Rode bieten: gezondheidsvoordelen en voedingswaarde

Het belangrijkste bestanddeel van rode bieten of krootjes is water; het vezelgehalte is drie procent en de koolhydraten zijn ook in een zeer kleine hoeveelheid van acht procent aanwezig. Rode biet bevat de vitaminen A, B, C en foliumzuur. Rode bieten bevatten ook plantaardige kleurstoffen. Sporters waarderen het bloedsomloopstimulerende effect van de rode biet omdat dit het uithoudingsvermogen verhoogt. De spieren worden beter van zuurstof voorzien, wat ten goede komt aan de spieropbouw. Het hoge percentage vezels vertraagt ​​de omzetting van koolhydraten in glucose, waardoor de bloedsuikerspiegel slechts langzaam stijgt. De vezels binden gifstoffen en schadelijk cholesterol, dat vervolgens wordt uitgescheiden in de ontlasting. De kleurpigmenten en vitamine C helpen het lichaam te ontgiften, zijn ontstekingsremmend, versterken het immuunsysteem en kunnen zelfs beschermen tegen sommige soorten kanker. Kortom, rode bieten passen uitstekend in een gezond dieet.

• Wat zijn rode bieten?
• Wortelgewas
• Zomerbieten en winterbieten
• Voedingswaarde
• Vitaminen en mineralen
• Andere stoffen
• Voedingswaarde per 100 gram
• Gezondheidsvoordelen van de rode biet
• Afvallen, bloedcirculatie en conditie
• Diabetes en hoge bloeddruk
• Tegen cariës (gaatjes)
• Spijsvertering en ontsteking
• Bloedarmoede
• Lever en cholesterol
• Stemmingsverbeterend
• Jodium en schildklier
• Rode bieten goed voor sporters
• Risico's, nadelen en contra-indicaties
• Oxaalzuur
• Nitraat en nitriet
• Rode urine en roodzwarte poep
• Kopen en bewaren
• Bereiding
• Bereiding van de biet
• Bereiding van bietenblad

Wat zijn rode bieten?

Wortelgewas

De rode biet (Beta vulgaris subsp. vulgaris var. ruba) is een wortelgewas uit de amarantenfamilie (Amaranthaceae), een familie van tweezaadlobbige kruidachtig planten en struiken, in het geslacht biet. Tot dezelfde soort hoort ook de bekende suikerbiet. Rode biet is een gekweekte variëteit van de Beta vulgaris (gewone biet), ondersoort vulgaris en stamt uit de eind negentiende, begin twintigste eeuw. De rode biet kan een hoogte bereken van 80 centimeter en de knol van de rode biet wordt als groente gegeten.

Zomerbieten en winterbieten

Er wordt onderscheid gemaakt tussen zomerbieten en winterbieten. Zomerbieten zijn wat kleiner en worden in bosjes met groen loof eraan verkocht, terwijl de winterbieten groot zijn en zonder loof worden verkocht.

Voedingswaarde

De biet is een echte vitaminen- en mineralenbom en kan daardoor op veel manieren een positieve invloed hebben op de gezondheid. Bovendien bevat deze wintergroente weinig calorieën en weinig vet, dus het is geen wonder dat rode biet een van de gezondste groenten is.

Vitaminen en mineralen

Rode biet bevat vitamine A, B-vitamines, vitamine C en foliumzuur. Het levert ook de mineralen jodium, calcium, kalium, magnesium, natrium, fosfor en veel ijzer (die door de vitamine C beter door het lichaam kan worden opgenomen en gebruikt). De knol bevat ongeveer 0,8 milligram ijzer per 100 gram, wat veel is in vergelijking met andere groenten en daarom geschikt om ijzertekort te voorkomen. De combinatie van vitamine C, foliumzuur en ijzer ondersteunen tezamen de bloedvorming.

Andere stoffen

Ook bevat de rode biet de stof betaïne, dat homocysteïne in het lichaam verlaagt. Een verhoogde homocysteïnewaarde geeft een verhoogd risico op hart- en vaatziekten. Daarnaast levert de biet anthocyanen, een zeer grote groep van kleurstoffen in rood-blauwe planten die kanker voorkomen, en nitraat, wat de bloeddruk verlaagt. Het polyfenolbetanine kleurt de knol roodpaars en deze stof versterkt het immuunsysteem van het lichaam, remt ontstekingen en bevordert de bloedstolling.

