Alarmsymptomen voor hartaandoeningen: Tekenen van hartziekte

Bij veel patiënten ontwikkelen hartziekten zich geleidelijk. De patiënt heeft vaak vroege tekenen, lang voordat de ernstige hartproblemen tot stand komen. Mogelijk beseft hij niet dat hij een hartaandoening ontwikkelt. De waarschuwingssignalen voor hartaandoeningen zijn mogelijk niet voor de hand liggend. Ook heeft niet elke patiënt dezelfde symptomen. Bepaalde symptomen, zoals pijn op de borst, een zwelling van de enkel en kortademigheid wijzen op mogelijke hartproblemen. Het is belangrijk om deze alarmtekenen te kennen, want dit helpt de patiënt om een behandeling te krijgen en een hartaanval of beroerte te voorkomen.

• Hartkloppingen
• Hoesten of hijgen
• Kortademigheid
• Misselijkheid, indigestie, brandend maagzuur of maagpijn
• Pijn op de borst en hartaanval
• Kenmerkend voor hartaanval
• Atypisch voor hartaanval
• Andere symptomen van hartaanval
• Snurken en hartaandoeningen
• Vermoeidheid
• Vernauwde bloedvaten
• Zwelling in de benen, enkels of voeten
• Alarmsymptomen voor hartziekte

Hartkloppingen

Als het hart onvoldoende bloed kan rondpompen, gaat het sneller kloppen om bij te blijven. De patiënt voelt dan mogelijk deze hartkloppingen. Een snelle of onregelmatige hartslag wijst mogelijk ook op aritmie (probleem met de hartslag of het hartritme).

Hoesten of hijgen

Aanhoudend hoesten of hijgen duidt mogelijk op de aanwezigheid van vocht in de longen. Sommige patiënten hoesten eveneens slijm op dat roze of bloederig gekleurd is (bloed ophoesten).

Kortademigheid

Als het hart het bloed niet zo goed kan rondpompen, wordt er bloed teruggezogen in de aderen die van de longen naar het hart gaan. Hierdoor lekt vloeistof in de longen en krijgt de patiënt te maken met kortademigheid. Dit is een symptoom van hartfalen.

De patiënt bemerkt kortademigheid in volgende mogelijke situaties

• bij het plat liggen op de rug (dit leidt dan tot wakker worden uit de slaap)
• in rust
• tijdens het uitvoeren van een activiteit

Misselijkheid, indigestie, brandend maagzuur of maagpijn

Sommige patiënten kampen met misselijkheid, indigestie (maagklachten na het eten of drinken), brandend maagzuur of maagpijn tijdens of net voor een hartaanval. Vrouwen melden dit type symptomen vaker dan mannen.

Pijn op de borst en hartaanval

Kenmerkend voor hartaanval

Pijn op de borst is ongemak of pijn die de patiënt voelt langs de voorkant van het lichaam, tussen de nek en bovenbuik. Er zijn veel oorzaken van pijn op de borst die niet te wijten zijn aan hartproblemen. Maar pijn op de borst is nog steeds het meest kenmerkende symptoom van een slechte bloedtoevoer naar het hart of een hartaanval. Dit type pijn op de borst staat in medische termen bekend als ‘angina pectoris’. Pijn op de borst verschijnt wanneer het hart niet genoeg bloed of zuurstof krijgt. De hoeveelheid en soort pijn is variabel per patiënt. De intensiteit van de pijn houdt niet altijd verband met de ernst van het probleem.

Sommige patiënten voelen een verpletterende pijn, terwijl anderen slechts een licht ongemak voelen. De borst voelt zwaar aan, net alsof iemand het hart vastknijpt. Sommige patiënten voelen een scherpe, brandende pijn in de borst. Ook voelen patiënten mogelijk pijn onder het borstbeen, of anders kampen ze met pijn in de nek (nekpijn), armen (armpijn), maag (maagpijn), kaak (kaakpijn) of bovenrug (hoge rugpijn). Pijn op de borst door angina pectoris komt vaak voor tijdens een activiteit of bij emoties. De symptomen verdwijnen vaak in rust of anders door het nemen van het medicijn nitroglycerine.

