Hemangioom: Goedaardig gezwel van bloedvaten op huid & lever
Hemangiomen zijn goedaardige gezwellen die zich vormen door een abnormale ophoping van bloedvaten. Ze zijn vaak te vinden op de huid of in inwendige organen, zoals de lever. Ze ontwikkelen zich veelal in de baarmoeder en zijn dan veelal reeds aanwezig bij de geboorte. Zelden leiden deze hemangiomen tot symptomen, al zijn ze wel mogelijk als er bijvoorbeeld veel of grote hemangiomen aanwezig zijn, of als ze zich bevinden in een gevoelig gebied. Diverse behandelmethoden zijn beschikbaar. De vooruitzichten van patiënten met een hemangioom zijn uitstekend.
Synoniemen
Een hemangioom is eveneens gekend onder deze synoniemen:
- aardbeihemangioom
- aardbeivlek
- haemangioma
- strawberry nevus
Epidemiologie
Ongeveer 1 tot 10% van de pasgeborenen heeft één of meer hemangiomen. Meisjes zijn drie keer vaker dan jongens getroffen door een hemangioom. Ook premature
baby's hebben een verhoogd risico. Daarnaast zijn blanken vaker aangetast door een hemangioom.
Oorzaken goedaardig gezwel van bloedvaten
Huid
Huidhemangiomen ontwikkelen zich wanneer bloedvaten zich ophopen. Wetenschappers vermoeden anno oktober 2020 dat de samenklontering afkomstig is van bepaalde eiwitten die in de placenta worden aangemaakt tijdens de zwangerschap. Hemangiomen op de huid vormen zich op de bovenste laag van de huid of de vetlaag daaronder (de onderhuidse laag).
Lever
Leverhemangiomen bevinden zich op het oppervlak van de lever. Deze hemangiomen zijn gevoelig voor
oestrogeen. Tijdens de
menopauze krijgen vele vrouwen vervangingstherapie voor oestrogeen om de symptomen veroorzaakt door de achteruitgang van de natuurlijke oestrogeenspiegel tot een minimum te beperken. Dit teveel aan oestrogeen leidt soms tot de ontwikkeling van hemangiomen in de lever.
Symptomen op huid en in lever
Ongeveer één derde van de hemangiomen zijn aanwezig bij de geboorte. Bij de andere patiënten verschijnen de hemangiomen in de eerste paar maanden van het leven. De ernst en uitgebreidheid van één of meer hemangiomen verschilt per patiënt.
Huid
Een huidhemangioom kondigt zich bij een baby aan als één of meer kleine
knobbeltjes. Deze vergroten naarmate het kind veroudert en dan lijkt dit op een rubberachtige, helder rode tot bordeauxkleurige
moedervlek. De vlek wordt na verloop van tijd sponsachtig die uitsteekt uit de huid. Meestal verschijnt een huidhemangioom op de nek, het
gezicht, de hoofdhuid, de borst of de rug. De patiënt ervaart geen symptomen bij kleine hemangiomen. Dit is wel het geval als meerdere hemangiomen zich ontwikkelen, als ze groot worden of als ze in een kwetsbaar gebied groeien. De meeste hemangiomen van de huid verdwijnen voor de leeftijd van tien jaar. Hemangiomen zijn meestal klein, maar in sommige gevallen zijn ze wel groot, of ontstaan letsels.
Lever
Hemangiomen in de lever veroorzaken zelden symptomen. Meestal identificeert de arts deze per toeval doordat hij op zoek is naar een diagnose van een niet-verwante aandoening. Hemangiomen groeien echter ook op andere gebieden in het lichaam, zoals de dikke darm, de
hersenen, de longen en de nieren. Hemangiomen die groeien in de hersenholten of andere lichaamsholten zijn gekend als "caverneuze hemangiomen". Wanneer zich echter grote of meerdere hemangiomen in de lever of de andere lichaamsdelen bevinden, dan ontstaan symptomen zoals:
Diagnose en onderzoeken
Lichamelijk en diagnostisch onderzoek
Tijdens een lichamelijk onderzoek bemerkt de arts de hemangiomen. Meestal zijn voor uiterlijke hemangiomen geen specifieke onderzoeken nodig. Hemangiomen in de organen diagnosticeert de arts via een beeldvormend onderzoek zoals een
echografie, een
MRI-scan of een
CT-scan. Dit beeldvormend onderzoek gebeurt in het kader van een andere (mogelijke) aandoening.
Differentiële diagnose
De symptomen van een hemangioom lijken op de symptomen van deze aandoeningen en syndromen:
Behandeling hemangioom
In de meeste gevallen is een behandeling niet vereist wanneer het hemangioom klein is. Soms is een behandeling wel nodig, en dan vooral wanneer zich letsels of
huidzweren ontwikkelen. Medicijnen (
corticosteroïden), een laserbehandeling, een medicinale gel en een chirurgische verwijdering zijn de mogelijke behandelingsopties.
Prognose hemangiomen
Een hemangioom heeft meestal geen (ernstige) medische problemen tot gevolg. Veelal is dus enkel sprake van een cosmetisch probleem bij dit
goedaardig huidgezwel. De vooruitzichten zijn dan ook erg goed. Bij de helft van de patiënten is een hemangioom verdwenen voor de leeftijd van vijf jaar. Bij haast alle patiënten zijn de symptomen van een hemangioom volledig weg voor de leeftijd van tien jaar. Soms is de huid wel permanent verkleurd.
Complicaties
Zelden leidt een hemangioom tot complicaties. Niettemin zijn volgende verwikkelingen mogelijk:
- Ademhalings- en voedingsproblemen
- Bloedingen
- Problemen met het gezichtsvermogen (oculair hemangioom: goedaardig bloedgezwel rond het oog)
- Psychische problemen door de huidverschijning
- Secundaire infecties en zweren
- Zichtbare huidveranderingen