Oculair hemangioom: Goedaardig bloedvatgezwel rond het oog

Een hemangioom is een goedaardige tumor die ontstaat door een abnormale groei van bloedvaten. Hemangiomen kunnen op verschillende plekken op het lichaam voorkomen, maar komen vaak voor op het gezicht en de nek. Ze worden meestal binnen de eerste zes maanden van het leven zichtbaar bij patiënten. In sommige gevallen kunnen ze ook de ogen aantasten, vooral de oogleden, het oogoppervlak, en rond de oogkas. Deze goedaardige bloedvatgezwellen kunnen leiden tot diverse oogafwijkingen, zoals scheelzien, een lui oog of verhoogde oogboldruk. Behandeling kan bestaan uit medicatie en/of een operatie.

• Soorten hemangiomen
• Oorzaken van een goedaardig bloedvatgezwel rond het oog
• Risicofactoren
• Symptomen van een oculair hemangioom
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling: Medicatie en operatie
• Prognose
• Complicaties van hemangiomen
• Preventie van hemangiomen

Soorten hemangiomen

Capillair hemangioom

Een capillair hemangioom begint in de buitenste lagen van de huid en kan ook voorkomen op de oogleden, het oogoppervlak (conjunctiva) of in de oogkas (orbita). Dit type hemangioom beïnvloedt de normale ontwikkeling van het oog en kan leiden tot problemen met het gezichtsvermogen. Het is de meest voorkomende tumor rond de oogkas bij kinderen en komt voor bij 1-2% van alle pasgeborenen. Deze tumoren zijn vaak te vinden op het bovenste ooglid.

Caverneus hemangioom

Een caverneus hemangioom bevindt zich in de diepere lagen van de huid of rond het oog. Deze tumoren hebben een meer gespongene structuur en kunnen groter zijn dan capillaire hemangiomen.

Oorzaken van een goedaardig bloedvatgezwel rond het oog

De precieze oorzaak van capillaire hemangiomen is nog niet volledig begrepen. Er zijn aanwijzingen dat genetische factoren en vroege zwangerschapstoestand een rol kunnen spelen bij de ontwikkeling van deze tumoren.

Risicofactoren

Hemangiomen komen vaker voor bij blanke kinderen en vrouwen hebben drie keer meer kans om getroffen te worden dan mannen. Baby's die te vroeg geboren zijn, lopen ook een groter risico op het ontwikkelen van hemangiomen. Verder zijn er aanwijzingen dat meerlingzwangerschappen en een hoger geboortegewicht eveneens risicofactoren kunnen zijn.

Symptomen van een oculair hemangioom

Capillaire hemangiomen verschijnen meestal binnen de eerste zes maanden van het leven. Rond de ogen kunnen rode tot paarse huidletsels ontstaan, die kunnen groeien en van kleur veranderen. Hemangiomen rond het oog kunnen ernstige oogproblemen veroorzaken.

Oogkas

In ernstige gevallen kan een capillair hemangioom druk uitoefenen op de oogkas, wat kan leiden tot amblyopie (lui oog) en strabisme (scheelzien).

Ooglid

Een hemangioom dat het ooglid aantast, kan amblyopie veroorzaken door druk uit te oefenen op het oogoppervlak, wat leidt tot astigmatisme (een brekingsfout in het oog). Daarnaast kan ptosis (afhangend ooglid) optreden, waardoor het gezichtsvermogen in het aangedane oog wordt belemmerd.

Oogoppervlak

Hemangiomen die het oogoppervlak aantasten, kunnen drukverhoging in het oog veroorzaken, wat leidt tot glaucoom (verhoogde oogboldruk). Dit kan resulteren in een verminderde gezichtsscherpte. Hemangiomen die onder het netvlies groeien, kunnen leiden tot netvliesloslating, verziendheid (hypermetropie), vervormd zicht (metamorfopsie), knipperende lichten of wazig zicht. Hemangiomen op andere locaties in het oog kunnen de oogzenuw aantasten, wat kan leiden tot oogzenuwatrofie en verlies van gezichtsvermogen.

Diagnose en onderzoeken

Oogonderzoek en diagnostisch onderzoek

De diagnose van hemangiomen wordt vaak gesteld door een oogarts op basis van het uiterlijk van de huidletsels. Een oogechografie kan nodig zijn om de omvang van het letsel te beoordelen. Als er vermoeden bestaat van een dieper gelegen letsel, kunnen aanvullende beeldvormende onderzoeken zoals een CT-scan of MRI-scan vereist zijn.

Differentiële diagnose

Differentiële diagnoses voor hemangiomen kunnen omvatten:

• Lymfoom of andere bloedvatafwijkingen
• Nevus flammeus (wijnvlek) van het Sturge-Weber-syndroom (symptomen aan hersenen, huid en ogen)
• Uitgezaaid neuroblastoom (kanker die ontstaat uit zenuwcellen bij kinderen)

Behandeling: Medicatie en operatie

De behandeling van een hemangioom hangt af van de locatie, omvang, ernst en of de tumor invloed heeft op het gezichtsvermogen. Behandelopties omvatten:

• Medicatie
• Steroïde medicatie kan de bloedvaten van het hemangioom laten krimpen. Corticosteroïden kunnen bijwerkingen hebben zoals vertraagde fysieke groei, cataract (staar) en glaucoom, hoewel deze complicaties zelden voorkomen. Een ander medicijn, Propranolol, kan worden gebruikt om hemangiomen te behandelen. De patiënt wordt vaak in het ziekenhuis opgenomen voor monitoring van de hartslag en bloeddruk tijdens deze behandeling.
• Laserbehandeling
• Lasertherapie kan effectief zijn voor oppervlakkige hemangiomen. Deze behandelingstechniek voorkomt de groei van de tumor, vermindert de grootte of verheldert de kleur van de tumor.
• Chirurgische ingreep
• In sommige gevallen kan een operatie noodzakelijk zijn om goed gedefinieerde hemangiomen onder het huidoppervlak te verwijderen. Dit gebeurt meestal wanneer andere behandelingen niet effectief zijn of als de hemangioom de oogzenuw of het oog zelf aantast.

