderzoeken, die helpen om de locatie en ernst van de verklevingen in beeld te brengen. Op basis van de resultaten kan je arts je doorverwijzen naar verdere behandelingen, zoals chirurgische ingrepen, als dat nodig is. Het is belangrijk om eventuele symptomen tijdig te bespreken en behandelingsopties te onderzoeken.

Bescherm je huid tegen irritaties

Wanneer synechie zich voordoet in de mond of huid, kan dit leiden tot irritaties of moeilijkheden bij bewegen. Zorg ervoor dat je huid goed gehydrateerd blijft door zachte, niet-irriterende crèmes te gebruiken en contact met ruwe oppervlakken te vermijden. Als je merkt dat je huid sneller geïrriteerd raakt door de aandoening, raadpleeg dan een arts voor aanvullende behandelingsopties, zoals huidaandoeningen of medicatie.

Blijf actief en beweeg regelmatig

Fysieke activiteit kan bijdragen aan de preventie van littekenweefsel en de verbetering van je flexibiliteit. Het is belangrijk om, afhankelijk van je gezondheidstoestand, lichte oefeningen te doen om de doorbloeding te bevorderen en je spieren soepel te houden. Dit kan ook helpen bij het voorkomen van spierstijfheid, vooral wanneer synechie zich voordoet in gewrichten. Overleg met je arts welke vormen van beweging het beste voor je zijn.

Vertrouw op de juiste therapieën

In sommige gevallen kan mentale gezondheid beïnvloed worden door chronische pijn of ongemak dat veroorzaakt wordt door synechie. Het is belangrijk om psychologische steun te zoeken, bijvoorbeeld door therapie, om je mentale welzijn te ondersteunen en om te leren omgaan met de fysieke en emotionele uitdagingen die de aandoening met zich meebrengt.

Misvattingen rond synechie

Synechie is altijd een gevolg van infecties

Een veelvoorkomende misvatting over synechie is dat het altijd het gevolg is van infecties. Hoewel infecties zoals een huidinfectie of ooginfectie inderdaad synechie kunnen veroorzaken, zijn er ook andere factoren die het kunnen veroorzaken, zoals ontstekingen, oogtrauma’s, of operaties aan het oog. Het is belangrijk om te weten dat synechie kan ontstaan door diverse oorzaken, niet alleen infecties.

Synechie komt alleen voor bij ouderen

Er wordt vaak gedacht dat synechie alleen voorkomt bij ouderen, maar dit is niet juist. Hoewel het inderdaad vaker voorkomt naarmate iemand ouder wordt, bijvoorbeeld als gevolg van leeftijdsgebonden oogveranderingen, kan synechie ook optreden bij jongere mensen. In sommige gevallen kan het zelfs het gevolg zijn van genetische factoren of oogletsel bij jongere patiënten.

Synechie veroorzaakt altijd zichtverlies

Veel mensen geloven dat synechie altijd leidt tot blijvend zichtverlies, maar dat is niet het geval. De mate van schade veroorzaakt door synechie varieert. Soms veroorzaakt het slechts tijdelijke zichtproblemen, zoals wazig zien of verhoogde gevoeligheid voor licht, terwijl het in andere gevallen kan leiden tot ernstigere visuele beperkingen. De impact van synechie op het zicht hangt af van de locatie en de ernst van de aandoening.

Synechie kan niet worden behandeld

Er heerst de misvatting dat er geen behandeling mogelijk is voor synechie, maar dit is niet waar. In veel gevallen kunnen artsen synechie behandelen door middel van medicijnen, zoals medicatie, of door chirurgische ingrepen. Het doel van de behandeling is meestal om het risico op verdere complicaties, zoals verhoogde oogdruk of permanent zichtverlies, te verminderen.

Synechie komt alleen voor in de ogen

Hoewel synechie vaak in de ogen voorkomt, vooral in de iris, kan het ook in andere delen van het lichaam optreden. De term "synechie" verwijst naar de vorming van abnormale verklevingen tussen twee weefsels. Dit kan bijvoorbeeld ook optreden in gewrichten, zoals de knie, en in de spieren, hoewel de term vaak geassocieerd wordt met oogproblemen.

Als synechie optreedt, is er altijd een operatie nodig

Er wordt vaak gedacht dat een operatie noodzakelijk is wanneer synechie wordt gediagnosticeerd, maar dit is niet altijd het geval. In sommige gevallen kan synechie zonder operatie worden beheerd, vooral als de verklevingen mild zijn. Artsen kunnen eerst proberen om de aandoening te behandelen met medicijnen of andere conservatieve methoden voordat ze overgaan tot een operatie, afhankelijk van de ernst van de situatie.

Synechie komt alleen voor bij mensen met een oogaandoening

Veel mensen denken dat synechie alleen voorkomt bij mensen die al een bestaande oogaandoening hebben, zoals glaucoom of cataract, maar dit is niet het geval. Het kan optreden bij mensen zonder enige voorafgaande oogaandoening, vooral als het gevolg van trauma of een operatie. Het is dus niet beperkt tot mensen die al visuele problemen ervaren.

Lees verder

• Verklevingen (adhesies): Locaties van intern littekenweefsel