Leverhemangioom: symptomen, oorzaak en behandeling

Een leverhemangioom is een goedaardige tumor in de lever die is samengesteld uit een kluwen van bloedvaten. Een leverhemangioom veroorzaakt doorgaans geen symptomen en vereist geen behandeling. Grotere leverhemangiomen kunnen symptomen geven als misselijkheid, braken, buikpijn, een vol gevoel en vermindering van eetlust. Een leverhemangioom wordt meestal bij toeval ontdekt tijdens een echografie van de bovenbuik in verband met een andere klacht. In zeldzame gevallen kan een operatie nodig zijn om het hemangioom van de lever te verwijderen. De prognose is gunstig en een niet behandeld leverhemangioom ontaardt niet in leverkanker. Slechts zelden ontstaan er complicaties. Vooral zwangere vrouwen of mensen die medicatie gebruiken die het vrouwelijke hormoon oestrogeen bevatten (zoals anticonceptiepillen) lopen een groter risico op het ontwikkelen van complicaties. Men vermoedt namelijk dat hemangiomen gevoelig zijn voor oestrogeen.

• Wat is een leverhemangioom?
• Synoniemen
• Epidemiologie
• Anatomie en fysiologie van de lever
• Symptomen van een leverhemangioom
• Oorzaak van leverhemangiomen
• De rol van hormonen: een intrigerend verband
• Erfelijkheid en genetische factoren: een ongekend mysterie
• Verwondingen en leverhemangiomen: een mogelijk verband?
• Immunologische en omgevingsfactoren: een onbekende invloed
• De omvang van een leverhemangioom
• Wat is het verloop?
• Risicofactoren
• Leeftijd
• Geslacht
• Zwangerschap
• Hormonale substitutietherapie
• Gebruik van hormonale anticonceptie
• Genetische aanleg
• Leveraandoeningen en immunologische factoren
• Onderzoek en diagnose
• Lichamelijk onderzoek en beeldvormend onderzoek
• Differentiële diagnose
• Behandeling van een leverhemangioom
• Geen behandeling
• Behandelopties
• Zelfzorg en praktische tips
• Pas je voedingspatroon aan
• Beweeg met mate en slim
• Hydratatie is je geheime wapen
• Wees lief voor je stressniveau
• Let op medicatie en supplementen
• Hou je gezondheid in de gaten
• Zorg voor een goed slaappatroon
• Prognose
• Complicaties
• Hemangioom op de huid

Wat is een leverhemangioom?

Joël, een sportieve en energieke jongeman, merkte een tijdje geleden dat hij af en toe een zeurende pijn in zijn rechterbovenbuik voelde na het sporten. Aanvankelijk schonk hij er weinig aandacht aan, denkend dat het spierpijn was. Maar toen de pijn terugkwam, besloot hij toch naar de dokter te gaan voor zekerheid. Na een echo kreeg hij de diagnose "leverhemangioom" – een goedaardig bloedvatgezwel in de lever. Joël was opgelucht te horen dat deze aandoening zelden klachten veroorzaakt en meestal onschuldig is.

Een leverhemangioom is een goedaardig gezwel dat uitgaat van de bloedvaten in de lever. Dit in tegenstelling tot een leveradenoom dat uitgaat van het leverweefsel zelf. Een leverhemangioom bestaat uit een kluwen van bloedvaten. Vaak worden leverhemangiomen ontdekt tijdens een test of onderzoek voor een andere aandoening. Mensen met een leverhemangioom ervaren zelden symptomen en hebben geen behandeling nodig. Er is geen bewijs dat een onbehandelde leverhemangioom kan leiden tot leverkanker. Zo'n 2 tot 4 procent van de mensen hebben een leverhemangioom.

Synoniemen

Een leverhemangioom staat ook bekend als een 'hepatisch hemangioom' of een 'caverneus hemangioom van de lever'.

Epidemiologie

Leverhemangiomen, de meest voorkomende goedaardige levertumoren, vormen een fascinerend fenomeen door hun onopgemerkte aanwezigheid in de lever. Ze komen naar schatting voor bij 2% van de bevolking, maar bij lijkschouwingen blijkt dat wel 7,4% van de mensen ermee rondliep zonder het ooit te weten. Dankzij moderne beeldvormingstechnieken, zoals echografie en MRI, worden leverhemangiomen steeds vaker per toeval ontdekt, vaak zonder dat ze klachten veroorzaken.

