Bradycardie: Vertraagde hartslag met flauwvallen en zwakte

De hartslag van gezonde volwassenen varieert normaal gesproken tussen de 60 en 80 slagen per minuut. Wanneer de hartslag lager is dan 60 slagen per minuut, wordt dit aangeduid als bradycardie. Bradycardie kan veel verschillende oorzaken hebben, waarvan sommige onschuldig zijn, terwijl andere ernstige implicaties kunnen hebben. Symptomen van bradycardie kunnen onder andere duizeligheid, flauwvallen en pijn op de borst omvatten. Het is belangrijk om medische hulp te zoeken als de oorzaak van de vertraagde hartslag onbekend is, als de symptomen ernstig zijn, of als andere klachten optreden. Een arts kan door middel van diverse onderzoeken de oorzaak van de vertraagde hartslag vaststellen en een passende behandeling adviseren. De behandeling kan bestaan uit leefstijladviezen, medicatie of, in sommige gevallen, chirurgie.

• Synoniemen van bradycardie
• Hartritme en mechanisme
• Oorzaken van een vertraagde hartslag
• Risicofactoren
• Symptomen: Flauwvallen en Zwakte
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling: Leefstijladviezen, medicijnen en pacemaker
• Complicaties
• Preventie
• Conclusie

Synoniemen van bradycardie

Bradycardie staat ook bekend onder de volgende synoniemen:

• oligocardie
• sporthart

Hartritme en mechanisme

Het hart bestaat uit vier kamers: twee bovenste kamers, de atria (ook wel boezems of voorkamers genoemd), en twee onderste kamers, de ventrikels. De natuurlijke pacemaker van het hart, de sinusknoop, reguleert het hartritme door het genereren van elektrische signalen. Deze sinusknoop, gelegen in het rechteratrium, zorgt voor een normaal ritme van 60-80 slagen per minuut. Bradycardie ontstaat wanneer deze elektrische signalen vertraagd of geblokkeerd worden.

Oorzaken van een vertraagde hartslag

Fysiologische oorzaken

Een van de fysiologische oorzaken van bradycardie is "sporthart". Dit verwijst naar de tragere hartslag die vaak voorkomt bij goed getrainde atleten. Een andere natuurlijke factor is veroudering; naarmate mensen ouder worden, kunnen de hartspieren verzwakken, wat leidt tot een tragere hartslag. Bij oudere volwassenen is een vertraagde hartslag vaak niet verontrustend en meestal niet medisch zorgwekkend.

Pathologische oorzaken

Andere oorzaken van bradycardie die meestal niet onschuldig zijn, omvatten:

• auto-immuunaandoeningen, zoals reumatische koorts of lupus
• Complicaties van hartoperaties
• aangeboren hartafwijkingen
• elektrolytenstoornissen, zoals hyperkaliëmie (verhoogd kaliumgehalte in het bloed)
• hypertensie (hoge bloeddruk)
• Myocarditis (ontsteking van de hartspier)
• endocarditis (ontsteking van de binnenkant van het hart)
• hypothyreoïdie (trage schildklierfunctie)
• Hartweefselschade door veroudering
• hemochromatose (ijzerstapelingsziekte)
• Herhaalde onderbreking van de ademhaling tijdens de slaap, zoals bij obstructief slaapapneusyndroom
• Het gebruik van bepaalde medicijnen, zoals die voor hartritmestoornissen, hoge bloeddruk, of psychosen
• Het gebruik van recreatieve drugs
• Schade aan het hart door een hartaanval of hart- en vaatziekten

Risicofactoren

Enkele factoren die het risico op bradycardie verhogen zijn:

• ARTIKEL=179094 alcoholgebruik[/ARTIKEL]
• Hoge bloeddruk
• Ouderdom (boven de 65 jaar)
• Psychologische stress of angst
• Roken

