Pyogenisch leverabces: Pus in lever, vaak door infectie

Een pyogenisch leverabces is een met etter gevulde ruimte in de lever. Deze zeldzame aandoening heeft verschillende oorzaken, waaronder infecties en bloedvergiftiging. De aanwezigheid van het leverabces kan milde tot ernstige symptomen veroorzaken, vaak met buikklachten als gevolg. Diverse beeldvormende onderzoeken zijn noodzakelijk om het abces te lokaliseren. De behandeling bestaat meestal uit antibiotica in combinatie met het draineren van het leverabces. Een snelle diagnose en behandeling zijn cruciaal, aangezien de aandoening anders ernstige vooruitzichten kan hebben.

• Epidemiologie: Zeldzame aandoening met variabele oorzaken
• Oorzaken van pus in de lever: Vaak een infectie
• Risicofactoren
• Symptomen
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling via drainage en antibiotica
• Prognose aandoening
• Complicaties van een pyogenisch leverabces
• Preventie van een pyogenisch leverabces

Epidemiologie: Zeldzame aandoening met variabele oorzaken

Een pyogenisch leverabces kan ontstaan bij diverse groepen van patiënten, waaronder ouderen en mensen met een verzwakt immuunsysteem. De aandoening komt vaker voor in populaties met een verhoogd risico op infecties, zoals diabetici en mensen met chronische ziektes. De frequentie van deze aandoening kan variëren afhankelijk van de prevalentie van risicofactoren en onderliggende gezondheidsproblemen in de betreffende regio.

Oorzaken van pus in de lever: Vaak een infectie

Bij ouderen is galwegsepsis (bloedvergiftiging) een veel voorkomende oorzaak van een pyogenisch abces. Andere oorzaken zijn trauma's die de lever beschadigen, bacteriëmie, een geperforeerde darm, alvleesklierkanker (tumor in de alvleesklier met symptomen zoals geelzucht en buikpijn), darmkanker, diverticulitis (ontsteking van de uitstulpende zakjes in de darmwand) of een blindedarmontsteking (appendicitis). Het lichaam reageert op deze oorzaken door een abces te vormen in de lever. Meestal bevindt het organisme Escherichia coli zich in het abces. Streptococcus milleri en anaërobe organismen zoals Bacteroides zijn eveneens vaak aanwezig. Af en toe zijn Enterococcus faecalis, Proteus vulgaris en Staphylococcus aureus (stafylokokkenbacterie) te vinden. Vaak is de infectie gemengd en zijn meer dan één type bacterie aanwezig. Diabetici vormen een risicogroep voor een pyogenisch leverabces, omdat patiënten met suikerziekte vatbaar zijn voor infecties.

Risicofactoren

De belangrijkste risicofactoren voor het ontwikkelen van een pyogenisch leverabces zijn:

• oudere leeftijd
• diabetes mellitus
• chronische leverziekte
• immuunsuppressie
• bloedvergiftiging (sepsis)
• trauma of letsel aan de lever
• darminfecties of -aandoeningen

Symptomen

Een pyogenisch leverabces kan geïsoleerd of in meerdere aantallen voorkomen. De symptomen variëren afhankelijk van de ernst van de aandoening:

• Sommige patiënten ervaren geen acute ziekteverschijnselen en presenteren zich met malaise (algemeen ziek gevoel) en zwakte die dagen of zelfs maanden kan aanhouden.
• Andere patiënten vertonen symptomen zoals koorts, rillingen, anorexie (verlies van eetlust), braken, misselijkheid, onbedoeld gewichtsverlies, pijn in de rechter bovenbuik (vaak) of de hele buik (minder vaak), pijn op de borst (rechtsonder), donker gekleurde urine, kleigekleurde ontlasting en geelzucht (icterus).
• Minder vaak voorkomende symptomen zijn hoesten, de hik, of pijn in de schouder door irritatie van het middenrif.