Vrouwen versus mannen: het hormonale verschil
Bij vrouwen komt een leverhemangioom vier tot zes keer vaker voor dan bij mannen, een verschil dat mogelijk aan hormonale factoren, zoals oestrogeen, wordt toegeschreven. Vrouwen worden daarnaast vaak al in hun dertiger jaren gediagnosticeerd, waarbij de tumoren groter zijn dan die bij mannen, die meestal pas op latere leeftijd en met kleinere hemangiomen worden ontdekt.

Interessant weetje: bij sommige vrouwen wordt een hemangioom opgemerkt tijdens zwangerschap of bij hormonaal onderzoek, wanneer de tumor tijdelijk sneller kan groeien door hormonale veranderingen.

Leeftijd en unieke gevallen bij kinderen
Leverhemangiomen komen op elke leeftijd voor, maar worden vooral tussen de 30 en 50 jaar ontdekt. Toch zijn er bijzondere gevallen waarbij ze al bij jonge kinderen worden aangetroffen en zelfs tijdens prenataal onderzoek in de baarmoeder zichtbaar zijn. Bij baby’s kunnen ze zich soms snel ontwikkelen in de eerste levensmaanden, waarna ze geleidelijk weer afnemen zonder behandeling. Volwassenen daarentegen hebben vaak een stabiel hemangioom, dat zelden van grootte verandert.

Feitje: In tegenstelling tot volwassenen kunnen leverhemangiomen bij kinderen spontaan kleiner worden, zonder ingrijpen, iets wat artsen vaak fascineert en geruststellend nieuws is voor ouders.

Regionale en mondiale verschillen: van Nederland tot de wereld
In Nederland en België komt leverhemangioom even vaak voor als wereldwijd, met vergelijkbare cijfers van rond de 2%. Specifieke gegevens over de Nederlandse overzeese gebieden ontbreken, maar waarschijnlijk liggen de cijfers daar niet veel anders. Het ontstaan van leverhemangiomen lijkt onafhankelijk van het klimaat of omgevingsfactoren, met genetica als belangrijkste drijvende kracht. Mondiaal vertonen Westerse en Oosterse populaties vergelijkbare aantallen, wat suggereert dat leefstijl geen grote rol speelt.

Genetica en familiaire patronen
Hoewel leverhemangiomen meestal ‘spontaan’ ontstaan, wijzen sommige studies op een mogelijke erfelijke aanleg, vooral bij vrouwen. Familiaire clusters zijn zeldzaam, maar er zijn gevallen waarin meerdere familieleden een leverhemangioom hebben, en onderzoekers speuren nog altijd naar genetische markers die dit patroon verklaren. Het blijft echter een zeldzame situatie; de meeste mensen ontwikkelen leverhemangiomen zonder dat er sprake is van genetische aanleg.

Prognose en impact op het dagelijks leven
Leverhemangiomen zijn overwegend onschuldig en hebben meestal geen invloed op de levenskwaliteit. In het zeldzame geval dat symptomen optreden – vaak bij hemangiomen groter dan 5 cm – ontstaan klachten zoals een drukkend gevoel in de buik, doordat de tumor op omliggende organen kan drukken. Ondanks hun indrukwekkende formaat kunnen leverhemangiomen geruststellend goedaardig blijven en hebben ze geen neiging tot kwaadaardige transformatie.

Anatomie en fysiologie van de lever

De lever is een uitzonderlijk veelzijdig orgaan, gelegen in de rechterbovenbuik en weegt gemiddeld 1,5 kg bij volwassenen. Dit complexe orgaan, opgebouwd uit miljarden cellen en bloedvaten, fungeert als het filtersysteem van het lichaam. De lever zorgt voor ontgifting, opslag van voedingsstoffen, aanmaak van eiwitten en regulatie van hormonen. Leverhemangiomen, de meest voorkomende goedaardige levertumoren, ontwikkelen zich meestal vanuit de bloedvaten in de lever en bestaan uit een opeenstapeling van kleine bloedvaatjes die in een kluwen zijn gegroepeerd.

Leverstructuur: het bijzondere netwerk van lobuli en bloedvaten
Anatomisch gezien is de lever opgebouwd uit kleinere functionele eenheden, de zogenaamde leverlobuli, die ieder bestaan uit hepatocyten (levercellen) en uitgebreide netwerken van galwegen en bloedvaten. Elke leverlobulus ontvangt bloed van zowel de poortader, die zuurstofarm maar nutriëntrijk bloed aanvoert, als van de leverslagader, die zuurstofrijk bloed levert. Dit duale bloedtoevoersysteem maakt de lever uniek en speelt een belangrijke rol in de vorming van leverhemangiomen.