Voedingswaarde per 100 gram

100 gram rode bieten bevat:

• 0,2 gram vet
• 78 milligram natrium
• 325 milligram kalium
• 2,8 gram vezels
• 4,9 milligram vitamine C
• bijna 80 microgram foliumzuur
• 0,8 milligram ijzer
• 16 milligram calcium
• 23 milligram magnesium
• 0,3 milligram zink
• en 16 milligram mangaan

Gezondheidsvoordelen van de rode biet

Afvallen, bloedcirculatie en conditie

Het regelmatig consumeren van de biet bevordert de vorming van mitochondriën in de cellen. Dit zijn de energiefabrieken van de cel. Deze verhogen de prestaties en vertragen tekenen van veroudering. Hoe meer mitochondria er in het lichaam zitten, hoe beter dit vet verbrandt. Daarom helpt de consumptie van rode biet om af te vallen. Bovendien geeft het een verhoogde bloedcirculatie wat gewichtsverlies ondersteunt.

Diabetes en hoge bloeddruk

Bij diabetici en mensen met overgewicht wordt de stikstofproductie van het lichaam verminderd en kan de consumptie van bieten het weer op gang brengen. Dit verbetert de insulinegevoeligheid en stelt diabetici in staat hun bloedsuikerspiegel beter onder controle te houden. Het knolgewas helpt ook als de bloedvaten worden vernauwd als gevolg van hoge bloeddruk, omdat het ze verwijdt.

Tegen cariës (gaatjes)

Bieten bevatten veel nitraat. Als dit zich vermengt met het speeksel in de mond, wordt het nitriet en vervolgens stikstofmonoxide. Deze laatste heeft een antibacteriële werking. Cariës of gaatjes is een door bacteriën veroorzaakte ziekte die ontstaat wanneer mondbacteriën uit suikers en andere koolhydraten uit menselijke voeding eten en daardoor zuur produceren, dat het tandglazuur aantast. Het zijn precies deze ziekteverwekkers die het gevormde stikstofmonoxide bestreden worden.

Spijsvertering en ontsteking

Rode biet helpt bij de spijsvertering omdat het sap de functies van de darm, lever en blaas stimuleert. De rode kleurstof betanine of bietenrood is hiervoor verantwoordelijk, die in overvloed aanwezig is in de biet. Betanine is een van de fytochemicaliën (flavonoïden) die, als antioxidanten, vrije radicalen (schadelijke, overgebleven bijproducten van je metabolisme) onderscheppen en ontstekingen bestrijden. Een glas rode bietensap komt je spijsvertering ten goede.

Het wortelgewas bevordert ook de spijsvertering vanwege het hoge vezelgehalte. Voedingsvezels zorgen ook voor een verzadigd gevoel na het eten.

Biet is diuretisch, je scheidt na consumptie meer urinezuur uit. Dit voorkomt een verhoogd urinezuurgehalte in het bloed (hyperurikemie) en het ontstaan van jicht. Het eten van rode biet helpt ook tegen huidontsteking zoals acne, een abces of steenpuist en verhoogt de wondgenezing zowel intern als extern. Na een operatie kan de rode biet helpen om de wondgenezing te versnellen.

Bloedarmoede

B-vitamines die in rode biet aanwezig zijn, bevorderen de vorming van rode bloedcellen en gaan zo bloedarmoede tegen. Het hoge ijzergehalte voorkomt ook bloedarmoede door een gebrek aan ijzer.

Lever en cholesterol

Betaïne is een aan choline verwante stof die veelvuldig aanwezig is in rode biet. Betaïne helpt de vetophoping in de lever te verminderen (leververvetting) of te voorkomen dat het zich ontwikkelt. De knol gaat ook leververgroting Dankzij de antioxidant betanine hebben rode bieten een gunstige invloed op je cholesterolgehalte.

Stemmingsverbeterend

Betaïne verbetert de stemming omdat het stofje het niveau van het 'gelukshormoon' serotonine verhoogt. Dit effect helpt niet bij een ernstige depressie. In geval zal de arts (psychiater) antidepressiva voorschrijven.

Jodium en schildklier

Jodium is nodig om de schildklier te laten werken. De knolgroente bevat dit mineraal. Rode biet ondersteunt daardoor de werking van de schildklier. Degenen die problemen hebben om in hun jodiumbehoeften te voorzien (bijvoorbeeld omdat ze jodiumhoudend zout niet kunnen verdragen), doen er verstandig aan om regelmatige rode bieten te consumeren.