Alarmsymptomen

Alarmsymptomen voor een pyogenisch leverabces zijn:

• Ernstige en aanhoudende buikpijn
• Hoge koorts met rillingen
• Donkere urine en kleigekleurde ontlasting
• Snel progressief gewichtsverlies
• Intense misselijkheid en braken
• Geelzucht

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek

Tijdens een lichamelijk onderzoek detecteert de arts vaak weinig specifieke symptomen. Soms vertoont een patiënt symptomen van koorts van onbekende oorsprong en geelzucht. Bij deze patiënten voelt de lever zacht aan en kan deze vergroot zijn (hepatomegalie). Daarnaast kunnen er tekenen van een pleura-effusie (vochtophoping tussen borstvlies en longvlies) of pleurale wrijvingen in de rechter onderkant van de borst waarneembaar zijn.

Diagnostisch onderzoek

De arts voert een bloedonderzoek uit. Daarnaast zijn beeldvormende onderzoeken nodig. Een abdominale echografie is nuttig voor het detecteren van abcessen. Een abdominale CT-scan is waardevol bij het opsporen van complexe en meerdere letsels. De arts maakt ook een röntgenfoto van de borstkas (thoraxfoto), wat in ernstige gevallen afwijkingen kan tonen. Een leverbiopsie kan soms ook vereist zijn, waarbij de arts weefsel verwijdert en dit microscopisch laat onderzoeken. Afhankelijk van de leeftijd kan een beeldvormend onderzoek van de dikke darm (colonoscopie) nodig zijn om de bron van de infectie te vinden.

Behandeling via drainage en antibiotica

Tijdens een echografie of soms tijdens een chirurgische ingreep probeert de arts het abces te draineren (pus afvoeren). Hiervoor gebruikt hij een naald of buisje om het pus af te voeren. Ook krijgt de patiënt een antibioticakuur van vier tot zes weken. Daarnaast behandelt de arts elke onderliggende oorzaak van een pyogenisch abces.

Prognose aandoening

Een pyogenisch leverabces kan levensbedreigend zijn. De totale sterfte is afhankelijk van de aard van de onderliggende pathologie en is gereduceerd tot ongeveer 16% door naaldaspiratie en het gebruik van antibiotica. De aanwezigheid van meerdere abcessen vormt een groter risico op overlijden. Slechts één op de vijf patiënten met meerdere leverabcessen overleeft deze aandoening.

Complicaties van een pyogenisch leverabces

Een pyogenisch leverabces kan leiden tot levensbedreigende complicaties, zoals sepsis. Een dringende behandeling met antibiotica is vereist om de dood te voorkomen. Wanneer bacteriën zich door het lichaam verspreiden, kan dit leiden tot:

• longembolie (afsluiting van een slagader in de longen)
• hersenabces (verzameling van pus in de hersenen)
• endoftalmitis (ontsteking van de binnenkant van het oog)

Preventie van een pyogenisch leverabces

Preventie van een pyogenisch leverabces richt zich voornamelijk op het beheersen van risicofactoren en het bevorderen van vroege detectie. Hoewel er geen specifieke preventieve maatregelen zijn voor deze aandoening, kunnen de volgende algemene richtlijnen helpen bij het verminderen van risico’s:

Beheer van risicofactoren

Beheer en behandeling van chronische aandoeningen zoals diabetes en leverziekten om het risico op complicaties te verminderen.

Vroegtijdige behandeling van infecties

Tijdige en effectieve behandeling van bacteriële infecties en sepsis om de kans op het ontwikkelen van een leverabces te verkleinen.

Gezonde levensstijl

Ondersteunen van een gezonde levensstijl, inclusief voeding en hygiëne, om het immuunsysteem te versterken en infecties te voorkomen.

Regelmatige medische controles

Regelmatige medische controles en screening bij risicopatiënten, zoals ouderen en mensen met chronische ziekten, voor vroege detectie en behandeling van mogelijke infecties.

Lees verder

• Abces (zakje met pus door bacteriële infectie) afvoeren
• Abces in huid of lichaam: Pus door infectie met bacteriën