Leverhemangiomen ontstaan meestal in de leverlobuli, waar ze worden gevoed door bloedvaten uit de leverslagader. Het constante bloedaanbod creëert een omgeving waarin bloedvaten, onder specifieke omstandigheden zoals hormonale veranderingen, in kluwen kunnen groeien en zich ontwikkelen tot een hemangioom. De meeste leverhemangiomen bevinden zich in de rechterleverkwab, die vaak meer bloed ontvangt dan de linkerkwab.

Onbekend weetje: De lever ontvangt gemiddeld 25% van het totale bloedvolume van het lichaam per minuut, wat neerkomt op ongeveer 1,5 liter bloed. Dit zorgt voor optimale leverfunctie, maar biedt ook een voedingsrijke omgeving die de groei van hemangiomen kan bevorderen.

Ontstaan van leverhemangiomen: een fysiologisch mysterie
Leverhemangiomen ontwikkelen zich vaak door spontane, goedaardige groei van endotheelcellen, de cellen die de binnenkant van bloedvaten bekleden. De precieze oorzaak van deze vaatgroei blijft onbekend, maar artsen vermoeden dat hormonale invloeden een belangrijke rol spelen. Bij vrouwen, die vier tot zes keer vaker een leverhemangioom ontwikkelen dan mannen, lijkt oestrogeen de vaatgroei in de lever te stimuleren, wat bijdraagt aan de vorming van een hemangioom.

Leverhemangiomen blijven meestal klein en asymptomatisch. Ze gedragen zich als passieve structuren die meeliften met de bloedtoevoer van de lever, zonder de functie van de levercellen direct te beïnvloeden. Grotere hemangiomen (soms wel groter dan 10 cm) kunnen echter door hun omvang druk uitoefenen op omliggende weefsels, wat sporadisch tot symptomen leidt.

Interessant detail: Leverhemangiomen groeien meestal traag, soms over jaren, en blijven vaak stabiel van grootte na de eerste groeiperiode. Sommige kunnen echter tijdelijk groter worden door hormonale veranderingen, zoals tijdens de zwangerschap.

Rol van de lever bij bloedstolling en mogelijke risico’s bij hemangiomen
De lever speelt een belangrijke rol bij de aanmaak van stollingsfactoren, die essentieel zijn voor een gezonde bloedstolling. Leverhemangiomen zijn als vaatrijke structuren kwetsbaar voor bloedingen, vooral bij grotere tumoren. Omdat de lever zelf actief betrokken is bij het reguleren van stollingsprocessen, kunnen veranderingen in de bloedcirculatie rondom een groot hemangioom mogelijk de stolling beïnvloeden, wat een verklaring biedt voor de bloedingrisico’s bij grote hemangiomen.

Leverregeneratie: het zelfherstellende vermogen
De lever is uniek in zijn regeneratievermogen, wat betekent dat het leverweefsel zichzelf kan herstellen na schade. Dit herstelvermogen is uitzonderlijk en komt in weinig andere organen voor. Bij leverhemangiomen verandert de structuur van de lever vaak niet, en het omliggende weefsel functioneert zoals gewoonlijk, maar het regeneratieproces kan soms leiden tot kleine veranderingen in de bloedvaatjes.

Minder bekende feitje: De lever kan tot wel 70% van zijn massa regenereren na een beschadiging of operatie. Hierdoor kan de lever, zelfs bij aanwezigheid van een hemangioom, functioneel blijven en zijn taken uitvoeren, zelfs als een deel van het leverweefsel verwijderd moet worden.

Leverhemangiomen in het grotere levernetwerk
Als bloedvatgezwellen passen leverhemangiomen zich aan aan de dynamiek van de lever. Ze worden door artsen vaak vergeleken met “passagiers” in de lever, die – meestal onschuldig – meeliften met de bloedcirculatie. Ze maken gebruik van de rijkelijke bloedtoevoer die de lever nodig heeft voor zijn complexe taken, maar blijven in de meeste gevallen inactief en hebben weinig invloed op de normale leverfunctie. Leverhemangiomen worden daarom vaak beschouwd als goedaardige, stille gezellen in een van de meest vitale organen van het lichaam.

Symptomen van een leverhemangioom

In de meeste gevallen veroorzaakt een leverhemangioom geen klachten of symptomen. Wanneer een leverhemangioom wel klachten veroorzaakt, kunnen deze bestaan uit:

• Pijn rechtsboven in de buik (buikpijn);
• Vol gevoel na het eten van slechts een kleine hoeveelheid voedsel;
• Een opgeblazen gevoel;
• Misselijkheid;
• Braken;
• Verlies van eetlust;
• Onverklaarbaar gewichtsverlies.

