Leverhemangioom: Goedaardig gezwel in de lever met buikpijn

Een leverhemangioom is een goedaardige tumor in de lever die bestaat uit een kluwen van bloedvaten. Meestal is een leverhemangioom klein en asymptomatisch, wat betekent dat het geen symptomen vertoont en vaak geen medische behandeling vereist. Echter, in sommige gevallen kunnen grotere of meerdere hemangiomen wel symptomen of complicaties veroorzaken. Symptomen zoals buikpijn, misselijkheid en verlies van eetlust komen voor bij symptomatische leverhemangiomen. Diverse behandelingen en operatietechnieken zijn beschikbaar om leverhemangiomen te verwijderen. De prognose is meestal zeer goed, hoewel complicaties sporadisch kunnen optreden.

• Synoniemen
• Epidemiologie van leverhemangiomen
• Oorzaken van leverhemangiomen
• Risicofactoren voor leverhemangiomen
• Corticosteroïden
• Menopauze
• Syndromen
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van leverhemangiomen
• Prognose van leverhemangiomen
• Complicaties
• Preventie van leverhemangiomen

Synoniemen

Een leverhemangioom wordt ook wel aangeduid als een 'hepatisch hemangioom' of een 'caverneus hemangioom'.

Epidemiologie van leverhemangiomen

Leverhemangiomen zijn de meest voorkomende goedaardige levertumoren. Ongeveer 1-5% van de volwassenen heeft kleine asymptomatische hemangiomen in de lever. De aandoening komt het vaakst voor bij personen tussen de 30 en 50 jaar. Vrouwen worden vier tot zes keer vaker getroffen dan mannen.

Oorzaken van leverhemangiomen

Een leverhemangioom is een goedaardig gezwel bestaande uit een kluwen van bloedvaten. Hoewel het exacte ontstaan van leverhemangiomen niet volledig begrepen is, wordt aangenomen dat sommige hemangiomen al vanaf de geboorte aanwezig kunnen zijn, terwijl andere zich later in het leven ontwikkelen. Anno augustus 2024 zijn de precieze oorzaken van leverhemangiomen nog niet volledig bekend.

Risicofactoren voor leverhemangiomen

Corticosteroïden

Langdurig gebruik van corticosteroïden kan mogelijk de groei van leverhemangiomen versnellen.

Menopauze

Veel vrouwen ondergaan tijdens de menopauze oestrogeentherapie om de symptomen van hormonale veranderingen te verlichten. Het gebruik van oestrogeen kan echter bijdragen aan de ontwikkeling van hemangiomen in de lever.

Syndromen

Leverhemangiomen komen ook voor bij verschillende syndromen, waaronder:

• Het Kasabach-Merritt-syndroom
• Het Osler-Rendu-Weber-syndroom (bloedvataandoening)
• Het syndroom van von Hippel-Lindau
• Het Klippel-Trenaunay-Weber-syndroom
• Systemische lupus erythematosus

Symptomen

De meeste leverhemangiomen zijn kleiner dan vijf centimeter in diameter. Vaak heeft een patiënt slechts één hemangioom, hoewel meerdere gezwellen mogelijk zijn. Deze goedaardige tumoren veroorzaken doorgaans geen symptomen. Bij grotere hemangiomen (meer dan vier centimeter) kunnen de volgende symptomen optreden:

• Braken
• Een gevoel van volheid na het eten van een kleine maaltijd
• Opgeblazen gevoel
• Verlies van eetlust
• Misselijkheid
• Onverklaarbaar gewichtsverlies
• Pijn in het rechterbovenkwadrant van de buik (waar de lever zich bevindt) / Buikpijn

Diagnose en onderzoeken

Diagnostisch onderzoek
Wanneer een patiënt symptomen vertoont die mogelijk gerelateerd zijn aan een groot leverhemangioom, worden beeldvormende onderzoeken ingezet om afwijkingen in de lever te identificeren. Dit kan onder andere een echografie, een CT-scan en/of een MRI-scan omvatten. Vaak wordt een leverhemangioom echter toevallig ontdekt tijdens een onderzoek voor een ander medisch probleem of tijdens een operatie in de buikregio.

