Chorioretinitis: Ontsteking vaatvlies en netvlies in het oog

Chorioretinitis (ook bekend als uveïtis posterior) is een ontsteking van het vaatvlies (choroidea) en het netvlies (retina) in het oog. De choroidea, ook wel uvea genoemd, is de middelste laag van het oog en bevat het merendeel van de bloedvaten die het oog van zuurstof en voedingsstoffen voorzien. Deze ontsteking kan ernstige schade toebrengen aan de oogweefsels, wat kan leiden tot een lichte tot ernstige visuele handicap. Vanwege het potentieel ernstige karakter van de aandoening is directe behandeling door een oogarts noodzakelijk.

• Epidemiologie van chorioretinitis
• Oorzaken van chorioretinitis
• Symptomen van chorioretinitis
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van chorioretinitis
• Prognose
• Complicaties van chorioretinitis
• Preventie van chorioretinitis

Epidemiologie van chorioretinitis

De netvliesaandoening kan patiënten van alle leeftijden treffen, maar komt het vaakst voor bij volwassenen tussen de twintig en zestig jaar. Hoewel exacte incidentiecijfers niet beschikbaar zijn, is bekend dat de ziekte wereldwijd voorkomt zonder voorkeur voor een bepaald geslacht of een specifieke etnische groep.

Oorzaken van chorioretinitis

Chorioretinitis kan worden veroorzaakt door verschillende factoren, waaronder infecties, auto-immuunziekten, en andere onderliggende gezondheidsproblemen. De ontsteking kan beperkt blijven tot het oog, maar soms zijn ook andere organen betrokken. Hieronder volgt een uitgebreide lijst van mogelijke oorzaken:

• Infecties: virale, bacteriële, schimmel- of protozoale infecties, zoals cytomegalovirus (CMV), Epstein-Barr virus, en histoplasmose.
• Auto-immuunziekten: zoals multiple sclerose, systemische lupus erythematosus, en reumatoïde artritis.
• Systemische aandoeningen: zoals toxoplasmose, tuberculose, en ziekte van Lyme.
• Oogaandoeningen: zoals serpingineuze chorioretinopathie en scleritis posterior.
• Tumoren en andere gezwellen: zoals lymfoom en melanoom.
• Externe factoren: zoals drugsgebruik en blootstelling aan toxines.
• Congenitale infecties: die al bij de geboorte aanwezig zijn, zoals congenitale brucellose en aangeboren toxoplasmose.

• Symptomen van chorioretinitis

• Chorioretinitis kan één of beide ogen aantasten en de symptomen kunnen sterk variëren afhankelijk van de onderliggende oorzaak en de ernst van de ontsteking. De aandoening kan zich presenteren bij de geboorte of op latere leeftijd. De volgende symptomen kunnen optreden:
• Oogpijn en roodheid: De patiënt kan plotseling pijn aan het oog ervaren en het oog kan rood worden (oogpijn, rode ogen).
• Wazig zicht: Het zicht kan wazig worden (wazig gezichtsvermogen) en er kunnen vlekken of floaters (drijvende deeltjes in het gezichtsveld) verschijnen.
• Overgevoeligheid voor licht: Fotofobie (overgevoeligheid voor licht) komt vaak voor.
• Verminderde gezichtsscherpte: De patiënt kan merken dat zijn gezichtsscherpte verminderd is.
• Nachtblindheid en vervorming: De patiënt kan moeite hebben met zien in het donker (nachtblindheid) en objecten kunnen vervormd lijken.
• Veranderde pupilvorm: Soms kan de pupil een abnormale vorm aannemen.
• Tranende ogen: Overmatige traanproductie kan ook een symptoom zijn.

Bij aangeboren infecties kan chorioretinitis moeilijk te diagnosticeren zijn, vooral als er geen andere betrokken organen zijn.



Diagnose en onderzoeken

Oogheelkundig onderzoek

De oogarts zal een grondig oogonderzoek uitvoeren, waarbij gebruik wordt gemaakt van oftalmoscopie om de binnenkant van het oog te inspecteren. Om een goed beeld te krijgen van de oogstructuren, worden de pupillen verwijd met behulp van mydriatica, een medische term voor pupilverwijdende oogdruppels. Daarnaast zal de oogdruk worden gemeten via tonometrie.