Deze symptomen zijn niet specifiek en kunnen ook te wijten zijn aan een andere onderliggende aandoening, zelfs als je een leverhemangioom hebt.

Oorzaak van leverhemangiomen

Het is anno 2024 nog steeds een mysterie wat precies leidt tot het ontstaan van leverhemangiomen. Artsen en onderzoekers vermoeden dat deze goedaardige bloedvatgezwellen vaak al voor de geboorte aanwezig zijn, maar zich in sommige gevallen pas later in het leven manifesteren. Leverhemangiomen worden gezien als “aanlegstoornissen” van de bloedvaten in de lever, waarbij de bloedvaten op een abnormale manier samengeklonterd zijn tot een kluwen. Toch blijft het fascinerend dat sommige leverhemangiomen jarenlang onzichtbaar blijven en zich plotseling ontwikkelen bij volwassen patiënten.

De rol van hormonen: een intrigerend verband

Er wordt steeds meer bewijs gevonden dat hormonen een belangrijke rol spelen bij de groei en ontwikkeling van leverhemangiomen. Vrouwen, bij wie leverhemangiomen vier tot zes keer vaker voorkomen dan bij mannen, zijn in het bijzonder gevoelig voor hormonale invloeden. Oestrogeen, het vrouwelijke geslachtshormoon, wordt vaak genoemd als mogelijke stimulans voor de groei van deze bloedvatgezwellen. Dit verklaart ook waarom leverhemangiomen soms plotseling groter worden tijdens zwangerschap of bij gebruik van de anticonceptiepil, wanneer de oestrogeenniveaus stijgen. Het is echter niet zo dat oestrogeen direct een hemangioom veroorzaakt, maar het lijkt eerder dat het de groei van een bestaand hemangioom kan bevorderen.

Weetje: Leverhemangiomen worden soms voor het eerst ontdekt tijdens zwangerschap, omdat de hormonale veranderingen de tumor zichtbaar maken op beeldvorming. Dit heeft ertoe geleid dat sommige artsen hormonale veranderingen beschouwen als een “aanzet” voor het zichtbaar worden van een reeds bestaand hemangioom.

Erfelijkheid en genetische factoren: een ongekend mysterie

Hoewel leverhemangiomen meestal “sporadisch” voorkomen, zijn er zeldzame gevallen waarin ze zich lijken te groeperen binnen families. Dit roept de vraag op of genetische aanleg toch een rol speelt in het ontstaan ervan. Tot nu toe zijn er geen specifieke genen geïdentificeerd die direct bijdragen aan de vorming van leverhemangiomen, maar onderzoekers vermoeden dat bepaalde genetische factoren een aanleg kunnen creëren voor vaatgroei of bloedvatafwijkingen. Dit is vooral interessant bij gevallen waarin meerdere familieleden een leverhemangioom blijken te hebben.

In sommige families worden vaker vaatafwijkingen waargenomen, zoals hemangiomen in de huid of lever, wat de theorie ondersteunt dat er mogelijk een erfelijke component is. Tot die tijd blijft de genetische oorsprong van leverhemangiomen een open vraag in de medische wereld.

Verwondingen en leverhemangiomen: een mogelijk verband?

Ofschoon leverhemangiomen vaak “aangeboren” worden genoemd, wordt soms gesuggereerd dat levertrauma, zoals een verwonding aan de buik of een operatie, mogelijk de groei van een verborgen hemangioom kan uitlokken. In zeldzame gevallen heeft men na een buiktrauma of een buikoperatie ontdekt dat een leverhemangioom groter was geworden of zelfs zichtbaar werd. Er zijn echter geen concrete bewijzen dat trauma of letsel rechtstreeks verantwoordelijk is voor het ontstaan van een hemangioom, maar het roept wel vragen op over de interactie tussen lichamelijke stress en tumorontwikkeling.

Immunologische en omgevingsfactoren: een onbekende invloed

Ondanks vele onderzoeken zijn er geen directe aanwijzingen dat omgevingsfactoren, zoals dieet, klimaat, of blootstelling aan stoffen in het milieu, een rol spelen bij het ontstaan van leverhemangiomen. Toch onderzoeken wetenschappers nog steeds hoe immunologische factoren en zelfs kleine ontstekingsprocessen in de lever mogelijk de groei van hemangiomen beïnvloeden. Bij mensen met leverziekten of aandoeningen die het immuunsysteem aantasten, is soms een grotere kans op hemangiomen waargenomen, wat de vraag oproept of het immuunsysteem een rol kan spelen bij de ontwikkeling of groei van deze gezwellen.