Rode bieten goed voor sporters

Rode biet bevordert de vorming van mitochondriën en verhoogt zo de prestaties van sporters. Deze profiteren ook van de verbeterde vetstofwisseling die de regelmatig consumptie van de knol met zich meebrengt. De biet verhoogt de bloedcirculatie, wat voor sporters betekent dat hun spieren en weefsel beter worden voorzien van zuurstof, ze kunnen sneller regenereren en zijn minder vatbaar voor blessures.

Blessures in het bindweefsel genezen sneller. Het tot stikstof gereduceerde rode bietnitraat verbreedt de vaten en verhoogt de atletische prestaties met tot 25 procent meer energie. De verwijding van de bloedvaten leidt ook tot een verhoogde concentratie.

Als je een paar uur voor het sporten rode bietensap drinkt, dan heeft positieve effecten. Dit geld voor verschillende sporten, van hardlopen en fietsen tot zwemmen, verspringen, paardrijden, krachttraining, vechtsporten en balsporten.

Risico's, nadelen en contra-indicaties

Wat zijn de eventuele risico's, nadelen en contra-indicaties van rode bieten?

Oxaalzuur

Zo gezond als de bioactieve stoffen van de rode biet zijn, ze zijn niet goed voor iedereen. Als je nierstenen hebt of de neiging hebt om deze te ontwikkelen, mag je slechts in zeer kleine mate rauwe rode biet consumeren, aangezien het oxaalzuur in de biet het risico op het ontwikkelen van urine- en nierstenen verhoogt.

Nitraat en nitriet

Rode biet is een nitraatrijke groente, evenals rucola en spinazie. Nitraat kan in het lichaam worden omgezet in niriet en dit is in hoge concentraties giftig. Nitrieten in het lichaam kunnen aanleiding geven tot een verstoord zuurstoftransport en cyanose (blauwzucht), met name bij zuigelingen. Een tip (voor volwassenen): als je citroensap op de rode biet druppelt, voorkomt vitamine C dat het nitraat in nitriet verandert.

Rode urine en roodzwarte poep

Aan de andere kant hoef je je na het genieten van rode biet geen zorgen te maken over je 'bloedrode' gekleurde urine en je rode tot roodzwarte ontlasting. Dit zijn kleureffecten die geen gevaar opleveren.

Kopen en bewaren

Bij het winkelen moet erop worden gelet dat de bieten niet zijn beschadigd. Kleine of middelgrote bieten zijn qua smaak vaak het beste, de schil moet glad en sterk gekleurd zijn. Zomerbieten met loof zijn in de koelkast grofweg een week houdbaar en zonder loof zo’n 3 dagen. Daarom worden ze altijd met loof verkocht en is het raadzaam om het loof eraan te laten zitten. Winterbieten kun je dikwijls meerdere weken op een koele plaats (12-15°C) bewaren.

Bereiding

Bereiding van de biet

Je kan rode biet zowel rauw als gekookt eten. Zomerbieten zijn aanzienlijk sneller gaar (25 minuten), dan winterbieten (2 uur).
Voor het koken worden de bieten voorzichtig gewassen, zodat de schil niet wordt beschadigd. Tijdens het kookproces komen anders veel van de kleurstoffen en het sap in het kookwater terecht. De schil wordt pas na het koken verwijderd. Bovendien gaat de schil er na het koken een stuk makkelijker af. Om rode handen te voorkomen, wordt aangeraden om met handschoenen te werken. Als je er gekleurde handen van krijgt, helpt schoonmaken met citroensap. Rode biet is ook een groente die zich uitstekend laat roosteren.

Bereiding van bietenblad

Bietenblad kun je (net als spinazie) zowel koud als warm eten en zal het bij verhitting ook slinken. Je kunt bietenblad koken, maar ook heel goed roerbakken, wokken of stoven.

Lees verder

• Rode bietensap: gezondheidsvoordelen en voedingswaarde
• Bloeddruk verlagen door bietensap: resultaten & bijwerkingen
• Chinese kool: gezondheidsvoordelen, voedingswaarde & bewaren
• Bloemkool: gezondheidsvoordelen, voedingsstoffen en telen
• Boerenkool: gezondheidsvoordelen, voedingswaarde en bereiden