Symptomen: Flauwvallen en Zwakte

Bradycardie kan leiden tot onvoldoende zuurstoftoevoer naar de hersenen en andere organen. Wanneer bradycardie gepaard gaat met de volgende symptomen, is het raadzaam om medisch advies in te winnen. Deze symptomen treden meestal pas op wanneer de hartslag onder de 50 slagen per minuut daalt:

• (Bijna) flauwvallen (lichte duizeligheid door een daling van de bloeddruk)
• ademhalingsproblemen
• duizeligheid
• geheugenproblemen
• kortademigheid
• pijn op de borst
• vermoeidheid
• verwardheid (desoriëntatie in tijd, plaats en persoon)
• zwakte

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek

Een patiënt met bradycardie vertoont niet altijd symptomen. In sommige gevallen kan de arts echter cyanose (blauwzucht) en koude handen en voeten opmerken, wat duidt op onvoldoende zuurstofvoorziening.

Diagnostisch onderzoek
Om de oorzaak van bradycardie vast te stellen, kan de arts verschillende onderzoeken uitvoeren. Een veelgebruikte test is de elektrocardiografie (ECG), die de elektrische activiteit van het hart meet. De arts kan ook een inspanningstest uitvoeren, waarbij de patiënt op een loopband of fiets wordt geplaatst om de hartslag te monitoren tijdens fysieke activiteit. Bij patiënten met vermoeden van slaapapneu kan een slaaponderzoek (polysomnografie) worden uitgevoerd. Tot slot is een bloedonderzoek nuttig om mogelijke onderliggende aandoeningen op te sporen, zoals infecties, hypothyreoïdie of elektrolytenstoornissen.

Behandeling: Leefstijladviezen, medicijnen en pacemaker

De behandeling van bradycardie hangt af van de oorzaak. Bij hypertensie kunnen leefstijlaanpassingen en medicatie effectief zijn. Als bradycardie wordt veroorzaakt door een onderliggende aandoening, kan het behandelen van die aandoening de hartslag verbeteren. Als medicatie de oorzaak is, kan de arts alternatieve geneesmiddelen voorschrijven. In sommige gevallen kan een chirurgische ingreep nodig zijn om een pacemaker te implanteren. Een pacemaker genereert elektrische signalen die het hart helpen om een normaal ritme te behouden. Na de implantatie van een pacemaker zijn regelmatige controlebezoeken noodzakelijk om de werking van het apparaat te monitoren.

Complicaties

Hoewel bradycardie op zichzelf mogelijk onschuldig is, kunnen ernstige gevallen leiden tot complicaties zoals:

• Plotselinge hartstilstand of plotselinge dood
• Frequent flauwvallen
• Hartfalen: het onvermogen van het hart om voldoende bloed rond te pompen

Preventie

Het voorkomen van bradycardie kan door het volgen van een gezonde levensstijl, waaronder:

• Beperkt alcoholgebruik
• Een gezond gewicht
• Regelmatig lichamelijk onderzoek door een arts
• Geen misbruik van medicijnen
• Gezonde en evenwichtige voeding met weinig suiker en zout
• Behandeling van onderliggende medische aandoeningen
• Niet roken
• Voldoende fysieke activiteit
• Vermijden van stress

Conclusie

Bradycardie kan variëren van een onschuldige fysiologische reactie tot een symptoom van een ernstigere aandoening. Het is essentieel om de oorzaak van bradycardie te identificeren door middel van een grondige evaluatie door een arts. Afhankelijk van de oorzaak en ernst van de bradycardie, kan de behandeling variëren van leefstijlaanpassingen tot medicatie en in sommige gevallen chirurgie. Het handhaven van een gezonde levensstijl kan helpen om het risico op het ontwikkelen van bradycardie te verminderen.

Lees verder

• Tachycardie: Versnelde hartslag (sneller kloppend hart)
• Flauwvallen (syncope): Tijdelijk verlies van bewustzijn
• Alarmsymptomen voor hartaandoeningen: Tekenen van hartziekte