Interessant weetje: Sommige onderzoeken suggereren dat leverhemangiomen zich vaker ontwikkelen bij mensen met bepaalde leveraandoeningen, zoals niet-alcoholische leververvetting, hoewel dit verband nog niet goed is aangetoond.

De omvang van een leverhemangioom

Leverhemangiomen variëren sterk in grootte, afhankelijk van hun oorsprong en de specifieke kenmerken van de persoon. Gemiddeld hebben ze een doorsnede van ongeveer 4 cm, en blijven ze vaak klein en onschuldig – een verborgen gezwel van bloedvaten dat de meeste mensen nooit zullen voelen of merken. Toch kunnen sommige leverhemangiomen veel groter worden. Hemangiomen groter dan 5 cm worden reuzenhemangiomen genoemd, en deze kunnen, door hun grootte en positie in de lever, bij sommige mensen druk uitoefenen op omliggende weefsels en mogelijk klachten veroorzaken.

Grote hemangiomen zijn zeldzaam en worden af en toe al op jonge leeftijd ontdekt, zelfs bij baby’s of foetussen tijdens prenatale echo’s. Bij deze jonge kinderen kunnen hemangiomen soms snel groeien, maar in veel gevallen stabiliseren ze na verloop van tijd of worden zelfs spontaan kleiner, een fascinerend voorbeeld van hoe de lever zelf zijn balans weet te vinden. Volwassenen daarentegen hebben meestal een stabiele hemangioomgrootte, die in de loop der jaren niet of nauwelijks verandert.

Weetje: Leverhemangiomen groeien meestal in een langzaam tempo, soms over tientallen jaren, en blijven bij de meeste mensen binnen de grenzen van wat de lever aan bloedtoevoer aankan. Deze "stille gezellen" hebben geen kwaadaardige neigingen, wat ze een bijzondere status geeft onder de levertumoren.

Wat is het verloop?

Voor de meeste mensen blijft een leverhemangioom gedurende hun hele leven stabiel en groeit het niet verder. Deze hemangiomen blijven zo stil en verborgen dat ze vaak alleen bij toeval worden ontdekt tijdens een echo of scan om een andere reden. Het blijft onbekend waarom sommige leverhemangiomen deze rustige aard behouden, terwijl een klein percentage wél gaat groeien en soms complicaties veroorzaakt. Grotere hemangiomen – de zeldzame reuzenhemangiomen – kunnen in sommige gevallen leiden tot klachten zoals een drukkend gevoel in de buik, misselijkheid, of een vol gevoel door de druk die ze uitoefenen op omliggende organen. Wanneer ze symptomen veroorzaken, kan een behandeling, zoals chirurgische verwijdering, nodig zijn.

Er zijn gevallen gedocumenteerd van mensen die jarenlang een stabiel hemangioom hadden, dat plotseling begon te groeien door hormonale veranderingen, zoals tijdens de zwangerschap. Het kan zijn dat hormonale invloeden de groeicyclus van een hemangioom triggeren, wat verklaart waarom sommige vrouwen bij toeval ontdekken dat hun leverhemangioom vergroot is tijdens routinematige prenatale controles.

Intrigerend detail: Ondanks hun groottegedrag en de neiging om meestal niet te groeien, kunnen leverhemangiomen een aanzienlijke omvang bereiken zonder dat ze klachten veroorzaken, soms tot wel 10 cm. Voor artsen blijft het een raadsel waarom sommige hemangiomen dit “groeipad” kiezen en anderen inactief blijven, zonder dat hier een specifieke oorzaak voor is gevonden.

Risicofactoren

Leverhemangiomen worden vaak bij toeval ontdekt, maar er zijn enkele factoren die het risico kunnen verhogen dat deze goedaardige tumoren klachten gaan veroorzaken of groeien. Hoewel leverhemangiomen in de meeste gevallen stabiel blijven en geen symptomen geven, kunnen sommige omstandigheden hun ontwikkeling en groei beïnvloeden.

