Bradycardie: Vertraagde hartslag met flauwvallen en zwakte
De hartslag van gezonde volwassenen bedraagt meestal tussen 60 tot 80 slagen per minuut. Een tragere hartslag is gekend als “bradycardie”. Dit kent tal van oorzaken die veelal onschuldig maar soms ook zeer ernstig zijn. Wanneer het hart niet in staat is om voldoende bloed rond te pompen, ontstaan symptomen zoals o.a. duizeligheid, flauwvallen en pijn op de borst. De arts voert diverse onderzoeken uit om de oorzaak van de vertraagde hartslag te identificeren. De behandeling bestaat uit leefstijladviezen, medicijnen en eventueel chirurgie.
Synoniemen bradycardie
Bradycardie is eveneens gekend onder deze synoniemen:
Hartritme
Het hart bevat vier kamers. De twee bovenste hartkamers zijn gekend als de “atria”; ook bekend als de “boezems” of “voorkamers van het hart”. De twee onderste hartkamers staan bekend als de ventrikels. De besturing van het hartritme gebeurt door een natuurlijke pacemaker, de sinusknoop. Dit is een soort gangmaker van het sinusaal ritme van 60-80x per minuut wat zelf ontlaadt en zo een elektrische puls naar het hart stuurt, gelegen in het rechteratrium. Bradycardie ontstaat wanneer elektrische signalen vertragen of geblokkeerd zijn.
Oorzaken vertraagde hartslag
Fysisch
Eén van de synoniemen van bradycardie is “sporthart”. Dit houdt in dat patiënten die regelmatig sporten, een tragere hartslag in rust hebben. Een andere natuurlijke factor van bradycardie is ouderdom. Door het verouderen verzwakken de hartspieren waardoor ouderen een tragere hartslag bezitten. Een vertraagde hartslag is bij deze mensen niet verontrustend waardoor medisch advies niet vereist is.
Niet onschuldig
Andere meestal niet onschuldige oorzaken van bradycardie omvatten:
Risicofactoren
Enkele factoren verhogen het risico op bradycardie zoals:

Pijn op de borst komt voor bij bradycardie /
Bron: Pexels, PixabaySymptomen: Flauwvallen en zwakte
De
hersenen en andere organen krijgen bij bradycardie onvoldoende zuurstoftoevoer. Wanneer bradycardie daarom gepaard gaat met één of meer van volgende symptomen, is het raadzaam om medisch advies in te winnen. Meestal treden deze symptomen overigens pas op wanneer de hartslag onder de 50 slagen per minuut bedraagt.
Diagnose en onderzoeken
Lichamelijk onderzoek
Een patiënt met bradycardie vertoont niet altijd symptomen. Maar soms bemerkt de arts blauwzucht (
cyanose) en
koude handen en voeten omdat het lichaam te weinig zuurstof krijgt.
Diagnostisch onderzoek
De arts voert diverse onderzoeken uit om de oorzaak of oorzaken van een vertraagde hartslag in beeld te brengen. Dit gebeurt met behulp van een
elektrocardiografie (ECG) wat de elektrische spieractiviteit van het hart meet. Daarnaast voert de arts mogelijk een onderzoek uit waarbij hij de patiënt op een tafel laat liggen die hij vervolgens kantelt. Dit is nuttig om het patroon van het hart te beoordelen bij het (bijna) flauwvallen van de patiënt, en het verband tussen bradycardie en flauwvallen in kaart te brengen. Een ander nodig onderzoek is een
inspanningstest waarbij de arts de hartslag van de patiënt controleert terwijl hij op een loopband loopt of fietst. Patiënten die verdacht zijn van slaapapneu, krijgen een slaaponderzoek (
polysomnografie). Tot slot is een
bloedonderzoek aanbevolen want hiermee spoort de arts een eventuele onderliggende ziekte op die resulteert in bradycardie, zoals een infectie, hypothyreoïdie of een verstoring van de elektrolytenbalans.
Behandeling: Leefstijladviezen, medicijnen en pacemaker
De arts bekijkt de oorzaak van de vertraagde hartslag en stemt hierop een geschikte behandeling af. Hypertensie valt te behandelen met leefstijlaanpassingen, eventueel in combinatie met medicijnen. Veelal valt bradycardie eveneens te verhelpen wanneer de arts de onderliggende ziekte behandelt. Is bradycardie het gevolg van medicatiegebruik, dan beveelt de arts andere geneesmiddelen aan. Een andere medische behandeling bestaat uit een chirurgische ingreep waarbij de patiënt een pacemaker geïmplanteerd krijgt. Een pacemaker creëert de elektrische signalen die nodig zijn om een hartslag te maken. Nadat de pacemaker geïmplanteerd is, krijgt de patiënt levenslang controlebezoeken om de werking van de pacemaker te controleren.
Complicaties
Onschuldige brachycardie kent geen complicaties, maar bij de andere mogelijke oorzaken van bradycardie, ontstaan mogelijk complicaties wanneer de patiënt deze niet laat behandelen. De complicaties van een vertraagde hartslag variëren wel en zijn tevens afhankelijk van de snelheid van het vertraagde ritme en de mogelijke schade die aanwezig is in het hartweefsel. Ernstige bradycardie veroorzaakt mogelijk volgende complicaties:
- een plotselinge hartstilstand of plotselinge dood
- frequent flauwvallen
- hartfalen: het onvermogen van het hart om voldoende bloed rond te pompen te pompen

Stoppen met roken vermindert de kans op het ontwikkelen van bradycardie /
Bron: Geralt, PixabayPreventie
Het voorkomen van bradycardie bestaat uit het toepassen van een gezonde leefstijl, waaronder:
- beperkt alcoholgebruik
- een gezond gewicht
- een regelmatig lichamelijk onderzoek door de arts
- geen misbruik van medicijnen
- gezonde en evenwichtige voeding consumeren met weinig suiker en zout
- het behandelen van onderliggende medische aandoeningen
- niet roken
- voldoende fysieke inspanning
- weinig stress
Lees verder