Hypercalciëmie: Verhoogd calciumgehalte van het bloed

Hypercalciëmie: Verhoogd calciumgehalte van het bloed Van hypercalciëmie is sprake wanneer zich in het bloed een abnormaal hoge hoeveelheid calcium bevindt. Calcium is nodig door het lichaam te laten functioneren. Calcium speelt een belangrijke rol bij de goede werking van de zenuwen, de spieren, het maagdarmkanaal, de nieren, en het hart. Wanneer het calcium te hoog is, ontwikkelt de patiënt diverse symptomen die zich situeren aan het hart, de maag en darmen, de nieren, de spieren en het centrale zenuwstelsel. Diverse medicijnen zijn voorhanden om het calciumgehalte te verlagen. De vooruitzichten zijn variabel en afhankelijk van de onderliggende oorzaak van het hoge calciumgehalte.

Epidemiologie hypercalciëmie

Ongeveer 8-40 op 1.000 patiënten lijdt aan hypercalciëmie. Vrouwen tussen de 60-63 jaar zijn het vaakst getroffen. In andere studies is de incidentie bij mannen hoger dan bij vrouwen, al neemt het verschil wel af met het verouderen. Vaak zijn wel oudere patiënten getroffen door een verhoogd calciumgehalte van het bloed.

Oorzaken: Vooral door kanker en overactieve bijschildklieren

Aandoeningen

Verschillende aandoeningen veroorzaken tevens hypercalciëmie zoals tuberculose en sarcoïdose, een overmatig gebruik van calciumsupplementen en vitamine D supplementen, aandoeningen geassocieerd met snelle botwijzigingen, nierfalen, en erfelijke aandoeningen (zeldzaam).

Kanker

Normaal gesproken reguleren hormonen, de nieren, het maag-darmkanaal en het bot het calciumgehalte in het bloed. De onbalans van calcium is in 90% van de gevallen het gevolg van kanker (vooral bloedkanker, longkanker en borstkanker). Hypercalciëmie ontstaat tevens wanneer kanker is uitgezaaid naar de botten (botmetastasen), waardoor calcium wordt vrijgegeven.

Overactieve bijschildklieren

De meest voorkomende oorzaak van hypercalciëmie is hyperparathyroïdie (overactieve bijschildklier). Dit ontstaat door een goedaardige tumor op één of meer van de vier bijschildklieren of door een vergroting van één of meer bijschildklieren.

Medicatie

Af en toe is medicatie voor de behandeling van postmenopauzale osteoporose (verlies van botmassa met risico op botbreuken) of een bipolaire stoornis (psychische ziekte: stemmingsstoornis met (hypo)manische (hoge) en depressieve (lage) perioden) ook een oorzaak. Ook bepaalde diuretica (plaspillen) veroorzaken soms hypercalciëmie.

Uitdroging

Een veel voorkomende oorzaak van milde of kortstondige hypercalciëmie is uitdroging. Wanneer zich namelijk minder vocht in het bloed bevindt, stijgen de calciumconcentraties.

Andere

Te lange bedrust en immobilisatie leidt soms ook tot een verhoogd calciumgehalte van het bloed.

Symptomen van verhoogd calciumgehalte van het bloed

De symptomen ontstaan geleidelijk of treden snel op. Ook de ernst van de symptomen varieert. Daarnaast hebben soms patiënten met een mild verhoogd calciumgehalte ernstige symptomen terwijl anderen met een erg hoog calciumgehalte slechts milde symptomen vertonen. Niet alle symptomen komen voor bij patiënten en ook de duur varieert. Hypercalciëmie treft mogelijk elk orgaan. Volgende symptomen zijn hierbij mogelijk.

Hart


Maag en darmen


Nieren

Wanneer zich te veel calcium in het bloed bevindt, moeten de nieren harder werken om het calcium uit het lichaam te filteren. Hierdoor ontstaan volgende symptomen:

Spieren

Het teveel van calcium verlaat het bloed via de botten, waardoor de botten verzwakken en extreme spierzwakte en spierkrampen ontstaan.

Zenuwstelsel


Diagnose en onderzoeken

Diagnostisch onderzoek
Een bloedonderzoek toont het verhoogde calciumgehalte in het bloed aan. Dit onthult tevens mogelijk een verhoogd gehalte van het bijschildklierhormoon (wat wijst op hyperparathyreoïdie). Diverse beeldvormende onderzoeken zijn nodig om kanker en aandoeningen aan de botten, de longen, de borst enzovoort op te sporen of uit te sluiten. Hiervoor maakt de arts gebruik van bijvoorbeeld radiografie (röntgenfoto’s), een CT-scan, een MRI-scan of echografie.