Leeftijd

Leverhemangiomen komen voor bij mensen van alle leeftijden, maar worden het vaakst gediagnosticeerd bij mensen tussen de 30 en 50 jaar. Dit is vaak de leeftijd waarop mensen hun gezondheid meer laten monitoren en waar kleine klachten, zoals een onopgemerkt drukkend gevoel, worden onderzocht. In deze levensfase komen hormonale veranderingen vaker voor en nemen gezondheidscontroles toe, wat kan bijdragen aan de verhoogde detectie van hemangiomen.

Weetje: Bij kinderen kunnen leverhemangiomen soms zelfs spontaan kleiner worden zonder medische tussenkomst, terwijl ze bij volwassenen juist vaker stabiel blijven.

Geslacht

Vrouwen hebben een significant hogere kans om gediagnosticeerd te worden met een leverhemangioom dan mannen. De reden hiervoor lijkt gerelateerd aan hormonale invloeden, aangezien vrouwen doorgaans hogere oestrogeenspiegels hebben en vaker worden blootgesteld aan hormonale veranderingen door menstruatie, zwangerschap en menopauze. Vrouwen ontwikkelen daarnaast ook vaker grote hemangiomen die symptomen kunnen veroorzaken, mogelijk door de invloed van oestrogeen op de groei van deze bloedvatenclusters.

Interessant detail: Bijna vier tot zes keer zoveel vrouwen als mannen worden gediagnosticeerd met leverhemangiomen, wat hen tot de meest voorkomende patiënten maakt bij dit type levertumor.

Zwangerschap

Zwangerschap wordt gezien als een risicofactor voor zowel de groei als de ontdekking van leverhemangiomen. Door hormonale veranderingen, met name een stijging in oestrogeen, kunnen leverhemangiomen tijdens de zwangerschap groter worden of meer opvallen. Dit verklaart waarom zwangere vrouwen soms voor het eerst een leverhemangioom ontdekken tijdens prenatale controles. Bij grotere hemangiomen kan de druk op omliggende organen en de veranderende bloedsomloop tot lichte buikklachten leiden.

Voorbeeld: Sommige vrouwen ontdekken tijdens een echo bij de verloskundige voor het eerst een leverhemangioom, dat mogelijk al jaren inactief was en door de verhoogde oestrogeenspiegel tijdelijk in grootte toenam.

Hormonale substitutietherapie

Vrouwen die hormonale substitutietherapie (HST) volgen om menopauzale symptomen te verlichten, hebben een verhoogde kans op de ontwikkeling of groei van leverhemangiomen. HST bevat meestal oestrogeen, soms in combinatie met een progestageen, wat kan bijdragen aan de groei van hemangiomen bij vrouwen die daarvoor aanleg hebben. Deze therapie is bedoeld om symptomen van de menopauze te verlichten, maar zorgt door de hoge oestrogeenniveaus ook voor een verhoogd risico op leverhemangiomen.

Weetje: Niet alle vrouwen met een leverhemangioom ontwikkelen klachten tijdens HST, maar regelmatige monitoring wordt vaak aanbevolen om eventuele groei van het hemangioom vroegtijdig op te merken.

Gebruik van hormonale anticonceptie

Langdurig gebruik van hormonale anticonceptiva, zoals de pil, kan het risico op het ontwikkelen van een leverhemangioom verhogen. De pil bevat doorgaans oestrogeen, dat het groeiproces van leverhemangiomen kan beïnvloeden. Vooral bij gebruik van anticonceptie over een periode van vijf jaar of langer is er een verhoogde kans op leverhemangiomen. Hoewel de dosering van oestrogeen in de pil tegenwoordig lager is dan vroeger, blijft het een belangrijke factor.

Voorbeeld: Vrouwen die jarenlang de pil hebben gebruikt, kunnen later tijdens een routineonderzoek voor een ander probleem ontdekken dat ze een leverhemangioom hebben, mogelijk in verband met hun hormoongebruik.

Genetische aanleg

Ofschoon genetica zelden de hoofdoorzaak lijkt te zijn, worden soms meerdere gevallen van leverhemangiomen in één familie gevonden. Onderzoekers vermoeden dat een genetische aanleg voor vaatafwijkingen kan bijdragen aan het ontstaan van leverhemangiomen, vooral wanneer er familieleden zijn met hemangiomen in andere delen van het lichaam, zoals de huid of de hersenen. Genetische aanleg blijft echter een zeldzame factor en is nog niet volledig begrepen.

Intrigerend detail: Er zijn families waarin meerdere vrouwen leverhemangiomen hebben, wat suggereert dat er mogelijk een genetische component aanwezig is, al blijft dit nog een open vraag.