Diagnostisch onderzoek

Naast het oogheelkundig onderzoek kunnen aanvullende onderzoeken noodzakelijk zijn, zoals:

• OCT-scan: Een optische coherentie tomografie (OCT)-scan om het netvlies in detail te bekijken.
• Fluorescentieangiografie: Een fluorescentieangiografie om de bloedvaten in de fundus (achterkant van het oog) te beoordelen.
• Bloedonderzoek: Dit kan nodig zijn om onderliggende infecties of ontstekingen op te sporen.
• Beeldvorming: In sommige gevallen zijn radiografie, echografie, CT-scan of MRI-scan vereist om de aanwezigheid van ontstekingen in andere organen vast te stellen.



Behandeling van chorioretinitis

De behandeling van chorioretinitis hangt af van de oorzaak en de ernst van de aandoening. Mogelijke behandelingsopties zijn:

• Medicatie: Orale medicatie, zoals ontstekingsremmers of antibiotica.
• Injecties: Een injectie met steroïden rond het oog om de ontsteking te verminderen.
• Oogdruppels: Steroïde anti-inflammatoire oogdruppels kunnen worden voorgeschreven om de ontsteking te verlichten. Het is belangrijk om de richtlijnen voor het gebruik van oogdruppels nauwkeurig op te volgen.
• Specifieke therapie: Als de ontsteking verband houdt met een andere aandoening, zoals AIDS, kan specifieke therapie noodzakelijk zijn.
• Nazorg: Regelmatige controles door de oogarts zijn belangrijk om de gezondheid van de ogen te bewaken.



Prognose

De prognose van chorioretinitis varieert sterk en is afhankelijk van de locatie, grootte, en oorzaak van de ontsteking, evenals of de aandoening aangeboren is of later in het leven is opgetreden. In sommige gevallen verdwijnen de symptomen na enkele maanden, maar in andere gevallen kan de ontsteking chronisch worden. Blijvende schade aan de choroidea kan de bloedtoevoer naar het netvlies verminderen, wat kan leiden tot verlies van gezichtsvermogen in het getroffen gebied. Mogelijke complicaties van chorioretinitis zijn onder andere maculaoedeem, netvliesschade, cataract, ontsteking van de oogzenuw en netvliesloslating.



Complicaties van chorioretinitis

Chorioretinitis kan leiden tot een reeks complicaties die het gezichtsvermogen ernstig kunnen aantasten:

• Maculaoedeem: Ophoping van vocht in de macula (het centrale deel van het netvlies), wat resulteert in wazig en vervormd zicht.
• Netvliesschade: Permanente schade aan het netvlies kan leiden tot blijvend gezichtsverlies.
• Cataract: Ontwikkeling van troebele lenzen in het oog, wat verdere vermindering van het zicht veroorzaakt.
• Ontsteking van de oogzenuw: Dit kan leiden tot pijn en verlies van gezichtsvermogen.
• Netvliesloslating: De loslating van het netvlies van de achterwand van het oog, een medische noodsituatie die snel behandeld moet worden om permanent verlies van gezichtsvermogen te voorkomen.



Preventie van chorioretinitis

Hoewel niet alle vormen van chorioretinitis te voorkomen zijn, kunnen bepaalde maatregelen het risico op de aandoening verkleinen:

• Vaccinaties: Regelmatige vaccinaties kunnen helpen bij het voorkomen van infectieziekten die chorioretinitis kunnen veroorzaken, zoals rode hond en tuberculose.
• Hygiëne: Goede hygiënepraktijken kunnen het risico op infecties verminderen, vooral bij mensen met een verzwakt immuunsysteem.
• Regelmatige oogcontroles: Voor mensen met een verhoogd risico, zoals patiënten met auto-immuunziekten of een voorgeschiedenis van ooginfecties, zijn regelmatige controles bij de oogarts essentieel om vroegtijdige tekenen van chorioretinitis op te sporen.



Lees verder

• Netvlies: Aandoeningen en problemen met retina in het oog