Differentiële diagnose
Volgende aandoeningen lijken qua symptomenreeks op hypercalciëmie:

Behandeling via medicijnen

Patiënten met een licht verhoogd calciumgehalte krijgen het advies om meer te drinken en/of krijgen extra vocht door een naald in de ader (intraveneus). De arts controleert de patiënt nauwlettend totdat het calciumniveau weer op peil is en de symptomen verdwenen zijn. Wanneer het calciumgehalte veel te hoog is, of wanneer de patiënt ernstige symptomen vertoont, krijgt hij ook intraveneus vocht toegediend. Daarnaast krijgt hij via specifieke medicijnen (calcimimetica, bisfosfonaten, lisdiuretica en/of corticosteroïden) om het calciumgehalte te regelen. Bovendien controleert de arts het calciumgehalte en andere chemische stoffen in het bloed door regelmatig een bloedonderzoek uit te voeren. Indien de patiënt lijdt aan nierfalen, is dialyse nodig.

Complicaties

Te veel calcium in het bloed verzwakt de botten waardoor osteoporose ontstaat. Botbreuken, krimpen in lengte en/of wervelkolomproblemen zijn hiervan het gevolg. Daarnaast ontwikkelt de patiënt makkelijk nierstenen, wat zeer pijnlijk is. Nierfalen is ook een mogelijk gevolg van hypercalciëmie. De aantasting van het centrale zenuwstelsel is soms ernstig, waardoor dementie, coma en verwardheid ontstaan. Tot slot lijdt de patiënt soms aan hartritmestoornissen. Deze complicaties leiden in sommige gevallen tot de dood.

Prognose

De vooruitzichten zijn sterk afhankelijk van de oorzaak van het verhoogd calciumgehalte. De vooruitzichten zijn goed voor patiënten met milde hyperparathyreoïdie of hypercalciëmie die een behandelbare oorzaak heeft. Meestal treden hierbij namelijk geen complicaties op. Patiënten met hypercalciëmie als gevolg van aandoeningen zoals kanker of sarcoïdose, hebben vaak een slechtere prognose. Dit is dan meestal het gevolg van de complicaties en symptomen van de ziekte zelf en niet rechtstreeks van het te hoge calciumgehalte.

Lees verder

© 2016 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Hyperparathyroïdie: Overactieve bijschildklierHyperparathyroïdie: Overactieve bijschildklierHyperparathyroïdie (hyperparathyreoïdie, parathyreotoxicose) is een aandoening waarbij de bijschildklieren teveel parath…
Bijschildklieradenoom: Goedaardige tumor van bijschildklierBijschildklieradenoom: Goedaardige tumor van bijschildklierDe bijschildklieren produceren het bijschildklierhormoon, ook gekend als PTH (parathyroïdhormoon). PTH reguleert de hoev…
Bijschildklierhyperplasie: Vergroting van bijschildklierenBijschildklierhyperplasie: Vergroting van bijschildklierenDe bijschildklieren bevinden zich in de nek, in de buurt van of aan de achterkant van de schildklier. Ze zorgen voor het…
Tetanie, symptomen en behandelingTetanie, symptomen en behandelingTetanie lijkt qua benaming wel op tetanus. In beiden gevallen ontstaan er krampen. Toch zijn beiden aandoeningen anders.…

Oculair hemangioom: Goedaardig bloedvatgezwel rond het oogOculair hemangioom: Goedaardig bloedvatgezwel rond het oogEen hemangioom is een goedaardige tumor die het gevolg is van een abnormale groei van bloedvaten. Hemangiomen bevinden z…
Micropsie: Verkleind zien van voorwerpen en mensenMicropsie: Verkleind zien van voorwerpen en mensenMicropsie is een aandoening waarbij een patiënt objecten en mensen kleiner waarneemt dan ze in werkelijkheid zijn. Hierb…
Bronnen en referenties
  • Causes, http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hypercalcemia/basics/causes/con-20031513, geraadpleegd op 8 september 2016
  • Clinical Presentation, http://emedicine.medscape.com/article/240681-clinical-presentation#showall, geraadpleegd op 8 september 2016
  • Complications, http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hypercalcemia/basics/complications/con-20031513, geraadpleegd op 8 september 2016
  • Definition, http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hypercalcemia/basics/definition/con-20031513, geraadpleegd op 8 september 2016
  • Differential Diagnoses, http://emedicine.medscape.com/article/240681-clinical-presentation#showall, geraadpleegd op 8 september 2016
  • Hypercalcemia (High Calcium Level in the Blood), http://www.saintlukeshealthsystem.org/health-library/hypercalcemia-high-calcium-level-blood, geraadpleegd op 8 september2016
  • Hypercalcemia, http://www.healthline.com/health/hypercalcemia, geraadpleegd op 8 september 2016
  • Hypercalcemia, https://medlineplus.gov/ency/article/000365.htm, geraadpleegd op 8 september 2016
  • Overview, http://emedicine.medscape.com/article/240681-overview#showall, geraadpleegd op 8 september 2016
  • Symptoms, http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hypercalcemia/basics/symptoms/con-20031513, geraadpleegd op 8 september 2016
  • Tests & Diagnoses, http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hypercalcemia/basics/tests-diagnosis/con-20031513, geraadpleegd op 8 september 2016
  • Treatment & Drugs, http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hypercalcemia/basics/treatment/con-20031513, geraadpleegd op 8 september 2016
  • Workup, http://emedicine.medscape.com/article/240681-workup#showall, geraadpleegd op 8 september 2016
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 10-10-2019
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 13
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.