Leveraandoeningen en immunologische factoren

Bij mensen met leverziekten, zoals leververvetting, of aandoeningen die het immuunsysteem beïnvloeden, is soms een hogere incidentie van leverhemangiomen waargenomen. Onderzoekers verkennen nog steeds het verband tussen ontstekingen in de lever en de ontwikkeling van hemangiomen. Deze relatie is nog niet goed begrepen, maar kan mogelijk van belang zijn voor mensen met een verhoogd risico op leverproblemen.

Weetje: Leverhemangiomen komen soms vaker voor bij mensen met andere vaatafwijkingen, wat suggereert dat veranderingen in de bloedvaten door onderliggende leverproblemen een rol kunnen spelen.

Onderzoek en diagnose

Lichamelijk onderzoek en beeldvormend onderzoek

Naast een anamnese en lichamelijk onderzoek, zal beeldvormend onderzoek worden gebruikt om de diagnose te stellen. De onderzoeken die worden gebruikt om leverhemangiomen te diagnosticeren zijn onder meer een echografie, een CT-scan en een MRI-scan.

Differentiële diagnose

Hemangiomen in de lever kunnen qua gelijkenis vertonen met de volgende aandoeningen:

• cholangiocarcinoom (galwegkanker)
• hemangioendothelioom
• hepatisch adenoom
• hepatisch angiosarcoom (kwaadaardig bloedvatgezwel in de lever)
• levercyste
• een primair hepatocellulair carcinoom
• focale nodulaire hyperplasie
• kwaadaardige levertumoren (leverkanker, soms komt dit voor in combinatie met leverhemangiomen)
• levermetastasen (uitzaaiingen van kanker in de lever)

Behandeling van een leverhemangioom

Geen behandeling

Als je een leverhemangioom hebt die klein is en geen klachten of symptomen veroorzaakt, is behandeling niet nodig. In de meeste gevallen zal een leverhemangioom niet groeien en ook nooit problemen veroorzaken. De arts kan zo nodig controle-afspraken maken om regelmatig te bekijken of het hemangioom groeit.

Behandelopties

De behandeling van een leverhemangioom is afhankelijk van de locatie en de grootte van het hemangioom, of er sprake is van meer dan één hemangioom, je algehele gezondheid en je persoonlijke voorkeuren. Behandeling kan bestaan uit:

• Operatie aan de lever om het hemangioom te verwijderen. Als het hemangioom gemakkelijk kan worden gescheiden van de lever, kan de arts een operatie aanraden aan om het hemangioom verwijderen.
• Operatieve verwijdering van een deel van de lever waar zich het hemangioom bevindt. In sommige gevallen kan de arts een deel van de lever verwijderen samen met het hemangioom.
• Procedures om de bloedstroom naar het hemangioom te stoppen. Zonder bloedtoevoer, zal het hemangioom stoppen met groeien of krimpen. Er zijn twee manieren om de bloedstroom te stoppen. De meest gebruikte methode is embolisatie. Bij deze behandeling worden kunststof bolletjes in een bloedvat gespoten, waarna het bloedvat en het hemangioom verschrompelen.

In het onwaarschijnlijke geval dat je een zeer groot hemangioom of meerdere hemangiomen hebt die niet behandeld kunnen worden met andere middelen, kan de arts een operatie aanbevelen om de lever te verwijderen en te vervangen door een lever van een donor.

Zelfzorg en praktische tips

Pas je voedingspatroon aan

Je lever is je detox-fabriek, dus wat je eet heeft direct invloed. Kies voor een dieet dat je lever minder belast: denk aan verse groenten (vooral bladgroenten zoals spinazie en boerenkool), gezonde vetten zoals avocado en olijfolie, en voldoende vezels. 💡 Wist je dat rode bietjes en artisjokken bekend staan om hun leverondersteunende werking? Probeer eens een smoothie met biet, wortel en een scheutje citroensap. Vermijd zwaar bewerkte voeding, veel suiker en alcohol. Die maken het werk voor je lever alleen maar zwaarder.

👉 Innovatieve tip: Experimenteer met kurkuma in je gerechten. Het actieve bestanddeel, curcumine, staat bekend om zijn ontstekingsremmende eigenschappen en kan je lever een steuntje in de rug geven.

Beweeg met mate en slim

Fanatiek sporten kan je lever extra belasten, zeker als je een hemangioom hebt. Kies liever voor rustige activiteiten zoals wandelen of fietsen in een laag tempo. Dit bevordert de doorbloeding en helpt afvalstoffen afvoeren zonder je lichaam te overbelasten.