Differentiële diagnose
Het is belangrijk om leverhemangiomen te onderscheiden van andere aandoeningen. Mogelijke alternatieve diagnoses zijn:

• Cholangiocarcinoom (galwegkanker)
• Hemangioendothelioom
• Hepatisch angiosarcoom (kwaadaardig bloedvatgezwel in de lever)
• Leveradenoom (goedaardige tumor in de lever, vooral bij vrouwen)
• Levercyste
• Primair hepatocellulair carcinoom (kanker in de lever)
• Focale nodulaire hyperplasie
• Kwaadaardige levertumoren (leverkanker)
• Levermetastasen (uitzaaiingen van kanker in de lever)

Behandeling van leverhemangiomen

Leverhemangiomen die geen symptomen veroorzaken, vereisen doorgaans geen behandeling. Wanneer symptomen optreden of als de tumoren problemen veroorzaken, kunnen de volgende behandelingen overwogen worden:

• Selectieve embolisatie: Een procedure waarbij de bloedtoevoer naar het hemangioom wordt afgesloten.
• Levertransplantatie: Deze is zelden nodig, behalve bij grote of meervoudige hemangiomen die niet op andere manieren kunnen worden behandeld.
• Chirurgie: Verwijdering van het hemangioom, soms samen met een deel van de lever.

Prognose van leverhemangiomen

Leverhemangiomen zijn goedaardig en hebben geen risico om te ontaarden in leverkanker.

Complicaties

In de meeste gevallen veroorzaken leverhemangiomen geen complicaties. Zwangere vrouwen of patiënten die oestrogeenbevattende medicatie gebruiken (zoals anticonceptiepillen) hebben echter een verhoogd risico op complicaties. Oestrogeen kan de groei van leverhemangiomen bevorderen. Tijdens de zwangerschap stijgt het oestrogeengehalte, wat kan bijdragen aan problemen bij vrouwen met leverhemangiomen. Het is raadzaam om met een arts te overleggen over zwangerschap en leverhemangiomen.

Samendrukking van de maag
Grote leverhemangiomen kunnen druk uitoefenen op de maag, wat kan leiden tot vroege verzadiging, misselijkheid en braken.

Scheur van hemangioom
In zeldzame, ernstige gevallen kan een groot hemangioom scheuren, wat kan leiden tot ernstige complicaties zoals buikbloedingen of verspreide intravasculaire coagulatie, een ernstige bloedstollingsstoornis. Dit kan in sommige gevallen leiden tot hartfalen of zelfs overlijden.

Preventie van leverhemangiomen

Er zijn geen specifieke maatregelen die bewezen effectief zijn in het voorkomen van leverhemangiomen, aangezien de exacte oorzaak van deze goedaardige tumoren nog niet volledig begrepen is. Desondanks kunnen algemene gezonde levensstijlkeuzes bijdragen aan een goede levergezondheid en mogelijk indirect de ontwikkeling van leverafwijkingen beïnvloeden. Enkele preventieve maatregelen zijn:

• Gezonde voeding: Een evenwichtig voedingspatroon rijk aan groenten, fruit en volle granen kan bijdragen aan een gezonde leverfunctie.
• Regelmatige lichaamsbeweging: Fysieke activiteit kan helpen bij het handhaven van een gezond gewicht en ondersteunen in het bevorderen van een goede levergezondheid.
• Beperk alcoholconsumptie: Overmatig alcoholgebruik kan de lever beschadigen en bijdragen aan leverproblemen. Het beperken van alcohol kan de algehele levergezondheid bevorderen.
• Vermijd onveilige medicatiegebruik: Het verantwoord gebruiken van medicatie en het vermijden van ongecontroleerde inname van medicijnen kan helpen bij het beschermen van de lever.
• Regelmatige medische controles: Vroege opsporing van leverafwijkingen door regelmatige medische controles kan helpen bij tijdige interventie en behandeling.

Hoewel deze maatregelen geen garantie bieden tegen het ontstaan van leverhemangiomen, kunnen ze bijdragen aan een gezonde lever en een betere algehele gezondheid.