Prognose

Ongeveer de helft van de hemangiomen verdwijnen geleidelijk voor de leeftijd van vijf jaar. Tegen de leeftijd van negen jaar is bij negen op de tien kinderen het hemangioom verdwenen. De prognose is over het algemeen goed, vooral bij tijdige en juiste behandeling.

Complicaties van hemangiomen

Oogproblemen

Hemangiomen kunnen leiden tot ernstige oogproblemen, vooral wanneer ze zich bevinden op of rond de ogen. Mogelijke complicaties zijn:

• Amblyopie (lui oog): Dit kan optreden wanneer een hemangioom druk uitoefent op de oogkas of het ooglid, waardoor de visuele ontwikkeling in het aangedane oog wordt belemmerd.
• Strabisme (scheelzien): Door de druk of verandering in oogstructuur kan het oog scheel gaan staan.
• Astigmatisme (brekingsfout): Dit kan ontstaan door druk op het oogoppervlak, wat leidt tot een vervormd gezichtsvermogen.
• Glaucoom: Verhoogde oogboldruk veroorzaakt door een hemangioom kan leiden tot glaucoom, wat kan resulteren in verminderde gezichtsscherpte.
• Netvliesloslating: Een hemangioom dat onder het netvlies groeit, kan het netvlies loslaten, wat leidt tot ernstige visuele problemen.
• Metamorfopsie (vervorming van het zicht): Hemangiomen kunnen ook een vervormd zicht veroorzaken, zoals het zien van golvende lijnen of vervormde beelden.
• Wazig zicht: Dit kan optreden door een verstoring in het oogoppervlak of door verhoogde druk.
• Hypermetropie (verziendheid): Het gezichtsvermogen kan worden aangetast door de locatie en invloed van het hemangioom.
• Ptosis (afhangend ooglid): Dit kan optreden als gevolg van druk op het ooglid, wat het gezichtsvermogen in het aangedane oog blokkeert.

Huidcomplicaties

Hemangiomen kunnen ook leiden tot huidcomplicaties, vooral wanneer ze zich oppervlakkig bevinden. Mogelijke huidcomplicaties zijn:

• Ulceratie: Hemangiomen kunnen in sommige gevallen op de huid barsten of ulcereren, wat leidt tot pijn en infectie.
• Bleking of hyperpigmentatie: Na genezing kunnen er verkleuringen of donkere vlekken op de huid achterblijven.
• Functionele problemen: Hemangiomen die in de buurt van belangrijke anatomische structuren zoals de mond of neus liggen, kunnen functionele problemen veroorzaken, zoals moeilijkheden met ademhaling of voeding.

Systemische complicaties

In zeldzame gevallen kunnen hemangiomen systemische complicaties veroorzaken, vooral als ze groot of diep zijn:

• Bloedingsrisico: Grote hemangiomen kunnen een risico op bloeding met zich meebrengen, vooral als ze worden verwond of geirriteerd.
• Cardiovasculaire problemen: Bij zeer grote hemangiomen kan er een risico zijn op hartcomplicaties door verhoogde bloedstroom of druk op nabijgelegen structuren.

Preventie van hemangiomen

Vroege monitoring en diagnose

• Regelmatige controles: Vroege detectie door regelmatige controle van pasgeborenen kan helpen om hemangiomen vroegtijdig te identificeren en complicaties te voorkomen.
• Prenatale zorg: Hoewel er geen bewezen manier is om hemangiomen te voorkomen, kan goede prenatale zorg bijdragen aan een beter algemeen gezondheid van de baby, wat indirect de kans op hemangiomen kan beïnvloeden.

Beheer van bestaande hemangiomen

• Behandelingsopties: Het toepassen van de juiste behandelmethoden, zoals medicatie, lasertherapie of chirurgie, kan complicaties voorkomen en de impact van het hemangioom verminderen.
• Zorg voor de huid: Voor oppervlakkige hemangiomen kan goede huidverzorging helpen om infecties en ulceraties te voorkomen. Dit omvat het beschermen van de huid tegen letsel en het regelmatig reinigen van het gebied.

Educatie en ondersteuning

• Oudereducatie: Voorlichting aan ouders over de symptomen en mogelijke complicaties van hemangiomen kan hen helpen om vroegtijdig medische hulp te zoeken en de aandoening effectief te beheren.
• Ondersteuning van zorgverleners: Toegang tot gespecialiseerde zorg en ondersteuning door een team van medische professionals kan de kwaliteit van de zorg verbeteren en complicaties verminderen.

Lees verder

• Hemangioom: Goedaardig gezwel van bloedvaten op huid & lever