Amoebe leverabces: Pus in lever door parasiet met buikpijn

Een amoebe leverabces is een verzameling van pus in de lever als reactie op de parasiet Entamoeba histolytica die zich in de lever bevindt. Vooral in ontwikkelingslanden komt een amoebe leverabces (amoebenabces) voor. Patiënten met een amoebe leverabces presenteren zich met ernstige buikpijn die gepaard gaat met gewichtsverlies en algemene symptomen. Een medische behandeling is vereist om de verspreiding van de infectie te stoppen en de parasiet te doden. De vooruitzichten voor patiënten die met medicatie en/of een operatie behandeld zijn, zijn erg goed, maar zonder behandeling is de ziekte dodelijk.

• Epidemiologie amoebe leverabces
• Oorzaken: Parasiet die amoebiasis veroorzaakt
• Risicofactoren infectie met pus in lever
• Symptomen: Buikpijn en koorts
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling met medicatie en soms een operatie
• Levensstijl en ondersteuning
• Prognose
• Complicaties
• Preventie

Epidemiologie amoebe leverabces

De infectie komt wereldwijd voor, maar komt het meest voor in tropische gebieden waar overvolle leefomstandigheden en slechte sanitaire voorzieningen aanwezig zijn. Een amoebe leverabces als gevolg van amoebiasis komt voornamelijk voor in Afrika, Latijns-Amerika, Zuidoost-Azië en India. Mannen zijn zeven tot twaalf keer vaker aangetast door een amoebe leverabces dan vrouwen. De piekincidentie van een amoebe leverabces is tot slot te vinden bij mensen van dertig tot zestig jaar, hoewel de infectie op elke leeftijd mogelijk is.

Oorzaken: Parasiet die amoebiasis veroorzaakt

Een amoebe leverabces is het gevolg van de parasiet Entamoeba histolytica. Deze parasiet veroorzaakt amoebiasis (amoebedysenterie), een darminfectie. Nadat een infectie heeft plaatsgevonden, verspreidt de parasiet zich via de darm naar de lever. De verspreiding van de ziekte gebeurt door het eten van voedsel of water dat vervuild is met uitwerpselen (soms als gevolg van het gebruik van menselijke uitwerpselen als meststof). De overdracht gebeurt eveneens van persoon tot persoon.

Risicofactoren infectie met pus in lever

Risicofactoren voor amoebe leverabces zijn onder meer:

• alcoholisme
• een oudere leeftijd
• een recente reis naar een tropisch gebied
• een verzwakt immuunsysteem door een hiv-infectie
• een zwangerschap
• het gebruik van corticosteroïden (sterke ontstekingsremmende medicijnen)
• kanker
• ondervoeding

Symptomen: Buikpijn en koorts

De darminfectie zelf gaat meestal niet gepaard met symptomen. Maar patiënten met een amoebe leverabces hebben wel acuut optredende symptomen die lijken op de symptomen van een pyogeen leverabces (pyogenisch leverabces). Wel zijn de patiënten met een amoebe leverabces doorgaans jonger.

Buikpijn is kenmerkend bij alle patiënten, met name in rechtergedeelte bovenaan in de buik. De pijn is intens, constant, dof of stekend. De pijn straalt soms uit naar de rechterschouder. Bij het hoesten, diep ademhalen, wandelen of rusten op de rechterzijde neemt de buikpijn toe. Een verlies van eetlust en gewichtsverlies, geelzucht (icterus), stijfheid, een algemeen ziek gevoel (malaise), hoesten, koorts, rillingen en zweten zijn andere symptomen van een amoebe leverabces. Diarree (bij slechts één derde van de patiënten) en een hik die niet stopt zijn zeldzame tekenen van een amoebe leverabces.

Diagnose en onderzoeken

Diagnostisch onderzoek

De arts voert heel wat onderzoeken uit om amoebiasis en het daarmee gepaard gaande leverabces op te sporen. De diagnose is namelijk niet altijd eenvoudig omdat de klinische verschijnselen zeer variabel zijn. Volgende testen zijn inzetbaar:

• een abdominale echografie, CT-scan of MRI-scan; het abces is meestal twee tot zes centimeter in diameter groot
• een bloedonderzoek naar amoebiasis
• een leverabcesaspiratie (vocht uit een leverabces nemen met een naald en dit laten controleren op de aanwezigheid van bacteriën
• een leverscan
• een ontlastingsonderzoek naar amoebiasis
• een volledig bloedonderzoek
• leverfunctietesten

Differentiële diagnose

De vele testen zijn nodig omdat de symptomen soms erg lijken op een pyogenisch leverabces, necrotiserende tumoren of andere ziekten die koorts veroorzaken zoals:

• buiktyfus (bacteriële infectie met koorts en buikpijn)
• cholecystitis (ontsteking van galblaas met buikpijn, koorts en misselijkheid)
• echinokokkose hydatide cyste (cysten door een infectie met een lintworm)
• een biliaire aandoening (galaandoening)
• een hepatocellulair adenoom (meestal goedaardige klierweefselgezwel)
• een leverabces
• een levercyste (buikpijn, schouderpijn en vol gevoel)
• een leverhemangioom (goedaardig gezwel uitgaande van bloedvaten)
• een primair hepatisch carcinoom (kanker op huid, in slijmvliezen en in organen)
• een pyogenisch leverabces
• hydatide cysten (abnormaal gevormde holten in lichaam)
• malaria
• peritonitis (ontsteking van het buikvlies door een infectie in de buikholte) en abdominalesepsis (bloedvergiftiging)

Behandeling met medicatie en soms een operatie

De arts zet antibiotica in voor de behandeling van een amoebe leverabces. Verder neemt de patiënt ook medicatie in (paromomycine of diloxanide) om alle restanten van de parasiet in de darm te ontdoen zodat de ziekte niet terugkeert. Deze medicatie neemt de patiënt in nadat hij de antibioticakuur heeft ingenomen. In zeldzame gevallen moet de arts het abces draineren (pus afvoeren) met behulp van een katheter of een operatie, zodat de buikpijn vermindert.

Levensstijl en ondersteuning

Patiënten met een amoebe leverabces kunnen baat hebben bij voedingsadvies en psychologische ondersteuning. Een uitgebalanceerd dieet kan helpen bij herstel, vooral als de patiënt herstellende is van een operatie of langdurige medicatie. Ook kan het nuttig zijn om contact te onderhouden met een specialist op het gebied van infectieziekten voor regelmatig vervolgonderzoek en ondersteuning bij het beheersen van eventuele langetermijncomplicaties.

Prognose

Zonder behandeling barst het abces open en verspreidt het abces zich naar andere organen, wat leidt tot de dood. Jaarlijks komen ongeveer 100.000 mensen wereldwijd te overlijden aan een amoebe leverabces en amoebe colitis. Patiënten die een behandeling krijgen voor een amoebe abces, herstellen meestal goed. Af en toe treden kleine complicaties op.

Complicaties

Het abces scheurt soms in de buikholte, de bekleding van de longen, de longen of het hartvlies. De infectie verspreidt zich mogelijk eveneens naar de hersenen.

Preventie

Wanneer iemand naar tropische landen met slechte sanitaire voorzieningen reist, drinkt hij best steeds gezuiverd water en eet hij geen ongekookte groenten of ongeschild fruit.

Lees verder

• Abces in huid of lichaam: Pus door infectie met bacteriën
• Amoebiasis: Darminfectie door parasiet met braken & buikpijn
• Abces (zakje met pus door bacteriële infectie) afvoeren
• Buikpijn: Veelvoorkomende oorzaken van pijn in buikstreek