Atypisch voor hartaanval

Vrouwen, ouderen en patiënten met diabetes mellitus (suikerziekte) hebben mogelijk weinig of geen pijn op de borst. Ze hebben vaker andere symptomen bij een (nakende) hartaanval, zoals:

• algemene zwakte
• een verandering in huidskleur of grijsachtige bleekheid (episoden van verandering in de huidskleur geassocieerd met zwakte)
• kortademigheid
• vermoeidheid

Andere symptomen van hartaanval

Andere symptomen van een hartaanval zijn:

• duizeligheid
• extreme angst
• flauwvallen of bewustzijnsverlies
• hartkloppingen (het gevoel dat het hart te snel of onregelmatig klopt)
• kortademigheid
• misselijkheid of braken
• zweten

Snurken en hartaandoeningen

Het is normaal om een beetje te snurken tijdens de slaap. Maar ongewoon luid snurken dat klinkt als hijgen of stikken, wijst op slaapapneu. Dat is het moment waarop de patiënt 's nachts enkele keren stopt met ademen terwijl hij nog slaapt. Dit legt extra druk op het hart.

Vermoeidheid

Vermoeidheid heeft vele mogelijke oorzaken. Vaak betekent dit gewoon dat de patiënt meer rust nodig heeft. Maar een gevoel van oververmoeidheid is soms een teken van een ernstiger probleem, zoals een hartaandoening. Dit is vooral het geval wanneer de patiënt:

• een plotselinge, ernstige zwakte ervaart.
• zich veel vermoeider dan normaal voelt. Het is gebruikelijk dat vrouwen vóór of tijdens een hartaanval ernstig moe zijn.
• zich zo moe voelt dat hij de normale dagelijkse bezigheden niet meer kan uitvoeren.

Vernauwde bloedvaten

Een versmalling van de bloedvaten (vasoconstrictie) die bloed naar andere lichaamsdelen levert, vormt een risicofactor voor een hartaanval. De vernauwde bloedvaten verschijnen wanneer cholesterol en ander vettig materiaal (plaque) zich op de wanden van de bloedvaten verzamelt.

Een slechte bloedtoevoer naar de benen leidt mogelijk tot:

• gevoelloosheid in de benen of voeten in rust; de benen voelen ook koel aan en de huid heeft een bleek uiterlijk
• pijn, vermoeidheid, brandende gevoelens of ongemak in de spieren van de voeten, kuiten of dijen.
• symptomen die vaak optreden tijdens het lopen of lichaamsbeweging en verdwijnen na enkele minuten rust.

Een beroerte treedt op wanneer de bloedtoevoer naar een deel van de hersenen stopt. Een beroerte wordt soms een 'hersenaanval' genoemd. De symptomen van een beroerte bestaan uit onder andere: moeite met het bewegen van de ledematen aan één kant van het lichaam, een afhangende gezichtshelft en moeite met spreken of begrijpen van taal.

Zwelling in de benen, enkels of voeten

Zwelling (oedeem) in de onderbenen is een ander teken van een hartprobleem. Wanneer het hart niet zo goed werkt, vertraagt de bloedstroom en stroomt het bloed terug in de aderen in de benen. Dit zorgt ervoor dat vloeistof zich ophoopt in de weefsels. De patiënt bemerkt soms ook zwelling in de buik of een gewichtstoename.

Alarmsymptomen voor hartziekte

In volgende situaties is direct hulp van een arts nodig:

• angina pectoris en pijn op de borst die niet verdwijnt na vijf minuten rust of na de inname van nitroglycerine
• een verlies van bewustzijn
• extreme kortademigheid
• pijn op de borst of andere symptomen van een hartaanval
• vermoeden van een hartaanval

Lees verder

• Abnormaal hartritme (dysritmie): Oorzaken en soorten
• Hartaanval (hartinfarct): Beperkte bloedstroom naar hart
• Hartgezondheid: Tips voor gezond hart & preventie hartziekte
• Hartkloppingen: Vaak onschuldig, soms symptoom van ziekte
• Angina pectoris: Pijn op de borst, teken van hartaanval