💡 Praktische hack: Probeer dagelijks wat lichte stretchoefeningen te doen die de doorbloeding in je buikregio stimuleren. Bijvoorbeeld de "kat-koe"-houding uit de fysiotherapie, die zachtjes druk en ontspanning op je buikgebied afwisselt.

Hydratatie is je geheime wapen

Water helpt je lever om gifstoffen beter te verwerken en door te spoelen. Begin je dag met een glas lauw water met een schijfje citroen voor een zachte detox. Drink daarnaast regelmatig kleine hoeveelheden water verspreid over de dag, zodat je lichaam niet uitdroogt.

👉 Innovatieve tip: Maak een "levervriendelijk" infuuswater met komkommer, munt en een vleugje gember. Dit geeft een boost aan je spijsvertering en houdt je lever happy.

Wees lief voor je stressniveau

Chronische stress is een sluipmoordenaar voor je levergezondheid. Probeer eens een simpele ademhalingsoefening: adem 4 seconden in, houd 4 seconden vast, adem 6 seconden uit. Deze techniek kalmeert je zenuwstelsel en helpt je lever indirect door stresshormonen te verminderen.

💡 Praktische hack: Zet een timer op je telefoon om drie keer per dag een pauze te nemen voor een paar diepe ademhalingen of een korte wandeling. Het lijkt klein, maar het doet wonderen.

Let op medicatie en supplementen

Een leverhemangioom kan gevoeliger zijn voor overbelasting door medicijnen en supplementen. Overleg altijd met je arts over wat je gebruikt. Vermijd bijvoorbeeld pijnstillers zoals paracetamol in hoge doseringen, omdat deze extra werk voor je lever betekenen.

👉 Slim idee: Wil je toch supplementen gebruiken? Kies voor levervriendelijke opties zoals mariadistel of selenium, maar overleg altijd eerst. Deze stoffen kunnen je lever ondersteunen zonder overbelasting.

Hou je gezondheid in de gaten

Een leverhemangioom is meestal onschuldig, maar let op signalen zoals pijn, misselijkheid of een opgeblazen gevoel. Schrijf deze klachten op in een dagboek, zodat je een patroon kunt herkennen en met je arts kunt bespreken.

💡 Tip: Gebruik een gezondheids-app om je symptomen en eetpatroon bij te houden. Zo kun je trends zien en bewuster keuzes maken.

Zorg voor een goed slaappatroon

Je lever werkt 's nachts het hardst om je lichaam te ontgiften. Zorg dus voor voldoende rust en een vast slaapritme. Probeer minstens 7-8 uur slaap te krijgen en vermijd zware maaltijden of cafeïne vlak voor bedtijd.

👉 Extra tip: Zet je telefoon een uur voor het slapengaan uit en lees een boek in plaats van te scrollen. Dit helpt je lichaam om melatonine aan te maken en je slaapkwaliteit te verbeteren.

Prognose

Over het algemeen heeft iemand met een leverhemangioom een ​​uitstekende prognose. De literatuur vermeldt nergens dat ze ontaarden in leverkanker.

Complicaties

Complicaties zijn afhankelijk van de grootte en locatie van de tumor. Hemangiomen die groter zijn dan 10 cm kunnen vanwege hun omvang soms complicaties geven doordat er een stoornis in de bloedcirculatie optreedt in het gezwel. Dit kan gepaard gaan met de volgende klachten:

• Koorts;
• Nachtzweten; en
• Forse buikpijn.

Er moet worden benadrukt dat de volgende complicaties zelden worden beschreven:

• Breuk met hemoperitoneum (bloeduitstorting na een bloeding in de buikholte): zelden breken grote tumoren open na stomp trauma dan wel spontaan. Een beuk van de tumor is een gevaarlijke complicatie, waarbij direct ziekenhuisopname geboden is.
• Intratumorale bloeding.
• Compressie van galkanalen en nabijgelegen slagaders en aders.
• Maagcompressie: snel vol zitten, misselijkheid en braken kunnen optreden wanneer grote laesies de maag samendrukken.
• Hemobilie: bloedverlies via de galwegen.
• Congestief hartfalen.

Lees verder

• Leverziekten: symptomen, oorzaken, soorten en behandeling
• Leveraandoeningen: symptomen, oorzaken en behandeling
• Leverfalen: symptomen oorzaak, behandeling en prognose
• Hemangioom op de huid: symptomen, oorzaak en behandeling
• Leverwaarden: symptomen normale en verhoogde leverwaarden